منابع طبیعی سقز

بیان مسائل و مشکلات منابع طبیعی و محیط زیست

منابع طبیعی سقز

بیان مسائل و مشکلات منابع طبیعی و محیط زیست

استفاده از مطالب این وبلاگ با ذکر منبع بلامانع می باشد.

پیوندهای روزانه

۸۹ مطلب در تیر ۱۳۹۶ ثبت شده است


با کاهش بارندگی‌ها بر اثر تغییرات اقلیمی، کشاورزان انگلیسی که محصولات پر آب کاشته و زمین‌های خود را کود شیمیایی داده‌اند از کشاورزان ارگانیک نکات تازه‌ای می‌آموزند.

به گزارش ایانا از گاردین، موفقیت دراز مدت کشاورزان، به‌ویژه در شرایطی که تغییرات اقلیمی الگوهای بارندگی را غیر قابل اعتماد ساخته است، بستگی به این امر دارد که چگونه با خاک رفتار می‌کنند.

گاه ترکیبات خاک از یک زمین تا زمین دیگر بسیار متفاوت است. خاک رس که چهار برابر خاک‌های با دانه‌های درشت شنی آب را در خود نگه می‌دارد، می‌تواند یک مزیت بزرگ باشد اما مزرعه با خاک رس، در هنگام بارندگی شدید غرق آب می‌شود و محصولات در آب فرو می‌روند. خاک رس همچنین بر اثر فعالیت شدید ماشین آلات کشاورزی، فشرده می‌شود.

 فرسایش خاک در سافولک انگلیس. کشاورزانی که خاک مزارعشان مواد ارگانیک زیادی دارد، نیاز به کود کمتری دارند؛ مزارع آنها کمتر دچار آبگرفتگی می‌شود و نیاز به آبیاری کمتری دارند.

برخورداری از یک ترکیب مناسب در خاک، امری مطلوب است اما این تنها ثروت کشاورزان، هر ترکیبی که داشته باشد آنها باید، قابلیت نگهداری آب در خاک، به‌ویژه برای محصولات یکساله و خصوصا در مناطق خشک را بالا ببرند. حتی گیاهان چند ساله وقتی که نیمی از آب در دسترس خود در خاک را مصرف می‌کنند، به "نقطه پلاسیدگی" می‌رسند.

مواد ارگانیک خاک یکی از عوامل مهم برای حفظ آب است. اکنون برخی مزارع انگلستان که دارای خاک بیش از حد بهره‌برداری شده هستند و در آنها به‌طور معمول از کود شیمیایی استفاده شده، تنها نیم درصد ماده ارگانیک دارند؛ میزان مطلوب، ۳ درصد و بیشتر از آن است. محصولاتی که خاک آنها ماده ارگانیک بیشتری دارد، در برابر کم آبی مقاومت بیشتری دارند. اینجاست که کشاورزانی که کود حیوانی و کمپوست به خاک اضافه می‌کنند، آشکارا سود می‌برند و در عین حال خطر سیل و جذب بیش از حد کربن را کاهش می‌دهند.

خشکسالی در آغاز امسال، بسیاری از کشاورزان را مجبور کرد برای حفظ محصولات، زمین‌های خود را آبیاری کنند؛ اما کشاورزان ارگانیک، آب کمتری مصرف کردند. آبیاری هزینه بالایی می‌برد و کشاورزان سنتی که برای افزایش محصول، به کودهای گران شیمیایی تکیه کرده‌اند، تحت فشار مضاعفی قرار گرفته‌اند. مراقبت از خاک برای حفظ بقای کشاورزی حیاتی است.


ترجمه: محسن حدادی

منبع:ایانا

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۱ تیر ۹۶ ، ۰۷:۴۴
پیمان صاحبی

زمین، ششمین انقراض گروهی جانوران را تجربه می‌کند؛ به تازگی دانشمندان هشدار داده‌اند که این "انقراض زیستی" در حیات وحش، بسیار شدیدتر از چیزی است که پیشتر تصور می‌شد. دانشمندان با تقبیح رشد بیش از حد جمعیت و مصرف زدگی انسان، اعلام کردند که فرصتی حداکثر ۲۰ تا ۳۰ برای مقابله با این بحران در اختیار داریم.

به گزارش ایانا از روزنامه تلگراف، گروهی از دانشمندان در مقاله ای که در مجله "Proceedings of the National Academy of Sciences " به چاپ رسیده، نوشتند که "زمین با بحران کاهش جمعیت و نابودی گونه‌های زیستی روبروست؛ نابودی یک گونه در یک منطقه خاص، تاثیرات جبران‌ناپذیری برعملکرد اکوسیسستم‌ها و خدمات ضروری که به پایداری تمدن بشری می‌کنند، می‌گذارد. ما این پدیده را یک نابودی زیستی می‌نامیم تا بزرگی رویداد مهم انقراض ششم که هم اینک بر روی کره زمین در حال وقوع است را برجسته کنیم".

در این تحقیق، محققانی از دانشگاه استنفورد و دانشگاه خودگردان ملی مکزیکو، روند جمعیتی ۲۷۶۰۰ گونه مهره‌دار از جمله پرندگان، دوزیستان، پستانداران و خزندگان را بررسی کردند و از جمله به تحلیل دقیق ۱۷۷ گونه پستاندار پرداختند.

آنها دریافتند که ۵۰ درصد گونه های جانوری که زمانی در کره زمین با ما سهیم بودند از بین رفته‌اند و میلیاردها حیوان نابود شده‌اند.

مطالعه دقیق ۱۱۷ گونه پستاندار نشان داد که طی سالیان اخیر، بیشتر آنها قلمرو جغرافیایی خود را از دست داده‌اند و تقریبا نیمی از آنها بیش از ۸۰ درصد از قلمرو خود را طی سال‌های بین ۱۹۰۰ تا ۲۰۱۵ از دست داده‌اند.

از جمله حیوانات در معرض خطر، یوز پلنگ‌ها هستند که در سال ۲۰۱۶ تنها ۷۰۰۰ قلاده از آنها زنده بود. همچنین در حال حاضر، کمتر از ۵۰۰۰ اورانگوتان برونئویی و سوماترایی موجود است و جمعیت شیر آفریقایی از سال ۱۹۹۳ تا کنون ۴۳ درصد کاهش داشته است.

دانشمندان نوشته‌اند: "ما تاکید می‌کنیم که ششمین انقراض دسته جمعی در حال وقوع است و فرصت برای انجام یک واکنش موثر بسیار کوتاه است؛ شاید در خوشبینانه‌ترین حالت، دو یا سه دهه فرصت داشته باشیم".

رشد بیش از حد جمعیت و تداوم آن و نیز مصرف بیش از حد، بویژه توسط ثروتمندان، عوامل اصلی این بحران هستند.

در این تحقیق مشخص شد که " کاهش سریع گونه‌های حیات وحش، در حال از بین بردن خدماتی است که اکوسیستم‌ها به تمدن بشری می‌کنند".

پروفسور پاول ارلیش یکی از محققان دست اندر کار این تحقیق به گاردین گفته است: "باید به هشدار جدی که در این مقاله داده‌ایم توجه شود زیرا تمدن به شدت به گیاهان، حیوانات و میکروارگانیسم‌های زمین وابسته است؛ این موجودات نقش های بسیار مهمی در اکوسیستم‌ها ایفا می‌کنند از جمله گرده افشانی درختان و گیاهان و حفاظت از منابع غذایی دریایی و حفظ شرایط آب و هوایی به گونه‌ای که برای انسان قابل زیست باشد".

این دانشمندان چنین نتیجه‌گیری کرده‌اند که : "انقراض زیستی حاصل از این فاجعه، پیامدهای زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی وخیمی به بار خواهد آورد. در نهایت انسان بابت نابودی تنها مجموعه حیات که ما در هستی می شناسیم، بهای بسیار گزافی خواهد پرداخت".

آنها می‌نویسند:همه نشانه‌ها بر شدت گرفتن آسیب به تنوع زیستی در دو دهه آینده دلالت دارد و تصویری ناراحت کننده از آینده حیات از جمله حیات بشری ارائه می‌کند.

پیش از این زمین، پنج مرحله انقراض دیگر را پشت سر گذارده است اما انقراض کنونی، بسیار سریعتر از موارد پیشین رخ می دهد.

این دانشمندان با ذکر این نکته که در ۱۰۰ سال گذشته، زمین بیش از ۲۰۰ گونه مهره‌دار را از دست داده است می‌گویند اگر روند انقراض به طور طبیعی و مطابق با روند دو میلیون سال اخیر پیش می‌رفت، قاعدتا این انقراض ۱۰ هزار سال به طول می‌انجامید.

الیزابت کولبرت نویسنده "انقراض ششم" می گوید انسان‌ها زمین را به جایی بسیار بسیار فقیرتر تبدیل کرده‌اند. خانم کولبرت به سی بی اس می‌گوید: "انقراض باید پدیده‌ای غیر عادی باشد. وقتی می‌بینید بسیاری از گونه‌ها از بین رفته‌اند یا در آستانه انقراض هستند، باید بدانیم که این رویدادی غیر عادی و بسیار خطرناک در تاریخ زمین است".

ترجمه: محسن حدادی

منبع:ایانا

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۱ تیر ۹۶ ، ۰۷:۴۴
پیمان صاحبی


 

مرگ کارون به پای زاینده‌رود

نخستین بررسی‌ها برای انتقال آب رودخانه بیرگان به حوضه زاینده‌رود به سال‌های پس از جنگ جهانی دوم بازمی‌گردد؛ طرحی که شاید طراحان آن گمان نمی‌کردند سال‌ها بعد و به‌دلیل بروز خشکسالی فاجعه محیط‌زیستی برای مردم منطقه به حساب آید.

به گزارش سلامت نیوز، وقایع اتفاقیه در ادامه نوشت: در سال‌های اخیر اما گفته می‌شود با پیشرفت این طرح و خشکسالی‌های پیاپی در کشور انتقال آب این رودخانه به زاینده‌رود تهدیدی جدی برای مردم منطقه به حساب خواهد آمد. در مهر ۱۳۲۷ کار احداث تونل کوهرنگ آغاز شد و در مهر ۱۳۳۲ به بهره‌برداری رسید. تونل دوم نیز در همین منطقه بعد از انقلاب در سال ۱۳۸۳ افتتاح شد. مخالفت‌ها اما درباره احداث تونل سوم است.

کارشناسان محیط‌زیست می‌گویند با احداث تونل سوم باید منتظر فاجعه محیط‌زیستی برای این منطقه بود؛ دشتی با باغ‌های پربار، دامنه‌هایی سبز و چشمه‌هایی پرآب که هزاران سال حیات‌بخش رود اسطوره‌ای کارون بوده است؛ تصویری قدیمی از دشت بیرگان در شهرستان کوهرنگ استان چهارمحال و بختیاری که اکنون چشمه‌هایش خشکیده، رودخانه‌اش نیمه‌جان است و مردمش نگران زیرا روی همین رود نیمه‌جان هم قرار شده سدی بسازند و آبش را به جایی دیگر ببرند. بیرگان در شرق رشته‌کوه زردکوه بختیاری در ۲۳ کیلومتری شهر چلگرد قرار دارد. چشمه‌های فراوان و پرآب این منطقه سبب شده بود این منطقه مولد آب طبیعت، تمدن کارون و حیات‌وحش چهارمحال و بختیاری و جلگه خوزستان محسوب شود.

چشمه خروشان مروارید در این میان همواره آوازه‌ای بلند در تاریخ هزاران ساله ایل بختیاری و ساکنان این منطقه داشته و از سرشاخه‌های معروف کارون بوده است. کرامت حافظی، فعال محیط‌زیست درباره اثرات زیست‌محیطی سد و تونل سوم کوهرنگ به مهر می‌گوید: شرایط کنونی منطقه با گذشته بسیار متفاوت است. او تصریح می‌کند: پس از خشک‌شدن چشمه مروارید، با دستگاه پمپاژ آب رودخانه را در مسیر گذشته نهرهای کشاورزی چشمه مروارید رها کرده‌اند تا جوی‌های باستانی چشمه مروارید خشک نشوند و باغات و کشتزارها نخشکند. در واقع، به جای چشمه‌های بیرگان و چشمه مروارید که زمانی رود بیرگان را پرآب و خروشان می‌کردند اکنون با قطع مسیر این چشمه‌ها به علت حفاری تونل ۲۴ کیلومتری کوهرنگ سوم، رودخانه نیمه‌جان بیرگان با پمپاژ تأمین‌کننده آب مسیر چشمه مروارید شده است.


طرح انتقال آب بیرگان، فاجعه ملی است


ورودی تونل کوهرنگ سوم (بیرگان) از روستای چم‌آباد- شهریاری منطقه بیرگان آغاز و به طول ۲۴ کیلومتر آب رودخانه بیرگان را از سرشاخه‌های کارون با عبور از زیر کوه زرآب و منطقه نعل‌اشکنان به خروجی تونل سوم کوهرنگ در منطقه روستای سیلگاه موسی‌آباد متصل می‌کند. در طول این مسیر، در ارتفاع دو هزار و ۲۰۰ متری از سطح دریا تونلی عرضی با قطر حدود پنج متر است که با قطع مسیر چشمه‌ها و شاهرگ آب‌های منطقه باعث ویرانی منطقه شده، به‌طوری‌که عملیات حفاری این تونل ۲۴ کیلومتری با قطع شریان چشمه‌های بزرگ همراه بود و آب را به اعماق غیرقابل دسترس سوق داده است.

نوع پوشش تونل که بتون مسلح با ضخامت نیم متر روکش سیمانی است نیز به‌طور مضاعف شریان‌های حیاتی آب منطقه را قطع کرده است. در برآورد آغاز پروژه توسط شرکت منطقه آب اصفهان که کارفرمای اجرای تونل سوم کوهرنگ در خاک چهارمحال و بختیاری و در سرشاخه کارون است، میزان آب انتقالی حدود ۲۷۰ تا ۳۰۰ میلیون مترمکعب در هر سال پیش‌بینی می‌شد اما هم‌اکنون در برآوردهای جدید و پس از قطع چشمه‌های بزرگ این میزان بین ۴۰ تا ۱۳۰ میلیون مترمکعب پیش‌بینی می‌شود که حتی این برآورد در شرایط تغییر اقلیم فعلی و با احداث سد و جمع‌آوری آب در چندین سال هم به‌صورت خوشبینانه مطرح شده است. این فعال محیط‌زیست تصریح می‌کند: به جرأت می‌توان گفت این پروژه یک فاجعه زیست‌محیطی ملی است که باوجود نابودکردن منابع آبی کشور متأسفانه همچنان بر این بی‌تدبیری اصرار جاهلانه می‌شود.


انتقال آب از رودخانه نیمه‌جان


درحال‌حاضر در رودخانه بیرگان که زمانی عشایر بختیاری با کلک‌هایی که از مشک ساخته می‌شد و با قایق‌هایی دستساز به سختی و گاهی با خطر غرق‌شدگی از آن عبور می‌کردند تا حدی این خطر کاهش یافته که کودکان در آن بازی می‌کنند و ارتفاع آب به کمی بالاتر از قوزک پایشان می‌رسد و می‌شود گفت آبی برای انتقال نیست. با نگاهی به گزارش حفاری تونل سوم کوهرنگ به جملاتی بر‌می‌خوریم که نشان‌دهنده قطع شریان حیات‌بخش آب‌های منطقه بیرگان است.

در این گزارش آمده است: « هنگام حفاری به درزه‌ای از جنس سنگ‌آهک با بازشدگی محدود که با مجاری کارستی با فشار و دبی بالا ارتباط داشت، برخورد شد. جت آب (پرتاب آب) به طول ۱۴ متر و دبی به میزان حدود ۷۰ لیتر در ثانیه بالغ شده و عملیات حفاری در این جبهه متوقف شد.» در جای دیگری از این گزارش نیز تصریح شده است: با پیشروی ۵۰ متر از طریق تونل دسترسی نعل‌اشکنان، در این جبهه نیز در متراژ 584,5 متر از محل تقاطع با تونل دسترسی، به درزه‌های آبدار با فشار بالا و دبی حدود ۳۰ لیتر در ثانیه برخورد شد. چنین اتفاقاتی باعث شده است حفاری نابودگر تونل سوم کوهرنگ بیش از 20 سال به طول بینجامد. همچنین وجود گسل‌های فراوان در مسیر تونل سوم کوهرنگ باعث فرورفتن آب از مسیر طبیعی شریان چشمه‌ها پس از حفر تونل ۲۴ کیلومتری در این منطقه شد و آب برای همیشه به نقاط غیر‌قابل دسترس بشر فرو‌رفت.


حافظی گلایه می‌کند: سد و تونل بیرگان در منطقه حفاظت‌شده قیصری با فعالیت‌های انفجاری، خاکبرداری و تخریب منطقه و قطع شریان رودخانه باعث نابودی این منطقه حفاظت‌شده و ذخیره‌گاهی حیات‌وحش شده است. آب شرب منطقه حفاظت‌شده قیصری برای حیات‌وحش از رودخانه بیرگان تأمین می‌شود که با انتقال آب این سرشاخه کارون همین رودخانه نیمه‌جان هم از منطقه بسیار ارزشمند حیات‌وحش قیصری دریغ می‌شود.


یک زاینده‌رود دیگر به زاینده‌رود می‌رود


رودخانه کارون در گذشته حدود ۲۰ میلیارد مترمکعب آورد سالانه از کل منطقه و سرشاخه‌هایش در زاگرس در پنج استان داشته اما امروز این آورد بنا به گفته وزیر نیرو به ۹ تا ۱۴ میلیارد مترمکعب کاهش یافته است. تاکنون ۶ سرشاخه کارون به‌طور کامل و سالانه انتقال یافته و حجمی معادل بیش از یک میلیارد مترمکعب آب از کارون دریغ شده است. تونل اول کوهرنگ از سال ۱۳۳۲ تاکنون به مقصد زاینده‌رود، تونل دوم کوهرنگ از سال ۱۳۶۸ تاکنون به مقصد زاینده‌رود، تونل چشمه لنگان از سال ۱۳۸۴ تاکنون به مقصد زاینده‌رود، سد کمال صالح رود تیره (سرشاخه دز) از سال ۱۳۹۰ تاکنون به مقصد صنایع اراک، تونل خدنگستان از سال ۱۳۹۲ تاکنون به مقصد زاینده‌رود و انتقال آب سرشاخه دز از الیگودرز به سد کوچری گلپایگان اصفهان و سپس به مقصد قمرود بیش از نیاز شرب از شهریور ۱۳۹۵ تاکنون اجرا شده است. از‌سوی‌دیگر، کارشناسان اقداماتی را که تاکنون برای انتقال آب به زاینده‌رود انجام شده برای مصارفی غیر ‌از شرب، با هزینه فراوان و کاملا غیر‌اقتصادی عنوان می‌کنند، به گونه‌ای که قیمت آب انتقالی از محصولات صنعتی و کشاورزی گران‌تر می‌شود.


در طول سال‌های ساخت تونل بیرگان (تونل سوم کوهرنگ) دو سرشاخه کارون با نام‌های چشمه لنگان و خدنگستان، آب بیشتری را از کارون به زاینده‌رود انتقال دادند، به‌طوری‌که تاکنون چهار سرشاخه کارون (کوهرنگ اول، کوهرنگ دوم، چشمه لنگان و خدنگستان) به زاینده‌رود انتقال داده شده و سالانه آبی معادل ۸۰۰ میلیون مترمکعب را که حقابه کارون است به زاینده‌رود منتقل می‌کنند؛ آبی که معادل یک زاینده‌رود جدید است. حافظی هشدار می‌دهد: تونل سوم کوهرنگ در واقع هفتمین انتقال آب سرشاخه‌های کارون است. در بدترین شرایط اقلیمی و درحالی‌که خوزستان بیش از همیشه در گرمای بی‌سابقه‌اش نیازمند آب است این انتقال آب در حال انجام بوده که هم نابودی آب شرب و هم گسترش ریزگردهای داخلی خوزستان را به دنبال دارد. از‌سوی‌دیگر، طبق قوانین، انتقال آب برای غیر‌شرب ممنوع است و حتی برای شرب هم نباید شرب مسیر پایین‌دست کارون را نابود کند.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۸ تیر ۹۶ ، ۰۸:۰۰
پیمان صاحبی


مژگان افروزی*: نوجوان بودم که در اخبار شنیدم ایران چهارده سال بعد با خشکسالی جدی مواجه خواهد شد. از آن زمان بیش از بیست سال گذشته و چند سالی است که بحران آب هر روز جدی تر می شود و بیست سال است که مسولین در مورد کم آبی به شهروندان فقط هشدار می دهند و همه در کنار هم تا جایی که در توان دارند در هدر دادن آب نهایت تلاش خود را به کار می گیرند! نه مردم برای شیوه صحیح مصرف آموزش دیده اند نه مسولین.


در برنامه های صدا و سیما هم که قاعدتاً انتظار می رود یک رسانه فرهنگ ساز باشد، هنوز افرادی خوشحال و بی دغدغه با شلنگ باغچه را آب می دهند. یکی از سکانس های معروف فیلم ها و‌سریال های ما این است؛ هرکس که دچار یاس فلسفی می شود حتما می رود صورتش را آبی بزند و در حالی که شیر آب باز است یا در آیینه به خود خیره می شود یا در حالی که دستانش را دو طرف سینک صورت شویی گذاشته سرش را پایین انداخته و به پهنای صورت اشک می ریزد. حالا لزوم باز بودن شیر آب در کشاکش این سکانس تکراری چیست هنوز‌ مشخص نشده!نمک پاشیدن بر زخم میزبان!

بارها شده وقتی که شیوه مصرف اطرافیان را دیده ام و با احتیاط و محترمانه در مورد وضعیت آب نکته ای گفته ام این جواب را گرفته ام که: چقدر ساده ای! کدوم کم آبی؟ اینا خودشون آب رو‌ می فروشن بعد به مردم میگن صرفه جویی کنید! 

پرسشم این است؛ اینها که می گویید دقیقاً یا تقریباً چه کسانی هستند؟ آب می فروشند؟ مثلا چون فروخته می شود نباید صرفه جویی کرد؟ به چه کسانی می فروشند؟ به کشورهایی که مشکل آب ندارند؟ واقعا شما میزان اندک بارندگی را در سالهای اخیر نمی بینید؟

اتلاف انرژی، اتلاف سرمایه، اتلاف عمر، اتلاف منابع به بخشی جدا نشدنی در زندگی ما تبدیل شده است.

محیط زیست برای من سفره ای گسترده به میزبانی طبیعت است. گیاهان، حیوانات، خاک، سنگ، منابع آب و... همه و همه برکاتی هستند که خداوند با بذل و بخشش در اختیار ما قرار داده. همان سفره ای که ما را به خوردن و آشامیدن از آن مهمان کرده و از اسرافش برحذر داشته است.

محیط بانی حرفه ای شریف است. افرادی که از شکستن حتی یک شاخه رنج می کشند و‌ هیچ چیز در طبیعت برایشان بی جان نیست. اما آیا وظیفه حراست از طبیعت تنها بر عهده محیط بانان  است یا هر ایرانی برای حفاظت از این گنجینه لازم است که یک محیط بان باشد ولو اینکه هرگز آن لباس را تن نکند و برای این کار حقوقی نگیرد؟ 

فارغ از این سرتکان دادن ها و افسوس خوردن ها و لایک کردن پُست هایی در خصوص اهمیت آب و آتش گرفتن جنگل و کشتار حیات وحش، واقعاً چند نفر از ما از آینده طبیعت و بلایی که ممکن است قهر آن بر سر کره زمین بیاورد بیمناکیم؟ چند نفر با دغدغه منابع طبیعی بیدار شده و با نگرانی به خواب می رویم؟ چند نفر از ما محیط بانیم؟ 

سیل در میانه تابستان ترسناک نیست؟ نشانه ای از به هم خوردن نظم طبیعت نیست؟ اینکه جان یک دختر 9 ساله را می گیرد و سایبان هزاران نفر را به مخاطره می اندازه نگران مان نمی کند؟ طبیعت چطور هشدار بدهد که ما نظم آن را به هم زده ایم؟

عدم فرهنگ سازی و مقاومت در مقابل آموختن یا به کار بستن آموخته ها هم از طرف مسولین و هم مردم و  عدم مسولیت پذیری در قبال سرزمین، هر روز بر عمق این مخاطرات می افزاید و ترس از آن است که یک روز طبیعت چنان خشمی بگیرد که نه از تاک نشان بماند و نه از تاک نشان!

یادمان باشد همه ما مهمان ناخوشایند را به خانه راه نمی دهیم و از معاشرت با خود محرومش می کنیم و در‌صورت سماجت با او رفتاری توام با مقاومت و حتی پرخاشگرانه خواهیم داشت. طبیعت همان میزبانی است که اسیر مهمانانی چون ما شده است که بارها نمک خورده و نمکدان شکسته ایم.

بچه که بودیم، اگر دست عروسک مان کنده می شد،  یا توپ بازی مان زیر ماشین می رفت گریه می کردیم، چون عروسک مان زشت شده بود و بازی مان نیمه تمام. چون فکر می کردیم درد می کشد. کاش هنوز با همان نگاه به طبیعت نگاه می کردیم و برای مرگ هر درخت، رنج هر جانور و جاندار بند بند دلمان پاره می شد.

*روزنامه نگار

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۸ تیر ۹۶ ، ۰۷:۵۸
پیمان صاحبی


فروچاله‌ها ایران را می‌بلعند

300 دشت از 600 دشت ایران، خشک و بسیاری از آن‌ها دشت ممنوعه اعلام شده‌اند؛ سالانه دو متر سطح آب‌های زیرزمینی 60 دشت اصلی در مرکز ایران افت می‌کند

نجمه جمشیدی-

به زمین زیر پای‌مان دیگر اعتمادی نیست؛ فروچاله‌ها دهان باز کرده و ایران را به‌زودی می‌بلعند. 300 دشت از 600 دشت ایران خشک و بسیاری از آن‌ها دشت ممنوعه اعلام شده ‌اند. بحران‌های زیست محیطی ایران تمام‌شدنی نیست، یک روز بحران کم‌آبی و امروز فرونشست زمین و فروچاله‌ها؛ فرونشستی که پیامد برداشت بی‌رویه از سفره‌های زیرزمینی است. به‌گفته کارشناسان یک دهه دیگر مهاجرت‌های زیست محیطی در ایران آغاز می‌شود. زنگ خطر فرونشست زمین، بیش از یک دهه در ایران به‌صدا درآمده اما کری مصلحتی مسئولان اجازه شنیدن آن را به مردم نداده است. پدیده فرونشست، نشان‌دهنده فرآیند بیابان‌زایی و مرگ یک سرزمین است. پس از فرونشست، فرآیند بیابان‌زایی برگشت‌ناپذیر شروع شده و آن زمان است که مردم آن سرزمین باید از بیابانی به‌نام وطن به‌اجبار مهاجرت کنند. برخی از کارشناسان بر این باورند که در کمتر از یک دهه دیگر، اثری از سفره‌های زیرزمینی در بسیاری از نقاط ایران باقی نخواهد ماند. خشکسالی، استفاده بی‌رویه از ذخایر آب و ناکارآمدی در مدیریت آب، سدسازی‌های غیرعلمی، از بین‌بردن پوشش گیاهی و عواملی از این دست، باعث‌ فرونشست زمین شده است.

خسارت‌های فرونشست

از دست رفتن سفره‌های زیرزمینی، مرگ آبخوان‌ها و فرونشست زمین ، ایران را وارد بحران کرده است. فرونشست در بسیاری از دشت‌های ایران، موجب ترک‌های عمیق شده که بر اثر آن میله‌های چاه‌های آب از زمین بیرون آمده و تاسیسات زیربنایی شهری و روستایی را تهدید کرده‌است. تصاویر شکاف‌های عمیق در دشت‌های توس و میناب دل هر ایرانی را به لرزه در می‌آورد. شکاف‌هایی که در ابتدا بسیاری تصور می‌کردند در اثر وقوع زمین‌لرزه به‌وجود آمده است اما غافل از آنکه بحران آب بیش از زلزله در ایران قربانی خواهد گرفت.

ایران، مرزهای بحران را پشت سر گذاشت

براساس آمار اگر کشوری 20 درصد از آب‌های تجدیدپذیر را استفاده کند، در شرایط ایمن است و اگر این میزان به 40 درصد برسد، در مرز خطر قرار دارد. تمامی این آمارها درحالی است که ایران بیش از 85 درصد منابع آب تجدیدپذیر را استفاده‌کرده است. براساس‌گزارش‌های رسمی سالانه دو متر سطح آب‌های زیرزمینی 60 دشت اصلی در مرکز ایران افت می‌کند.

رتبه نخست فرسایش خاکی در جهان

آمار دیگری نیز وجود دارد که نشان‌دهنده این مطلب است؛ ایران علاوه‌بر آب، خاکش را نیز از دست می‌دهد. میزان کل فرسایش خاک در جهان 26 میلیارد تن و سهم ایران از آن در حدود دو میلیارد تن است. براساس همین آمار، ایران رتبه نخست فرسایش خاک در جهان به‌شمار می‌رود.سازمان‌های جهانی به‌همراه کارشناسان محیط‌زیست و مدیریت منابع آبی، بارها نسبت به‌ بحران آب در ایران هشدار داده‌اند اما گویا به‌گفته دکتر کردوانی، پدر علم کویرشناسی ایران« کسی باور نمی‌کند آب نیست». شواهد حاکی از آن است که هم‌اکنون دشت‌های تهران، ورامین، نظرآباد، دشت کبودرآهنگ همدان، دشت مشهد و نیشابور، دشت‌های استان کرمان، اصفهان و قزوین در شرایط بحرانی ایجاد فروچاله‌ها و فرونشست ها قرار دارند.

تهران رکوردار فرونشست در ایران

تهران در فرونشست زمین نیز، گوی سبقت را از دیگر استان‌های کشور ربوده است و رتبه نخست لیست فرونشست در کشور به‌شمار می‌رود. فرو نشست در تهران 90 برابر حد بحرانی اتحادیه اروپاست. برداشت بی‌رویه آب در سال‌های اخیر ، تمامی دشت‌های هشت‌گانه تهران را دشت ممنوعه کرده است. براساس آمار یک مقام مسئول در وزارت نیرو، میزان فرونشست در دشت ورامین ۱۳سانتی‌متر ، در دشت ری ۲۵سانتی‌متر، در دشت تهران ۱۴سانتی‌متر و در دشت شهریار ۳۶سانتی‌متر ثبت شده است.

نفوذناپذیری خاک ، عامل فرونشست

یکی از عوامل اصلی فرونشست، کاهش نفوذپذیری خاک و در نتیجه افت سفره‌های زیرزمینی است. هومان خاکپور ،کارشناس محیط زیست در این‌باره گفت: « بحث کاهش نفوذ آب در خاک در درازمدت موجب کاهش میزان سفره‌های زیرزمینی می‌شود. کشور از یک طرف با کاهش شدید نزولات جوی و از طرف دیگر با برداشت بی‌رویه آب مواجه است. باتوجه به برداشت‌هایی بی‌رویه از سفره‌های زیرزمینی در بیشتر مناطق کشور، شاهد پدیده بیابان‌زایی هستیم. بیابان‌زایی از اینجا شروع می‌شود که حتی اگر بارندگی نیز در کشور رخ بدهد، به‌دلیل حرکت خاک‌دانه‌ها، تمامی منافذ ورود آب پر شده است و دیگر امکان نفوذ آب در خاک وجود ندارد.علاوه‌بر اینکه منابع آبی را از دست می‌دهیم، خاک را نیز از دست می‌د‌هیم».فرسایش خاکی جزو آن دسته مشکلاتی است که به‌تازگی به لیست چالش‌های فرا روی ایران وارد شده است. باتوجه به رتبه نخست فرسایش خاک در جهان، این عامل موجب کاهش نفوذناپذیری خاک نیز شده است. خاکپور درباره آمار فرسایش خاک در ایران گفت:« متاسفانه بعید می‌دانم روی این موضوع کار یا مطالعه‌ای شده باشد. برای داشتن چنین آماری، باید از میزان پوشش جنگلی در کشور یک آمار مشخص وجود داشته باشد. چنین آماری در کشور وجود ندارد که سازمان‌های مربوطه به آن استناد کنند. زمانی‌که در بحث میزان پوشش گیاهی آماری وجود ندارد، انتظار آن نمی‌رود که آماری از میزان نرخ نفوذناپذیری خاک وجود داشته باشد».

برداشت بی‌رویه آب، متهم اصلی فرونشست

به‌نظر می‌رسد ابعاد بحران ناشی از برداشت بی‌رویه از سفره‌های آب زیرزمینی دشت‌های ایران، گسترده‌تر، خطرناک‌تر و ژرف‌تر از آن است که گزارش شده و به‌مراتب، تبعاتی ماندگارتر، ویرانگرتر و غیرقابل جبران‌تر نسبت به رخداد زلزله دارد. محمد درویش، کارشناس محیط زیست با اشاره به بحران فرونشست در کشور گفت:«مهم‌ترین عوامل فرونشست در ایران، برداشت‌های بی‌رویه و بیش از حد مجاز آب زیرزمینی و ممانعت از نفوذ آب برگشتی شرب، صنعت و کشاورزی به دشت‌های ایران بوده است. بسیاری از دشت‌های ایران از نظر برداشت آب، حالت فوق بحرانی دارند و باتوجه به رشد شتابان شهرنشینی، شاهد تغییرات کند ولی بسیار مخاطره‌آور فرونشست هستیم؛ به‌گونه‌ای که در بسیاری از دشت‌های کشور، مقدار افت سطح آب زیرزمینی طبق آمارهای ثبت شده به بیش از 30متر در طول 24 سال آماربرداری می‌رسد».

مهاجرت‌های زیست‌محیطی به‌زودی رخ خواهد داد

درویش با اشاره به هشدار کارشناسان درباره پدیده فرونشست تصریح کرد:« چندین سال است که کارشناسان این حوزه، درباره خطرات فرونشست زمین هشدار می‌دهند اما این موضوع کمتر توسط مسئولان، مردم و رسانه‌ها جدی گرفته شده است. درحدود هفت ماه پیش با انتشار عکسی از فرونشست زمین در نیشابور اعلام کردم که این مساله را باید جدی گرفت. دکتر فاضلی یزدی، یکی از اولین متخصصانی است که از سه دهه پیش نسبت به فرونشست زمین در دشت توس هشدار داد. درحال حاضر متاسفانه در دشت توس فردوسی با فرونشست زمین و افت شدید سفره‌های زیرزمینی رو به‌رو هستیم. خیلی دیگر از صاحب‌نظران مانند دکتر امین علیزاده در استان خراسان‌رضوی و دکتر طراوتی، در این‌باره هشدار داده‌اند ولی مورد توجه قرار نگرفته‌اند.». مدیرکل دفتر مشارکت‌های مردمی سازمان محیط زیست گفت:«اصولا پدیده نشست زمین، فوق‌العاده پدیده خطرناکی است و از آن به‌عنوان آخرین و غیرقابل برگشت‌‌پذیرترین مرحله از فرآیند بیابان‌زایی یاد می‌شود. زمانی که زمین نشست می‌کند، آبرفت‌های درشت‌دانه به‌هم می‌چسبند و فضای خالی بین آن‌ها پر می‌شود و دیگر امکان انباشته شدن آب در این سفره‌ها از بین می‌رود. سرزمینی که امکان انباشت آب شیرین در زیر سطحش را از دست بدهد، از نظر امنیت اجتماعی با تنش‌های جدی مواجه می‌شود و مقدمه مهاجرت‌های محیط زیستی فراهم می‌شود.

منبع:قانون

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۸ تیر ۹۶ ، ۰۷:۵۶
پیمان صاحبی


کشاورزان با آب رودخانه های بزرگ نبراسکا، کلورادو، کانزاس و باریکه غربی تگزاس، چیزی حدود یک ششم غلات دنیا را تولید می کنند و آب برای این محصولات از سفره آب های زیرزمینی که بسیار زیاد است تامین می شود. این سفرهای آب زیرزمینی، اغلب با نام سفره ی آب های زیرزمینی اوگالالا (Ogallala) شناخته می شوند؛ بزرگترین و تنها منبع آب زیرزمینی درآمریکای شمالی.

به گزارش ایانا از سایت ساینس دیلی یک تیم از پژوهشگران از جمله کرت فاوش ((kurt fausch استاد دانشگاه کلورادو و جف فالک ((jeff falke دانش آموخته دانشگاه کلورادو و استادیار دانشگاه آلاسکا فیربنک ((Alaska Fairbanks دریافته اند که بیش از نیم قرن پمپاژ آب های زیرزمینی منجر به خشک شدن بخش بزرگی از رودخانه ها و در هم پاشیدن ماهی های رودخانه های بزرگ شده است. اگر عملیات پمپاژ کم نشود، دانشمندان هشدار داده اند که این زیستگاه ها شروع به کم شدن می کنند و جمعیت ماهی ها نیز در کنار آن ها کاهش می یابد.

تیم پژوهش، یک روش ترکیبی مدل سازی ازشرایط گذشته و آینده برای ارزیابی تغییرات در رودخانه های بزرگ و جمعیت ماهی های مرتبط با پمپاژ آب های زیرزمینی از قسمت های بالای سفره آب های زیرزمینی رودخانه ها را انجام دادند. این یافته ها برای آبگیر رودخانه های موجود در سراسر دنیا پیشنهادهایی دارد، زیرا ۹۰ درصد کاهش آب مصرفی انسان در جهان و سفره آب های زیرزمینی محلی و منطقه ای در حال خشک شدن هستند.

یک "قطار ویران"

فاوش می گوید نتایج این پژوهش جدی است. بر اساس مشاهدات قبلی و مدل سازی انجام شده توسط فالک و تیمی از فارغ التحصیلان و اعضای هیات علمی دانشگاه کلورادو، رودخانه آریکاری در شرق کلورادو که توسط سفره آب های زیرزمینی تغذیه می شود و در مسافتی حدود ۷۰ مایل جریان دارد تا سال ۲۰۴۵ حدود نیمی از آن خشک خواهد شد.

فاوش می گوید: "شما این قطار ویران را در اختیار دارید؛ جایی که ما در آن درحال خشک کردن رودخانه ها برای تغذیه کردن جمعیت در حال رشد انسان ها هستیم؛ چیزی بیش از ۷ میلیارد نفر."

فاوش این موقعیت را این گونه توصیف می کند، یک "مشکل شرور"، مشکلی که هیچ راه حل خوبی ندارد. او می گوید: "هر سال آب بیشتری نسبت به آبی که از بارش باران و برف کم کم به سفره آب های زیرزمینی باز می گردد به بیرون پمپ می شود". "ما اساسا در حال خشک کردن رودخانه های بزرگ هستیم."

پمپاژ کردن، آب نهرها و رودخانه های کوچک را خشک می کند

از دهه ۱۹۵۰، با عمل پمپاژ، تقریبا هرچه آب در دریاچه اری ((Erie –حدود ۱۰۰ تریلیون گالون- موجود بود استخراج می شده و تقریبا هیچ میزانی از آن به سفره آب های زیرزمینی فرو نمی ریخت.

فاوش می گوید: "این پمپاژ، بخش های طولانی از بسیاری از جوی ها و رودخانه های کوچک در منطقه را خشک کرده است. از ۱۹۵۰ تا ۲۰۱۰ تمام ۳۵۰ مایل نهر در منطقه بزرگی که تیم پژوهش در شرق کلورادو، جنوب غربی نبراسکا و شمال غربی کانزاس به بررسی آن پرداختند خشک شده است." فاوش می گوید: "مدل های ما پیش بینی می کنند که ۱۸۰ مایل باقی مانده از این نهرها تا سال ۲۰۶۰ خشک خواهند شد."

تلف شدن ماهی ها در این منطقه نیز یک نگرانی است. فاوش می گوید: "آنچه ما از دست می دهیم ماهی هایی هستند که نیازبه زیستگاه هایی دارند که تنها در رودخانه ها و نهرهای بزرگ این منطقه یافت می شود و ما آن ها را با گونه هایی که می توانند در نهرهای کوچکی که باقی مانده است زنده بمانند جایگزین می کنیم." "ما همه جمعیت گونه هایی که در رودخانه های این منطقه زندگی می کنند را به دلیل اینکه هیچ زیستگاهی برای آن ها وجود ندارد از دست می دهیم. برای مثال ۷ نوع از ۱۶ نوع ماهی که ما در رودخانه اریکاری کشف کرده ایم از زمانی که اولین پیمایش در دهه ۱۹۴۰ در آن جا انجام شدند ناپدید شده اند. این ماهی ها از جمله ماهی قنات کوچک، ماهی های مکنده و گربه ماهی ها، گونه هایی که دانشمندان دانشگاه کلورادو می گویند از جمله ماهی هایی نیستند که در حال حاضر در معرض خطر یا تهدید قرار داشته باشند، بنابراین اقدامات نظارتی کمی برای حفظ زیستگاه های آن ها وجود دارد."

فاوش می گوید: "ما ماهی هایی را که مردم واقعا چیزی در مورد آن ها نمی دانند از دست می دهیم". "آن ها بسیار آرام و زیبا هستند اما پرجذبه نیستند."

از دست دادن رودخانه ها به معنای تلف شدن ماهی های بیشتر است

تاثیرات پمپاژ آب های زیرزمینی گسترده تر از ماهی ها و نهرها خواهد بود. کشاورزان در این منطقه امیدوار هستند که بتوانند آب کافی را برای نسل های آینده حفظ کنند تا آن ها بتوانند به کار در بر روی زمین ادامه دهند. مکان های معمولی نیز که روزانه از آب بهره مند می شوند ممکن است ناپدید شوند.

فاوش توضیح می دهد: "اگر آن ها رودخانه های خود را از دست دهند، نه تنها ماهی های خود بلکه هم چنین آب برای حیوانات اهلی خود و درخت چوب پنبه را که از سایه آن بهره مند می شوند نیز از دست می دهند". "آن ها هم چنین علف هایی را که در کنار رود می رویند و برای علوفه دام ها در تابستان حیاتی هستند نیز از دست می دهند. بعضی از مواردی که گفته شد به معیشت مربوط است اما این موارد هم چنین به مکان هایی که شما برای تفریح به آن جا می روید و به شکار آهو و بوقلمون می پردازید نیز مربوط می شود. اگر رودخانه ها را از دست دهیم یکی از ویژگی های مهم این چشم انداز را نابود می کنیم."

فاوش می گوید که با وجود این یافته های سهمگین، بعضی نشانه های پیشرفت دیده می شود. مقامات محلی میزان آب را اندازه گیری می کنند تا مطمئن شوند که کشاورزان تنها میزانی از آب را که اجازه دارند بردارند پمپاژ کرده اند. کشاورزان نیز همواره تکنولوژی های جدید را که به آن ها اجازه می دهد بهترین استفاده را از آبی که از آن بهره مند می شوند انجام دهند تا بالاترین میزان بازده محصول کسب شود، تجربه می کنند؛ چرا که برای پمپاژ کردن آب از عمق آب های زیرزمینی استفاده از برق لازم است و این یک هزینه مهم برای آن هاست.

او می گوید، این مسئله بدین معنی نیست که سطح آب های زیرزمینی که نهرها را تغذیه می کنند کاهش نمی یابد، اما در عوض به میزان کمتری نسبت به گذشته کاهش می یابد.

پرورش دادن محصولات سرزمین های خشک هم یک گزینه است

یک گزینه دیگر، اگرچه ممکن است پدیرفتن آن سخت باشد، این است که کشاورزان محصولات مناسب با مناطق خشک را پرورش دهند، بدین معنا که آن ها به جای پمپاژ کردن آب، تنها بر بارانی که سالانه می بارد تکیه کنند. مشکل این جاست که اگر بازده محصولات به بارش باران وابسته باشد، از سالی به سال دیگر خیلی متفاوت خواهد بود.

فاوش می گوید: "هر کشاورز این را می فهمد که بالاخره آن ها تا یک زمانی بیشتر نمی توانند از عهده مخارج پمپاژ این میزان آب برآیند"."کشاورزان اقتصاددان های فوق العاده ای هستند. در مورد گزینه های جدید مانند آبیاری قطره ای اقتصادی صحبت شده است و کشاورزان زمانی که این گزینه موجود باشد احتمالا به سمت آن تغییر جهت خواهند داد."

فاوش که در طول زندگی حرفه ای خود به مطالعه در مورد رودخانه ها پرداخته است، در مورد این پژوهش بسیار حسرت بار صحبت می کند. او می گوید: "زمانی که ما این رودخانه ها را از دست دهیم آن ها را برای کل دوره ی زندگی خود و کل دوره زندگی کودکان مان و فرزندان فرزندان مان از دست خواهیم داد."

فاوش می گوید حتی اگر تمام پمپاژها فردا متوقف شود، سفره آب های زیرزمینی بسیار آهسته و چیزی حدود ۱۰۰ سال یا بیشتر به طول می انجامد تا دوباره پر شوند. اگر سطح آب های زیرزمینی بالا آید، رودخانه ها دوباره جریان خواهند یافت.

مترجم: بهاران پدرام

منبع:ایانا

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ تیر ۹۶ ، ۰۷:۴۰
پیمان صاحبی


تصویر آینده‌ای که در آن سیاره ما زمین، بر اثر تغییرات آب و هوایی ویران شده باشد، ممکن است تصوری دور به نظر برسد. اما هم اکنون نیز آسیب‌های تغییرات اقلیمی در سراسر کره زمین قابل مشاهده است.

به گزارش ایانا از ساینس الرت، طی دو دهه گذشته میزان بالا آمدن سطح آب دریاها در جهان به‌طور متوسط ۵۰ درصد افزایش داشته است. در سال ۲۰۱۷ در برخی مناطق جهان از کالیفرنیا گرفته تا ویتنام، دمای هوا به بالاترین میزان در تاریخ رسید و سه سال گذشته داغ‌ترین دمای ثبت شده را شاهد بوده‌ایم.

شش دانشمند و دیپلمات برجسته از جمله کریستینا فیگوئرز مسئول پیشین اداره آب و هوا درسازمان ملل و استفان رامشتورف فیزیکدان، در نامه‌ای سرگشاده نوشته اند که جهان پیش از وقوع بدترین تاثیرات تغییرات اقلیمی تنها سه سال فرصت جبران دارد.

آنها در این نامه از دولت‌ها، صاحبان مشاغل، دانشمندان و شهروندان خواسته‌اند هم اکنون به موضوع انتشار گازهای گلخانه‌ای توجه جدی کنند. آنها نوشته‌اند اگر بتوان تا سال ۲۰۲۰ به‌طور دائمی از انتشار این گازها است، احتمالا از رسیدن دمای جهان به آستانه برگشت ناپذیری جلوگیری خواهد شد.

تاثیرات تغییرات اقلیمی به شکل نابودی جنگل‌‌ها، وقوع سیل‌های ناشی از بالا آمدن آب دریا و تغییرات غیر قابل پیش‌بینی آب و هوایی ظهور خواهد کرد که می‌تواند کشاورزی را نابود کند و بر زندگی ساکنان مناطق ساحلی که بیشترین جمعیت جهان در آنجا زندگی می‌کنند اثر نامطلوب بگذارد.

آنها برای سال ۲۰۲۰ طرحی را پیشنهاد داده‌اند که شامل موارد زیر است:

-افزایش استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر تا ۳۰ درصد برق مصرفی.

-برنامه‌ریزی برای حذف سوخت‌های فسیلی در شهرها و ایالات تا سال ۲۰۵۰ با سرمایه‌گذاری سالانه ۳۰۰ میلیارد دلار

-تضمین اینکه ۱۵ درصد از ماشین‌های فروخته شده برقی باشد.

-انتشار برنامه‌ای مدون برای به نصف رساندن انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از جنگل‌زدایی تا سال ۲۰۵۰

-تشویق بخش‌های مالی به ایجاد "کمربندهای سبز" بیشتر برای کاستن از اثرات نامطلوب تغییرات اقلیمی

اهداف مطرح شده در این نامه با اولویت‌های دولت ترامپ که اعلام کرده موضوع تغییرات اقلیمی در دستور کار آن قرار ندارد، در تضاد است.

در اوایل ماه ژوئن ترامپ اعلام کرد که در سال ۲۰۱۹ ایالات متحده از توافق پاریس که الزاماتی را برای کاهش گازهای گلخانه‌ای کشورها تعیین کرده، خارج خواهد شد.

نویسندگان نامه از شهرها و صاحبان مشاغل خواسته‌اند که با انتشار گازهای گلخانه‌ای مقابله کنند و اهداف توافق پاریس را حتی بدون کمک دولت آمریکا، برآورده سازند.

فیگوئرز در یک نشست مطبوعاتی گفت: "ما چنانکه علم می‌خواهد و در حمایت از اهداف توسعه پایدار سازمان ملل، در آستانه این امر قرار داریم که انتشار گازهای گلخانه‌ای را تا سال ۲۰۲۰ در مسیر کاهش قرار دهیم و به‌ویژه فقر شدید را از بین ببریم. این چالش‌های تاریخی، با یک آگاهی بی‌سابقه در سطح ایالت‌های آمریکا و حکومت‌های دیگر جهان و بخش خصوصی به‌طور کلی همراه است. فرصتی که در سه سال آینده به ما داده شده در تاریخ بی‌نظیر است".

ترجمه: محسن حدادی

منبع:ایانا

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ تیر ۹۶ ، ۰۷:۳۹
پیمان صاحبی


ماه گذشته یعنی ماه جون با عنوان گرم ترین ماه ، تا کنون، در بسیاری از مناطق جهان ثبت شده است. سال گذشته، ۲۰۱۶، رکورد گرم ترین سال را در دوره مدرن از آن خود کرده است. دمای سیاره ما به طور مداوم افزایش می یابد. این مسئله تهدیدی مستقیم برای سلامت انسان است، مثلا حوادثی که در شرایط آب و هوایی نامتعادل پیش می آید و افزایش سطح آب دریاها، اما پژوهشگران نگران این هستند که این مسئله ممکن است از طریق ایجاد تغییرات در تنوع زیستی به طور غیر مستقیم بر سلامت ما تاثیر گذارد.

به گزارش ایانا از سایت "ساینس دیلی" تنوع زندگی ها، از گیاهان و حیوانات گرفته تا میکروارگانیسم ها، اساس بسیاری از خدماتی است که برای محیط زیست فراهم می کند، برای مثال، آب آشامیدنی پاکیزه یاغذا. امروزه، زیست شناسان با این سوال به چالش کشیده شده اند: معنای یک جهان گرم تر برای تنوع زیستی چیست؟ گونه های بیشتر، گونه های کمتر یا هیچ گونه ای؟

یک تیم از زیست شناسان مرکز آلمانی یکپارچه سازی تحقیقات تنوع زیستی (iDiv)، از دانشگاه لایبزیگ و دانشگاه مینه سوتا دریافتند که گرم شدن هوا هم می تواند تنوع زیستی را افزایش و هم کاهش دهد و مسیر تاثیرگذاری آن به این که تنوع زیستی در وهله اول در یک مکان چه میزان است بستگی دارد. در یک آزمایش طولانی مدت در سدار کریک ((cedar creek در مینه سوتا، پژوهشگران بیش از ۳۰ قطعه زمین با پوشش گیاهی متفاوت ایجاد کردند، بعضی با تنها یک گونه گیاهی (تک کشتی) و سایرین با بیش از ۱۶ گونه گیاهی متفاوت. سپس علفزارها را با لامپ های گرم کننده، تا ۳ درجه سانتی گراد بیشتر از دمای محیط گرم کردند. سپس پژوهشگران به ثبت این پرداختند که چگونه این مسئله بر "نماتودها" تاثیر می گذارد؛ کرم های کوچکی که به میزان فراوان در خاک زندگی می کنند و گونه های بسیار متفاوتی دارند. نماتودها نقش های مهمی در کارکردهای مختلف زیست بوم ها برعهده دارند، برای مثال آن ها به حاصلخیز شدن خاک که برای تولید گیاه حیاتی است کمک می کنند.

زمانی که پژوهشگران علفزارهای تک گونه ای را گرم کردند، تنوع نماتودها به طور قابل توجهی کم شد. با این حال زمانی که آن ها علفزارهای با تنوع زیاد گونه های گیاهی را گرم کردند تعداد گونه های نماتودها افزایش یافت. دکتر مادهاو پی. تاکور (‌(madhav p. thakur نویسنده ارشد این مطالعه و پژوهشگر دوره ی پسا دکتری در مرکز پژوهشی iDiv و دانشگاه لایبزیگ می گوید: "داستان ساده است؛ شما برای حفظ تنوع زیستی در یک جهان گرم، به تنوع زیستی نیاز دارید."

با این حال این پایان داستان نیست. پژوهشگران هم چنین از محدودیت تنوع زیستی در نجات دادن تنوع های زیستی دیگر در یک جهان گرم گزارش دادند. درحالی که آن ها در علفزارهای گرم تر با تنوع گیاهی بیشتر تعداد بالاتری از گونه های نماتودها را یافتند، آن گونه های نماتودها بسیار به هم نزدیک بودند، یا به عبارت دیگر، بسیار به هم شبیه بودند. تاکور توضیح می دهد "دلیل آن این است که همه این گونه ها به دلیل داشتن ویژگی های مشترک انتخاب شده اند؛ یعنی داشتن تحمل نسبت به یک محیط گرمتر."

دکتر جین کاول ((jane cowls دستیار این پژوهش و پژوهشگر دوره پسا دکتری در دانشگاه مینه سوتا می گوید: "این افزایش در شباهت می تواند پیامدهایی برای این مسئله که جوامع بیولوژیکی چه قدر خوب می توانند به تغییرات محیطی آینده پاسخ دهند داشته باشد و به طور بالقوه "اطمینان" از این مسئله را در بسیاری از گونه ها محدود می کند." عواقب آن برای ثبات زیست بوم های سیاره ما چه خواهد بود؟ نویسندگان این پژوهش تحقیقات آینده را به حل این معما تشویق می کنند.

علفزارهای تک گونه ای که برای آزمایش ایجاد شده بودند شبیه زمین هایی بودند که در مزارع کشاورزی به شدت مدیریت شده یافت می شود. بنابراین یافته های این پژوهش های جدید از هوادارن محیط زیست که خواهان باقی ماندن زیست بوم ها و زمین های کشاورزی غنی از گونه ها برای حفظ تنوع زیستی و در نتیجه رفاه انسان در یک جهان گرم تر هستند حمایت می کند. این پژوهش ممکن است به جلوگیری از تاثیرات منفی گرم شدن آب و هوا کمک کند، البته با بعضی محدودیت ها.

مترجم: بهاران پدرام

منبع:ایانا

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ تیر ۹۶ ، ۰۷:۳۸
پیمان صاحبی


چالش بر سر مدیریت آب نه کمبود آب

*حسن ساعتچی: انتقال آب دریای خزر به سمنان یکی از برنامه هایی است که در این سالها مطرح شده است این طرح نیز اگر بتواند توجیه اقتصادی داشته باشد می تواند مفید واقع شود

به گزارش سلامت نیوز به نقل از زیست آنلاین: انتقال آب یکی از مواردی است که بر سر آن بحث های زیادی وجود دارد اگر این انتقال آب با رعایت جنبه های اقتصادی رخ دهد و طرح توجیه اقتصادی داشته باشد می تواند در بر گیرنده منافع ملی باشد اما اگر این طرح نتواند به سر منزل مقصود برسد و برنامه های ابتدایی ان را پیاده کند نمی تواند طرح موفقی از آب در بیاید.


انتقال آب دریای خزر به سمنان یکی از برنامه هایی است که در این سالها مطرح شده است این طرح نیز اگر بتواند توجیه اقتصادی داشته باشد می تواند مفید واقع شود
اما مشکلی که درایران با ان روبرو هستیم بیشتر مساله بهره برداری منابع آب و رعایت الگوی مصرف است تا کمبود آب. ر واقع باید مدیریت آب در حوزه اقتصاد مدیریت شود


عده ای از کارشناسان معتقدند که مشکل آب تحت تاثیر تغییر اقلیمی قرار دارد و مدیریت منابع آب تحت تاثیر آن قرار دارد و به همین دلیل مساله آب را امنیتی می کنند مانند اولتیماتوم یک ماهه اولتیماتوم یک ماهه برای نهایی شدن مجوز انتقال آب دریای خزر !


با تأیید شورای امنیت ملی کشور، طرح انتقال آب دریای خزر کلنگ می خورد و بالتبع آنچه که ملاک و مد نظر کارشناسی مجموعه کارشناسان سازمان حفاظت محیط زیست بوده است، زیر دست و پای اقدامات مأمورین اجرای بحران امنیتی له می شود و آنچه که به صورت واضح و شفاف در برابر چشمان آحاد ملت اتفاق می افتد، نابودی پوشش گیاهی یا همان عناصر دارای ظرفیت تقابل با تغییرات اقلیمی است.


با چنین طرح مهمی نه م شود صریح موافقت کرد و نه می توان آن را کامل رد کرد زیرا تهیه طرح و آنالیز ان نیاز به بحث کارشناسی مفصل دارد از یک سو نمی توان به اجرای چنین طرحی امید داشت زیرا هزینه های سنگینی را بر دوش جامعه تحمیل خواهد کرد و در صورت عدم موفقیت این مردم هستند که متضرر می شوند و از سوی دیگر مشکل کمبود آب شرب استان سمنان را نمی توان به حال خود رها کرد و باید این مساله حل شود . اما می توان کارهای دیگری در این خصوص انجام شود و بخش کشاورزیاین استان را مدیریت کرد زیرا اینجا مدیریت منابع آب معنا پیدا می کند زیرا چه لزومی دارد که در یک استان با کمبود منابع آب بحث کشاورزی سنت گسترش پیدا کند


طرح انتقال آب باید براساس ماده ۱۲ قانون افزایش بهره وری بخش کشاورزی مورد مطالعه قرار گیرد و اگر انتقال آب منطبق با موازین امکان سنجی و درج محاسبات اقتصادی، دارای صرفه اقتصادی لازم بود، چرا باید فرایند اجرای یک فعالیت اقتصادی را در کشور با موانع موهوم مواجه کنیم.


اما اگر طرح انتقال اب از دریای خزر توجیه اقتصادی نداشته باشد، اجرای چنین طرحی به معنی اقدام بر خلاف مصالح ملی خواهد بود !امنیتی کردن یک کار اقتصادی و سیاسی کردن یک کاری که با تعیین سیاست اجرایی، به طور اجتناب ناپذیر هزینه ملی در پی دارد و منافع ملی در بر نخواهد داشت.

*کاشناس منابع آب

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ تیر ۹۶ ، ۰۷:۳۵
پیمان صاحبی


 

آیا راه مقابله با کم آبی از روستاها می گذرد؟

کارشناسان می گویند بیش از 90 درصد منابع آبی کشور در بخش کشاورزی مصرف می شود، لذا مدیریت بهینه و هوشمند مصرف آب در مزارع روستایی و همچنین ایجاد تحول در اقتصاد روستایی از کشاورزی به سایر بخش ها در حفاظت از این منبع حیاتی و ارزشمند بسیار راهگشا و معنادار خواهد بود.


به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایرنا، مصرف بالای آب و انرژی همواره یکی از معضلات جدی کشور بوده است، مشکلی که گاه در فصول مختلف سال نمود بیشتری پیدا می کند و ذهن بسیاری را برای یافتن راهکارهای مناسب به خود مشغول می سازد؛ به عنوان مثال هنگام فرارسیدن فصل سرما و افزایش مصرف گاز که گاهی به اوج خود می رسد، مسئولان گاه برای جلوگیری از قطع گازخانگی مردم حتی مناطق دوردست، مجبور به قطع گاز واحدهای صنعتی می شوند که این امر ضمن ایجاد خسارت، اعتراض مدیران بخش صنعت را به دنبال دارد.


این مشکل البته در فصل تابستان و به شکلی دیگر با افزایش مصرف آب نمود پیدا می کند و در این میان، سیل خبرها و گزارش ها و نظرات کارشناسی است که از سوی محافل مختلف رسانه ای می شود و برای رفع این مشکل انواع و اقسام راهکارها و نظرات کارشناسانه نیز از سوی مردم و مسئولان ارائه و پیشنهاد می شود؛ مانند بحث اخیری که در این روزها و برای چندمین بار در چند سال اخیر در ارتباط با ضرورت مدیریت منابع آبی کشور باتوجه به کمبود ذخائر آبی شکل گرفته است.


میان مردم که می رویم، هرکدام برای مصرف صحیح آب و انرژی راهکاری پیشنهاد می دهند؛ یکی کاهش مصرف را تنها در قالب آموزش مردمی از طریق رسانه ها متصور می داند، دیگری معتقد است که صرفه جویی در حوزه های مختلف بایستی از دولت شروع شود تا به مردم منتقل شود، دیگری راهکار را در فرهنگ می جوید و برخی نیز که کلا دل پری از مشکلات دارند، اصولا اعتقادی به صرفه جویی ندارند و حتی برخی معتقدند که قشر پایین جامعه خود به خود صرفه جویی را در زندگی روزمره خود رعایت می کنند و این موضوع در قشرهای بالا بایستی مورد توجه قرار گیرد.
اما نکته قابل توجه در گزارش های مردمی، آن است که اکثر قریب به اتفاق مصاحبه شوندگان صرفه جویی را به حوزه آب و برق و گاز محدود نمی دانند و از همه مهمتر اینکه معتقدند صرفه جویی کم مصرف کردن نیست بلکه درست مصرف کردن است.


به هرحال تامین آب در شرایط فعلی جغرافیایی که با کاهش بارندگی ها همراه است، برای بسیاری از کشورهای دنیا به خصوص مناطق خشک و نیمه خشک به معضل جدی تبدیل شده است و حتی برخی کشورها درصدد استفاده سیاسی از این نعمت خدادادی برآمده اند.
کشور ترکیه در چند سال اخیر با اجرای طرحی تحت عنوان گاپ در جنوب شرقی این کشور درصدد احداث تعداد زیادی سد از جمله سد 10 میلیارد مترمکعبی ایلیسیو بر سر شاخه های رودخانه دجله برآمده که در مرحله نهایی است و به گفته کارشناسان این سد که حتی کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی در راستای رسیدگی به آن اقدام به تشکیل کمیته امنیتی کرده است، به طور حتم مشکلات زیست محیطی فراوانی برای عراق و همچنین بخش هایی از کشورمان از جمله خشک شدن هورالعظیم و تشدید مسئله ریزگردها را بدنیال خواهد داشت.
قصه آب و کمبود آن در کشورمان تا جایی تلخ و حاد شده که وزارت نیرو در دولت یازدهم را برآن داشته است که حتی در طرحی جدید موضوع اکتشاف آب در ذخایر ژرف زمین را با همکاری روسیه در دستور کار قرار دهد، پروژه ای که نخستین بار در پی کشف تصادفی آب در عمق بیش از 500 متر، در حین حفاری های شرکت ملی فولاد ایران مطرح شد که البته برخی معتقدند که این طرح نیز آثار مخرب زیست محیطی خود را بدنبال خواهد داشت.

**وزارت نیرو: ارزانی آب، مصرف بیشتر
بیستم تیرماه جاری بود که معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفای وزارت نیرو اعلام کرد که وزارت نیرو به منظور سر و سامان دادن به وضعیت آب در حال حاضر خواستار پلکانی شدن قیمت آن است، به طوریکه قیمت به صورت پلکانی در هر پنج متر مکعب برای تشویق و تنبیه در مصرف افزایش یابد.
رحیم میدانی با بیان این که وضعیت فعلی نیز البته پلکانی است اما بازدهی لازم را ندارد، و نیز سه اهرم برای صرفه جویی آب وجود دارد، مسائل فرهنگی، تعرفه و تجهیزات را از جمله این راهکارها نام برد و ضمن تاکید بر استفاده از تجهیزات کاهنده از سوی مردم برای صرفه جویی بیشتر آب در عین حال، قیمت پایین آب را مانع ایجاد انگیزه لازم برای استفاده مردمی از این نوع تجهیزات دانست.


ضرورت واقعی شدن قیمت آب موضوعی است که البته حمید چیت چیان نیز شنبه شب در یک برنامه تلویزیونی بار دیگر بر آن صحه گذاشت و تاکید کرد: تا هنگامی که کالایی بصورت ارزان در اختیار مردم قرار داده شود طبیعی است که در مصرف آن توجه لازم برای صرفه جویی نخواهند داشت.
وی با بیان اینکه، شرکت های دانش بنیان ما فناوری های بسیار مناسبی از جمله شیرآلات و سردوش های کاهنده مصرف برای استفاده بهینه از آب را طراحی کرده اند که عرضه کنندگان این تجهیزات معتقدند که عدم فروش این تجهیزات تقریبا گران تر از شیرالات معمولی به دلیل آن است که قیمت آب به قدری پایین است که مردم ترجیح می دهند با همان شیر آلات ارزان قیمت مدارا کنند.
وی در عین حال با تاکید بر این که هدف ما گران کردن آب نیست بلکه هر کالایی بایستی به قیمت خود به مردم عرضه شود، گفت: بخش زیادی از شبکه های آبرسانی یا تجهیزات کنتور آب در مناطق مختلف کشور بعد از حدود سه دهه فرسوده شده است که یکی از راهکارهای اصلی تامین منابع برای بازسازی آن واقعی کردن قیمت آب است.


اما چیت چیان همچنین در خصوص این که چرا به جای این کارها از هدررفت آب که گفته می شود حدود 24 درصد منابع آبی است جلوگیری نمی شود، گفت: تمام 24 درصد آب به حساب نیامده هدررفت به شمار نمی رود بلکه هدررفت اب به لحاظ فنی تنها 13 درصد است که بخش زیادی از آن غیرقابل اجتناب است، اما باقی آن مربوط به قدیمی بودن کنتورهای آب که باعث درست محاسبه نکردن مصرف آب می شود و همچنین استفاده غیرمجاز و بدون انشعاب از آب، است.
وی در عین حال افزایش بهره وری آب در مزارع کشاورزی، باغ ها و بستن چاه های غیرمجاز را یکی دیگراز اقداماتی انجام شده در حوزه حفظ منابع آبی کشور دانست و با بیان اینکه در طول چهارسال اخیر وزارت نیرو با همکاری موثر قوه قضائیه موفق به مسدود کردن بیش از 30 هزار چاه غیرمجاز در سطح کشور شده است، افزود: البته این مسائل از سوی وزارت نیرو و وزارت جهاد کشاورزی در حال پیگیری است که به طور حتم نیازمند اقدامات عملیاتی بیشتری است.

**ضعف اساسی در بخش مدیریت آب کجاست؟
اما معاون دفتر برنامه ریزی کلان آب و آبفا وزارت نیرو با بیان این که در ادبیات جهانی برای کنترل مصرف و مدیریت تقاضا در بخش انرژی و آب چندین مکانیزم تعریف شده است، افزود: مکانیزم اول فنی و علمی است مانند استفاده از شیر آلات کم مصرف یا آبیاری تحت فشار، مکانیزم دوم اقتصادی است که استفاده از ابزار های تشویقی و تنبیهی و قیمت گذاری و بازار آب در این بخش تعریف شده است.
هدایت فهمی با بیان این که سومین مکانیزم نیز تمهیدات قانونی و ضوابط و مقررات متناسب برای تعرفه گذاری آب و مدیریت مصرف و تقاضا می باشد، افزود: چهارمین مکانیزم نیز ارتقای اگاهی های عمومی و تبلیغی در ترویج مصرف بهینه منابع آبی است.
وی با اشاره به ذخائر آبی حدود 100 میلیارد متر مکعبی کشورمان و این که مصارف ما در بخش صنعت و شرب به ترتیب سه و شش درصد است، گفت: این بیانگر آن است که بیش از 90 درصد مصرف ناخالص از آب تجدید پذیر در بخش کشاورزی مصرف می شود و مشکل ما دقیقا همین جا است.
این مقام مسئول، افزود: به این ترتیب مصرف ناخالص آب تجدیدپذیر کشاورزی حدود 90 میلیارد متر مکعب و مصرف خالص نیز رقمی حدود 75میلیارد متر مکعب است و لذا مدیریت مصرف آب در این بخش بسیار معنادار خواهد بود.
وی با تاکید براین که برای حفظ منابع آبی کشور بایستی در بخش کشاورزی برخلاف وضعیت موجود آب کمتری مصرف شود، ادامه داد: به خصوص اینکه در برنامه ششم توسعه نیز احکام مناسبی به ویژه صرفه جویی 11 میلیارد متر مکعبی آب در بخش زیرزمینی به منطور تعادل بخشی منابع آب پیش بینی شده که مستلزم این است که همه بخش ها به ویژه بخش کشاورزی همکاری لازم را داشته باشد.

**توسعه افقی کشاورزی ممنوع شود
معاون دفتر برنامه ریزی کلان آب و آبفا وزارت نیرو در ادامه با بیان این که نبایستی از آب ذخیره شده حاصل از صرفه جویی در کشاورزی مجددا به توسعه افقی یا همان افزایش سطح زیر کشت رو آوریم، گفت: این کار افزایش مصرف منابع آبی حتی بیشتر از شرایط قبل را به دنبال خواهد داشت.
فهمی ضمن تاکید بر توجه ویژه به توسعه عمودی یا همان ارتقای بهره وری در بخش کشاورزی به منطور حفظ هر چه بیشتر منابع آبی کشور طبق برنامه ششم توسعه، گفت: بایستی با مصرف بهینه آب تولید و بهره وری بیشتر داشته باشیم و کشت محصولات آب بر را متوقف و به جای آن محصولات کم آب بر را که نسبت به شوری مقاوم تر هستند، در دستور کار قرار دهیم و در عین حال محصولاتی با ارزش اقتصادی بالا کشت کنیم.
این مقام مسئول اظهارکرد: اندازه گیری میزان آب مصرفی در کشت برخی از محصولات کشاورزی بیانگرآن است که متاسفانه تنها منابع آبی هدر رفته است و به هیچ وجه کشت آنها به صرفه نیست، به عبارتی حتی گاهی اگر محصولی را وارد کنیم بهتر از کشت آن با آب فراوان است.
به گفته این مقام مسئول، آب تامین شده بخش کشاورزی در حال حاضر برای دولت هر متر مکعب بیش از 100 تومان هزینه دارد و هنگامی که به شبکه های آبیاری و زه کشی می رسد این هزینه به هرمترمکعب 150 تومان افزایش می یابد.
وی با اشاره به نشست هایی که همواره مسئولان وزارت نیرو و جهادکشاورزی برای کنترل هرچه بشتر آب مصرفی در بخش کشاورزی داشته اند و این جلسات نتایج مناسبی را به دنبال داشته است، گفت:بخش کشاورزی برای بهینه کردن مصرف آب در این بخش بایستی یکسری اقدامات موثر از جمله ترویج استفاده از روش های آبیاری تحت فشار را انجام دهد.
فهمی یکی از توافقات وزارت نیرو و جهاد کشاورزی در بخش آب قابل برنامه ریزی را کاهش مصرف آب کشاورزی به میزان تعیین شده در مصوبه شورایعالی آب عنوان کرد و گفت: وزارت جهاد کشاورزی ملزم شده است که برنامه ریزی و مدیریت لازم را در این بخش داشته باشد.

**حفظ منابع آبی نیازمند تحول بنیادین در اقتصاد روستایی
اما معاون دفتر برنامه ریزی کلان آب و آبفای وزارت نیرو با بیان این که با انجام برخی طرح های موضعی از جمله افزایش پلکانی آب برای حفاظت بیشتر از منابع آبی کشور موافق است اما این راهکار را نمی توان به عنوان یک راهکار اساسی برای حفط منابع آبی کشور دانست، در عین حال تغییر اقتصاد روستایی از کشاورزی به سایر بخش ها از جمله صنایع کوچک، گردشگری و خدمات صنایع تبدیلی را موثرترین راه برای حفظ منابع آبی کشور عنوان کرد.
وی با تاکید براین که کشور بایستی یک دکترین و برنامه روشن در زمینه توسعه روستاها داشته باشد، گفت: در کشورما در حال حاضرحدود 92 درصد منابع آبی در روستاها مصرف می شود، نزدیک به 22 میلیون جمعیت روستاها است و 96 درصد اشتغال روستاها نیز تنها به بخش کشاورزی وابسته است.
فهمی با بیان این که متاسفانه در کشور ما توسعه روستایی از بخش هایی است که بسیار مغفول مانده است، اظهارکرد: مادامی که روستاها توسعه پیدا نکند و اقتصاد روستایی تنها متکی به اقتصاد کشاورزی باشد مشکل هدررفت انرژی و مهمتر، آب ادامه خواهد یافت.
وی با اشاره به این که در حال حاضر در بسیاری از کشورهای دنیا از جمله پیشرفته بخش اقتصاد روستایی در بسیاری از زمینه ها از جمله صنایع دستی، تبدیلی و گردشگری توسعه یافته و تنها به بخش کشاورزی خلاصه نشده است، گفت: به صورتی که حدود 50 درصد اقتصاد روستاها کشاورزی و 50 درصد دیگر از طریق صنایع کوچک، دستی، گردشگری و خدمات صنایع تبدیلی تامین می شود.
معاون دفتر برنامه ریزی کلان آب و آبفا وزارت نیرو در ادامه با تاکید بر این که لازمه تحول بنیادی در حفظ منابع آبی کشور ایجاد تحول بنیادین در توسعه اقتصادی روستاهاست، در عین حال یکی از مشکلات نیل به این هدف را عدم وجود سازمان و دستگاه مشخص به عنوان متولی انجام آن دانست.
وی تاکید کرد: اقدامات پراکنده وزارت جهاد کشاورزی و برخی سازمان ها و معاونت ها از جمله معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم کشور در زمینه حفظ منابع آبی کشور و همچنین توسعه اقتصاد روستایی از کشاورزی به سایر بخش ها تاثیر چندانی نداشته و به صورت عملی خیلی جدی در این زمینه کار نشده است و این مهم احتیاج به یک کار منسجم و جدی دارد.


این مقام مسئول در پاسخ به این پرسش که آیا افزایش قیمت آب صرفه جویی را بدنبال خواهد داشت گفت: قطعا همینطور خواهد بود حتی بایستی قیمت آب کشاورزی نیز به صورت دقیق محاسبه و از کشاروز اخذ شود، هرچند به اعتقاد برخی ممکن است واقعی شدن قیمت آب به کشاورز فشار وارد کند اما این فشار را می توان همانند بسیاری از کشورهای دنیا به طرق مختلف از جمله پرداخت یارانه به کشاورزان جبران کرد، مهم تعریف یک مکانیزم مناسب و قوی برای حفظ منابع آبی است.
وی اشاره به این که میزان منابع ابی کشورمان سالانه حدود 100 میلیارد متر مکعب است و با تاکید بر این که تنها از محل صرفه جویی واقعی و مصرف بهینه، نه کم مصرف کردن، می توان این منابع را حفظ کرد، ادامه داد: اگر تنها 10 درصد صرفه جویی در مصرف آب داشته باشیم نزدیک به 10 میلیارد مترمکعب و به عبارتی به اندازه 50 سد کرج آب ذخیره خواهیم داشت.

**قیمت آب واقعی شود
اما یک کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری یکی از راهکارهای موثر در حفط منابع آبی کشور را مدیریت بهینه آبیاری مزارع کشاورزی و باغات دانست و در عین حال افزایش پلکانی آب در تمامی بخش ها از جمله کشاورزی و صنعت را در حفظ و افزایش منابع آبی کشور ضروری خواند.
ابراهیم بیات در گفت و گو با خبرنگار گروه علمی ایرنا، اظهارکرد: کشور برای این که در بخش مدیریت آب بتواند خود را مدیریت کند چاره ای جز واقعی کردن قیمت آب ندارد چراکه در حال حاضر حتی امکان اداره کردن هزینه های عمرانی آب بدین شکل امکان پذیر نیست.
وی در خصوص این موضوع نیز که گفته می شود مشکل اصلی ما هدررفت این منبع ارزشمند در بخش کشاورزی است نه شرب، لذا بایستی مکانیزم های قوی برای جلوگیری از هدررفت آب در بخش کشاورزی تعریف شود، گفت: در تمام دنیا قیمت آب به صورت پلکانی محاسبه می شود و برای جلوگیری از هدررفت آن هرکس در هربخشی بیشتر مصرف می کند، بایستی پول بیشتری پرداخت کند و این در راستای حفظ منابع آبی کشورها است.
وی اظهارکرد: قیمت تمام شده آب تصفیه شده شهری که وزارت نیرو برای هر مترمکعب متحمل می شود، بالای یکهزار تومان است درحالی که این آب تنها حدود هرمتر مکعب 450 تومان به مردم عرضه می شود.
این کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری ادامه داد: بنابراین با واقعی شدن قیمت آب هم هزینه فاضلاب تامین خواهد شد و هم با صرفه جویی مردم آب بیشتری در سدها ذخیره خواهد شد.
وی با تاکید براین که در حال حاضر آب برای مصرف کنندگان ارزش چندانی ندارد و هیچ انگیزه ای برای صرفه جویی در مصرف آن احساس نمی شود، گفت: این تنها به دلیل قیمت پایین آن است چراکه گاه مشاهده می شود برخی از شهروندان حتی برای شستن کوجه، خودرو و استخر از آب تصفیه شده شهری استفاده می کنند.

**ضرورت بازچرخانی آب برای حفظ منابع آبی کشور
این کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری همچنین در ادامه اشاره به این که در حال حاضر کشور در بخش های مختلف مصارف آب از جمله صنعت و شرب به دلیل کمبود شدید منابع آبی نیازمند بازچرخانی آب است، گفت: تجربه دنیا نشان داده است که استفاده از سیستم های خنک کننده حداقل 90 درصد بهره وری آب را افزایش داده است و لذا در بسیاری از کشورها آب دهها بار بازچرخانی می شود.
بیات با تاکید براینکه آب از ارزش ذاتی و اقتصادی بالایی برخوردار است ادامه داد: بنابراین استفاده چند باره آب در بخش صنعت و شرب راندمان و بهره وری را افزایش خواهد داد لذا این موضوع بایستی به صورت جدی مورد توجه دست اندرکاران قرار گیرد.
اما برای بسیاری این پرسش مطرح است که چرا با وجود این که کشورمان از جنوب وشمال به دریا متصل است باز هم از کمبود منابع آبی رنج می برد، آیا نمی توان از این حجم از آب خدادادی حداقل در بخش کشاورزی یا صنعت بهره جست؟
بیات در پاسخ به این پرسش معتقد است که دلیل عدم استفاده از این آب خدادادی قیمت بالای تصفیه آن است که کنار دریا حدود هرمترمکعب 4 هزارتومان هزینه دارد که البته انتقال آن نیز بسته به مناطق مختلف از حداقل 6 تا 15 هزار تومان در هر مترمکعب هزینه در برخواهد داشت.


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ تیر ۹۶ ، ۰۷:۳۴
پیمان صاحبی