اظهارات روازاده در مورد درخت کاج بی پایه و اساس است

زیست بوم/ لیلا مرگن: شبکه‌های مجازی اگرچه ارتباط بین افراد را افزایش داده‌اند اما در ایران به دلیل انتشار برخی باورهای غلط، در حال تبدیل شدن به یک معضل برای بسیاری از مدیران و برنامه‌ریزان شده‌اند. تلگرام، فیس بوک و غیره در ایران رسانه‌هایی هستند که بدون هیچ ممیزی خاصی، حجم عظیمی از اطلاعات نادرست را به مخاطبان منتقل می‌کنند. راهکار مقابله با این معضل قطعا فیلتر شبکه‌های اجتماعی نیست اما مدیران باید برای اصلاح آن، سطح آگاهی‌های عمومی را به روش‌های مختلف افزایش دهند.

 

تا همین دو دهه پیش و قبل از ظهور شبکه‌های اجتماعی در جهان و ایران رسانه‌های دیداری و شنیداری مجرای انتقال اطلاعات به مردم بودند اما با پیشرفت تکنولوژی هر شهروند برای خود رسانه دارد. در کسری از ثانیه از تصادف مرگبار یک خیابان فیلم تهیه و در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود. خصوصی‌ترین مباحث زندگی افراد در بین مردم دست به دست می‌شود و یا نظراتی که پایه و اساس علمی ندارند، با استفاده از کلیپ‌های کوتاه چند دقیقه‌ای با کمترین وقت و هزینه، روی ذهن صدها و شاید هزاران مخاطب تاثیر می‌گذارد.

یکی از این کلیپ‌های بدون پایه و اساس علمی، فیلمی کوتاه از سخنان فردی به نام «روا زاده» است که دوباره در فضای مجازی دست به دست می شود. وی که به دکتر روا زاده و متخصص طب سنتی در بین طرفدارانش شهرت دارد، در یک فیلم کوتاه، در جمع کوچکی از مخاطبان خود کاج آمریکایی (کاج تهران) را نوعی گیاه وارداتی و خطرناک برای ایران توصیف کرده و می‌گوید: درخت کاج خاک را اسیدی کرده و برای همیشه در مناطقی که کاج کاشته شده، کشاورزی غیر ممکن می‌شود. (+ لینک فیلم)

روازاده

وی مخاطبان خود را تشویق می‌کند تا قبل از شکوفه زدن کاج آمریکایی و درست زمانی که تازه شهرداری نهال‌ها را در خاک می‌کارد، اندکی نهال را از خاک بیرون بکشند تا خشک شود! دلیل این توصیه را هم بی‌استفاده بودن میوه درخت، انتقال آب به عمق و عدم رشد حتی علف هرز در پای این گونه اعلام می‌کند. در پایان کلیپ هم روا زاده به مسئولان توصیه می‌کند به جای کاج آمریکایی توت بکارند. اما آیا نظرات وی صحیح است و مردم باید تیشه به ریشه این درختان بی‌گناه بزنند؟

محمد کاظم عراقی عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع، اظهارات روا زاده را بی‌پایه و اساس توصیف می‌کند.

وی نکات مثبت زیادی برای درخت کاج بر می‌شمرد و تاکید می‌کند: کشت این گونه با توجه به سازگاری بالا و مقاومت به خشکی برای جنگل‌کاری در حاشیه بسیاری از شهرهای ایران می‌تواند مفید باشد.

به گفته این عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع ،تحقیقات نشان داده که کاج تهران درجه قلیاییت خاک را اندکی کاهش می‌دهد. اگر بارش در منطقه‌ای بیشتر باشد سرعت تغییرات PH (درجه اسیدی) در خاک بیشتر و در منطقه خشکی مانند تهران این تغییرات به کندی انجام می‌شود.

وی که سال‌ها در باغ گیاهشناسی ملی ایران هم فعالیت داشته با اشاره به قلیاییت بیش از حد خاک در باغ گیاهشناسی ملی ایران، بیان می‌کند: ما برای حل مشکل خاک قلیایی، به دنبال گیاه و یا ترکیبی می‌گردیم که میزان قلیاییت خاک را کاهش دهد. بنابراین در ایران که قلیاییت خاک‌ بسیاری از مناطق بالاست، اسیدی کردن خاک صفت منفی برای کاج تهران به حساب نمی‌آید. ضمن آنکه بسیاری از سوزنی‌برگان مشابه کاج تهران خاک را اسیدی می‎کنند.

عراقی تاکید می‌کند: هیچ گیاهی نمی‌تواند بافت خاک را تغییر دهد. خاک دارای سه خصوصیت فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیک است. گیاهان خواص شیمیایی خاک و ترکیب موجودات زنده آن (خواص بیولوژیک) را کم و زیاد می‌کنند اما هیچ گیاهی نمی‌تواند میزان آهک که جزء بافت خاک بوده و در بستر وجود دارد را کم یا زیاد کنند یا اینکه خاک رسی را تبدیل به شنی و برعکس کنند.

به گفته وی قدرت بالای رقابت گونه کاج سبب می‌شود هیچ گیاهی در پای آن ظاهر نشود. یعنی کاج با ایجاد سایه در زیر خود، مانع رشد سایر گیاهان می‌شود. درخت گردو هم در سایه‌اندازی صفاتی مشابه کاج ایجاد می‌کند.

این عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع لاشبرگ‌های تولید شده به وسیله کاج تهران را هم عامل دیگری برای رشد نکردن گیاه در پای این درخت اعلام می‌کند.

وی ادامه می‌دهد: لاشبرگ درختی مانند گردو، یکبار در سال روی زمین می‌ریزد. کشاورزان به راحتی می‌‎توانند این لاشبرگ‌ها را ساماندهی کرده و جمع‌آوری کنند. حتی اگر لاشبرگهای گردو جمع‌آوری نشود به دلیل بافت برگ، به سرعت تجزیه شده و تا اسفند و فروردین از بین می‎رود. اما بافت رزینی کاج سبب می‌شود که برگ‌ها به ویژه در مناطقی که بارندگی آن کم است، خیلی دیر تجزیه شوند. ضمن آنکه برگ‌های کاج در تمام 12 ماه سال خزان می‌کنند و برگ جدید در تاج درخت ایجاد می‌شود.

عراقی اضافه می‌کند: اگر برگ‌های کاج را در یک جا جمع کرده و آب کافی روی آن بریزیم به سرعت تجزیه می‌شود. حتی در یک آزمایش ساده به برگ‌های کاج، کرم خاکی اضافه کردم و کود بسیار مناسبی از آن تولید شد.

وی درخت کاج تهران را گونه‌ای با ریشه افشان و دارای رشد در تمام طول سال معرفی کرد.

به گفته این عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع علت خشکی زیر تاج درخت کاج در مقایسه با درختانی مانند گردو، عدم انتقال آب بارندگی‌های کمتر از دو تا پنج میلیمتر از روی تاج درخت به زمین است.

وی اضافه می‌کند: سوزنی برگان بارندگی‌های کوچک را روی تاج خود نگه داشته و زمینه تبخیر آن را فراهم می‌کنند. اگرچه این یک نقص به حساب می‌آید اما می‌توان با تکان دادن برگ‌های قدیمی و حتی هرس کردن، تا حدودی این مشکل را برطرف کرد.

عراقی تاکید می‌کند: کاج از نظر سازگاری، استقرار، راحتی کاشت و کم بودن آفات و بیماری‌ها یک گونه قابل قبول برای جنگلکاری در اطراف شهرها است. از خراسان تا لرستان، آذربایجان، کرمان، یزد و جیرفت این گونه کشت شده و به حیات خود ادامه داده‌است.حتی در خاک شور حسن آباد قم هم این گونه مستقر شده‌است.

وی ادامه می‌دهد: کاج تهران شرایط اکولوژیک سخت نظیر کم آبی، سرما و غیره را تحمل می‌کند. به گونه مهاجم هم نمی‌شود زیرا زادآوری طبیعی ندارد. پاجوش نمی‌زند، بذرش پراکنده نمی‌شود. ضمن آنکه میوه و بذر درخت منبع مناسبی برای تغذیه پرنده‌ها می‌شود و تاج درخت پناهگاهی برای وحش به حساب می آید.

این عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع می‌گوید: از منظرهای مختلف می‌توان به کاج تهران برای کشت در کشور امتیاز داد. رشد این گونه سریع است. درختان برای تولید هر یک کیلو چوب، دو کیلو دی اکسید کربن مصرف می‌کند. این قاعده درباره کاج تهران هم صدق می‌کند.

وی اضافه می‌کند: این درخت با تولید چوب، دی اکسید کربن مصرف می‌کند. نیاز آبی گیاه هم پایین است که برای شرایط خشک ایران یک مزیت به حساب می‌آید. از این درخت در اروپا به عنوان یک گونه چوب‌ده استفاده می‌کنند. قبل از انقلاب سازگاری آن در شمال کشور بررسی شده ا‌ست و نتایج این تحقیقات، در موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع موجود است. بنابراین از کاج تهران می‌توان برای تولید چوب هم بهره برد.

منبع: زیست بوم