سیر صعودی تغییر کاربری و تجاوز به منابع طبیعی در کشور/فرسایش ۲ میلیارد تن خاک در سال

 

عضو هیات رئیسه فراکسیون محیط زیست مجلس، گفت: در شرایط کنونی فرسایش خاک در کشور بالا است، به گونه ای که میزان این فرسایش به حدود ۲ میلیارد تن در سال می رسد.


به گزارش وبلاگ منابع طبیعی سقز به نقل از سلامت نیوز به نقل از خانه ملت،فریده اولاد قباد ، با تاکید بر ضرورت توجه به مسایل محیط زیستی در کشور، افزود: مجلس در برنامه ششم توسعه، لایحه تالاب ها و لایحه هوای پاک توجه ویژه ای به بحث محیط زیستی داشت و حال نوبت دولت است که با اجرایی کردن این قوانین در پی رفع مشکلات زیست محیطی باشد.

نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: ریزگردها، مدیریت منابع آبی، ریزگردها و آلودگی هوا از جمله مسایلی است که باید اولویت کاری دولت ها در دوره های بعدی باشد و توجه به آن را در پیشبرد اهداف خود قرار دهند.

این نماینده مردم در مجلس دهم تصریح کرد: واقعیت آن است که نباید بحران محیط زیستی بحرانی تر شود و برای رسیدن به این هدف لازم است با برنامه پیشگیرانه مانع از ادامه روند وضعیت نامطلوب محیط زیست شد از سویی دیگر باید در بودجه های سنتواتی نیز اعتبار و منابعی برای رفع چالش های زیست محیطی در نظر گیرند تا دست دستگاه های دولتی برای حل این مشکلات باز باشد.

وی با تاکید بر اینکه فرسایش خاک از دیگر مواردی است که مشکلات زیست محیطی زیادی را رقم می زند، افزود: بر اساس بررسی های صورت گرفته فرسایش خاک در کشور بالا است به گونه ای که میزان این فرسایش حدود 2 میلیارد تن در سال است درحالی که به میزان هر سانتی متر خاکی که از بین می رود سالها طول می کشد تا این میزان خاک جایگزین شود.

اولاد قباد تاکید کرد: تجاوز به عرصه های طبیعی و تغییر کاربری ها رو به افزایش بوده که همین مهم مشکلات زیادی را در عرصه زیست محیطی رقم زده است.

عضو هیات رئیسه فراکسیون محیط زیست و توسعه پایدار مجلس شورای اسلامی گفت: همچنین سمن های محیط زیست اگرچه رو به افزایش است اما لازم است از لحاظ عملکردی در جایگاه بهتری قرار گیرند.

سلامت نیوز

چرا دانشمندان به صدای بال حشرات گوش می‌دهند؟

دانشمندان سوئدی سیستمی برای تشخیص مسیر حرکت حشرات با استفاده از صدای بال زدن آنها طراحی کرده‌اند که در جهت مبارزه با آفات و برخی از بیماری‌ها کاربرد دارد.

به گزارش وبلاگ منابع طبیعی سقز به نقل از ایانا از بی بی سی، عصر یک روز گرم در دهکده لوپیرو در تانزانیاست و میکل بریدگارد سعی می‌کند یک دستگاه لیزر شکسته را تعمیر کند. در نزدیکی او روی یک سه پایه بلند، سه تلسکوپ از طریق پنجره روی درختی در دور دست زوم شده است. یک لپ تاپ روی یک جعبه منتظر دریافت سیگنال است.

بریدگارد به من می‌گوید: این سیستم همراه با یک لیزر، "لیدار" نام دارد و مانند رادار است اما به جای امواج رادیویی از لیزر استفاده می‌کند. این سیستم طوری طراحی شده تا اطلاعات دقیقی درباره حرکت پشه‌های مالاریا گردآوری کند. اما با طلوع خورشید بریگارد عصبانی می‌شود. او و همکارانش یک هفته را در تانزانیا سپری کرده‌اند و دستگاه آنان هنوز شروع به جمع‌آوری داده نکرده است. وقت آنها تقریبا تمام شده است.

فردا کسوف، خورشید را بر فراز آسمان تانزانیا خواهد پوشاند؛ اتفاقی که در هر چند دهه یک بار در اینجا رخ می‌دهد و بریگارد و تیم او از دانشگاه لاند در سوئد هزاران کیلومتر سفر کرده‌اند که شاهد این پدیده باشند. هدف اصلی آنان این است که ببینند آیا کسوف تاثیری بر رفتار حشرات ناقل بیماری‌ها دارد یا خیر. اما ماموریت بزرگ‌تر آنها این است که نشان دهند لیزر می‌تواند در روش مطالعه حشرات انقلابی به پا کند.

لیدار از طریق تابش پرتو لیزر بین دو نقطه ( در این مورد بین کلبه و درخت) کار می‌کند. وقتی حشرات در خلال پرتو پرواز می‌کنند، پراکنده می‌شوند و نور را به تلسکوپ ها بازتاب می‌دهند، اطلاعاتی را پدید می‌آورند که دانشمندان امیدوارند با کمک آن بتوانند گونه‌های مختلف را از هم تشخیص دهند. در شرایطی که آفات محصولات غذایی زیادی را از بین می‌برند و بیماری‌های زیادی را منتقل می‌کنند که سالانه باعث مرگ صدها هزار نفر می‌شود، این سیستم ممکن است جان میلیون‌ها نفر را نجات دهد. اما بدون یک لیزر کارآمد، سفر به تانزانیا برای این گروه تحقیقاتی ارزشی نخواهد داشت.

لیزر می‌تواند ابزاری بسیار موثر برای شناخت حشرات باشد اما لیدار بر یک اصل هوشمندانه و بسیار قدیمی حشره شناسی مبتنی است. تقریبا همه گونه‌های حشرات پرنده، از پروانه‌ها تا پشه‌ها، یک فرکانس بال زدن خاص خود دارند. مثلا یک پشه ماده کولکس استیگماتوسوما ممکن است با فرکانس ۳۵۰ هرتز بال بزند در حالی که یک پشه نر کولکس تارسالیس ممکن است با فرکانس ۵۵۰ هرتز بال بزند. به خاطر این تفاوت‌ها، بال زدن حشرات مثل یک اثر انگشت است و در سال‌های اخیر مطالعه صدای بال حشرات به‌ویژه در ارتباط با سلامت انسان‌ها دچار تحولات اساسی شده است.

مدت ها پیش از وجود لیزر و کامپیوتر، بال زدن حشرات پدیده ای صوتی –یا حتی موسیقایی- تلقی می‌شد. یک شنونده دقیق می‌توانست ویزویز یک مگس را به صدای یکی از کلیدهای پیانو تشبیه کند. این دقیقا همان کاری است که رابرت هوک یک فیلسوف طبیعی در قرن هفدهم انجام داد. اما انتقال آنچه وی با تکیه بر گوش‌های خود دریافت، به دیگران کاری دشوار بود. به طور سنتی، دانش از طریق مقالات علمی، نوشته‌ها یا نقاشی برای همگان قابل درک بود و حشره شناسان تمایل داشتند تا به جای شنوایی، بر مشاهدات تکیه کنند.

اولاوی سوتاوالتا حشره شناس فنلاندی که در موسیقی هم سررشته داشت، توانست به طور دقیق، صدای خاص بال پشه‌ها را بدون کمک یک پیانو تشخیص دهد. او در سال ۱۹۵۲ در مقاله ای در مجله نیچر نوشت:" این روش آکوستیک ما را قادر می‌سازد که حشرات را در حین پرواز آزادانه مشاهده کنیم". رویکرد خاص او به تحقیق نشان می‌دهد که گاه با ترکیب چند رشته می‌توان به نتایج علمی تازه‌ای دست یافت.

در تانزانیا بریدگارد، جانسون و مهندس فلمینگ راسموسن گوش موسیقایی قوی ندارند اما حتی اگر هم داشتند، چندان به آنها کمکی نمی کرد. در اطراف و داخل روستا، میلیون‌ها حشره هستند و آنها یک سمفونی را می‌شنوند که هیچگاه پایان نمی‌یابد. اما آنچه این دانشمندان دارند، یک ابزار با تکنولوژی بالا و دو لیزر شکسته است. آنها سرانجام تصمیم گرفتند یک پیامک به شریک مالی خود فردریک تارنهوی بفرستند و از او بخواهند یک دانشمند همکار همراه با چند لیزر یدکی برای آنها بفرستد.

بریدگارد با استفاده از آخرین لیزر دست به کار می‌شود. ناگهان بر روی صفحه لپ تاپ نزدیک سه پایه یک نقطه سفید ظاهر می‌شود. همه نفسی به راحتی می‌کشند: لیزر کار می‌کند. این تیم تحقیقاتی ۱۵ دقیقه در نور روز کار می‌کنند تا پرتو لیزر را وارد نقطه کانونی کنند.

بیماری مالاریا در مراحل اولیه خود بسیار شبیه یک سرماخوردگی عادی است. به همین دلیل بسیار مهم است که دانشمندان ابزاری داشته باشند که مسیر پشه‌های ناقل آن را شناسایی کنند تا از تشخیص نادرست اجتناب شود. هر یک از سه تلسکوپ روی سه پایه کارکرد متفاوتی دارد. یکی از آنها لیزر خروجی را به سمت درخت که نیم کیلومتر دورتر است، جهت می‌دهد.

ساموئل جنسون می‌گوید: ما در حوالی ظهر شاهد فعالیت بیشتر حشرات هستیم که نشان می‌دهد پشه‌ها از نور به عنوان یک سرنخ برای جستجوی غذای خود در ساعات شلوغی محیط استفاده می‌کنند.

بریدگارد می‌گوید ما روزانه اطلاعات ۱۰۰ هزار حشره را ثبت کردیم. شواهد نشان می‌دهد که ما می‌توانیم چندین گونه از انواع حشرات را از هم متمایز کنیم. سیستم به خوبی کار می‎کند و انتظارات ما را برآورده ساخته است.

مطالعه بال زدن حشرات از زمانی که سوتاوالتا گام بزرگی در شناسایی حشرات برداشت، راهی طولانی را پیموده است و به هر ترتیب، کار دانشمندان اسکاندیناویایی تفاوت کمی با مطالعات حشره شناسان فنلاندی دارد. آنها مانند سوتاوالتا چند رشته را با هم ترکیب کرده‌اند - در این مورد رشته‌های فیزیک و زیست شناسی یا سیستم لیدار و حشره شناسی – تا الگوهایی را در طبیعت کشف کنند. اما کارهای انجام نشده، بسیاری باقیمانده است. این محققان در مقاله‌ای که به زودی چاپ خواهد شد، سعی می‌کنند ارتباط بین نور، لیزر و پشه‌ها را بررسی کنند. سپس خواهند کوشید که اثبات کنند مطالعه فرکانس بال زدن، می تواند به انسان‌ها در کنترل بیماری‌هایی غیر از مالاریا و نیز حشراتی که غلات را از بین می‌برند، کمک کند. به گفته راسموسن، یکی از محققان گروه، این تحقیق، مسیری است که پیمودن آن سال‌ها به طول خواهد انجامید.

ترجمه: محسن حدادی

منبع:ایانا

محصولات آرایشی تقلبی به نام ارگانیک در بازار اروپا /برچسب محصولات آرایشی ، مصرف کنندگان را گمراه می کند/اقدام تولیدگنندگان مسوول به ارائه استاندارد در محصولات ارگانیک آرایشی

انجمن خاک (Soil Association ) هشدار می دهد، بسیاری از برندها در حالی از واژه ارگانیک بر روی برچسب محصولات شان استفاده می کنند که این چنین محصولات گواهی ارگانیک ندارند.

به گزارش وبلاگ منابع طبیعی سقز به نقل از ایانا از گاردین، سازندگان بسیاری از محصولات آرایشی "ارگانیک" به برچسب گذاری ای که دارای معنی روشنی نیستند و باعث گمراه شدن مشتریان می شوند، اقدام می کنند، بر اساس یک نظرسنجی جدید ، ۷۶ درصد از مصرف کنندگان به این گمراهی و سردرگمی اعتراف کرده اند.

با توجه به گزارش اخیر بازار انجمن خاک، خرید و فروش محصولات آرایشی و بهداشتی، بیش از ۲۰ درصد در سال ۲۰۱۶ افزایش یافته است، همچنین در حال حاضر، بازار انگلستان ارزشی حدود ۶۱,۲ میلیون پوند را در این زمینه تجربه می کند.

انجمن خاک هشدار می دهد، صنعت محصولات آرایشی و بهداشتی، سرمایه را به بازاریابی محصولات به اصطلاح "سبز" اما تقلبی، به جای خرج کردن درزمینه مواد سازگار با محیط زیست و محصولات عاری از سم که به پوست ضرر نمی رساند، اختصاص می دهد.

خلاف مواد غذایی ارگانیک، که باید به مقررات سختگیرانه اتحادیه اروپا پایبند باشند، هیچ استاندارد قانونی برای استفاده از شرایط ارگانیک یا طبیعی بر روی محصولات زیبایی وجود ندارد. در عمل، هر برند تجاری یا محصول زیبایی را می توان به عنوان طبیعی و یا برچسب ارگانیک ارایه کرد، حتی اگر حاوی هیچ ماده ارگانیک یا طبیعی نباشد.

در رویارویی با فقدان قانون در این زمینه، سازمان های تخصصی یک سری استانداردهای شفاف، مستقل، داوطلبانه برای تشویق استفاده مسئولانه از اصطلاح "ارگانیک" ، ایجاد کرده اند. Cosmos و NaTrue دو نمونه از این موارد هستند، که با استاندارد NSF-ANSI از ایالات متحده در برخی از محصولات در انگلستان دیده می شوند.

Peter Melchett ، مدیر سیاست انجمن خاک گفت: "برچسب های محصولات ، با واژگان گمرا ه کننده باعث سردرگمی مشتریان می شوند. تحقیقات ما نشان می دهد که برای مصرف کنندگان بسیار دشوار است تا بتوانند یک انتخاب درستی هنگام خرید داشته باشند."

در راستای حمایت از کمپین Soil Association’sCampaign for Clarity- که هدف اش ، به حدف ادعای سبزشویی (۱) در صنعت زیبایی است- تحقیقات جدید نشان می دهد که ۷۲ درصد از مردم معتقدند اعتمادشان را نسبت به برندی که ادعای نادرست مبنی بر ارگانیک بودن محصولات اش می کند، از دست می دهند. 

انجمن خاک به تازگی جدولی منتشر کرده که نشان دهنده گروهی از مارک ها و محصولات زیبایی در بازار است که با برچسب گذاری نادرست، ادعای ارگانیک بودن محصول را کرده اند. این موضوع شامل برندهای تجاری است که واژه "آلی" در برچسب ها قرار داده اند، در صورتی که محصولات ارگانیک نیستند.

Vyvyan Howard ، استاد بازنشسته از مرکز علوم زیستی مولکولی دانشگاه اولستر، کسی که مواد تشکیل دهنده را ارزیابی می کند، گفت: "من در محصولاتی که با برچسب گمراه کننده ادعای ارگانیک بودن می کنند، موادی یافتم که سرطانزا بودند. محصولات ارگانیک اصل به طور مستقل تایید شده اند و من از مصرف کنندگان می خواهم که این چنین محصولات را انتخاب کنند. "

ترجمه: فرحناز سپهری

پی نوشت:

۱- greenwashing : سبزشویی یک ادعای بی پایه یا گمراه کننده در مورد زیست محیطی بودن (ارگانیک) محصول، خدمات، فن آوری و یا فعالیت شرکت است. 

منبع:ایانا

جنگلبانان، بهترین گزینه برنامه‌ریزی برای جنگل‌های کشور/ باید برنامه‌ریزی‌ها با مطالعه همه‌جانبه باشد/ ابراز نگرانی از تعطیلی تعاونی‌های جنگلداری و تلاش برای توسعه زمین‎‌های کشاورزی

دبیر عملی نخستین همایش ملی جنگل‌های شمال ایران، گذشته، حال و آینده با طرح چند پرسش در زمینه طرح تنفس که این روزها در دستور کار سازمان جنگل‌ها قرار دارد، بر اجرای برنامه‌ها با برنامه‎ریزی دقیق‌تر تاکید کرد.

به گزارش وبلاگ منابع طبیعی سقز به نقل از خبرنگار ایانا، تیمور رستمی شاهچراغی که در تالار حکمت دانشگاه گیلان سخن می‌گفت، برنامه‌ریزی برای اکوسیستمی نظیر جنگل را بسیار حساس اعلام کرد.

وی افزود: باید برنامه‌ها به نحوی باشد که در آینده زیان نکنیم، زیرا تصمیمات غلط سبب می‌شود زمان را از دست بدهیم. تصمیم نادرست در جنگل فقط زمان حال را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد، بلکه در آینده نیز تاثیرگذار خواهد بود.

رستمی شاهچراغی گفت: این همایش گامی است در جهت یک بررسی اجمالی از گذشته جنگل‌های ایران و نگاهی به وضعیت موجود خواهد داشت. همچنین به دنبال پیدا کردن راهکارهایی برای آینده جنگل‌های شمال خواهیم بود.

وی افزود: جنگل‌های شمال به دلیل آن که بازمانده دوران سوم زمین شناسی است، بسیار برای ما اهمیت دارد. همچنین این جنگل‌ها از نظر تنوع گیاهی، جانوری و غیره ارزشمند هستند. بنابراین باید بدانیم که چگونه این میراث را تحویل آینده می‌دهیم.

دبیر علمی همایش با تشریح وضعیت جنگل‌های ایران عنوان کرد: در بررسی گذشته جنگل‌ها، اطلاعات زیادی نداریم. در سال ۴۲، بخشی از جنگل‌ها متعلق به مالکان خصوصی بود و برخی سند مالکیت هم داشتند. تفکیکی هم بین جنگل‌های دولتی و خصوصی نبود. مالکان به هر شکلی که دوست داشتند، با جنگل برخورد می‌کردند.

وی اضافه کرد: در آن سال‌ها، مالکان خصوصی قراردادهایی با روسیه و انگلیس برای بهره‌برداری از شمشاد ایرانی منعقد کردند و عایدی خوبی نصیب آن ها شد. پس از این قراردادها دولت به این فکر افتاد که اولین سازمان اجرایی در زمینه جنگل را در سال ۱۲۹۹ خورشیدی در تهران و دو نقطه شمال کشور، ایجاد کند.

به گفته رستمی شاهچراغی در سال ۱۳۲۷ بنگاه جنگل‌ها تشکیل شد، یکی از کارهای این بنگاه تصویب برنامه‌ای بود که هر گونه بهره‌برداری از جنگل را مشروط به تدوین یک برنامه فنی اعلام کرد. در واقع این اقدام یک گام رو به جلو بود.

وی افزود: در اواخر دهه ۳۰ مقرر شد برای بهره‌برداری از چوب، طرح جنگلداری تهیه شود. قبل از این تاریخ، برای برداشت از جنگل هیچ چارچوبی وجود نداشت. بعد از این مصوبه تا سال ۵۰، تجربه اجرای طرح‌های تدوین شده نشان داد این طرح‌ها منجر به حفاظت جنگل نمی‌شود به همین دلیل طرح جامع جنگلداری در کشور تصویب شد. با تصویب طرح جامع، قرار شد برداشت از جنگل به اندازه مقدار خالص رویش نباشد و برای روستاییان نیز سهمیه چوب در نظر گرفته شود.

دبیر علمی همایش گفت: در اوایل انقلاب دست‌اندازی به جنگل زیاد شد و اراضی جنگلی تبدیل به زمین کشاورزی شدند. بعد از انقلاب، طرح‌های مختلفی شامل تشکیل تعاونی جنگلداری، خروج دام از جنگل، طرح طوبی و غیره با هدف محافظت از جنگل اجرا شد اما روند تخریب در این اکوسیستم طبیعی ادامه یافت.

وی ادامه داد: عوامل بی‌شماری در این روند موثر هستند، این روزها بحثی تحت عنوان تنفس جنگل مطرح است و تصمیم گرفته شده که برای حفاظت از جنگل مدتی به جنگل استراحت دهیم.

رستمی شاهچراغی عنوان کرد: متاسفانه بزرگ ترین اشکال برنامه‌هایی که در گذشته پیاده شد، این بود که مطالعه جامع و کافی درباره برنامه‌ها نبود. شرایط فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در این برنامه‌ها لحاظ نشده بود اگر هم بررسی انجام شده بود، این بررسی‌ها بسیار سطحی و معمولی بود. نتیجه این بود که طرح‌ها به هدف نهایی نرسیدند.

وی با اشاره به اینکه طرح‌ تنفس مخالف و موافقانی دارد، جنگلبانان را بهترین گزینه برنامه‌ریزی برای جنگل‌های کشور اعلام کرد.

دبیر علمی همایش سخنان خود را با طرح چندین پرسش پیرامون طرح‌ تنفس ادامه داد. به اعتقاد وی در طرح تنفس وضعیت حفاظت از جنگل‌ها نامشخص است.

وی گفت: آیا با اجرای طرح تنفس به دنبال اجرای برنامه‌های حفاظتی مشابه سازمان حفاظت محیط زیست هستیم؟ و پرسش بعدی اینکه با توجه به انواع چوب مورد نیاز صنایع چوب کشور، آیا واردات چوب می‌تواند پاسخگوی نیازها باشد. اگر نارسایی در ارتباط با واردات پیش آمد، آیا قاچاق چوب افزایش نمی‌یابد و چگونه باید با این معضل برخورد شود؟ چه کسی متولی برخورد با این پدیده است.

رستمی شاهچراغی یادآور شد: در طرح تنفس تکلیف مجریان فعلی نیز مشخص نشده و معلوم نیست این افراد با چه سازوکاری در جنگل باقی می‌مانند. اگر از آنها خلع ید شود، تکلیف جنگل چه خواهد بود؟

وی افزود: در گذشته بیش ترین مراجعه به ادارات منابع طبیعی برای گرفتن زمین بود. تنها عاملی که مانع واگذاری اراضی جنگلی می‌شد، وجود طرح‌های جنگلداری بود. آیا اگر این طرح‌ها متوقف شود از این پس به راحتی اراضی جنگلی را برای ساخت هتل و دیگر پروژه‌ها واگذار خواهیم کرد؟ برای این مسئله چه برنامه‌ای در نظر گرفته شده است؟

دبیر علمی همایش ادامه داد: وقتی منابع ملی متعلق به همه مردم است، آیا افراد حقیقی می‌توانند بخشی از آن را مالک شوند؟ خوب بود که بررسی می‌شد از سال ۶۰ به بعد تمام زمین‌هایی که به اشخاص مختلف به بهانه پرورش گل و گیاه، مرغداری و غیره واگذار شده، امروز چه وضعیتی دارند و چقدر از زمین‌ها با کاربری اولیه باقی مانده‌اند؟

وی از جنبه فقهی نیز وضعیت جنگل‌ها را بررسی کرد و گفت: جنگل‌ها جزء انفال هستند و مالکیت بردار نیستند. اراضی جنگلی در اختیار امام وقت قرار دارد تا بر اساس صلاحیت به کاربری‌های مختلف اختصاص داده شود اما آیا این زمین‌ها می‌تواند در اختیار افراد خصوصی قرار گیرد.

رستمی شاهچراغی همچنین نگرانی خود را از تعطیلی تعاونی‌های جنگلداری و تلاش نیروهای این تعاونی‌ها برای توسعه زمین‎‌های کشاورزی به‌منظور تأمین معیشت خود اعلام کرد.

وی تأکید کرد: پرسش های بی‌شماری در زمینه طرح تنفس مطرح هست که مجموعه این پرسش‌ها در گروه جنگلداری دانشگاه گیلان بررسی شد و دغدغه‌ای را ایجاد کرد که منجر به برگزاری این همایش شد. باید مشابه این برنامه در سایر دانشگاه‌ها هم برگزار شود تا به نتیجه مطلوب برسیم.

جنگل‌های ایران در شرایط مناسبی نیست

سیدضیاءالدین میرحسینی معاون پژوهشی دانشگاه گیلان نیز در مراسم افتتاحیه این همایش گفت: جنگل‌های شمال ایران تنها یک درصد از خاک ایران را تشکیل می‌دهند اما این یک درصد، ارزش جهانی داشته و به‌عنوان میراث جهانی مطرح است.

وی افزود: این جنگل‌ها جزء جنگل‌های کهن دنیا به حساب می‌آیند. تنوع زیستی این جنگل‌ها غنی است، گونه‌های چوبی آن اعم از درخت و درختچه به بیش از ۱۳۰ گونه می‌رسد. این هدیه الهی در شرایط مناسبی نیست. سال‌هاست زنگ خطر تخریب جنگل‌های شمال به صدا در آمده است.

میرحسینی ادامه داد: دستکاری فزاینده در اکوسیستم‌ها و به هم زدن نظم آنها موجب واکنش‌های غیرقابل جبرانی شده است. خشک شدن دریاچه ارومیه، تالاب شادگان، دریاچه پریشان، رودخانه‌ها، درختان و درختچه‌های جنگلی، سیل و سیلاب ناشی از تخریب جنگل‌ها و مراتع، کم آبی، آلودگی آب و هوا و ریزگردها مثال‌هایی از این واکنش هستند.

وی بیان کرد: تصمیم‌گیری غیرعالمانه و فقدان مدیریت مناسب در سال‌های گذشته ما را با مشکلات فزاینده زیست محیطی مواجه کرده است. این مشکلات به ما آموخته است که همگی در یک کشتی نشسته‌ایم و هرآنچه دیگران می‌کنند، بر سرنوشت ما و بالعکس موثر است. بدون همکاری گسترده در سه سطح ملی، منطقه‌ای و جهانی دستیابی به اهداف توسعه پایدار ناممکن است.

معاون پژوهشی دانشگاه گیلان افزود: مدیریت و کنترل مشکلات در ابعاد بین‌الملی قرار می‌گیرد. مقام معظم رهبری فرمودند مسئله محیط زیست، مسئله این دولت یا آن دولت این جریان یا آن جریان نیست بلکه موضوعی کشوری و ملی است که برای حل مشکلات مرتبط با آن، باید همه دست به دست هم دهیم.

وی با اشاره به تاریخچه ۵۰ ساله بهره‌برداری علمی از جنگل‌های شمال کشور یادآور شد: الگوی بهره‌برداری ازاین جنگل‌ها از کشورهای اروپایی نظیر آلمان، فرانسه، بلژیک و سوئیس اقتباس شده است که متناسب با شرایط جغرافیایی آن کشورها بوده و بسته به شرایط ایران، نیازمند بازنگری است.

میرحسینی گفت: قطعاً مسئله تنفس مخالفان و موافقانی دارد. هدف از این همایش، بررسی شرایط جنگل است. امیدواریم با درک موقعیت تاریخی و بازتاب‌های اجتماعی و اقتصادی، تصمیمات و راهکار مناسبی برای مدیریت جنگل ارائه شود.

وی گفت: دانشگاه گیلان به‌عنوان بزرگ‌ترین دانشکده جامع شمال کشور آمادگی خود را برای هرگونه همکاری به‌منظور برون‌رفت از مشکلات کنونی، بر اساس راهکارهای ارائه شده اعلام می‌کند./

منبع:ایانا

تیشه ترامپ به ریشه منابع طبیعی آمریکا/ قانون آب پاک هم در آستانه لغو از سوی رئیس جمهوری آمریکا

 علیرضا صفاخو:

دونالد ترامپ همچنان طبق پیش‌بینی‌هایی که از خصوصیات رفتاری او در فعالیت‌های انتخاباتی ریاست جمهوری انتظار می‌رفت، یکی دیگر از تصمیم‌های خطرناک خود را گرفت؛ او این‌بار به منابع طبیعی آمریکا تاخت و با رأیی تازه تیشه به ریشه منابع طبیعی این کشور زد.

درست به فاصله یک روز از مخابره جنجال لبنی بین آمریکا و کانادا، خبرگزاری فرانسه، گزارش داد که ترامپ پس از دادن سیگنال‌هایی برای خروج آمریکا از پیمان آب و هوایی پاریس، این بار یک قانون قدیمی را لغو کرد تا تقریباً تیشه‌ها به ریشه‌های منابع طبیعی بسیار گسترده ایالات متحده آمریکا نزدیک شوند.

ترامپ قانونی را که بیش از سه دهه توسط سه رئیس جمهوری پیشین آمریکا تمدید شده را لغو کرد؛ قانونی که دولت فدرال و مرکزی آمریکا را حامی منابع طبیعی نشان می‌داد. حالا با لغو این قانون که پیشینه آن به سال ۱۹۰۶ میلادی باز می‌گردد، حمایت دولت فدرال از منابع طبیعی قطع شده و ایالت‌ها هرکدام هرطور خواستند می‌توانند با منابع خود برخورد کنند؛ کارشناسان در مورد شروع حفاری‌ها و تخریب منابع طبیعی ایالت‌های آمریکا هشدار می‌دهند.

این تصمیم در حالی از سوی ترامپ اتخاذ شده است که شبکه خبری آنلاین هافینگتون پست در شماره روز شنبه این هفته خود در مقاله‌ای با عنوان "بیانیه ترامپ در روز زمین شرم‌آور است"، نوشت: "پرزیدنت دونالد ترامپ بیانیه‌ای به مناسبت روز زمین منتشر کرده که در آن بیانیه دم از حفظ محیط زیست می‌زند؛ این در حالی است که وی در ماه های نخست آغاز به کار دولتش دقیقاً بر خلاف آنچه [در این بیانیه] می‌گوید، عمل کرده است."

ترامپ روز شنبه در بیانیه‌ای گفته بود: کشور ما سرشار از منابع طبیعی فراوان و زیبایی الهام‌بخشی است. آمریکایی‌ها به‌درستی شکرگزار این موهبت‌های الهی هستند و وظیفه دارند تا از آنها برای نسل‌های آینده حفاظت کنند.

در ادامه این بیانیه آمده است: "دولت من به حفظ هوا و آب پاک، حفاظت از جنگل‌هایمان، رودخانه‌هایمان و فضاهای بازمان و حفاظت از گونه‌های در معرض خطر، متعهد است.

هافینگتون پست نوشت: ترامپ که ادعا کرده است، [موضوع] تغییرات آب و هوایی فریبی است که چینی‌ها اختراع کرده‌اند، چندین شکاک به تغییرات آب و هوایی را در کابینه خود منصوب کرده است. اسکات پروئیت، رئیس آژانس حفاظت از محیط زیست یکی از این شکاکان است که زمانی که دادستان اوکلاهما بود، بیش از ۱۰ بار از این آژانس شکایت کرده بود.

هافینگتون پست افزود: ریک پِری نیز که اکنون وزیر انرژی آمریکا است، در سال ۲۰۱۲ گفته بود خواهان ابطال وزارتخانه‌ای است که ترامپ وی را در آن منصوب کند (پِری اکنون به خاطر حرفی که زده بود اظهار پشیمانی می‌کند).

هافینگتون پست نوشت: ترامپ در ۱۰۰ روز نخست ریاست جمهوری‌اش به سمت نابودی محیط زیست خیز برداشته است.

این شبکه خبری نوشت، ترامپ در روزهای نخست ریاست جمهوری اش قانونی را لغو کرد که از (عملیات استخراج معدن از) رودها حفاظت می‌کند.

بر اساس آنچه هافینگتون پست مخابره کرده است، قانون دیگری که ترامپ تصمیم دارد آن را لغو کند، مربوط به آب پاک است که از دو میلیون مایل رود و ۲۰ میلیون هکتار از زمین‌های مرطوب حفاظت می‌کند.

کارشناسان بر این باورند، ابطال قانون مذکور آب آشامیدنی حدود ۱۲۰ میلیون آمریکایی و گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری را در معرض خطر قرار می‌دهد./

منبع:ایانا

کمبود آب یکی از بزرگ ترین چالش‌های امروز بشر

آب یکی از منابع ارزشمند و حیاتی در تحقق اهداف توسعه پایدار است. (بان کی مون)

به گزارش وبلاگ منابع طبیعی سقز به نقل از ایانا از فائو، آب برای تولید محصولات کشاورزی و امنیت غذایی، حیاتی است. آب، خون اکوسیستم‌هایی همچون جنگل‌ها و دریاچه‌هاست که غذا و امنیت غذایی نسل‌های حال و آینده وابسته به آن است. اما منابع آب تازه با سرعت هشدار دهنده‌ای رو به کاهش است. کمبود روز افزون آب، اکنون یکی از چالش‌های اساسی برای توسعه پایدار است. این چالش، همزمان با ادامه رشد جمعیت جهان و ارتقای معیارهای زندگی، تغییر رژیم‌های غذایی و تشدید اثرات تغییرات آب و هوایی، شدیدتر هم می‌شود.

آبی که از طریق مواد غذایی روزانه به بدن ما می‌رسد بیش از آبی است که می‌نوشیم. آیا می‌دانستید که بسته به رژیم غذایی، هر فرد روزانه به دو هزار تا پنج هزار لیتر آب نیاز دارد تا غذای روزانه‌اش تهیه شود؟ تخمین زده می‌شود تا سال ۲۰۵۰ جمعیت جهان به ۱۰ میلیارد نفر برسد و انتظار داریم همزمان با این رشد، تقاضا برای غذا، بیش از ۵۰ درصد افزایش یابد. شواهد نشان می‌دهد که اگر الگوهای کنونی مصرف تداوم یابد، بیش از دو سوم جمعیت جهان تا سال ۲۰۲۵ در کشورهای دارای تنش آبی زندگی خواهند کرد. برای رسیدن به جهانی بدون معضل گرسنگی تا سال ۲۰۳۰ باید از هم‌اکنون دست به کار شویم. ۴ حوزه‌ای که می‌توانیم برای حفظ این منبع ارزشمند در آن دست به اقدام بزنیم عبارتند از:

۱- کشاورزی

کشاورزی هم علت و هم معلول کم آبی است. کشاورزی عامل ۷۰ درصد ( در برخی کشورهای در حال توسعه تا ۹۵ درصد) از برداشت منابع آبی است. اما می‌توانیم با توجه به میزان آبی که برای تهیه غذا مصرف می‌کنیم، پیشرفت‌هایی داشته باشیم. مثلا انتخاب بذر غلات تاثیر زیادی بر آب مصرفی دارد. آیا می‌دانستید که انتخاب غلاتی که آب کمتری مصرف می‌کنند، بدان معناست که مثلا برای تولید یک کیلوگرم عدس تنها یک هزار و ۲۵۰ لیتر آب نیاز داریم؟ این مقدار را با ۱۳ هزار لیتر آبی که برای تولید یک کیلو گوشت گاو استفاده می‌کنیم، مقایسه کنید.

۲- تغییرات آب و هوایی

تصور می‌شود کمبود آب، در نتیجه تغییرات آب و هوایی تشدید می‌شود. پیش‌بینی می‌شود این تغیرات، بین ۱,۶ تا ۶ درجه سانتی‌گراد دمای هوای زمین را افزایش دهد. هر یک درجه گرم‌تر شدن زمین باعث می‌شود ۷ درصد از جمعیت زمین با ۲۰ درصد کاهش منابع تجدیدپذیر آب مواجه شوند. خشکسالی‌های متعدد و سخت، بر روی تولیدات کشاورزی تاثیر دارد چون افزایش دما به معنای نیاز بیشتر گیاهان به آب است. ما علاوه بر پیشرفت در بهره‌وری مصرف آب و تولیدات کشاورزی باید در استفاده مجدد از منابع آب تازه و بازیافت آب از فاضلاب‌ها پیشرفت کنیم. انجام این اقدامات، مانع از خشکسالی نمی‌شود ولی می‌تواند مانع شود که خشکسالی به قحطی و معضلات اجتماعی- اقتصادی منجر شود.

۳- هدر دادن غذا

کاهش دورریز غذا تاثیر مهمی بر مصرف خردمندانه آب دارد. سالانه یک سوم از تولیدات غذایی یا از بین می‌رود یا دور ریخته می‌شود که این به معنای هدررفت میزان آبی معادل سه برابر حجم دریاچه ژنو در هر سال است. باید به یاد داشته باشیم که وقتی غذا را دور می‌ریزیم، منابعی که برای تولید آن لازم بوده را هم دور می‌ریزیم. همه ما می‌توانیم با تغییرات جزئی در زندگی روزانه خود اتلاف غذا را کاهش دهیم؛ از درست کردن غذا با مواد غذایی باقیمانده تا خرید چیزهایی که واقعا به آنها نیاز داریم.

۴- سیستم‌های غذایی

آب معمولا در زنجیره ارزش غذایی به نحو غیر موثری استفاده می‌شود. علاوه بر این، تصمیمات کلیدی مانند انتخاب مکان و تکنولوژی مناسب، اغلب بدون در نظر گرفتن امکان دسترسی به منابع آبی و کیفیت آن اتخاذ می‌شود؛ به‌ویژه وقتی که میزان و قیمت آب یک عامل محدود کننده نیست. ما می‌توانیم به اقدامات مفیدی که توسط بخش خصوصی انجام می‌شود کمک کنیم و دیگران را تشویق کنیم تا این تدابیر را در برنامه‌های کاری خود لحاظ کنند.

فائو با کشورها کار می‌کند تا اطمینان یابد استفاده از آب در کشاورزی با کارایی و بهره‌وری بیشتر و به روش‌های سازگار با محیط زیست انجام می‌شود. این امر شامل تولید غذای بیشتر با آب کمتر، توانمند ساختن جوامع کشاورزی در مقابله با سیل و خشکسالی و استفاده از تکنولوژی آب پاک که حافظ محیط زیست باشد هم می‌شود.

موضوع کمبود آب، محور اصلی توجه به توسعه پایدار است. ما باید هم اکنون دست به کار شویم تا این منبع ارزشمند را چنان حفط کنیم که در اختیار نسل‌های آینده نیز باشد./

ترجمه: محسن حدادی

منبع:ایانا

جنگلبانان مسئول حفظ جنگل هستند و نه ایجاد اشتغال

لیلا مرگن:

رئیس انجمن جنگلبانی ایران با انتقاد از کسانی که بحث تنفس و توقف بهره‌برداری را به مسئله حفظ اشتغال گره می‌زنند، جنگلبانان را تنها مسئول حفاظت از جنگل معرفی کرد. به اعتقاد وی یک کارشناس جنگل موظف به تامین زمین برای احداث جاده روستایی و دپوی زباله نبوده و در تصمیم‌سازی‌های خود، باید به روی حفاظت جنگل متمرکز شود.

چهارمین پنل کنفرانس جنگل‌های شمال ایران، گذشته، حال و آینده که در تالار حکمت دانشگاه گیلان برگزار شد، به نام شهید اسماعیل خانزاده نامگذاری شده بود. وی اولین شهید از جمع خانواده حافظان منابع طبیعی گیلان بود که در راه صیانت از میهن و در دوران دفاع مقدس در بندر ام القصر فاو با قافله شهدا همراه شد. در این پنل هادی کیادلیری رئیس انجمن جنگلبانی با ادای احترام به شهدای خانواده منابع طبیعی گفت: چرا جنگلبانان ما وقتی کشته می‌شوند به آنها شهید می‌گوییم و وقتی از خود دفاع می‌کنند به قاتل تبدیل می‌شوند. این پارادوکسی است که باید حل شود. در فرهنگ ما به درگذشتگان بیش از زنده‌ها احترام می‌گذارند.

وی در ادامه انتقادی نیز به برگزارکنندگان کنفرانس گیلان داشت زیرا معتقد بود آرایش سخنرانان این کنفرانس بیشتر متمرکز بر موافقان بهره‌برداری از تنفس بود در حالی که طرح تنفس به قانون تبدیل شده و باید از مرحله مخالفت با آن گذر کرد.

کیادلیری در واکنش به سخنان افرادی که استراحت جنگل را جزئی از برنامه طرح‌های بهره‌برداری جنگل معرفی کرده و معتقدند که هر ۱۰ سال یکبار از قطعات مشخص جنگل برداشت انجام می‌شود، بیان کرد: ما در هر سال به اندازه ۱۰ سال به صورت متمرکز برداشت چوب را انجام داده‌ایم تا فعالیتمان اقتصادی باشد. این برداشت متمرکز در یک سطح بسیار کم، فجایعی در جنگل درست کرده است. چه کسی پاسخگوی این فجایع خواهند بود.

وی افزود: کسانی که نمی‌توانند واژه استراحت را در ادبیات جنگلداری سایر کشورهای جهان پیدا کنند، قطعا واژه تغییر رویکرد را مشاهده کرده‌اند. ما در استراحت تلاش می‌کنیم از نگاه چوب محور به سمت رویکرد اکوسیستمی در مدیریت جنگل حرکت کنیم.

رئیس انجمن جنگلبانی ایران تاکید کرد: کارشناس جنگل نباید منطقه‌ای و محلی برخورد کند. یک جنگلبان باید ملی فکر کند. به محض اینکه صحبت از تنفس می‌شود، گروهی از بیکاری و اشتغال مردم سخن می‌‎گویند. مگر شما ضامن اشتغال هستید؟ می‌گوییم زباله در جنگل نریزید یا جاده روستایی احداث نشود، بلافاصله از مردم سخن می‌گویند. مگر شما مسئول این مسایل هستید؟ اگر نسل آینده بپرسد که چرا جنگل‌ها از بین رفت جواب می‌دهید که چون پول و اعتبار نداشتید چنین اتفاقی برای جنگل‌ها رخ داده است؟

وی در ادامه بر مسئله طغیان آفات و بیماری‌ها در جنگل‌های ایران متمرکز شد و افزود: تمام نمادهای تخریب بر روی کارکردهای جنگل تاثیرگذار است اما تخریبی کمی را به راحتی می‌توان دید در حالی که مردم قادر به درک تخریب کیفی نیستند.

کیادلیری افزود: در گذشته فکر می‌کردیم که اگر تولید مستمر چوب داشته باشیم اکوسیستم ما سالم است و کارکردهای خود را حفظ کرده‌ است در حالی که امروز این معیار عوض شده است. در معیارهای اکوسیستمی، اهداف چندگانه باید مد نظر قرار گیرد. اما متاسفانه در این زمینه ابهامات زیادی وجود دارد زیرا با گذشت زمان ارجحیت اهداف عوض می‌شود. بنابراین اگر از ما بپرسند با این وضعیت، سلامت جنگل را چگونه تعریف می‌کنید، برای آن پاسخی نداریم.

وی گفت: اتفاقاتی نظیر طغیان آفات، بروز سیل و غیره را نشانه بر هم خوردن تعادل طبیعت معرفی می‌کنیم اما اگر از ما سئوال شود که با کدام معیار و شاخص اعلام می‌کنید که تعادل طبیعت به هم ریخته است، برای آن پاسخی نداریم.

به گفته رئیس انجمن جنگلبانی سلامت در اکوسیستم‌ها در سه سطح بررسی می‌شود. گاهی بر اساس پارامترهای شخصی یک درخت را سالم یا بیمار معرفی می‌کنیم. گاهی سلامت در توده مورد بررسی قرار می‌گیرد به همین دلیل خشکه‌دار که از نظر شخصی درختی بیمار است، ضامن سلامت توده می‌شود و ماده ۶ طرح بهینه‌سازی و پایش جنگل‌های کشور مصوبه‌ای غیر کارشناسی معرفی می‌شود و گاهی نیز در سطح آبخیز بررسی‌ها انجام می‌شود بنابراین باید مسایل اقتصادی و اجتماعی را هم در نظر گرفت.

وی اضافه کرد: در جنگل‌های ایران با مجموعه‌ای از عوامل تخریب مواجه هستیم. در تنفس صرفا به دنبال توقف بهره‌برداری چوبی نیستیم بلکه به دنبال توقف تمام عوامل تخریب جنگل هستیم.

کیادلیری تغییر دما را عاملی برای طغیان آفات معرفی کرد و افزود: بیشتر طغیان آفات از کنار جاده‌های جنگلی به دلیل افزایش نور و دما در این منطقه، ویلاسازی‌ها و روستاها گزارش شده است. آفات خسارات اقتصادی زیادی به کشورها وارد می‌کنند.

وی بر اساس مطالعات انجام شده در سایر کشورها گفت: یک آفت منجر به کاهش ۳۷ دهم میلیارد فوت تولید چوب شده که این حجم چوب معادل نیاز چوبی برای ساخت ۳۰۰ هزار خانه بوده است. جوانه خوار بلوط باعث کاهش تولید دو متر مکعب چوب در هکتار می‌شود که مطالعات ما نشان می‌دهد در ایران نیز این آفت به همین میزان باعث کاهش رویش شده است.

رئیس انجمن جنگلبانی لیست بلندی از آفات طغیان کرده در ایران ارائه کرد و به بررسی وضعیت آفات شمشاد و بیماری‌های موجود در جنگل‌های زاگرس پرداخت.

به گفته وی شمشادها درختان همیشه سبزی هستند که اگر آفت به آنها حمله کند امکان جوانه‌زنی مجدد برای آنها وجود ندارد. در حال حاضر دو آفت به این گونه بومی ایران حمله کرده و اگر کنه و زنگ شمشاد که در سایر نقاط مشاهده شده، به این گونه در جنگل‌های شمال حمله کند، حیات شمشاد ایرانی به شدت در معرض تهدید قرار می‌گیرد.

کیادلیری آفات را به دو دسته درجه یک و درجه دو تقسیم کرد و افزود: آفات درجه یک به برگ‌ها خسارت زده و خسارات آنها تا حدودی قابل کنترل است اما این آفات به درختان سالم هم حمله می‌کنند. آفات درجه دو مثل چوبخوارها فقط زمانی به درخت حمله می‌کنند که تحت استرس باشد.

وی بیان کرد: ۲۰۰ هزار هکتار از عرصه‌های جنگلی ایران به وسیله آفات درجه یک و ۱۰۰ هزار هکتار توسط آفات درجه دو در معرض تهدید هستند. در زاگرس همه آفات طغیان کرده در سطح درجه دو هستند یعنی در این منطقه زوال اکوسیستم اتفاق افتاده است.

رئیس انجمن جنگلبانی همچنین عملکرد قرنطینه در ایران را ضعیف دانست. به گفته وی ۱۲۰ هزار هکتار از عرصه‌های جنگلی ایران مورد حمله آفاتی قرار گرفته‌اند که از خارج کشور به ایران وارد شده‌اند.

کیادلیری همچنین از احتمال طغیان نوعی قارچ در شمال کشور خبرداد که ظرف یک دوره پنج تا ۶ ساله می‌تواند تمام راش‌های جنگل‌های هیرکانی را از بین ببرد.

وی طغیان آفت را عامل مهمی در کاهش میزان رویش اعلام کرد و افزود: بررسی‌های ما نشان می‌دهد که در ۲۰ هزار هکتار از عرصه‌های جنگلی شمال به دلیل طغیان آفت با کاهش رویش مواجه بوده‌ایم.

رئیس انجمن جنگلبانی گفت: از محل طغیان آفت بیش از ۱۰۰ میلیارد تومان خسارت اقتصادی به کشور وارد شده است. حمله آفات حتی می‌تواند نوع پوشش گیاهی منطقه را تغییر داده و تشکیل هوموس در جنگل به عنوان عاملی برای نگهداری آب را با مشکل مواجه کند.

وی همچنین از اثر منفی آفات جنگلی به روی انسان خبرداد و گفت: برخی آفات در انسان ناراحتی‌های پوستی ایجاد می‌کنند. این آفات روی تمام برنامه‌های ما برای توسعه گردشگری تاثیرگذار خواهند بود. زیرا افراد بدون تماس با حشره می‌توانند دچار مشکل پوستی شوند و ممکن است فکر کنند که به جنگل حساسیت دارند و هیچ‌گاه به این اکوسیستم برای تفریح باز نگردند.

رشته‌های علوم اجتماعی می‌توانند به جنگل کمک کنند

محمد پیرصوفی دانشجوی دکترای جنگلداری دانشگاه آلمان نیز با تاکید بر اینکه رشته جنگل ایجاب می‌کند که ارتباطات زیادی با سایر رشته‌ها برقرار شود، رشته‌هایی نظیر جغرافیا، توسعه روستایی و رشته‌‎های مرتبط با علوم اجتماعی را بسیار تاثیرگذار در منابع طبیعی معرفی کرد.

وی همچنین سیاست جنگل را علمی دانست که تلاش می‌کند بین بازیگران مختلف از طریق اطلاعات و قدرت، تعادل بخشی کند. این در حالی است که در کشور ما بیشتر به محتوا توجه می‌شود اما به فرآیند سیاستگزاری و ساختاری که محتوا را تامین می‌کند، باید توجه شود.

پیرصوفی افزود: درباره تنفس جنگل همواره به محتوای این مسئله توجه می‌کنیم اما کمتر صحبت کردیم و کمتر تحقیق کردیم تا از تئوری‌های موجود، برای تحلیل محتویات طرح تنفس مندرج در قانون برنامه ششم استفاده کنیم.

وی گفت: حتی اگر همه ما پیش فرض‌های معنوی و علایق یکسانی داشته باشیم که نداریم، به دلیل خدمات مختلفی که جنگل‌ها به ما می‌دهند ناسازگاری‌های در نظرات پیش می‌آید و ما به چند راهه‌ای می‌رسیم که کشورهایی مثل آلمان، استرالیا، و غیره نیز به آن رسیده‌اند. باید برای این چند راهه‌های ناخوشایند راهکارهای سیاسی داشته باشیم و سیاست جنگل می‌کوشد که این کار را انجام دهد.

این دانشجوی آلمانی که موضوع بحث اصلی خود را بر تغییر سیاست مدیریت جنگل‌های شمال ایران قرار داده است، تغییر سیاست را این گونه تعریف کرد: تغییر سیاست چیزی نیست جز تغییر در یک مقیاس بزرگ که به دو دسته کلی تقسیم می‌شود. گاه این تغییرات در عمل و در ارتباط با بازیگران به صورت بنیادین است و یا نمادین. مثل سازگار شدن با سیستم‌های جدید، بدون تغییر واقعی و بدون وجود کنشگران سیاسی.

پیرصوفی تاکید کرد: برای پیدا کردن رویکرد مناسب باید تمام کنشگران در سطوح مختلف مورد بررسی قرار گرفته و تبعات تغییر به روی آنها بررسی شود. در گام دوم برای ارزیابی توان عوامل چند گانه از چارچوب رعایت‌های سیاسی استفاده می‌کنیم. اگر می‌خواهید بدانیم مشکل چیست باید از بازیگران سیاسی پرسید جریان چیست.

وی گفت: در کشور ما معمولا می‌گویند بازیگران کمتر موثر هستند و به جای ساختار ایده‌ها موثر هستند.

شور شدن آب‌های گیلان در اثر قطع درختان

وحید غلامی عضو هیات علمی دانشگاه گیلان از دیدگاه آب و هیدرولوژی موضوع درخت و جنگل را بررسی کرد. به گفته وی پوشش گیاهی روی کمیت و کیفیت آب اثر می‌گذارد. تخریب جنگل سبب بروز سیل می‌شود و درختان روی اقلیم و دمای هوا تاثیرگذار هستند.

غلامی قطع درختان را عاملی برای افزایش دما و کاهش تراکم بارش‌ها اعلام کرد. به گفته وی بر اساس آمارها، در مقطعی از زمان به دنبال قطع درختان میزان بارندگی در گیلان ۲۰ درصد کاهش یافته است. با افزایش دما میزان برف در مناطق کاهش می‌یابد و چرخه آب تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

وی ادامه داد: تخریب جنگل‌ها روی نظام آبدهی رودخانه‌ها تاثیر می‌گذارد. افزایش سطح جاده‌ها در یک حوضه آبخیز و تغییر کاربری‌ها آن مناطق را مستعد بروز سیلاب می‌کند زیرا در میزان آبدهی رودخانه‌ها با تغییر در محیط، نوسان ایجاد می‌کنیم.

این عضو هیات علمی دانشگاه گیلان دوره بازگشت سیل را نیز تحت تاثیر شرایط محیطی اعلام کرد و گفت: دوره بازگشت ۱۰۰ ساله برای سیل تحت تاثیر شرایط اکولوژیکی ثابت رخ می‌دهد. اگر طبیعت ضعیف شود، روان آب و میزان دبی اوج افزایش یافته و به این ترتیب به دلیل تغییر شرایط کاربری و ثابت نبودن شرایط محیط، تعریف دوره بازگشت سیل نقض می‌شود.

وی افزایش وقوع سیل در استان‌های شمالی را ناشی از دخالت‌های بیش از حد در طبیعت اعلام کرد.

به گفته غلامی اگرچه همگان تصور می‌کنند تغذیه آب‌های زیرزمینی در گیلان و مازندران وضعیت مطلبی دارد اما آب رودخانه‌ها در این مناطق کاهش یافته است. با تخریب اراضی و افزایش فرسایش خاک، رسوب وارد انهار می‌شود و ظرفیت آبگذاری رودخانه کاهش می‌یابد. تغییر کاربری ضریب روان آب را افزایش می‌دهد. تمام آب بندهای ما و حتی تالاب انزلی اگر در حال شور شدن هستند به همین دلیل درختان گز در اطراف آب بندان‌ها ظاهر می‌شود. آب با نمک بیشتر وارد آب بندان‌ها شده و تبخیر ببیشتر رخ می‌دهد به این ترتیب تمام آب بندان‌ها در معرض شوری قرار می‌گیرد.

وی ادامه داد: آب زیرزمینی که در مناطق دشتی رطوبت و آب مورد نیاز جنگل را تامین می‌کند. در گیلان و مازندران در حال افت کردن است. به این ترتیب درختانی که ریشه آنها فقط قادر است تا عمق ۲۰ متر آب را برداشت کند، دچار توقف رشد می‌شوند.

وی تاکید کرد: نحوه مدیریت منابع آب برای حیات جنگل مهم است. فرهنگ عمومی در این مسئله بسیار دخیل است. ما فقط آموزش دادیم و آن را به مثابه فرهنگ در نظر گرفتیم. آموزش و فرهنگ‌سازی هم معنی نیست تا زمانی که آموزش به رفتار تبدیل نشود، فرهنگسازی انجام نشده است.

غلامی بر لزوم حفاظت از پوشش گیاهی برای احیای چرخه طبیعی آب تاکید کرد و پیشنهاد داد: بهتر است در استانی نظیر گلستان زراعت در دامنه کوه‌ها که با شخم در جهت شیب همراه است، به باغات تغییر کاربری بدهد تا مشکل بروز سیلاب در این استان کاهش یابد.

دریافت اعتبار برای جنگل از محل فروش بنزین

مازیار رضوی کارشناس اداره کل منابع طبیعی استان گیلان نیز در سخنان خود به تشریح اعتبارات مورد نیاز برای طرح تنفس پرداخت.

به گفته وی نبود آمایش سرزمین یکی از چالش‌های اساسی در سیاستگزاری برای منابع طبیعی کشور به حساب می‌آید.

رضوی بیان کرد: بسیاری از پروژه‌های عمرانی در جنگل اجرا می‌شود. محل دفن زباله‌ها در داخل جنگل است. مدیریت جامع در جنگل را دولت باید پیگیری کند. لزوما نباید با ادغام سازمان‌ها به دنبال حل مسایل بود. بسیاری از کشورها به دلیل آنکه اهداف مشخصی را دنبال می‌کنند، چند سازمان متولی برای عرصه‌های طبیعی خود دارند.

وی تاکید کرد: تنفس نباید صرفا طرح‌‎های جنگلداری را تعطیل کند و اقدامات مخرب جنگل نیز باید متوقف شود.

این کارشناس اداره کل منابع طبیعی همچنین بر لزوم تغییر سرفصل دروس در دانشگاه‌ها نیز اشاره کرد و افزود: بخش اجرا به دنبال ایده‌های دانشگاه و تحقیقات است.

وی با دو سناریو نوشته شده برای جنگل‌های شمال کشور در دوران گذار هزینه‌های مورد نیاز برای حفاظت فیزیکی و اجرای طرح‌های اجتناب ناپذیر در جنگل را تشریح کرد.

به گفته رضوی در گیلان برای ۴۵۰ هزار هکتار جنگل طرح تهیه شده است. سال گذشته ۱۲۸ هزار هکتار جنگل دارای طرح داشتیم و ۲۶۴ هزار هکتار نیز طرح غیر فعال در این استان وجود دارد. گیلان از مشکل قاچاق چوب رنج می‌برد و حفاظت فیزیکی برای این استان یک ضرورت است.

وی عنوان کرد: در ۱۲۸ هزار هکتار، هزینه حفاظت صرف برای هر هکتار را ۱۲۰ هزار تومان و هزینه عملیات فنی ۲۷۵ هزار تومان در نظر بگیریم.همچنین برای تقویت حفاظت در جنگل‌های فاقد طرح ۵۱ میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شود. به این ترتیب سالیانه حدود ۱۱۱ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان اعتبار برای حفاظت جنگل‌های گیلان اعتبار نیاز داریم.

این کارشناس اداره کل منابع طبیعی گیلان گفت: در صورتی که از درختان شکسته و بادافتاده برداشت چوب انجام شود، حدود ۶۲ میلیارد تومان اعتبار برای حفاظت جنگل‌های دارای طرح و ۱۲۰ میلیارد تومان نیز برای عملیات فنی اجتناب ناپذیر در نظر گرفته شده است.

وی ادامه داد: برای کل جنگل‌های گیلان صرفا برای حفاظت فیزیکی ۷۷,۵ میلیارد تومان پول نیاز داریم.

به گفته رضوی برنامه خروج دام و جنگل‌نشینان نیز برای حفاظت از جنگل ضروری است. یک میلیون و ۵۰ هزار واحد دامی در گیلان وجود دارد. اگر برای خروج هر واحد دامی ۷۵ هزار تومان در نظر بگیریم. ۷۸۸ میلیارد ریال یعنی حدود ۸۰ میلیارد تومان پول نیاز داریم که برای سال اول برنامه، ۱۵۷ میلیارد ریال مورد نیاز است.

وی افزود: سه هزار و ۸۴۰ خانوار شناسایی شده و جنگل‌نشین پراکنده در گیلان داریم. اگر ۶۵ میلیون تومان برای ساماندهی این خانوارها در نظر بگیریم، ۲۴۹ میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم که حدود ۵۰ میلیارد تومان اعتبار برای سال اول نیاز است. به این ترتیب برای انجام حفاظت و خروج دام و اسکان جنگلنشینان در سال اول ۴۰۰ میلیارد تومان پول نیاز داریم.

رضوی به تشریح درآمدهای حاصل از زراعت چوب پرداخت و گفت: از محل زراعت چوب، ۱۴ میلیارد و ۲۷۰ میلیون تومان چوب درآمد داریم. منابع دیگر شامل برداشت درختان شکسته و افتاده نیز ۱۲,۸ میلیارد تومان درآمد ایجاد می‌کند و از سایر خدمات جنگل نظیر گردشگری و غیره نیز دو میلیارد تومان درآمد داریم که از این اعتبارات برای اقدامات اجتناب ناپذیر می‌توان استفاده کرد.

وی اضافه کرد: اگرچه در برنامه صیانت وزارت صنعت و نفت نیز مکلف بودند اقداماتی انجام دهند اما هیچ گاه به تعهدات خود عمل نکرد اما می‌توانیم از محل فروش بنزین برای جنگل درآمد کسب کنیم. اگر به ازای فروش هر لیتر بنزین یک صد ریال به جنگل اختصاص یابد، سالانه می‌توان ۲۵۵ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان برای جنگل منبع اعتباری بدست آورد.

این کارشناس اداره کل منابع طبیعی گیلان تاکید کرد: استراحت جنگل نباید وا نهادن جنگل باشد و باید سعی کنیم از فرصت بدست آمده نهایت استفاده شود تا طرح تنفس نیز به سرنوشت طرح صیانت دچار نشود.

منبع:ایانا

پریشانی دریاچه پریشان

 

 در سال‌های اخیر، کاهش میزان بارش‌ها در کشور از یک‌سو و سوءمدیریت آب در حوزه‌های کشاورزی و صنعتی و... از‌سوی‌دیگر، سبب خشک‌شدن بسیاری از تالاب‌ها و دریاچه‌ها و نابودی حیات آنها شده است. بی‌توجهی به این مهم که نابودی تالاب‌ها علاوه بر اثرات سوء بر زندگی جانوران و گیاهان، بی‌شک بر زندگی انسان‌ها نیز تأثیرات منفی خواهد گذاشت، سبب شده بحران خشکی تالاب‌ها و دریاچه‌ها جدی تلقی نشود و اغلب اوقات پس از نابودی مسئولان به فکر احیا بیافتند که در عمل کاری بسیار سخت و گاهی ناممکن است.

به گزارش وبلاگ منابع طبیعی سقز به نقل از سلامت نیوز،روزنامه وقایع اتفاقیه نوشت: یکی از این دریاچه‌های آسیب‌دیده در سال‌های اخیر، دریاچه پریشان در کازرون استان فارس است. دریاچه پریشان یکی از زیباترین و بزرگ‌ترین دریاچه‌های آب شیرین ایران با وسعت 43 کیلومتر مربع در حاشیه جنوبی ارتفاعات زاگرس در بخش جره بالاده شهرستان کازرون در استان فارس قرار دارد. این دریاچه که در گویش محلی «پریشون» نام دارد، به نام‌های مور، پریشان، شور، کازرون، یون، موز، توز و پریشم نیز شناخته شده است. نام دریاچه پریشان، از نام چشمه‌‌ای گرفته شده که منبع اصلی تأمین آب دریاچه است.
پریشان تنها دریاچه آب شیرین فلات ایران است که عمق آب آن از 3,5 تا 5 متر گزارش شده است.
آب دریاچه بیشتر از باران‌های سالانه تأمین می‌شود و بیشترین مساحت آن در اردیبهشت است. این دریاچه در کنوانسیون رامسر به‌عنوان تالاب بین‌المللی ثبت و در تقسیم‌بندی مناطق جزء منطقه حفاظت‌شده محسوب می‌شود.
دریاچه پریشان به‌لحاظ شرایط خاص خود همه ساله در طول فصل زمستان پذیرای جمعیت زیادی از پرندگان است. از ۵۰۲ گونه پرنده‌ای که در ایران شناسایی شده، چیزی بیش از صد گونه آن در منطقه ارژن و پریشان مشاهده و شناسایی گردیده است که شامل ۱۸ گونه مختلف اردک، پلیکان، غاز، درنا، آنقوت، انواع پرندگان حاشیه آبچر مانند انواع حواصیل‌ها، اگرت‌ها، غاز، چنگر و طاووسک است که در بین پرندگان یاد شده حدودا
۴۰ گونه مختلف از آنها در سطح تالاب‌های جوجه‌آوری می‌کنند. گونه‌های بسیار نادر و کمیاب نیز گاهی در سطح دریاچه دیده شده که شامل عروس غاز، اردک مرمری و اردک سرسفید است و پلیکان پا خاکستری در دریاچه پریشان زادآوری می‌کند. این پرندگان از مسافت‌های بسیار دور مانند دانمارک، کانادا، روسیه و... به این منطقه مهاجرت می‌کنند.
دریاچه پریشان دارای چهار گونه ماهی بومی به نام‌های ماهی زردک، ماهی سرخه، ماهی پرک و مار ماهی آب شیرین و همچنین چند گونه ماهی وارداتی نظیر ماهی کپور و آمور است که در سال ۱۳۶۸ به دریاچه وارده شده‌ است.
در سال‌های اخیر، کاهش بارش‌ها سبب کاهش ورود روان‌آب‌ها به دریاچه شده و وضعیت آن را به خطر انداخته است. خشکسالی اگرچه در روند خشکی تالاب پریشان سهم چشمگیری داشت اما عوامل دیگر نیز وجود دارد که در حاد کردن مشکل این دریاچه نقش‌آفرینی می‌کنند، از جمله آنها می‌توان به چاه‌های اطراف دریاچه اشاره کرد که باعث شده سفره‌های آب زیرزمینی منطقه روز‌به‌روز افت شدیدی کنند. چاه‌های غیر‌مجاز که درحال‌حاضر در حریم دریاچه پریشان برای مصارف کشاورزی حفر شده، موجب خشک شدن بیشتر این دریاچه شده است. این درحالی است که آب این چاه‌ها نیز به علت برداشت بی‌رویه بسیار شور شده است. تعداد این چاه‌ها به گفته مسئولان منطقه به هزار حلقه می‌رسد که نزدیک به 300 حلقه آن غیرمجاز است. چاه‌های مجاز نیز اغلب محدودیت برداشت آب نداشته و بیش از حد آب از زمین استخراج می‌کنند که این خود روند تخلیه آب‌های زیرزمینی را تسریع می‌کند.
از دیگر دلایل اثرگذار و تشدید‌کننده چرخه خشکی دریاچه پریشان می‌توان به نیروگاه سیکل ترکیبی کازرون اشاره کرد. این نیروگاه که بخشی از برق مناطق جنوب را تأمین می‌کند برای خنک‌کردن سیستم توربین‌های خود اقدام به حفر چاه‌های عمیق کرده است که آب سفره‌های زیرزمینی و آبی که می‌بایست سهم دریاچه پریشان شود را می‌مکد و نابودی بیش‌ازپیش دریاچه را سبب می‌شود.
احداث جاده‌های ارتباطی در حاشیه دریاچه پریشان و آتش زدن نیزارهای اطراف دریاچه که خود رطوبت کافی برای زیستن گونه‌های از پرندگان و لاک‌پشت‌ها را فراهم می‌کرد از دیگر عوامل نابود‌کننده این دریاچه بوده است.
بی‌شک خشک‌شدن این دریاچه و برهم‌خوردن تعادل زیست‌محیطی آن بر زندگی و سلامت مردم منطقه نیز تأثیر خواهد گذاشت.
احیای دریاچه پریشان فرایندی زمانبر و مستلزم صرف هزینه بسیار است این درحالی است که زیستگاه گونه‌های زیادی از جانوران از بین رفته و در نتیجه خطر عدم زادآوری و انقراض این‌گونه‌ها وجود دارد.
از اقداماتی که در سال‌های اخیر در راستای احیای دریاچه صورت گرفته، احداث سد نرگسی در 20 کیلومتری دریاچه پریشان است. این سد البته هنوز نیازمند اعتبارات برای تکمیل‌شدن است تا بتواند مشکلات این دریاچه را با مهار آب‌های سطحی و سیلاب‌ها و سپس تزریق آب به دریاچه مرتفع کند.
از دیگر اقدامات صورت‌گرفته می‌توان به مشخص کردن حریم دریاچه به وسیله خاکریزها اشاره کرد.
از آنجایی که کشاورزی اصلی‌ترین دلیل نابودی دریاچه بود است یافتن راه‌حل‌های جایگزین معیشتی برای مردم منطقه کمک شایانی به بهبود وضعیت آب‌های زیرزمینی و در نتیجه احیای دریاچه خواهد کرد.

سلامت نیوز

شروع برنامه یکپارچه مدیریت پایدار منابع آب در حوضه دریاچه ارومیه

 

پروژه "برنامه یکپارچه مدیریت پایدار منابع آب در حوضه دریاچه ارومیه" با همکاری فائو و چند سازمان ملی و بین‌المللی، به زودی با نظارت ستاد احیای دریاچه ارومیه اجرا می‌شود. در همین راستا، کارگاه دوروزه‌ای برای بررسی ظرفیت ها و راهکارهای اجرای این پروژه، امروز در دانشگاه ارومیه آغاز به کار کرد.

به گزارش وبلاگ منابع طبیعی سقز به نقل از سلامت نیوز به نقل از خبرآنلاین از ستاد احیای دریاچه ارومیه، پروژه "برنامه یکپارچه مدیریت پایدار منابع آب در حوضه دریاچه ارومیه" امروز کلید خورد. برگزاری کارگاه دو روزه نشست مشترک برای شناسایی ظرفیت‌های سازمان‌های بین‌المللی در دانشگاه ارومیه، نخستین گام اجرای این پروژه است.

این مراسم با حضور جلال کلانتری دستیار ویژه معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امورخارجه در امور دیپلماسی آب، مسعود تجریشی مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه، سید مرتضی موسوی مدیرکل دفتر مدیریت به‌هم پیوسته منابع آب حوضه آبریز دریای خزر و دریاچه ارومیه، سلیمانی روزبهانی مدیر برنامه‌ریزی محیط زیست و توسعه اقتصادی و اجتماعی UNDP، مدیران دفتر مرکزی فائو در رم، مدیران منطقه ای فائو در قاهره، نمایندگانی از ICARDA‌، سازمان UNESCO-IHE، دانشگاه واخنینگن هلند و موسسه بین‌المللی یاسا برگزار شد. مشاور معاون وزیرجهادکشاورزی درامور آب و خاک، اعضای هیات علمی دانشگاه های تبریز، ارومیه، تربیت مدرس، تهران، صنعتی امیرکبیر و صنعتی شریف و اعضای کمیته‌های داخلی ستاد احیای دریاچه ارومیه از دیگر مهمانان این مراسم هستند که در محل دانشگاه ارومیه در حال برگزاری است.

در بخش نخست این مراسم، مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه، ضمن خوشامدگویی به مهمانان، هدف اصلی پروژه را ضمن استفاده از پتانسیل‌های داخلی و تجارب بین‌المللی، دستیابی به شاخص کاهش 40 درصدی مصرف آب در بخش کشاورزی حوضه عنوان و تاکید کرد به‌زودی به این هدف خواهیم رسید.

وی بر انجام به موقع پروژه طبق برنامه زمانی پروژه تاکید کرد و گفت: تلاش می‌کنیم ٤ طرح ویژه کاهش مصرف آب را طی سال جاری عملیاتی سازیم.

تجریشی همچنین گفت: دانشگاه ارومیه و تبریز برای انجام طرح های مطالعاتی با ستاد احیا همکاری های تنگاتنگی را دارند که دستاوردهای خوبی به همراه داشته است.

در ادامه این کارگاه علمی، روسای کمیته‌ها و کارگروه‌های علمی ستاد احیا و کارشناسان بین‌المللی گزارش اقدام‌هایی که تا کنون در حوزه دریاچه ارومیه و سطح بین‌المللی انجام داده اند را ارایه کردند.

در نشست عصر این کارگاه، فابیو مشاور ارشد فنی فائو دیدگاه های خود را در خصوص همکاری فائو برای احیای دریاچه ارومیه تشریح کرد.

سپس نمایندگان موسسه یاسا و دانشگاه واخنینگن هلند در مورد فعالیت‌های خود و چگونگی انتقال تجارب خود برای احیای دریاچه، سخن گفتند.

امروز در ادامه این مراسم، ابتدا تبادل نظر در خصوص برنامه کاری پروژه انجام می‌شود و سپس هیات حاضر، بازدیدی میدانی از حوضه دریاچه خواهند داشت.
سلامت نیوز

دریاچه ارومیه چگونه احیا شد؟

 

دریاچه ارومیه دومین دریاچه شور جهان است که به واسطه تاثیرات تغییر اقلیم و مدیریت نادرست، در آستانه خشکی کامل و آسیب های ناشی از آن قرار داشت؛ دریاچه ای که به گفته یک مقام مسوول، اگر روند قبل در حوضه آبریز آن ادامه یافته بود، به طور کامل کویر شده بود.

به گزارش وبلاگ منابع طبیعی سقز به نقل از سلامت نیوز، مدیر کل دفتر مدیریت به هم پیوسته منابع آب حوضه های آبریز دریای خزر و دریاچه ارومیه در گفت و گو با ایرنا با یادآوری این که اقدامات موثری در ستاد احیای دریاچه ارومیه انجام شده و یا همچنان در حال انجام است، افزود: تراز آب دریاچه ارومیه در سال 92 حدود 1270.40 ، مساحت آن هزار و 780 کیلومتر مربع و میزان آب موجود در آن حدود 1.3 دهم میلیارد متر مکعب بوده است.
سید مرتضی موسوی اظهار کرد: امروز تراز دریاچه به 1270.88 ، مساحت دو هزار و 437 کیلومتر مربع با حجم 2.3 دهم میلیارد متر مکعب آب است، یعنی یک میلیارد متر مکعب از زمان تحویل بیشتر آب دارد، هر چند با تراز اکولوژیک که 1274.1 است حدود 50 درصد از نظر مساحت و حجم آب فاصله داریم اما نباید اقدامات صورت گرفته را نادیده گرفت.
مدیر کل دفتر مدیریت به هم پیوسته منابع آب حوضه های آبریز دریای خزر و دریاچه ارومیه گفت: دریاچه ارومیه برای رسیدن به تراز اکولوژیک به حدود 13.7 دهم میلیارد متر مکعب آب نیاز دارد که رسیدن به آن نیازمند برداشتن گام های موثر است.
وی تاکید کرد: این افزایش تراز همزمان با کاهش بارندگی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه اتفاق افتاده است، در واقع 30 درصد کاهش بارندگی داشتیم اما انجام یک سری اقدامات از جمله لایروبی رودخانه های منتهی به دریاچه و رها سازی آب در سدها موجب شد تا روان آبها به دریاچه برسد و تراز افزایش یابد.
موسوی تصریح کرد: اگر بخواهیم دو عامل تعیین کننده در ارتباط با تراز آب دریاچه ارومیه را بیان کنیم، یکی وضعیت بارش روان آبها و دیگری وضعیت مدیریت مصرف منابع آب، پساب و پروژه هایی است که برای کاهش مصرف آب انجام می شود تا افزایش جریانات ورودی به دریاچه تحقق یابد.
وی افزود: مساله بارش را که نمی توان به دولت ها نسبت داد اما در زمینه مدیریت مصرف، تاثیر طرح ها و پروژه ها در افزایش تراز دریاچه می توان عملکرد دولت ها را نقد کرد.
وی تاکید کرد: برای اینکه دریاچه ارومیه احیا شود باید هماهنگی و توافقاتی میان ذینفعانی که از این منابع آبی استفاده می کنند شکل گیرد، جامعه مصرف کننده آب در سطح حوضه آبریز دریاچه ارومیه سه استان آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی و بخش هایی از کردستان است.
موسوی افزود: از سوی دیگر اقدامات مسوولان ملی، استانی و محلی هر سه استان مبنی بر اینکه آیا دریاچه احیا شود یا خیر، پشتیبانی مالی صورت گیرد و اقدامات اجرایی برای حل و فصل کاهش مصرف و افزایش ورودی آب به دریاچه انجام شود، بسیار تاثیرگذار است.
وی تاکید کرد: در این راستا نبود یک برنامه منسجم بین بخشی ضعف موجود در این مسیر بود، یعنی در بخش های مربوط به آب، کشاورزی و محیط زیست یکپارچه نگری، هم افزایی و همگرایی برای حفظ حوضه های آبریز وجود نداشت و هر بخشی کار خودش را انجام می داد، از سوی دیگر هم انظباطی در بهره برداری از منابع آب وجود نداشت، البته این مساله مربوط به سراسر کشور است نه فقط حوزه ارومیه، همه جا بهره برداری غیرمجاز، حفرچاه غیرمجاز، برداشت موتور پمپ های غیر مجاز دیده می شد.
مدیر کل دفتر مدیریت به هم پیوسته منابع آب حوضه های آبریز دریای خزر و دریاچه ارومیه گفت: اینها به این معنا بود که بخش های مختلف از جمله دولت به صورت بخشی و مردم به صورت انفرادی از حوضه بهره برداری می کردند و اهتمامی برای اینکه دریاچه به وضعیت ثبات برسد، وجود نداشت.
وی افزود: در 18 سال گذشته تراز دریاچه ارومیه همواره روند کاهشی داشته و هیچگاه روند افزایشی یا تثبیت نداشته است اما اقدامات خوبی برای ثبیت دریاچه انجام شد که یکی از آنها اعمال محدودیت در مصرف آب است یعنی سقفی در نظر گرفته شد که از این سقف بالاتر مصرف نشود.
وی اظهار کرد: اما مساله مهمی که در این روند پیش روی دولت قرار دارد، بحث تامین اشتغال و معیشت جایگزین کشاورزانی است که در اراضی کم بازده کشاورزی می کنند، این اراضی آب را مصرف می کنند اما بهره وری خوبی ندارند که در این میان اشتغال این افراد مساله مهمی است.
وی گفت: در کاهش مصرف آب مسائل و تنش های سیاسی و اجتماعی زیادی وجود دارد که دولت باید بتواند شرایطی فراهم آورد تا آنها را مدیریت کند.
موسوی افزود: در دولت یازدهم عزمی ایجاد شد تا شرایط به هم پیوسته ای در مدیریت منابع آب آغاز شود گام های خوبی برداشته شد اما تا هدف نهایی فاصله زیادی داریم اما مهم این است که دولت حمایت و همگرایی برای استفاده پایدار از منابع آب را آغاز کرد و پروژه هایی در راستای احیای دریاچه ارومیه مصوب کرد اما می دانیم که کار بزرگی در پیش است.
وی تاکید کرد: مهمترین مساله در حوضه های آبریز این است که بتوان از آب محدود حداکثر بهره وری را داشت، برای این منظور به یک سری سیستم های اندازه گیری نیاز است تا کشاورز بداند چه مقدار آب را در چه زمانی مصرف کند، تامین این تجهیزات نیازمند تامین اعتبار است که به طور کامل فراهم نشد.
موسوی گفت: همچنین در زمینه جلوگیری از بارگذاری بیش از توان اکولوژیکی حوضه نیز اقداماتی صورت گرفت و دولت مانع بهره برداری بی رویه از منابعی مانند سدها شد، همچنین از طرفی محدودیت عرضه ایجاد کرد و اجازه داد بخشی از آبی که در پشت سدها وجود دارد به سوی دریاچه رها شود.
وی ادامه داد: تمام اینها کارهای بزرگی است اما اجرای این راهکارها نیاز به انسجام و همبستگی تمام بخش ها دارد که یک بخش دولت است و بخش دیگر نمایندگان مجلس است که باید وارد عرصه شوند و کمک کنند مردم دولت را در اجرا همراهی کنند.
مدیر کل دفتر مدیریت به هم پیوسته منابع آب حوضه های آبریز دریای خزر و دریاچه ارومیه تاکید کرد: بارش همواره در هر دوره ای کم و بیش بوده اما مهم این است که اقدامات صورت گرفته باعث شد تا روان آبها وارد دریاچه شوند.
سلامت نیوز