تصور خشکی 30 ساله برای ایران نادرست است
چهارشنبه, ۲۸ بهمن ۱۳۹۴، ۰۷:۲۱ ق.ظ
زیست بوم/لیلا
مرگن: عضو هیات علمی دانشگاه تهران گفت: مسایل مطرح شده در زمینه پیش‌بینی
خشکی 30 ساله برای ایران یک برداشت نادرست از اطلاعات ناسا بوده و چنین گزارشی وجود
ندارد.
علیرضا مساح بوانی در نشست «بررسی آسیب‌پذیری
بخش‌های مختلف کشور از تغییر اقلیم در سال‌های آتی» با بیان این مطلب گفت: اگر ناسا
از اطلاعات مراکز تحقیقاتی ایران برای پیش‌بینی خشکسالی 30 ساله استفاده کرده، ممکن
است مبتنی بر بدبینانه‌ترین اعداد ارایه شده در این مدل‌ها باشد.
وی اضافه کرد: عامل اصلی تغییر اقلیم در جهان به
دلیل افزایش گاز دی اکسید کربن بوده و پدیده‌های ال نینو، لانینو و غیره را
نمی‌توان به حساب تغییر اقلیم گذاشت.
به اعتقاد این عضو هیات علمی دانشگاه تهران در
ایران هنوز روی اثرات تغییر اقلیم کار نشده و سهم تغییر اقلیم در کاهش بارش‌ها را
هنوز ثابت نکرده‌ایم.
به گفته وی تغییر اقلیم عامل خشکی دریاچه ارومیه
نیست و از آنجایی که تغییر اقلیم در گذشته رخ نداده و یا سهم آن ناچیز است، خشک شدن
دریاچه‌ها و تالاب‌های کشور به دلیل مدیریت نادرست منابع آب است.
مساح بوانی تاکید کرد: مدل‌های اقلیمی فقط
سناریوسازی و شبیه‌سازی می‌کنند اما برای 30 سال آینده نمی‌توانند پیش‌بینی ارایه
کنند. هیچ مدلی چنین ادعایی ندارد. 
وی با اشاره به اینکه برای مدلسازی وضعیت آینده
ایران از 16 مدل مختلف و سه سناریوی درباره تغییر میزان گازهای گلخانه‌ای استفاده
شده بیان کرد: بر اساس پیش‌بینی‌های انجام شده از سال 2015 تا 2030، پیش‌بینی
می‌شود دمای ایران بین یک دهم تا 2/1 درجه سانتیگراد افزایش یابد.
این عضو هیات علمی دانشگاه تهران ادامه داد:
درباره وضعیت بارش‌ها عدم قطعیت بیشتر از مدل‌های مرتبط با دما است. به همین دلیل
به طور قطع نمی‌توان درباره بارش‌ها نظر داد.
وی افزود: نظراتی که درباره حرکت ایران به سمت
خشکسالی مطرح می‌شود، صحیح نیست.
به گفته مساح بوانی با افزایش یک درجه سانتیگراد
دما، میزان تبخیر در کشور تا 13 میلیارد متر مکعب افزایش می‌یابد. این مسئله منابع
آب موجود در کشور را کاهش خواهد داد.
وی افزود: افزایش دمای هوا دوره ذوب شدن برف‌ها
را کاهش داده و باعث افزایش رواناب در زمستان و کاهش آب در بهار می‌شود. همچنین
کاهش تغذیه سفره آب‌های زیرزمینی کشور و کسری مخازن آب زیرزمینی را به همراه خواهد
داشت. ضمن آنکه میزان سیلاب‌های بهار را افزایش می‌دهد.
کاهش روان‌آب در
غرب کشور
این عضو هیات علمی دانشگاه تهران گفت: نتایج
شبیه‌سازی‌ها نشان می‌دهد از 30 حوضه آبریز کشور حدود 25 حوضه با کاهش روان‌آب
مواجه بوده و تنها پنج حوضه افزایش رواناب خواهد داشت. البته وی به دلیل نداشتن
حضور ذهن از اعلام نام پنج حوضه‌ای که با افزایش روان‌آب مواجه‌اند، خودداری
کرد.
این عضو هیات علمی دانشگاه تهران افزود: بیشترین
میزان کاهش رواناب در استان‌های خوزستان، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد
و اصفهان رخ می‌دهد.
به گفته وی افزایش خشکسالی و کاهش روان آب سطحی
سبب می‌شود تغذیه منابع آب زیرزمینی با مشکل مواجه شده و با افت سطح سفره‌آبهای
زیرزمینی روبرو شویم. برداشت از منابع آب سطحی بیشتر شود و این مسئله سبب نشست زمین
و ورود آسیب به شبکه لوله‌ای کشور شود.
مساح بوانی همچنین از کاهش 14 درصدی تولید برق در
نیروگاه‌های برق‌آبی خبرداد. وی افزود: حدود 90 درصد تولید برق‌آبی کشور در حوضه
کارون و کرخه انجام می‌شود که با کاهش بارش و رواناب سطحی میزان تولید در
نیروگاه‌ها هم کاهش خواهد یافت.
افت تولید
کشاورزی
این استاد دانشگاه تهران بیان کرد: حدود 27 درصد
خاک‌های کشور برای کشاورزی شور بوده و دارای کیفیت نامناسب است. کاهش بارش و افزایش
دما سبب افزایش تبخیر و رطوبت خاک شده و میزان زمین‌های رها شده بخش کشاورزی را
افزایش می‌دهد.
وی همچنین از کاهش عملکرد زمین‌های دیم کشور
خبرداد. به اعتقاد مساح بوانی کاهش بارش و افزایش دما به کاهش کیفیت و کمیت مراتع
منجر شده و دامها را به سمت مناطق ممنوعه هدایت خواهد کرد. در نتیجه پوشش گیاهی این
مناطق هم ضعیف شده و فرسایش خاک تشدید می‌شود.
مساح بوانی همچنین از کاهش توان تولید ماهی به
ویژه ماهیان سردابی در کشور خبرداد.
منبع: زیست بوم
