زاگرس، قربانی آتش کمبود امکانات
مردمانی که با بیل و کلنگ به جنگ آتش می‌روند، حیوانات سوخته و درخت‌های خاکستر شده جنگل‌هایی که مظلومانه در آتش بی‌تدبیری مسئولان می‌سوزند، تصاویر تکراری است که هرساله در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها منتشر می‌شوند.
به گزارش وبلاگ منابع طبیعی سقز به نقل از سلامت نیوز،روزنامه قانون نوشت: بارندگی‌های اخیر علاوه‌بر سیل، پیامدهای منفی دیگری نیز درپی خواهد داشت. به‌زودی آتش‌سوزی‌های غافلگیر کننده، جنگل‌های ایران را در بر می‌گیرد. آتش‌سوزی جنگل‌ها و غافلگیری مسئولان، داستان هرساله تابستان ایران است. براساس آمار درحدود دو میلیون هکتار از جنگل‌های زاگرس در هشت سال گذشته از بین رفته است که آتش‌سوزی، سهم بالایی در این آمار دارد. جنگل‌هایی که به‌عنوان سرمایه ملی محسوب می‌شوند و درصورت نابودی حتی با میلیاردها تومان نمی‌توان یک متر مربع از آن‌ها را احیا کرد.
بهانه تکراری کمبود امکانات
اولین بهانه تکراری مسئولان بعد از آتش‌سوزی جنگل‌ها، کمبود امکانات و تجهیزات است. مشخص نیست چرا درچند دهه اخیر، تدبیری برای تامین و توسعه تجهیزات و امکانات مهارآتش نشده است. براساس آمار، بیش از 70 درصد از آتش‌سوزی‌های کشور در جنگل‌های زاگرس رخ می‌دهد.
هفت میلیون هکتار از جنگل‌های زاگرس نابود شده است
مدیر طرح حفاظت از زاگرس به «قانون» درباره آتش‌سوزی این جنگل‌ها گفت: « جنگل‌زدایی در ایران شروع شده و هر روز بر شدت آن افزوده می‌شود. براساس آمار، در 70 سال گذشته هفت میلیون هکتار از جنگل‌های زاگرس از بین رفته است و درحال حاضر تنها پنج میلیون هکتار جنگل در زاگرس باقی مانده است. به‌دلیل افزایش میزان بارندگی در سال گذشته و سال جاری، رویش جنگلی بسیار خوبی در زاگرس داشته‌ایم که این مساله موجب افزایش آتش‌سوزی می شود. یک بی‌مبالاتی کوچک می‌تواند به یک فاجعه منجر شود».
آب، خشکسالی و تغییرکاربری، متهمان اصلی آتش‌سوزی
شیرین ابوالقاسمی افزود:« از سال 88 تاکنون که سازمان حفاظت محیط‌زیست رصد بر جنگل‌های زاگرس را برعهده گرفته است،آتش‌سوزی، انحراف سرشاخه‌های آب، تغییرکاربری و خشکسالی موجب از بین رفتن درحدود یک میلیون و سیصد هزار هکتار از عرصه جنگلی زاگرس شده است. این میزان از جنگل‌های زاگرس تنها به‌دلایلی که عنوان شد، از بین رفته و دلایل دیگری همچون کرم چوب‌خوار و آفت، جزو آن‌ها محسوب نمی‌شود».
یک متر جنگل میلیاردها تومان می‌ارزد
ابوالقاسمی درباره امکانات و تجهیزات مهار آتش در جنگل‌ها عنوان کرد:« امکانات و تجهیزات بسیار کم است؛ این کمبود تجهیزات به‌دلیل در اولویت نبودن این موضوع برای مسئولان است؛ چراکه تاکنون منابع پایه و زیستی در کشور ارزش‌گذاری نشده‌اند. آن‌ها نمی‌دانند اگر یک متر مربع از جنگل از بین برود، نمی‌توان با میلیاردها تومان آن را ارزش‌گذاری و احیا کرد. ما به‌ازای خدماتی که از اکوسیستم گرفته‌ایم، هیچ‌گاه به آن اجازه نداده‌ایم که خود را احیا و به‌حالت اولیه بازگردد. متاسفانه سهم ارگان‌های دولتی در این کار کمتر از مردم نبوده است. بسیاری از وزارتخانه‌ها با تصمیمات غیرکارشناسی موجب از بین رفتن هزاران هکتار از جنگل‌های زاگرس شده‌اند. به‌عنوان مثال، جهادکشاورزی در جنگل‌های زاگرس به‌صورت مجانی زمین و آب در اختیار کشاورز و باغ‌دار قرار می‌دهد که به کشاورزی بپردازند. یعنی درخت بلوطی که عمر 500 ساله می‌کند و ریشه در آب دارد و نیازی به آبیاری ندارد را قطع می‌کنند؛ جنگل را به باغ تغییر کاربری می‌دهند و در آن درخت سیبی می‌کارند که عمر نهایت 15 ساله دارد و برای تولید یک کیلوی آن 840 لیتر آب نیاز است. تمامی این فجایع تحت عنوان «معیشت مردم» انجام می‌شود. حال پرسش این است که این چه معیشتی است که طبیعت را به تاراج ببریم و محصولی تولید کنیم که صرف اقتصادی نداشته باشدو در نهایت نیز یک معیشت ناپایدار بیش نیست».
حیوانات، قربانیان اصلی آتش‌سوزی
تصاویر دلخراشی که هرساله از آتش‌سوزی منتشر می‌شود، گویای عمق فاجعه است. حیواناتی که سوخته‌اند؛ درختانی که خاکستر شده‌اند. علی تیموری، مدیر دفتر صید و شکار سازمان حفاظت محیط زیست به «قانون» درباره صدمات آتش‌سوزی بر حیات‌وحش جنگل‌ها، گفت:« در برخی از این تصاویر می‌بینیم که حتی موجودی مانند لاک‌پشت نیز سوخته و از بین رفته است. تصور کنید هنگامی‌که لاک یک لاک‌پشت که بسیار سخت و محکم است به آن روز می‌افتد؛ چه اتفاقی برای بقیه حیوانات رخ می‌دهد».
نصب سنسور آتش
تیموری ادامه داد:« تمام مناطقی که سابقه آتش‌سوزی دارد را شناسایی و در آنجا پاسگاه‌هایی را مستقر کرده‌ایم که به‌صورت مرتب پایش می‌شوند و سنسورهای حریق نیز نصب شده است. درصورت اعلام حریق، میانگین درحدود 15 دقیقه طول می‌کشد تا بالگردها به آن منطقه اعزام شوند. یکی از اقدامات دیگر ما در سازمان، تشکیل ستاد واکنش سریع است. در این ستاد، سمن‌ها و جوامع محلی را ساماندهی کرده‌ایم و در مواقع آتش‌سوزی آن‌ها را مجهز به آتش‌کوب برای اطفای حریق می‌کنیم».
نفس‌های آخر زاگرس
« به‌گفته رییس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری، به‌طور معمول 70 درصد آتش‌سوزی‌های کشور در جنگل‌های زاگرس رخ می‌دهد». طبق گفته مدیر طرح حفاظت از زاگرسی که هزاران سال از قدمت آن می‌گذرد و در حدود 6 استان کشور را در خود جای داده، تنها پنج میلیون هکتار از 12میلیون هکتار جنگل‌های زاگرس باقی‌مانده است. این آمارها نشان‌دهنده بحران موجود در زاگرس نیمه جانی است که نفس‌های آخر خود را در برابر بی‌تفاوتی مسئولان می‌کشد.
