منابع طبیعی سقز

بیان مسائل و مشکلات منابع طبیعی و محیط زیست

منابع طبیعی سقز

بیان مسائل و مشکلات منابع طبیعی و محیط زیست

استفاده از مطالب این وبلاگ با ذکر منبع بلامانع می باشد.

پیوندهای روزانه

۱۲۳ مطلب در تیر ۱۳۹۵ ثبت شده است


رسیدگی ویژه به زمین‌خواری در پلیس آگاهی

سلامت نیوز:جانشین رییس پلیس آگاهی ناجا اعلام کرد: پرونده‌های زمین‌خواری به صورت ویژه در پلیس آگاهی در حال بررسی است و رسیدگی به آن تعطیل نخواهد شد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا،سردار مسعود منفرد درباره اقدامات پلیس آگاهی در برخورد با زمین‌خواری، اظهار کرد: موضوع زمین‌خواری جزو ماموریت‌های معاونت جرایم اقتصادی بوده و رسیدگی به این موارد هیچ‌گاه تعطیل یا قطع نشده است.

وی با بیان اینکه در حال حاضر نیز پرونده‌های کلانی در حوزه زمین‌خواری در پلیس آگاهی در حال رسیدگی است، درباره اینکه چرا آنطور که باید در این باره اطلاع‌رسانی انجام نمی‌شود، گفت: در این باره باید بگویم که با توجه به طولانی بودن رسیدگی به این پرونده‌ها و همچنین وجود موارد مختلف ممکن است اطلاع‌رسانی، طولانی‌شده و یا به درستی انجام نشود، اما این به معنای آن نیست که پلیس در مبارزه با زمین‌خواری اقدامی انجام ندهد.

جانشین رییس پلیس آگاهی ناجا در پاسخ به اینکه بیشترین پرونده‌های زمین‌خواری در کدام نقطه از کشور رخ می‌دهد، گفت: تمام نقاط پرونده‌هایی گزارش شده اما در شمال کشور با توجه به وجود زمین‌های کشاورزی و حاصلخیز جلگه‌ای و همچنین قطعه‌بندی‌ها بیشتر شاهد گزارش‌ها و شکایت‌هایی از زمین‌خواری هستیم، اما در دیگر نقاط نیز مواردی وجود داشته و ما به تمام آنها رسیدگی می‌کنیم.

به گفته منفرد، مراجعات برای شکایت از زمین‌خواری در شمال کشور بیشتر است.

جانشین رییس پلیس آگاهی ناجا درباره اینکه نظارت پلیس در جرم زمین‌خواری چگونه است، گفت: هرگونه اطلاعاتی که به ما برسد، از سوی پلیس آگاهی تحت بررسی قرار می‌گیرد، شکایات نیز به صورت ویژه مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت، مخصوصا با توجه به اینکه سازمان جنگل‌ها متولی این امر بوده و اسناد مربوطه را در اختیار دارد، قطعا شکایات مطرح شده از سوی این سازمان نیز به طور ویژه مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت.

منبع:سلامت نیوز

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۳ تیر ۹۵ ، ۰۹:۱۶
پیمان صاحبی


 

هشدار برای افزایش آمار دریاخواری

سلامت نیوز:به گفته نمایندگان مجلس شورای اسلامی، در چند سال اخیر دریاخواران در نوار ساحلی شمالی و جنوبی کشور رشد قابل توجهی پیدا کرده و این آمار به حدی رسیده که پرونده های دریاخواری رو به افزایش است و برخورد با متخلفان نیازمند تشکیل دادگاه های ویژه ساحلی است اما متأسفانه دریا متولی خاصی ندارد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از پانا، در سا‌ل‌ های اخیر شاهد پدیده دریاخواری در سواحل کشور بوده ایم، به طوری که متخلفان وارد حریم دریاها شده و اقدام به خشک کردن سواحل کرده و ساخت و ساز انجام می دهند، موضوعی که نباید به راحتی از کنار آن گذشت چرا که موجب تخریب منابع طبیعی کشور می شود.

جبار کوچکی نژاد عضو فراکسیون محیط زیست مجلس با بیان اینکه پدیده دریاخواری در شمال کشور بیشتر مربوط به ساخت و سازهای مسکونی اما در مناطق جنوبی کشور در قالب مراکز و پروژه های تفریحی انجام می شود، گفت: عده ای با استفاده از رانت سواحل دریا را تصاحب کرده اند اما متأسفانه اراده ای برای جلوگیری از این موضوع وجود ندارد.

این عضو فراکسیون محیط زیست مجلس با بیان اینکه دولت باید برای رفع معضل دریاخواری چاره‌ ای بیاندیشد، اظهار داشت: دستگاه های متولی به عنوان حافظان محیط زیست از دستگاه ها و افرادی که با ساخت وسازهای غیرقانونی و غیرمجاز به حریم دریا و سواحل تعدی می کنند باید برخورد کنند. در واقع سازمان بنادر و کشتیرانی یا سازمان دریانوردی و حتی شهرداری‌ های شهرهای ساحلی باید طبق برنامه ‌ای مدون از دریا حفاظت کنند.


کوچکی‌نژاد: برای برخورد با دریاخواران خلأ قانونی نداریم

او با بیان اینکه برای برخورد با افرادی که اقدام به دریاخواری می کنند خلأ قانونی وجود ندارد، تصریح کرد: مشکل قانونی برای جلوگیری از دریاخواری وجود ندارد زیرا قوانین شفاف و مشخص هستند اما متأسفانه نهاد یا مسئولی که قوانین را اجرا کند وجود ندارد.

کوچکی نژاد یادآور شد: متاسفانه سواحل شمالی کشور به ویژه سواحل استان مازندران به شدت مورد تخریب قرار گرفته و در سال های گذشته دریاخواری در شمال کشور بیشتر از سواحل جنوب بوده است اما اخیرا این تخلفات در جنوب کشور نیز رو به افزایش است به طوری که در مناطق کم عمق، اقدام به خشک کردن دریا کرده و بدون توجه به حریم ۶۰ متری دریا، ساخت و ساز انجام می شود.

او درباره اقدامات مجلس درباره جلوگیری از پدیده دریاخواری گفت: در مجلس نهم بارها با مسئولان استانداری، بنادر و کشتیرانی در این رابطه مذاکره کردیم اما متاسفانه هیچ اراده ای برای جلوگیری از نابودی دریا وجود ندارد و باید گفت دریاخواری به دلیل عدم تشکیل سازمان توسعه و عمران سواحل به شدت افزایش یافته است.

لاهوتی: عموم مردم تنها به 20 درصد سواحل خزر دسترسی دارند

مهرداد بائوج لاهوتی یکی دیگر از نمایندگان مجلس دهم ، درباره افزایش دریاخواری در شهرهای شمالی کشور، گفت: علی رغم تلاش هایی که در سواحل خزر از سوی دستگاه های متولی انجام می شود اما همچنان شاهد وضعیت دریاخواری در این سواحل هستیم به طوری که تصرفات در سواحل شمالی موجب شده تا عموم مردم فقط به 20 درصد سواحل خزر دسترسی داشته باشند.

لاهوتی با بیان اینکه همه ساخت و سازهای حریم دریا و سواحل باید ارزیابی زیست محیطی داشته باشند، گفت: رعایت ضوابط زیست محیطی و توجه به قوانین ساخت و سازها در حریم دریا ضروری است و باید برای حفاظت دریا و سواحل و جلوگیری از ساخت و سازهای غیرمجاز به آن توجه داشت.

او با اشاره به خلأ سازمان توسعه و عمران سواحل دریا خاطرنشان کرد: تشکیل این سازمان مصوب مجلس هشتم است و نبود آن عاملی برای دریاخواری است که متأسفانه این نهاد اصلا وجود ندارد. متأسفانه دریا متولی خاصی ندارد و این مساله باعث شده تا روز به روز شاهد افزایش آمار تصاحب سواحل دریا باشیم.

این نماینده مجلس درباره وضعیت رسیدگی به پرونده ‌های دریاخواری در دستگاه قضایی نیز گفت: بررسی پدیده دریاخواری پیچیدگی های خاص خود را دارد اما دستگاه قضایی باید با اقداماتی که انجام می دهد درخواری را در نقطه ‌ای متوقف کند.


احمدی لاشکی: عمده دریاخواری‌ها توسط دستگاه‌های دولتی صورت می‌گیرد

همچنین قاسم احمدی لاشکی نماینده مردم نوشهر و چالوس نیز درخصوص موضوع دریاخواری گفت: متأسفانه تملک اراضی باعث عدم دسترسی مردم به سواحل می‌ شود. هر چند در قانون استحصال، زمین و تصرف عرصه‌ های ساحلی ممکن نیست و سازمان ثبت، اجازه صدور سند در این مورد را ندارد، اما می بینیم که در نوار ساحلی شمال و جنوب کشور این پدیده در حال افزایش است.

این نماینده مجلس با بیان اینکه دریاخواری توسط بخش ‌های خصوصی و دستگاه ‌های دولتی اتفاق افتاده است، تصریح کرد: اما عمده دریاخواری ‌ها توسط دستگاه‌ های دولتی صورت می گیرد. در واقع بر اساس قانون اراضی ساحلی حریم دریاهای کشور 60 متر اعلام شده و دخل و تصرف درآن به جز در موارد خاص ممنوع است.

او در مورد اقدامات صورت گرفته برای جلوگیری از دریاخواری نیز گفت: تا آنجا که این موضوع را بررسی کردم براساس یکی از مصوبات شورای عالی معماری و شهرسازی مقرر شد برای استقرار طرح مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی در استان ‌ها کارگروهی تحت عنوان ساماندهی و مدیریت سواحل در هر یک از استان ‌های ساحلی ایجاد شود که یکی از دستاوردهای این کمیته تسریع در بررسی پرونده ‌های ساخت ساز‌های غیر مجاز در سواحل است.

منبع:سلامت نیوز

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۳ تیر ۹۵ ، ۰۹:۱۴
پیمان صاحبی

فوت علی دادمان، فرزند شهید رحمان دادمان؛ خبری بود که دوباره گمانه‌هایی را در مورد حملات بیوتروریستی، بر سر زبان‌ها انداخت.
لیلا شریف: با درگذشت وی در مدتی کوتاه شنیده‌هایی مبنی بر معرفی حمله بیوتروریسم به عنوان دلیل مرگ دادمان در گوشه و کنار شبکه‌های اجتماعی مخابره شد.


شناسایی «حمله بیوتروریسم» به عنوان دلیل بروز سرطان فرزند شهید دادمان، سخنی بود که در شبکه‌های اجتماعی شنیده و در میان کاربران دست به دست شد. روایتی که در فضای مه‌آلود شبکه‌های اجتماعی، یارای رد یا تأیید آن وجود ندارد.

مجتبی عرب مازار یزدی از جمله افرادی بود که با انتشار متنی در تلگرام مدعی ربودن و اجرای عملیات بیوتروریسم بر «دادمان» شد. او در متنی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد، نوشت: «...توی یک سفر کاری ظاهرا به مالزی اونجا دستگیرش میکنند و تحویلش میدن به آمریکایی ها... آمریکایی ها یک ماه نگهش میدارن و بازجویی و ... ظاهرا اونجا خودش گفته بود که آمریکایی ها یه چیزی تو بدنش تزریق کردن. بعدا که رهاش میکنن میاد و چندماه توی بزرگترین مرکز بیوتروریزم دنیا تو روسیه تحت درمان قرار میگیره و بهش میگن تو کامل بهبود پیدا کردی و دیگه اثری از اون ماده تو بدنت نیست. اما حدود یک سال بعد شروع میشه هی از جاهای مختلف بدن میزنه بیرون، چندماه قبل یک تومور خوش خیم بزرگ که باعث شد کلیه اش رو در بیارن و بعد هم سرطان»
 
این نوشته تلگرامی تا کنون از سوی دوستان و خانواده «علی دادمان» تأیید نشده است و حتی مدیر بیمارستان خاتم الانبیاء نیز در واکنش به این خبر، آن را نیازمند بررسی از سوی مراجع تخصصی دانست و در تأیید یا رد این ادعاها سخنی نگفت.

اما علی دادمان، اولین فردی نیست که در سال‌های اخیر پس از فوتش شاهد طرح حرف و حدیث‌هایی در رابطه با «بیوتروریسم» هستیم. «بیوتروریسیم» کلمه کلیدی رمزآلودی است که در سال‌های اخیر به منظور روایت بخش پنهان زندگی چهره‌های سیاسی و حتی سینمایی در داخل کشور تکرار می‌شود.

بیژن نوباوه، پیش قراول اعتراض به بیوتروریسم

نوباوه، خبرنگاری است که پس از سیر کردن در فضای خبرنگاری، راهی میدان سیاست شد و در مجلس هشتم و نهم به صندلی خانه ملت تکیه زد. او چند سالی است به دلیل بیماریش، ظاهری همچون جانبازان شیمیایی را پیدا کرده است. اتفاقی که با وجود سابقه حضورش در جبهه به عنوان خبرنگار، او دلیل این اتفاق را نه عامل شیمیایی زمان جنگ، بلکه حمله «بیوتروریسم» معرفی می‌کند.

این روایت بیژن نوباوه مربوط به همان زمانی است که در راهروهای مجلس، به خبرنگاران گوشزد می‌کرد که دلیل بیماریش جنگ نبوده و حضور چند ساله‌اش در نیویورک به عنوان مدیر دفتر نمایندگی صدا و سیما، چنین اتفاقی را برایش رقم زده است.

حالا این روزها نوباوه به مرور خاطرات حضورش در نیویورک و منبع بیماریش پرداخته است. او در گفتگویی خود را از قربانیان بیوتروریسم معرفی کرد و گفت که «با توجه به اینکه بنده دو عمل جراحی مهم را درآمریکا انجام دادم احتمال می دهم به دلیل سه ساعت بیهوشی سم را دراین مقطع وارد بدن بنده کرده اند. دو نوع سم آمریکایی در بدن من شناسایی شد که یکی از آنها سم باغبانی بود که توسط آمریکایی ها در جنگ جهانی دوم استفاده می شد.»

هرچند او به پیگیری این موضوع بوسیله آیت الله هاشمی شاهرودی رئیس وقت قوه قضائیه اشاره‌ کرده، اما نگفته است که سرانجام پیگیری‌ها به چه نقطه‌ای ختم شد.

کارگردان یوسف پیامبر و گمانه زنی مسمومیت از جانب صهیونیست‌ها

فرج الله سلحشور، بازیگر، نویسنده و کارگردانی است که پس از ساخت سریال‌های مذهبی همچون مردان آنجلس و یوسف پیامبر توانست جای پای خود را در میان برنامه‌های تلویزیون ایران و کشورهای عربی باز کند. او پس از تحمل سرطان ریه از دنیا رفت. در چهلمین روز فوت سلحشور بود که سردار جباری با طرح احتمالی مبنی بر مسمومیت سلحشور به وسیله صهیونیست، خبر فوت این کارگردان را به رنگ و بویی سیاسی آغشته کرد.
 
ترور سلحشور خبری بود که با تعجب بسیاری از رسانه‌ها همراه شد تا جایی که فرزند سلحشور در واکنش به صحبت‌های سردار جباری، گفت که «به هیچ عنوان کسی ترور بیولوژیک پدرم را به صورت قطعی تأیید نمی کند ولی این احتمال وجود دارد.»

در لفافه سخن گفتن، نکته ای بود که موجب شد تا سرانجام داستان ترور بیولوژیکی سلحشور مشخص نشده و در حد یک احتمال آن هم از سوی نزدیکان «سلحشور» باقی بماند.

چمدان‌های آلوده نادر طالب زاده

طالب زاده، چهره‌ای که بیشتر به دلیل انتقاداتش از سیاست‌های رسانه‌ای آمریکا شناخته شده است، یکی دیگر از زنجیره‌های طرح شده در رابطه با قربانیان حمله بیولوژیک در ایران را تشکیل می‌دهد. طالب زاده که چند سالی است به بیماری نارسایی قلبی مبتلا شده است، ربوده و آلوده شدن چمدانش در سفر اربعین را دلیل بیماریش می‌داند.

او در توضیح این اتفاق می‌گوید:« یک سال و نیم پیش با گروهی از لبنان برای راه پیمایی اربعین به عراق رفتم. که چمدان من را از هتلی که در نجف بودم از میان صد‌ها چمدان برداشتند و 5 الی 6 روز بعد در کربلا نصفه شب تحویلم دادند. لب تاپ من را خالی و بررسی های‌کامل را انجام داده بودند. از همان روز که چمدان‌ را تحویل گرفتم حالم بد شد اما متوجه این ماجرا نبودم.»

این مستند ساز با پیگیری‌هایی که انجام داد، توانست، خبر تأیید ترورش را از علی کرمی متخصص بیو تروریست بگیرد و از این طریق مهر تأییدی بر روایت ترورش بزند.

بیوتروریسم چیست؟

بر اساس تعریف پلیس بین الملل درسال 2007 بیوتروریسم عبارت است از منتشر کردن عوامل بیولوژیکی یا سمی با هدف کشتن یا آسیب رساندن به انسان‏‌ها، حیوانات و گیاهان با قصد و نیت قبلی و به منظور وحشت‌آفرینی، تهدید و وادار ساختن یک دولت یا گروهی از مردم به انجام عملی یا برآورده کردن خواسته‏ای سیاسی یا اجتماعی.

بیوتروریسم در آن سوی مرزها

در آن سوی مرزها نیز داستان مبهم بیوتروریسم ادامه دارد. روزی از زبان رئیس جمهوری یک کشور و روزی هم در میان شایعات پس از مرگ یک رهبر سیاسی ردی از حمله «بیوتروریسم» دیده می‌شود.

سرطان «هوگو چاوز»،‌ رئیس جمهور ونزوئلا و چندتن دیگر از روسای جمهور آمریکای لاتین و همچنین مرگ مرموز مامور سابق ک.گ.ب. در لندن، یاسر عرفات و فیدل کاسترو از جمله مواردی هستند که بسیاری از اتفاقات رخ داده در خاورمیانهء مخالف اسرائیل و آمریکای لاتین مخالف سیاست‌های آمریکا را با حدس و گمان رمز آلود، «مرگ به دلیل حمله بیوتروریسم» پیوند می‌زند.

وزارت اطلاعات کشورمان نیز در سال 92 در گزارشی، پرونده‌هایی همچون مرگ الکساندر لیتویننکو جاسوس سابق اداره امنیت فدرال روسیه در انگلیس در سال 2007، ترورهای پی در پی کاسترو و مرگ یاسر عرفات را در لیست پرونده‌های «ترور بیولوژیکی» جای داده است.

وزارت اطلاعات در بخشی از گزارش خود در رابطه با علت مرگ جاسوس سابق اداره امنیت روسیه در انگلیس با استناد به گزارش آسوشیتدپرس نوشته است که «تیم پزشکی الکساندر در توجیه علت وخامت اوضاع جسمانی وی اعلام کردند که لیتویننکوی 43 ساله با حمله قلبی روبرو شد و پلیس لندن نیز اعلام کرد علت مرگو لیتویننکو نامعلوم است. بر اساس این گزارش این جاسوس سابق شوروی اعلام کرده بود که در تاریخ اول نوامبر حین انجام تحقیقات در خصوص مرگ 'آنا پولیتکوفسکایا' روزنامه‌نگار فقید روس و از دیگر منتقدان کرملین مسموم شده بود. به گفته وی پس از این اتفاق، موهای سر و بدنش به تدریج شروع به ریختن کرد، گلویش متورم و سیستم اعصاب و روانش به شدت آسیب دید. وی هم چنین در گفت‏‌وگو با مجله تایمز گفت که کرملین مستقیما در مسمومیتش دست داشته است. پس از این حادثه سرویس اطلاعات خارجی روسیه (SVR) طی بیانیه‏‌ای هرگونه دست داشتن در مرگ مخالفانش را رد کرد.»

مرگ‏‌های آرام رهبران فلسطینی نکته دیگری بود که در گزارش وزارت اطلاعات بر آن تأکید شده است و از مرگ مشکوک «ودیع حداد» بنیان‏گذار جنبش ملی‌گرایان عرب، «محمود المبحوح» از رهبران حماس و حتی مرگ یاسر عرفات، به عنوان مرگ‌هایی با نقطه مشترک ترور بیولوژیکی نام برده است.

تردید و اثبات بیوتروریسم

تا کنون در میان تمام روایت‌های مختلف بیوتروریسم در ایران، کشورهای عربی و آمریکای لاتین؛ سرنخ تمام این داستان‌ها از حدس و گمان افراد فراتر نرفته و با وجود گزارش‌های جسته و گریخته، هیچ سندی مبنی بر تأیید رسمی این قبیل اتفاقات مخابره نشده است. چه زمانی که بحث ترور بیولوژیک رهبران سیاسی خارج از ایران مطرح بوده و چه زمانی که این احتمال درباره چند چهره فرهنگی در ایران عنوان شده است.

این مهم از آن روست که چنین ادعاهایی به همان اندازه که قابل اثباتند قابل تردید نیز هستند. بی تردید دشمن از هر روشی برای ضربه زدن به نظام جمهوری اسلامی استفاده می کند؛ از جنگ نرم گرفته تا جنگ سرد؛ از بیوتروریسم گرفته تا نفوذ. اما تنها کارشناسان خبره اطلاعاتی و امنیتی که مدافعان کیان امنیت کشور هستند، صلاحیت پرده برداری از این ماجرای مخوف را دارند. ماجرایی که ساده نیست و نباید با شایعه سازی در فضای مجازی آن را دست کم گرفت و یا فضای شبهه ناکی را حول آن ایجاد نمود.
۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۲ تیر ۹۵ ، ۰۸:۵۰
پیمان صاحبی


رضا رمضانی*: عملیات چیستایس، یکی از افتخارهای ماندگار برای نیروی هوایی  انگلستان است که از جنگ جهانی دوم در خاطره مردم این کشور باقی مانده است. عملیاتی با طراحی دقیق که ضربه ای اساسی به آلمانی ها وارد کرد. دره روهر یکی از شاهرگ های صنعتی آلمان نازی بود. به خصوص که صنایع نظامی هم در این منطقه متمرکز بودند. با این همه، هیچ یک از اهداف عملیات چیستایس، صنایع نظامی یا غیر نظامی را شامل نمی شد و با این وجود٬ ضربه ای چنان بزرگ به آلمان وارد شد که حتی تامین تجهیزات نظامی اش را نیز با چالشی جدی مواجه کرد. 


ماموریت تعیین شده در این عملیات برای اسکادران 617 انگلستان، تخریب سه سد احداث شده در دره روهر بود. سدهایی که صنایع آلمانی ها به آن وابسته بودند و با تخریب سدها٬ نه تنها از تولید بازماندند بلکه وقتی رها شدن آب دریاچه پشت سد سیلی عظیم را رقم زد، هم واحدهای صنعتی آسیب های اساسی دیدند و هم بیش از هزار نفر کشته به جا ماند. شاید همین عملیات تلنگری شد که فهمیده شود، سدها یکی آسیب پذیرترین ساختارها در نگرش پدافند غیرعامل اند و چیدن تخم مرغ های مدیریت آب در سبد سدسازی٬ ریسک بالایی محسوب می شود.

اگر چه تضعیف ساز و کارهای تعادل بخش خدمات اکوسیستم حاصل از سدسازی  نیز مباحثی جدی محسوب می شوند که نپرداختن به آن تغافلی جبران ناپذیر از منظر مدیریت پدافند غیرعامل محسوب خواهد شد، اما خطرات و آسیب پذیری های مستقیم سدها نیز نیازمند نگاهی مستقل و دغدغه مندانه است. 

سدها سازه هایی استند که به چند سبب نمی توانند ایمنی و امنیت مطلوبی از نگاه مدیریت پدافند غیرعامل داشته باشند. نخست آنکه وقتی نیازهای آبی جوامع انسانی - یا صنایع یا کشاورزی – به صورت گسترده به بقا و کارکرد سدی وابسته باشد، مشکل دار شدن سد تغذیه کننده سبب فلج شدن این جوامع انسانی و صنایع و فعالیت های کشاورزی خواهد شد. وقتی رابطه ای این چنین در مکانیسم مبتنی بر سدسازی متصور است برنامه ریزی بر اساس الگویی که بخواهد قوام و دوام توسعه را به صورت حداکثری به موجودیت سدها گره بزند٬ دغدغه ای جدی از منظر مدیریت پدافند غیر عامل ایجاد خواهد کرد.

از سوی دیگر، سدها سازه هایی کاملا مشهود و در معرض محسوب می شوند که به خودی خودی هدفی آشکار و غیر قابل استتار برای خرابکاران و متخاصمان ایجاد می کنند. این در حالی است که آب انباشته در پشت سدها، انباری مملو از انرژی است که در صورت رها شدن یکباره٬ می تواند مانند انفجار یک بمب خسارت بار و فاجعه ساز باشد.

اگر چه مجال یک یادداشت، فراخی لازم را برای واشکافی جزیی تر این مباحث ندارد اما پرداختن کوتاه به جایگزین های مطلوب تر نیز ضروری است. گزینه هایی که نیازهای توسعه ای را به صورت حداکثری به یک سازه و یک گزینه گره نزند و این چنین در معرض خطر نباشد و در صورت آسیب دیدن٬ خود به منشا آسیب های تبعی تبدیل نشود و خدمات ارزشمند اکوسیستمی را نیز با کمترین تنش مواجه کند. 

در حال حاضر، گزینه سدهای زیرزمینی که هم مقیاس هایی کوچک دارند و هم با شرایط اکوسیستم سازگارترند، آلترناتیوی است که در کشورهای توسعه یافته مورد توجه قرار گرفته است. اگر چه اندیشیدن به گزینه های جدیدتر همچنان ضروری است و در عین حال باید همین گزینه را نیز آسیب شناسی کرد.

* کارشناس محیط زیست
منبع: زیست بوم
۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۲ تیر ۹۵ ، ۰۸:۴۸
پیمان صاحبی


 

لایحه‌ حمایت‌ از محیط‌بانان‌ نهایی‌ می‌شود

سلامت نیوز: رییس سازمان حفاظت محیط زیست گفت: لایحه ای برای بازنگری درشرایط محیط بانی درکشور وبرخورداری محیط بانان از حمایتهای قانونی وقضایی بیشتر از سوی سازمان حفاظت محیط زیست به زودی تقدیم دولت می شود.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، معصومه ابتکار در دیدار نمایندگان تشکل ها و سمن های محیط زیستی کشور با ابراز تاسف از به شهادت رسیدن ۳ محیط بان طی هفته گذشته، اظهار داشت: دولت لایحه حمایت از محیط بانان را با قید فوریت به مجلس ارائه می کند که امیدواریم هر سریعتر این کار انجام شود، نیاز است در این لایحه تمامی مشکلات محیط بانان اعم از کمبود نیرو، حقوق و حمایت های قانونی و قضایی دیده شود.

لزوم حمایت‌ قضایی و حقوقی مناسب از محیط بانان

وی بر لزوم حمایت‌های قضایی و حقوقی مناسب از محیط بانان تاکید کرد و افزود: متاسفانه تعداد زیادی از محیط بانان به دنبال دفاع از خود و حفاظت از محیط زیست کشور در مقابل شکارچیان غیرمجاز در زندان هستند و عده ای نیز توسط این عده سودجو به شهادت رسیده اند.

ابتکار حل مسائل زیست محیطی کشور و حمایت‌های قضایی و اقتصادی از محیط بانان را مستلزم ارائه اقدامات و سیاست های ویژه ای است که دولت و مجلس در راستای اصلاح قوانین موجود و حمایت های قانونی و قضایی باید به آن توجه داشته باشند.

معاون رئیس جمهور افزود: مخاطرات و تهدیدات بسیاری وجود دارد، کسانی هستند که برای محیط زیست و طبیعت فعالیت می کنند و مظلوم واقع شده اند و همواره تهدید می شوند که نمونه آن محیط بان شهید کشورمان هستند و تمام کسانی که از این ناحیه آسیب دیده اند هم گواه این مدعا هستند.

جریان اجتماعی توجه به محیط بانان نباید خاموش شود

وی خطاب به سمن ها و رسانه ها خاطرنشان کرد:‌ جریان اجتماعی توجه به محیط بانان و محیط زیست نباید خاموش شود و در حد حرف باقی بماند و همه ما در سنگر دفاع از محیط زیست ایران با بهترین کارایی و توانمندی خود، با تمام ظرفیت فکری و جسمی به این مسئولیت خطیر بپردازیم.

تحقق عدالت برای محیط‌بانان شهید را با جدیت دنبال می کنیم

معاون رئیس جمهور با تاکید بر پیگیری موضوع شهادت سه محیط بان ، ادامه داد: از همه ابزارهای قانونی در مسیر اجرای عدالت در مورد محیط‌بانان بهره‌خواهیم برد و تا رسیدگی کامل و احقاق حقوق حقه این محیط‌بانان شهید و اجرای عدالت، کار را دنبال خواهیم کرد.

اقدامات دولت برای بهبود وضعیت محیط بانان

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، تبدیل وضعیت۵۵۰ محیط‌بان، ابلاغ دستورالعمل یگان حفاظت محیط زیست توسط ستاد کل نیروهای مسلح، افزایش امتیاز سختی کار محیطبانان به بالاترین سقف سختی کار قانونی یعنی ۳۰۰۰ امتیاز، اعطای درجات محیط‌بانی، آموزش ۱۵۰۰ محیط‌بان، تشکیل شعب تخصصی قضایی محیط زیست با دستور رئیس قوه قضائیه، آزادی محیط‌بانان محکوم به قصاص در حبس را از جمله اقدامات صورت گرفته برای رفع چالش های مادی و معنوی محیط بانان در دولت یازدهم عنوان کرد.

وی خاطرنشان کرد: در کنار تمامی این اقدامات، هنوز گام های مهم دیگری همچون کاهش ساعت کاری، افزایش تعداد نیروهای محیط بان در کشور، افزایش تجهیزات و امکانات مورد نیاز همچون هوشمندسازی پایش مناطق و ضرورت حمایت قضایی از محیط بانان باید برداشته شود.

تقدیر از دستگاه قضایی

رییس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه از اقدامات دیگر دولت یازدهم بحث حمایت قضایی از محیط‌بانان است، گفت: در نشست حقوقی که با ریاست قوه قضائیه داشتیم دستور دادند شعب تخصصی محیط زیست در استان‌های کشور تشکیل شود و در حال حاضر تعدادی از این شعب تشکیل شده است. براین اساس می‌توانیم کار آنها را تخصصی تر دنبال کنیم زیرا وقتی در این شعب به بحث محیط‌بانان پرداخته می‌شود درک درستی نسبت به مسئولیت‌های محیط‌بانان ایجاد می‌شود که ما از این حمایت و رویکرد دستگاه قضایی تشکر می کنیم.

پیگیری آزادی محیط‌بانان در حبس

وی اظهار کرد: در شروع دولت یازدهم هفت محیط‌بان محکوم به قصاص بودند، خوشحالیم که طی دو سال گذشته از هفت مورد پنج مورد منجر به اخذ رضایت یا تغییر یا شکستن حکم و در نهایت آزادی محیط‌بانان شده است. در حال حاضر نیز پیگیر حل مشکلات دو مورد دیگر و سایر محیط‌بانان که دچار مشکل شده‌اند، هستیم.

برای هیچ دارنده سلاحی، حق تیر مطلق وجود ندارد

ابتکار اشاره ای هم به برخی سخنان در جامعه و از سوی تعدادی از فعالان محیط زیست حاضر در مراسم گفت: برای هیچ دارنده سلاحی، حق تیر مطلق وجود ندارد و محیط بانان نیز در این زمینه مستثنا نیستند.

به گفته وی، محیط بانان نیز به عنوان ضابطان قضایی و زیرمجموعه ستاد کل نیروهای مسلح بر اساس قانون نحوه به کارگیری سلاح از آئین نامه های مشابه با ماموران نیروی انتظامی در بهره گیری از سلاح سازمانی خود برخوردار هستند.

ضرورت توجه جدی مجلس به محیط زیست در برنامه ششم

ابتکار با بیان اینکه سازمان محیط زیست تلاش خود را برای جلب مشارکت مردم در حفاظت از محیط زیست و آموزش عشق ورزی به طبیعت انجام داده است، بر ضرورت توجه جدی مجلس به رفع مشکلات زیست محیطی کشور در برنامه ششم توسعه تاکید کرد .

وی افزود: امیدواریم نمایندگان در برنامه ششم توسعه توجه جدی به بهبود وضعیت محیط زیست کشور به ویژه محیط بانان مظلوم داشته ضمن آنکه قوانین حوزه زیست محیطی برای حل چالش و مشکلات زیست محیطی کافی نبوده و نیاز است که در همین راستا دولت لایحه ای به مجلس ارائه کند.

لزوم همگرایی برای اجرای سیاست های کلی ابلاغی رهبر انقلاب

معاون رئیس جمهور با یادآوری دیدار ۱۷ اسفندماه سال گذشته مقام معظم رهبری با مسئولان و فعالان عرصه محیط زیست کشور، خاطرنشان کرد: یکی از مهم ترین تاکیدات رهبری لزوم همگرایی در حفظ محیط زیست بود.

وی ادامه داد: دولت یازدهم نیز نشان داد که خط مشی محیط زیست نه تنها در شعار بلکه در رویکرد اجرایی و برنامه ریزی و سیاست گذاری دولت نقشی بسیار پررنگ دارد و در این راستا، حضور و مشارکت جوامع محلی و بومی بسیار ارزنده خواهد بود.

ابتکار با بیان اینکه با ابلاغ سیاست های کلی نظام توسط مقام معظم رهبری، مسیر روشن حرکتی سازمان محیط زیست روشن شده است، اظهار کرد: با حمایت های دولت و پشتیبانی رئیس جمهور در سه سال اخیر محیط زیست توانسته به توفیقات بسیاری دست یابد.

رویکرد تعاملی با جوامع محلی و بومی در مدیریتی مناطق

به گفته ابتکار، براساس تجربه ملی و بین المللی، یکی از اقدامات مهم، افزایش تعامل و مشارکت با جوامع بومی و محلی و استفاده از ظرفیت ها و پتانسیل های موجود در این جوامع و همکاری آن ها در راستای حفظ محیط زیست و تنوع زیستی کشور است.

وی ضمن تاکید بر ضرورت اتخاذ رویکرد تعاملی با روستائیان، جوامع محلی و بومی، دامداران، کشاورزان و سایر اقشار ذی نفع و ذی مدخل محیط زیست، تصریح کرد: توان افزایی، بالابردن سطح آگاهی ها و جلب همکاری جوامع و اقشار تاثیرگذار بر محیط زیست از جمله موارد مهمی است که باید در طرح های مدیریتی مناطق چهارگانه مورد توجه قرار گیرد.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با یادآوری این موضوع که مشارکت جوامع بومی و محلی در امر حفاظت از محیط زیست و تنوع زیستی یکی از مهم ترین اهداف کنوانسیون تنوع زیستی است، خاطرنشان کرد: این مهم در راس برنامه ریزی های کوتاه و بلند مدت سازمان قرار دارد.

مزایای نهاد سازی و ایجاد شبکه های اجتماعی

ابتکار در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه نهاد سازی و ایجاد شبکه بر اساس شاخص ها و تعاریف تشکیلاتی مزایای بسیار زیادی به همراه دارد ، به نقص های موجود در زمینه فعالیت های جمعی و گروهی در کشور اشاره کرد وگفت: این موضوع نیاز به آموزش دارد ضمن آنکه به نمایندگان شبکه ها و سازمان های مردم نهاد در حوزه های مختلف باید آموزش داده شود که در کنار ظرفیت های فردی موظف به حفظ ارتباط ارگانیک و تبادل اطلاعات و گفتگوهای گسترده دارند.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: بیان مطالبات و انتظارات از افراد مختلف همچون نمایندگان مجلس، افراد دولتی و سایرین باید با طرح ملاک ها و شاخص ها و بررسی و ارزیابی درست اقدامات و کارنامه افراد باشد.

فرصت بی نظیر دولت فعلی برای فعالیت سمن ها و نهادهای مدنی

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر ضرورت استفاده صحیح از فرصت بی نظیر به وجود آمده در دولت فعلی برای فعالیت سمن ها و نهادهای مدنی به ویژه سمن های محیط زیست و منابع طبیعی، تصریح کرد: هم اکنون در چهار سند بالادستی مهم ملی و بین المللی بر ضرورت مشارکت مردم و افزایش مشارکت مدنی به منظور حفظ محیط زیست تاکید شده است.

معاون رئیس جمهور خاطرنشان کرد: دولت یازدهم به دنبال تسهیل گری برای رسیدن به رهیافت و برنامه اقدام ملی در حوزه سازمان های مردم نهاد از سوی خود این نهادها است و حتی صحبت های رئیس جمهور همزمان با هفته محیط زیست سال ۹۳ و ۹۴ در سازمان حفاظت محیط زیست نیز موید همین باور و اهتمام است.

ابتکار بیان کرد: فرصت پدید آمده از انتخابات ۲۴ خرداد ماه که در حقیقت با پشتوانه نظام مردم سالاری دینی و انقلاب اسلامی به دست آمد، این شرایط را فراهم کرد تا مردم سلیقه خود را در انتخاب مدیریت کشور به کرسی بنشانند. مردم در انتخابات نشان دادند که خواهان تغییر رویکردها هستند؛ اعتدال را انتخاب کردند و به دولتی رای دادند که با برنامه، تدبیر و امید سرکار آمد و فرصت مجددی را برای جامعه مدنی، مردم و جوانان فراهم کرد تا بتوانند فعالانه در عرصه حضور داشته باشند و دیدگاهها و نظراتشان را مطرح کنند.

معاون رئیس جمهور ایجاد فضای باز و آزاد برای تضارب آراء، برخورداری از قدرت پذیرش نقد مشفقانه، برخورداری از آزادی بیان، رعایت اصول اخلاقی در برخورد با رقیب و منتقد را از جمله الزامات مهم برای جذب و افزایش مشارکت مردم برشمرد.

ابتکار ابراز امیدواری کرد: حمایت دولت از شکل گیری و ترویج گفتمان اعتدالی مبتنی بر مشارکت مدنی، همچنین حضور موثر مردم، احزاب و تشکل ها در حوزه های مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی منجر به رشد و بالندگی جامعه شود.

وی خطاب به فعالان محیط زیست گفت: فعالیتهای خوب شما را از طریق شبکه های اجتماعی، وبلاگ ها و اخبار در ارتباط با زنجیره های انسانی و دغدغه ها و نگرانی هایتان را می دانم، این دغدغه ها و نگرانی های شما کاملا منطقی و بحق است و خوب است که مردم و تشکل ها حساسیتهای محیط زیستی داشته باشند و نسبت به آینده و سرنوشت طبیعت منطقه خود واکنش نشان داده، نسبت به حقوق محیط زیست حساس باشند و روی حقوق خود پافشاری کنند.

نقش مهم رسانه ها

معاون رییس جمهور در عین حال گفت: محیط زیست، موضوعی است که نمی توان بدون پشتوانه علمی و اطلاع دقیق در مورد آنها اظهار نظر کرد که در اینجا نقش رسانه ها بسیار مهم و حساس است.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: رسانه ها کمک کنند تا تصمیمات بهتری در سطح مناطق گرفته شود و جهت گیری توسعه به شیوه صحیح تری دنبال شود و دیگر شاهد این معضلاتی که در استانها نباشیم و اگر مشکلاتی نیز در این راستا پدید آمده است، مدیریت شود و کاهش پیدا کند.

وی گفت: رسانه ها و سمن ها از این نظر بسیار مهم است که اشکالات کار را به ما گوشزد کرده و تذکر می دهند و کاستی ها و کمبودها را به ما می گویند و سازمان حفاظت محیط زیست، پذیرای انتقادات و پیشنهادات منصفانه تمام آحاد جامعه به ویژه سمن ها خواهد بود.

معاون رئیس جمهور از حضور و حق رای نمایندگان سمن های محیط زیست و منابع طبیعی سراسر کشور در جلسات تدوین فصل محیط زیست برنامه ششم توسعه کشور، همچنین حضور و حق رای آنها در بسیاری از جلسات و کمیته های تخصصی سازمان حفاظت محیط زیست همچون جلسات کمیته ارزیابی به عنوان فرصتی مهم برای آن ها نام برد.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست درج نام شبکه مردم نهاد محیط زیست کشور در مصوبه جدید دولت که مرتبط با اصلاح آئین نامه شورای برنامه ریزی کشور است را از دیگر فرصت ها برشمرده و افزود: در تمام سفرهای استانی ضمن نشست و جلسه با سمن های استانی، از معاون استاندار می خواهم گزارشی از وضعیت فعالیت سمن ها و نحوه همکاری با آن ها به ویژه در حوزه محیط زیست ارائه کند.

طرح دغدغه های سمن ها و پاسخ مسئولان محیط زیست

پیش از سخنان رییس سازمان حفاظت محیط زیست ، تعدادی از نمایندگان سمن های محیط زیستی در سخنانی به طرح مسائل و دغدغه های خود در حوزه محیط زیست پرداختند .

بنابراین گزارش، در این جلسه علاوه بر محمد درویش مدیرکل دفتر مشارکت های مردمی، حمید جلالوندی مدیرکل دفتر ازیابی ، حمید گشتاسب میگونی مدیرکل دفتر زیستگاهها و امور مناطق، داوود میرشکار مدیرکل دفتر زیست بوم های دریایی و علی تیموری مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت صید و شکار سازمان حفاظت محیط زیست حضور داشتند و ضمن ارائه گزارش از فعالیت های دفاتر تخصصی خود به سوالات تشکل ها در حوزه های مختلف پاسخ دادند .

رونمایی از منشور فعالیت های مدنی در حوزه محیط زیست و نظرخواهی از سمن ها

در این جلسه از منشور فعالیت های مدنی در حوزه محیط زیست نیز با حضور معاون رییس جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط زیست رونمایی شد.

محمد درویش در هنگام رونمایی از این منشور، از همه فعالان حوزه محیط زیست خواست تا نظرات اصلاحی و پیشنهادات خود درباره این منشور که در پورتال سازمان قرار خواهد گرفت، را به دفتر مشارکت های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست ارائه دهند .

منبع:سلامت نیوز

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۲ تیر ۹۵ ، ۰۸:۴۶
پیمان صاحبی

186873

تأثیر سوء گرد و غبار بر زندگی 20 میلیون ایرانی در غرب کشور

سلامت نیوز-*مهندس طالب حیدری: گرد و خاک و طوفان‌های غباری که هراز گاه سر و کله شان پیدا می‌شود و راه نفس کشیدن را می‌بندد و نه تنها شهروندان که تأثیری منفی روی همه موجودات زنده دارد، دیگر به بحثی کهنه و نخ نما تبدیل شده است. در گفتار زیر سعی شده است آسیب شناسی علت ناکامی دولت‌ها در مواجهه با این فاجعه بررسی شود. در حال حاضر این طوفان‌ها حتی به وسیله‌ای برای کسب درآمد و جذب اعتبارات تبدیل شده‌ و علت آن هم این‌ است که هنوز بسیاری از مدیران و مسئولان از ابعاد قضیه درک روشنی ندارند. این پدیده از آنجایی که گاه و بی‌گاه و در برخی از روزهای سال اتفاق می‌افتد، در بقیه روزها کم و بیش مشمول فراموشی می‌شود و به همین دلیل شاهد اقدامی پیگیر و مستمر برای حل آن در طول سال نیستیم.


به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه ایران، جو زمین به‌صورت طبیعی ترکیبی است از 78 درصد نیتروژن یا گاز ازت و 21 درصد اکسیژن و یک درصد گازهای بی‌اثر. اما هوا در بیشتر نقاط زمین خلوص ذکرشده فوق را ندارد و وجود ناخالصی شامل ذرات جامد و مایع معلق در هوا امری طبیعی است. در ادبیات هواشناسی کدها و قالب‌های جداگانه‌ای برای تشخیص و گزارش اندازه و نوع ذرات جامد و مایع در جو زمین پیش‌بینی شده‌ است از جمله بخار آب، دی اکسید کربن و انواع ذرات جامد معلق که میهمان جو می‌شوند. جالب است بدانیم که شکل‌گیری ابر بدون وجود ذرات جامد در جو زمین به‌عنوان نوعی ناخالصی، ممکن نیست زیرا ریز قطره‌های تشکیل‌دهنده ابر در شرایط عادی جو زمین، برگرد یک ذره جامد شکل می‌گیرند.


تصاویر ماهواره‌ای از کانون‌ بیابان‌ها
واقعیت آن‌ است که براساس تصاویر ماهواره‌ای، کانون‌ بیابان‌های حدفاصل عراق و سوریه در اطراف فرات، منشأ اصلی طوفان‌های بحران‌زا در غرب و جنوب‌غرب ایران هستند. در تصاویر ماهواره‌ای زیر شکل‌گیری یکی از این طوفان‌ها از غرب عراق و شرق سوریه تا پخش در روی کشور ما رصد و نشان داده شده‌اند. در تصویر شماره 1 که مربوط است به ساعت یازده و نیم شب چهارشنبه 26 خرداد ماه، شاهد شکل‌گیری هسته یک طوفان گرد و خاک در حد فاصل سوریه وعراق هستیم. این هسته فوقانی در ساعت هفت و نیم صبح روز پنجشنبه به حدود مرکز عراق رسیده و گسترش طولی قابل ملاحظه‌ای یافته‌ است که در تصویر 2 مشخص است.
در تصویر شماره 3 که مربوط است به ساعت 30 /19بعدازظهر روز پنجشنبه طوفان روز قبل، از مرزهای کشور عبور کرده و به کل استان‌های غرب و جنوب‌غرب کشور وارد شده است اما طوفان عظیم دیگری از گردوخاک روی غرب عراق شکل گرفته است در تصویر شماره 4 که مربوط است به ساعت 30/7 صبح جمعه 28 خرداد ماه، تقریباً بیشترین طوفان وارد کشور شده که در ایلام و خوزستان غلیظ‌ تر از سایر نواحی غرب است. البته کانون‌های دیگری از جمله در حد فاصل عراق - اردن، عراق -عربستان و کانون‌های داخلی هم در ایجاد و خیزش غبار و گرد وخاک تأثیر دارند. اما اگر بخواهیم بحران را مهار کنیم باید تلاش خود را صرفاً بر مهار کانون‌های فورانی و بحرانی متمرکز کنیم، زیرا سایر کانون‌ها سبب ایجاد بحران در کشور نمی‌شود.


شرایط بحرانی، از دیدگاه
شاخص‌های تعریف شده محیط زیست کشور، عبور شاخص کیفیت هوا از عدد 300 است که به شرایط خطرناک نامگذاری شده‌ است. در شرایط بحرانی گاه ساعت‌های متوالی ایستگاه‌های هواشناسی دیدهای افقی را حدود 100 متر گزارش می‌کنند که در این شرایط شاخص کیفیت هوا بسیار بیشتر از 300 خواهد‌‌‌بود. در طوفان اخیر که 26 خرداد شروع و تا آخر ماه ادامه داشت، دید افقی در شهرهای ایلام، قصرشیرین، سرپل ذهاب و گیلانغرب ساعت‌ها حدود متر 100گزارش شد؛ یعنی عبور از مرز 300 در شاخصه‌های کیفیت هوا. در دید افقی 100 متر، تشخیص اشیاء در فراتر از 100متر ممکن نیست. در این وضعیت لایه‌ای از خاک روی اشیاء می‌نشیند و فرد احساس می‌کند دهانش طعم خاک دارد. لایه خاک روی خودروها معمولاً به وسیله‌ای برای سرگرمی کودکان برای نقاشی و نوشتن تبدیل می‌شوند.خوانندگان علاقه‌مند به شناخت منشأ غبارهای عراقی و الگوهای جوی انتقال‌دهنده آن‌ را به جست‌و‌جوی نوشته‌های منتشر شده از این قلم در نشریات سراسری و از جمله روزنامه ایران دعوت می‌کنم اما مایلم به‌عنوان یک شهروند ساکن در غرب کشور گلایه خود را از محافل تصمیم‌گیرنده و مسئول در کاهش و مدیریت این بحران را نیز اعلام کنم.


تأثیر گرد و غبار بر زندگی 20 میلیون نفر
واقعیت آن‌است که فاجعه بحران‌های غبار را نباید دست کم گرفت؛ این بحران‌ها دارای تأثیر بسیار سوء راهبردی بر اقتصاد و سکونتگاه‌های غرب کشور است و حداقل 10 تا 20 میلیون نفر از هم‌میهنان را مستقیماً تحت‌الشعاع اثرات منفی خود قرار می‌دهد.
آسیب‌شناسی ناکامی دولت‌ها در حرکت به سوی حل این معضل را می‌توان در نکات زیر خلاصه کرد:
برخی از محافل علاقه‌مندند از نمد طوفان‌های گرد و غبار هم برای خود کلاهی بدوزند لذا نشانی‌های مبهم می‌دهند و بیشتر کانون‌های داخلی را مسبب ایجاد بحران قلمداد می‌کنند. اگرچه صرف هزینه در کانون‌های داخلی لازم است اما به حل بحران فعلی گرد و خاک کمک چندانی نمی‌کند. این ابهام نیز کم و بیش در بین مردم درگیر بحران منتشر شده‌ که رژیم ساقط شده بعثی عراق را به‌عنوان مجری مهار بحران‌ گرد و خاک در آن زمان می‌دانند و علت بحرانی شدن موضوع را به قطع برنامه‌های آن رژیم نسبت می‌دهند که به‌طور کلی این دیدگاه شائبه‌ای بیش نیست.


گستره کانون‌های غبارخیز
عراق میلیون‌ها هکتار است که همه آن قابل مالچ پاشی نیست و حتماً روش‌های ترکیبی شامل درختکاری، احیای زراعت و کشاورزی و دامداری و به‌طور کلی احیای سکونتگاه‌های سنتی و مالچ پاشی محدود، شایددرنهایت راه حل مؤثر کنترل غول غبار بیابان‌های عراق باشد.
معضل گرد و خاک عراقی دارای تبعات و جوانب بلندمدتی است که شاید از چشم مسئولان پنهان باشد. این تبعات عبارتند از: کاهش بارش‌های همرفتی بهاره لبه غربی زاگرس، تغییر تراز تابشی خورشید در پهنه وسیعی از غرب کشور به‌عنوان یک عامل پایشی در آب و هوای بلند مدت، انتظار اوج‌گیری انواع بیماری‌های ریوی و تنفسی مزمن، مهاجرت افراد توانمند و متخصص تولیدی و فنی از مناطق درگیر معضل و توقف فرآیند توسعه در این نواحی.
خوشبختانه امسال رویکرد مسئولان برای حل معضل گرد و خاک عراقی نسبتاً امیدوار کننده‌تر است. در آخرین مصاحبه خانم دکتر ابتکار از شبکه دو سیما بیانگر راهکارهای مناسبی بود که مهم ترین آن احاله موضوع غبار به یک موضوع بین‌المللی و دیپلماتیک است که نیازمند ایجاد اراده واحد منطقه‌ای و بین‌المللی است.


توسعه در ترکیه، خشکسالی در عراق، طوفان خاک در ایران
باید همواره این موضوع را در نظر داشت که قرار نیست کل نواحی غبارخیز منطقه مهار شوند و اصولاً این امر شدنی نیست اما باید کانون‌های فورانی بحران‌زای عراق که زیاد هم نیستند مهار شوند. منابع رطوبت خاک در گستره وسیعی از عراق از دهه 90 میلادی با ساخت سدهای کلان روی فرات قطع شده‌ است که از شروع دهه اول قرن بیست و یکم اثرات غبارزای آن روی کشور ما ظاهر شد. معمولاً متخصصان و علاقه‌مندان به صنعت سدسازی هنگامی که درباره مزایای سد‌سازی بحث می‌کنند به کنترل دبی و روان آب رودخانه‌ها و مهار سیلاب‌ها اشاره می‌کنند، حال همین عامل مثبت تلاش کارشناسان آب،سبب ایجاد بحران‌های گرد و خاک در منطقه شده‌ است.


سیلاب‌های چند هزار متر مکعبی بهاره فرات در گذشته‌های نه چندان دور در جلگه سوریه و عراق در بستر خود صدها و هزاران تالاب و هور ایجاد می‌کرد. این تالاب‌ها در طول تابستان برای ساکنان منطقه، منشأ خیر و برکت بود و طی هزاران سال باعث شده بود در زمینه‌های کشت و کار و دامداری و سکونت بومیان عراق، روش‌های‌ ویژه‌ای پدید آید که به‌عنوان میراث فرهنگی بشریت مورد توجه بود.


اما پس از قطع سیلاب‌های بهاره فرات، این تالاب‌ها بتدریج خشک و لم یزرع شد و همزمان با شروع جنگ‌های داخلی و منطقه‌ای در این کشور وضع بدتر شد و کانون‌های بسیار فعال و خطرناکی از بقایای مردابی خشک شده شکل گرفته‌ که جان مردم‌ ما را در غرب کشور تهدید می‌کند. شاید زندگی بدون آب و غذا امکانپذیر باشد ولی بدون هوا میسر نیست.


حل معضل و فاجعه غبار عراقی یک راه حل بیشتر ندارد و آن ایجاد اراده در دولت‌های منطقه برای حل بحران است. یعنی احیای حقابه تالاب‌های سنتی عراق، احیای زمین‌ها و عرصه‌های رها شده در این کشور از طریق احیای کشاورزی ، باغداری ، دامداری و پرورش ماهی.

* رئیس اداره هواشناسی استان کردستان

منبع:سلامت نیوز

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۲ تیر ۹۵ ، ۰۸:۴۴
پیمان صاحبی


 

طرح «گاپ» دلیل اصلی ریزگردها است

سلامت نیوز:بیش از ۱۰۰۰ شهروند ایرانی در نامه‌ای به سازمان ملل سدسازی‌های گسترده ترکیه و بستن آب دجله و فرات تحت عنوان طرح گاپ را عامل خشکسالی، ریزگردها و بحران‌های سیاسی و اجتماعی در منطقه دانستند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از مهر، بیش از هزار نفر از شهروندان ایرانی در نامه‌ای به سازمان ملل متحد و یونسکو از ترکیه به دلیل بستن آب دجله و فرات شکایت کرده و آن را عامل بحران‌های اجتماعی، سیاسی و محیط زیستی سال‌های اخیر در منطقه از جمله ریزگردها دانسته‌اند. در میان فهرست افراد حقیقی امضاکننده نام تعداد زیادی از مسئولان، کارشناسان، خبرنگاران و فعالان محیط زیست به چشم می‌خورد و ۱۵۵۰ شخص حقیقی و ‌۱۶۰ تشکل غیردولتی نیز تا لحظه تنظیم این گزارش نامه را امضا کرده‌اند.

منتقدان سدسازی‌های ترکیه تحت عنوان طرح گاپ، معتقدند دولت ایران باید از ترکیه که علاوه بر پشتیبانی از داعش، پروردن خیال خام احیای عثمانی و همچنین تلاش مذبوحانه برای ترویج نفرت‌پراکنی قومی در منطقه، با احداث سد و بستن آب دجله و فرات (موسوم به طرح گاپ) منجر به معضلات محیط زیستی، اجتماعی و سیاسی فراوان شده است شکایت کند.

سد آتاترک به تنهایی به اندازه کل سدهای ایران راه را بر آب بسته است

فاطمه ظفرنژاد، کارشناس و پژوهشگر آب و توسعه پایدار، در این باره به خبرنگار مهر توضیح می‌دهد: ترکیه در حوزه آناتولی جنوبی یعنی سرشاخه‌ رودهای عراق و سوریه حدود ۱۵ سد ساخته است که تنها یکی از آن‌ها سد آتاترک است که نزدیک به ۵۰ میلیارد متر مکعب گنجایش دارد. یعنی به تنهایی از ۶۵۰ سدی که ما ساخته‌ایم بیشتر گنجایش دارد.

وی با اعلام اینکه جمع همه ۶۵۰ سد ما حدود ۴۶ میلیارد متر مکعب است اما این سد راه را بر۵۰ میلیارد مترمکعب آب بسته است ادامه می‌دهد: این ۱۵ سد روی سرشاخه‌های دجله و فرات ساخته شده و همراه با سد آتاترک که روی سرشاخه اصلی ساخته شده تمام آب دجله و فرات را می‌گیرد. فرات از ترکیه وارد سوریه می‌شود و سوریه را طی می‌کند و وارد عراق می‌شود و به تالاب هورالعظیم می‌رسد. دجله مستقیما از ترکیه وارد عراق می‌شود و عراق را آبیاری می‌کند و سرانجام به تالاب هورالعظیم می‌رسد. البته از ایران هم کرخه وارد هورالعظیم می‌شد و این سه تا تالاب هورالعظیم را سیراب می‌کردند اما عمده آب ورودی به تالاب مربوط به دجله و فرات است و کرخه دبی خیلی کمتری دارد.

مترجم کتاب رودهای خاموش درباره مشکلاتی که این سدها ایجاد کرده‌اند می‌گوید: وقتی این سرشاخه‌ها را بستند تمام اراضی کشاورزی سوریه با مشکلات عدیده رو به رو شد و خشکسالی روستاها را خالی کرد که بخش مهمی از معضلاتی که در این سال‌ها به وجود آمد نیز به همین دلیل است.

ظفرنژاد اضافه می‌کند: ترکیه، از این طرف هم، آب دجله را به عراق بسته و مقدار آب بسیار کمی را رها می‌کند که نه تنها به تالاب هورالعظیم نمی‌رسد بلکه در خود عراق هم مشکلات عظیمی ایجاد کرده است.

نویسنده کتاب «توسعه پایدار و مدیریت آب: پیامدهای ناسازگار الگوی توسعه نابومی در بخش آب با سدسازی» با اعلام اینکه بستن این دو سرشاخه تالاب هورالعظیم را خشک کرده است تصریح می‌کند: این سد تمدن‌های سوریه، بین‌النهرین و ایران را تهدید می‌کند، اراضی کشاورزی را بی‌آب کرده و با کنوانسیون مقابله با بیابان‌زایی UNCCD هم مغایر است. در عین حال اقوام و گروه‌های مختلفی همچون اقوام ترک و عرب و کرد و خوزی همه متأثر از این هستند و با بیانیه رعایت حقوق جوامع بومی UNDRIP که همه کشورها هم آن را امضا کرده‌اند و یک سند مهم است مغایرت دارد.

علت سکوت مسئولان وزارت نیرو چیست؟

نامه شهروندان ایرانی در اعتراض به سدسازی‌های ترکیه آنچنان بازتاب داشته که مسئولان نیز نسبت به آن واکنش نشان داده‌اند.

مدیرکل دفتر مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به این نامه، سکوت طولانی وزارت نیرو درباره این موضوع در سال‌های اخیر را مورد نقد قرار داده و خطاب به آن دسته از کارشناسان دلسوز در بخش آب کشور که شاید هنوز باور نداشته باشند ساختن سد در بالادست، می تواند بر بیابان زایی انسانی در پایاب حوضه های آبخیز افزوده و چشمه های تولید گرد و خاک را چند برابر کند می‌گوید: اصلا شاید دلیل سکوت ۱۵ ساله سنگین و شگفت آور وزارت نیروی ایران در برابر طرح جنایتکارانه و آزمندانه گاپ که توسط دولت ترکیه به اجرا درآمد، همین باشد که از قدیم گفته اند رطب خورده چگونه تواند منع رطب کند؟

محمد درویش توضیح می‌دهد: وزارت نیرویی که همیشه از سدسازی و طرح های انتقال آب بین حوضه ای دفاع کرده و خود چنین بلایی را در بختگان، ارومیه، اترک، جازموریان، دالکی، مند، میناب و خوزستان بر سر آبادبوم های وطن آورده، حالا چگونه و با چه رویی می خواهد به دولت ترکیه معترض شود که چرا حقابه دجله و فرات را به یک سوم کاهش دادی و بیش از ۴۰ تا ۵۰ میلیارد مترمکعب از آب میان رودان را یک تنه بلعیدی؟

ترکیه کنوانسیون مقابله با بیابانزایی (UNCCD) و بیانیه حقوق جوامع بومی (UNDRIP) را نقض کرده است

صاحبنظران حوزه آب، محیط زیست و منابع طبیعی در این نامه که اعتراضی به عملکرد طبیعت ستیزانه دولت ترکیه است شرط نجات میان‌رودان را پایان آزمندی دولت ترکیه در انحصار سرشاخه های دجله و فرات دانسته‌اند.

نویسندگان این نامه که در گروهی تلگرامی به همت کمپین مردمی حمایت از زاگرس مهربان همچنان به جمع‌آوری امضا مشغولند تأکید کرده‌اند: ساخت این سدها، نظام آبشناختی دو رودخانه بزرگ دجله و فرات را به شدت متاثر و مختل کرده و علاوه بر متروکه شدن چندین میلیون هکتار از اراضی کشاورزی در کشورهای سوریه و عراق، بحرانی جدی در پایاب خود، یعنی هورالعظیم بوجود آورده است؛ بحرانی که سبب شده تا تالاب راهبردی هورالعظیم به بزرگترین کانون بحرانی فرسایش بادی در منطقه بدل شود.

در متن این نامه آمده است: در واقع جوامع بومی و مردم سوریه، عراق و ایران یعنی خاستگاه کهن ترین تمدنهای جهان چون ایرانی، سوری و بین النهرین، به شدت از اثرات ویرانگر این سدها آسیب دیده و می بینند.

امضا کنندگان این نامه هشدار داده‌اند: ادامه این روند ویرانگر بهره برداری های غیرمسئولانه و بی ملاحظه آب توسط دولت ترکیه، گذشته از نابودی کشاورزی و تشنگی روستاها و شهرها در میان رودان، طغیان پدیده گرد و غبار در باختر و مرکز ایران را هم پدید آورده و پیوسته تشدید می کند. فرآیند ویرانگری که نه تنها فعالیتهای تولیدی، که کل زندگی مردم را تهدید کرده و آبادبوم های انسانی را به سمت متروکه شدن سوق می دهد.

نویسندگان نامه با اعلام اینکه پیامدهای ویرانگر سدسازی در ترکیه نه تنها به فجایع انسانی ناشی از جنگ تحمیلی در سوریه و عراق دامن زده و حقوق بشر را تهدید می‌کند، که همچنین با مفاد کنوانسیون مقابله با بیابانزایی (UNCCD)، و بیانیه حقوق جوامع بومی (UNDRIP) سازمان ملل آشکارا مغایرت تام دارد از سازمان ملل متحد و یونسکو درخواست کرده‌اند به وضعیت نگران کننده حقابه جوامع بومی مولد در حوضه آبخیز دجله و فرات رسیدگی کنند و احیای دوباره میان رودان از طریق گشودن دریچه های سدهای آناتولی جنوبی به ویژه سد آتاترک را خواستار شده‌اند.

اکنون باید دید وزارت خارجه دولت یازدهم به عنوان دستگاه رسمی دیپلماسی کشور در این زمینه وارد عمل خواهد شد و در این صورت آیا یونسکو و سازمان ملل متحد با طرح ویرانگری که زمینه را برای شکل‌گیری گروه‌های تکفیری همچون داعش فراهم کرده، خیل عظیمی از ساکنان منطقه را از آب و زمین‌های کشاورزی محروم کرده و ریزگردها را برای منطقه به ارمغان آورده است، برخوردی خواهند داشت یا چشم بر این جنایت زیست محیطی خواهند بست.


منبع:سلامت نیوز

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۲ تیر ۹۵ ، ۰۸:۴۳
پیمان صاحبی

خطری بزرگتر از زلزله، تهران را تهدید میکند

 

چهار تهدید خفته در تهران

سلامت نیوز: تهران با چهار «تهدید خفته» ناشی از «مخاطرات طبیعی بالقوه و توسعه ناموزون شهر» دست به گریبان است که هر یک از آنها به تنهایی می‌تواند حادثه‌ای در مقیاس وسیع‌تر از واقعه شهران را برای این کلان‌شهر رقم بزند.

به گزارش سلامت نیوز ، روزنامه «دنیای اقتصاد» می‌نویسد: مطالعات سازمان زمین‌شناسی کشور درباره سطح آسیب‌پذیری تهران در برابر حوادث غیرمترقبه، تهدیداتی به مراتب بزرگ‌تر از زمین‌لرزه را شناسایی کرده که شامل «فرونشست زمین»، «زمین لغزش» و «سیلاب» می‌شود.

این مطالعه که بخش‌هایی از آن بر پایه گزارش سال 2014 شرکت «سوئیس ری» -مشهورترین شرکت بیمه‌ای جهان که بخشی از بازار کار خود را به بیمه حوادث طبیعی شهرها اختصاص می‌دهد- انجام شده است، تهران را یکی از خطرپذیرترین شهرهای جهان و هم‌رتبه لس‌آنجلس معرفی می‌کند. تهران از میان 10 شهر به شدت لرزه‌خیز جهان، در جایگاه ششم قرار گرفته طوری‌که 90 درصد از حدود 15 میلیون جمعیت ساکن در محدوده 11 هزار کیلومتر مربعی مجموعه شهری تهران، در معرض خطر زلزله هستند.

آنچه در حال حاضر بر نگرانی کارشناسان زمین‌شناسی نسبت به سطح آسیب‌پذیری تهران افزوده است، تشدید «فرونشست زمین» در مناطق جنوبی پایتخت و سرایت آن به محدوده مرکزی شهر است که در نقش «زلزله خاموش» به «مکمل خطرناک برای زمین‌لرزه احتمالی» تبدیل شده است. میزان فرونشست زمین در تهران نسبت به10سال پیش، حداقل 2 برابر شده و به 36 سانتی‌متر در سال رسیده که این موضوع به‌دلیل سستی لایه‌های زیرین زمین و پوکی خاک ناشی از برداشت آب‌های زیرزمینی، در حال حاضر «حد مقاومت» لرزه‌ای تهران را از 6 ریشتر به 5/ 4 ریشتر کاهش داده و عملا شهر را آسیب‌پذیرتر کرده است. گذشته از خشکسالی‌های اخیر، تغییراتی که مدیریت شهری تهران در این سال‌ها در مسیر روددره‌ها از طریق ساخت بزرگراه‌ ایجاد کرده، پتانسیل کافی برای ادامه فرونشست محسوب می‌شود. اختلال در طبیعت روددره‌ها ناشی از پروژه‌های ترافیکی و عمرانی در شهر، امکان نفوذ و جذب آب‌های سطحی به زیر زمین را محدود کرده است.

از 43‌ نوع مخاطره طبیعی ریز و درشت در جهان، 32 نوع آن در شهرهای مختلف ایران جاری است، اما به‌رغم این میزان خطرپذیری در کشور، از یکسو نرخ تلفات و خسارات ناشی از حوادث طبیعی در ایران برخلاف سایر کشورها، در گذر زمان، رو به افزایش بوده -که این موضوع نشان‌دهنده عدم استفاده از روش‌های مرسوم دنیا برای مقاوم‌سازی شهرها در برابر مخاطرات است- و از سوی دیگر میزان تلفات طبیعی در ایران نسبت به کشورها، هیچ همخوانی با نسبت جهانی جمعیت ایران ندارد.

در گزارش سازمان زمین‌شناسی به شورای شهر تهران، سه راهکار برای کاهش تهدیدهای پنهان پایتخت ارائه شده است. سازمان زمین‌شناسی کشور زمین لرزه، زمین لغزش، سیلاب و فرونشست زمین را چهار تهدید بالقوه برای پایتخت معرفی و اعلام کرد: تهدید فرونشست زمین به مثابه زلزله خاموش برای شهر تهران است. سازمان زمین‌شناسی کشور از تحقیقات جدید خود در خصوص مخاطرات زمین در شهر تهران رونمایی کرد. نتایج این تحقیقات نشان می‌دهد با وجود آنکه در دیگر کشورها با استفاده از توان مهندسی این مخاطرات و تهدیدات به حداقل رسیده در ایران و به‌خصوص تهران این روند به‌صورت معکوس در حال طی شدن است.

تجربه متفاوت جهان و ایران

کارشناسان سازمان زمین‌شناسی در تحقیقات خود به دو روند متفاوت در مخاطرات زمین اشاره کرده‌اند. بر اساس این تحقیقات مخاطرات زمین‌شناسی جهان در قرن گذشته به شدت افزایش یافته اما نکته جالب آن کاهش تعداد قربانیان و کشته‌شدگان بوده است. روند معکوس کاهش قربانیان با وجود افزایش کمی میزان مخاطرات به مدد ارتقا توان مهندسی در جهان بوده است. کشورها توانسته‌اند با استفاده از تکنولوژی، روش‌های نوین و... شهروندان خود در برابر مخاطرات را مصون کنند.

با وجود این دستاورد در جهان، تجربه ایران مخالف این روند است. برابر مطالعات سازمان زمین‌شناسی به‌دلیل بهره نبردن درست از طبیعت، افراد در معرض خطر ایران به‌دلیل رشد جمعیت در حال افزایش است. این در حالی است که تعداد افراد در معرض خطر در جهان روز به روز در حال کاهش است. به استناد آمارهای سازمان زمین شناسی 43 مخاطره در جهان وجود دارد که زیست و زندگی را برای ساکنان زمین با مخاطره روبه‌رو کرده است. همین موضوع سبب شده است با وجود آنکه ایران یک درصد از وسعت و جمعیت جهان را داراست و انتظار می‌رود یک درصد مرگ و میر در زمان زمین‌لرزه‌های بالای 10 هزار کشته جهان را داشته باشد اما بررسی‌های مربوط به 50 سال گذشته نشان می‌دهد که معادل 30 درصد مرگ و میرهای مربوط به زمین لرزه‌های با 10 هزار نفر کشته در جهان مربوط به ایران بوده است.

32 مخاطره منطقه‌ای در ایران

بررسی‌های سازمان زمین‌شناسی نشان می‌دهد از 43 نوع مخاطره طبیعی شناسایی شده در جهان 32 پدیده در ایران رخ داده است. به‌واسطه همین نکته و ویژگی‌های زمین شناختی اکثر مناطق کشور با نوعی از مخاطرات شناسایی شده روبه‌رو هستند. برای نمونه 97 درصد شهرهای کشور در معرض خطر زمین لرزه و سیلاب هستند. تحقیقات این سازمان حکایت از آن دارد که به‌طور تقریبی تمام مناطق کوهستانی کشور را خطر زمین لغزش تهدید می‌کند. بیش از 300 دشت کشور در معرض خطر فرونشست زمین براساس برداشت بی‌رویه آب زیرزمینی است. این مخاطره در ادامه خود را به شکل دیگر نشان داده است به‌دلیل کاهش منابع آب زیرزمینی و کاهش رطوبت خاک پدیده گرد و غبار در سراسر کشور در حال گسترش است. در مجموع کاهش منابع آبی، آلودگی آب‌ها، خاک‌ها و هوای کشور سلامت شهروندان ساکن ایران را به خطر انداخته است.

5 تهدید اصلی جهان و ایران

یافته‌های دانشمندان در حوزه زمین‌شناسی محیط زیست از میان 32 پدیده مخاطره‌آمیز، زمین‌لرزه، زمین لغزش، خشکسالی، سیلاب و فرونشست زمین را مهم‌ترین پدیده‌های مخاطره‌آمیز جهان معرفی کرده است. در نقشه خطرپذیری جهان تنها کشوری که مرزهای آن با رنگ قرمز پرخطر مشخص شده ایران است. این گونه معرفی به منزله جدی بودن سطح مخاطرات در یک کشور است. تغییرات محیطی زمین در بخش ایران گویای آن است که قسمت شمالی فلات ایران که به بلوک سیبری معروف است در حال نزدیک شدن به فلات عربستان است؛ با توجه به قرار گرفتن ایران میان این دو فلات پوسته زمین در ایران در حال گسله شدن است. اتفاقی که در صورت نادیده گرفتن ایران را مستعد مواجه با پدیده‌های مخاطره‌آمیز فراوانی خواهد کرد.

به استناد آخرین بازنگری‌های صورت گرفته در نقشه مناطق پر خطر جهان در سال 2010 ایران رتبه سوم را در میان 10 کشور پر خطر دارا است. به باور کارشناسان زمین‌شناسی نکته قابل‌تامل در این میان سطح جمعیت در معرض خطر ایران در مقایسه با جمعیت در معرض خطر چین و هند است. بنا بر این مقایسه جمعیت در معرض خطر ایران 78 میلیون نفری با تعداد شهروندان در معرض خطر چین و هند با بیش از یک میلیارد نفر جمعیت برابری می‌کند!

تهران و گسل‌های پیدا و پنهان

در میان مناطق خطرپذیر کشور مخاطرات شهر تهران به واسطه مرکزیت و سطح جمعیت از اهمیت خاصی برخوردار است. مطالعات سازمان زمین‌شناسی نشان می‌دهد: تهران طی سال‌های اخیر تحت تاثیر تله‌های طبیعی شهر مورد توجه مهاجران قرار گرفته و بی‌اندازه رشد و توسعه پیدا کرده است. به اعتقاد کارشناسان این سازمان به‌دلیل منابع آب در تهران و مناطق اطراف آن جمعیت‌پذیری در طول زمان بالا رفته است. حال آنکه این مناطق کوهستانی در معرض گسل‌های زیرزمینی قرار گرفته‌اند. چشمه علی که مبنای توسعه شهری ری در پیش از 5 هزار سال پیش بوده روی گسل ری قرار دارد. بنابراین منطقه‌ای مملو از گسل با رشد انفجاری جمعیت روبه‌رو بوده است.

بررسی‌های سازمان زمین‌شناسی در سال 63 نشان از گسل‌های فراوان در شهر تهران داشت. گسل شمال تهران، فشم، نیاوران، راندگی محمودیه، داوودیه، گسل باغ فیض و... از جمله گسل‌هایی بودند که تهران را در نوردیده‌اند. اما به‌دلیل پوشیده بودن شهر از ساختمان بخشی از گسل‌ها کماکان ناشناخته مانده‌اند. سازمان زمین‌شناسی در اثبات دیدگاه خود، به زمین لرزه طبس در سال 57 اشاره کرده است. براساس این مطالعات زمین لرزه طبس در نقطه‌ای رخ داد که گسلی در آن منطقه شناسایی نشده بود. اما پس از وقوع زمین لرزه بررسی‌ها وجود چین‌های در حال توسعه و چین‌های جوانی در داخل پهنه طبس را تایید و این چین‌ها را عامل زمین لرزه طبس معرفی کرد.

به گفته کارشناسان سازمان زمین شناسی چنین پدیده‌ای در منطقه تهران نیز در حال مشاهده است. در حال حاضر چین‌های جوان در حال شکل‌گیری یا افزایش هستند که شاهدی بر گسل‌های پنهان در شهر تهران است که تاکنون در هیچ‌یک از بررسی‌های علمی مربوط به خطر زمین لرزه شهر تهران به نمایش در نیامده است. کارشناسان زمین‌شناسی با اشاره به وقوع ثبت آخرین زمین لرزه در تهران، از توسعه ساخت و سازها در گسل‌های شناسایی شده انتقاد می‌کنند.

این گروه کارشناسی، راه شناسایی گسل را مشاهده عوارض در سطح زمین عنوان می‌کنند و معتقدند: وقتی سطح زمین پوشیده می‌شود شناسایی گسل بسیار سخت می‌شود. به گفته سازمان زمین شناسی با وجود این مشکل کارشناسان این سازمان با حفر تراشه‌هایی در سطح تهران توانسته‌اند آثاری از گسل‌ها را شناسایی کنند. مطابق با این بررسی تپه کوهک، تپه چیتگر شمالی، تپه برج میلاد دارای گسل‌های فراوانی هستند، همچنین در کنار این مناطق تپه عباس آباد و تپه لویزان بر روی گسل‌های وسیع قرار دارند.

مکمل خطرناک زلزله

شرکت بیمه سوئیس ری به بررسی احتمال رخداد مخاطرات طبیعی در 616 شهر از بزرگ‌ترین شهرهای دنیا پرداخته و مناطقی را که مستعد رخداد زمین‌لرزه، سیلاب، توفان، گردباد وسونامی هستند دسته‌بندی کرده است. این شهرها مجموعا 25 درصد جمعیت دنیا را تشکیل می‌دهند. این شرکت در تحقیقاتی که در سال 2014 انجام داد تهران را یکی از پرخطرترین شهرهای جهان معرفی کرده است. شهری که اصلا خطر سونامی ندارد اما به‌دلیل خطر زمین‌لرزه هم‌تراز شهر لس آنجلس است که از خطر بالای سونامی رنج می‌برد. اما مکمل خطر زمین لرزه پدیده زمین‌لغزش عنوان می‌شود. پدیده‌ای که در نقاط دارای اختلاف ارتفاع خود را نشان می‌دهد. این پدیده با ساختمان‌سازی روی تپه‌ها، شیب‌ها و صخره‌ها به تهدید جدی‌تری برای تهران تبدیل شده است، زیرا این ساخت و سازها روی زمین‌لغزش‌های قدیمی بنا شده و این مناطق پتانسیل حرکت‌های دامنه‌ای وسیع به سمت شهر تهران را دارد.

کارشناسان زمین‌شناسی برای زمین‌لغزش یا رانش زمین برخی نشانه‌ها را نیز معرفی می‌کنند. یکی از این نشانه‌ها ترکیب سنگ‌های ریز و درشت روی یکدیگر است. در منطقه‌ای که چنین ترکیبی وجود داشته باشد به منزله آن است که این منطقه مستعد بهمن سنگی است. گفته می‌شود یکی از بیمارستان‌های تهران روی بهمن سنگی احداث شده است. از همین رو کارشناسان تاکید دارند اختلاف ارتفاع 4 هزار متری قله توچال تا شهر و گسل تازه شناخته‌شده میلاد می‌تواند سه برابر گسل شمال تهران خطرآفرین باشد.

سیلاب در کمین تهران

بخش دیگری از تحقیقات سازمان زمین‌شناسی به تهدید سیلاب مربوط می‌شود. کارشناسان این سازمان با اشاره به عبور روددره‌های فراوان از شهر تهران، احداث برخی بزرگراه‌های شهری روی این روددره‌ها را یکی از بحران‌های اصلی شهر تهران معرفی می‌کنند که به راحتی سیلاب بزرگی را برای پایتخت به ارمغان خواهد آورد. یکی از مهم‌ترین ایرادات وارد به ساخت بزرگراه‌هایی همچون همت، امام علی و چمران روی روددره‌ها، قطع روددره‌های 400 متری در ابتدای بزرگراه و ایجاد کانالی دو متری برای عبور آب رودها از درون آن است.

به گفته کارشناسان قطعا حجم آبی که رودخانه از دره فرحزاد به سمت جنوب شهر می‌آورد امکان عبور از لوله دو متری را در مواقع سیلابی نخواهد داشت. به تعبیر دیگر شکل ایجاد برخی زیرساخت‌های ترافیکی خطرات سیلاب را فزاینده می‌کند. به‌عنوان مثال رودخانه وسیعی که از دره اوین پایین می‌آید و تا گیشا ادامه پیدا می‌کند به‌طور طبیعی در زمان سیلاب تحمل حجم آب اضافی را نخواهد داشت بنابراین از مسیر اصلی خارج و وارد بزرگراه می‌شود و در پایین دست منجر به انسداد تونل توحید خواهد شد. ازاین رو بهتر است تمامی روددره‌های شهر تهران به یک سیستم هشداردهنده مجهز شوند تا در مواقع بحران با بازگشایی بزرگراه‌ها و بستن تونل‌ها سیلاب را عبور داد.

تحقیقات سازمان زمین‌شناسی عبور جریان آب روددره‌ها از مسیر کانال‌های احداثی را دارای دو خطر بالقوه برای شهر تهران دانسته است. از یکسو عبور آب رودخانه از درون کانال، مانع از نفوذ آب به آبخوان‌های زیرزمینی می‌شود و از سوی دیگر تهران به شهری نفوذناپذیر تبدیل می‌شود که امکان دسترسی اراضی کشاورزی جنوب شهر به منابع آبی زیر زمینی را از بین می‌برد و تمامی اراضی کشاورزی قرارگرفته در محدوده یافت‌آباد خشک می‌شوند. این بحران در محدوده رودخانه کن نیز وجود دارد. عبور جریان آب این رودخانه از مسیر اتوبان تهران-کرج و نهایتا قرارگیری در جوار یک معدن سبب می‌شود در مواقع بروز سیلاب آب این رودخانه به درون معدن نفوذ کند و مشکلات بزرگ‌تری را شکل دهد.

زلزله خاموش تهران

یکی از مهم‌ترین بحران‌های شهر تهران که مطابق با تحقیقات زمین‌شناسان در جنوب شهر تهران در حال رخ دادن است پدیده فرونشست زمین است که از آن به عنوان زلزله خاموش یاد می‌شود. خروج آب‌های زیرزمینی و جایگزین نشدن دوباره آنها با آب باران یکی از مهم‌ترین عوامل بروز این پدیده است. براساس بررسی‌های انجام‌شده در سال 84، بالاترین میزان فرونشست زمین در تهران معادل 17 سانتی متر در سال بود اما تکرار این مطالعات در سال 89 عدد متفاوتی از میزان فرونشست زمین در شهر تهران را نشان داد. مطابق با بررسی‌های سال 89 عدد پدیده فرونشست زمین در تهران به یک میلی متر در روز یا 36 سانتی متر در یک سال رسیده است. این در حالی است که بالاترین نرخ فرونشست در جهان متعلق به شهر مکزیکوسیتی است که معادل 32 سانتی متر در سال است، بنابراین اگر پدیده فرو نشست با سرعت کنونی در پایتخت کشور ادامه داشته باشد به این معنی است که رکورد فرونشست زمین در جهان شکسته می‌شود.

ترک دیوارهای برخی خانه‌ها از جمله نشانه‌های بروز این پدیده است که سبب می‌شود هنگام وقوع زلزله آسیب بیشتری به ساختمان‌های شهری وارد شود. در این صورت برخلاف 30 سال پیش که بروز زلزله با قدرت بالای 6 ریشتر برای تهران تهدید جدی محسوب می‌شد با چنین پدیده‌ای وقوع زمین‌لرزه بالای 5/ 4 ریشتر برای شهر خطر جدی خواهد بود. اما تازه‌ترین بررسی‌های سازمان زمین‌شناسی کشور از نفوذ پدیده فرونشست از جنوب تهران به سمت مناطق مرکزی خبر می‌دهد. از این رو از محدوده خیابان انقلاب به سمت جنوب تهران که با پدیده خانه‌های ریزدانه مواجه هستیم همراستا با احداث فاضلاب شهری و ممنوعیت ورود آب به سفره‌های آب زیرزمینی بر وسعت پدیده فرونشست زمین افزوده می‌شود.

سه راهکار کاهش خطر

کارشناسان سازمان زمین‌شناسی در کنار معرفی این خطرات سه راهکار مقابله و کاهش آسیب‌های ناشی از بحران‌های طبیعی شهر تهران را تشریح کردند. راهکار نخست فاصله گرفتن از منشأ خطر است. به این معنی که نقطه‌ای از زمین که لرزه‌خیز و پرخطر شناخته شده است زیربنای اولیه ساخت شهرها قرار نگیرد. یا آنکه دوری از خطر سیلاب به راحتی با تعیین پهنه‌های سیلابی امکان‌پذیر است. دومین راهکار مقاوم‌سازی است. کارشناسان زمین‌شناسی معتقدند فارغ از اینکه گسل‌ها در کجای شهر تهران قرار گرفته‌اند هر جای تهران یک گسل لرزه‌ای ایجاد کند برای همه پهنه‌های شهری می‌تواند خطرناک باشد.

اگر زمین لرزه‌ای با قدرت 7 ریشتر ایجاد شود تا وسعت 100 کیلومتری آن می‌تواند خطر جانی ایجاد کند. به همین دلیل نظارت مناسب بر کیفیت ساخت‌وسازهای شهری و نوسازی مناسب خانه‌های فرسوده از مهم‌ترین اقداماتی است که با اجرای آن می‌توان امیدوار بود که شهر برای رخدادهای غیرقابل پیش‌بینی آمادگی بیشتری دارد. گسترش استفاده از صنعت بیمه به‌ویژه برای ارتقای ایمنی ساختمان‌ها نیز آخرین راهکار کاهش آسیب‌های ناشی از بحران‌های طبیعی شهری است.

منبع:سلامت نیوز

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۲ تیر ۹۵ ، ۰۸:۴۲
پیمان صاحبی


 جهان به طرز عجیب و بی سابقه ای وارد وضعیت اضطراری شده است.
جهان وارد وضعیت اضطراری شد
این هشدار جدی گروهی از دانشمندان علوم زیست محیطی است که بازتاب قابل توجهی در رسانه های خبری سراسر دنیا داشته است.
 روزنامه گاردین در گزارشی ویژه به این موضوع پرداخته و می نویسد: دمای زمین در بسیاری از نقاط آن به طرز بی سابقه ای افزایش یافته است که این به معنای امواج گرمایی بیشتر، سیلابهای مخرب گسترده تر و آتش سوزی های خانمان سوز در نواحی جنگلی است. از آن گذشته باید انتظار تندبادهای دریایی بیشتری را هم داشت.
 
گاردین ادامه می دهد: ماه مه سیزدهمین ماه متوالی محسوب می شود که طی آن رکورد افزایش دما شکسته می شود. اعداد و ارقامی که در این زمینه منتشر شده آنچنان نگران کننده بود که دانشمندان آن را یک وضعیت «اضطراری» عنوان کرده اند.  دانشمندان گرمای عجیب و بی سابقه در ماههای فوریه و مارس را مورد توجه قرار داده اند. آنها دیگر به این مقوله به عنوان تهدیدی جدی برای آینده نگاه نکرده و آن را معطوف به زمان حال می دانند.
 
در ادامه گزارش گاردین آمده است: اما افزایش دمای زمین تنها به گرم شدن مناطق گسترده آن ختم نمی شود. هم اکنون توده های یخی قطب شمال در حال ناپدیدشدن هستند. در هند خشکسالی افزایش یافته و اگر سری هم به زیر اقیانوسها بزنیم با منظره نگران کننده سفید شدن صخره های مرجانی مواجه می شویم. در برخی کشورها نظیر بریتانیا جریان سیلاب به طرز عجیبی افزایش یافته است.
 
گاردین همچنین به توافقنامه تاریخی پاریس در دسامبر گذشته اشاره کرده و ادامه می دهد: در آن توافقنامه دولتهای جهان متعهد شدند تا اقدامات جدی را برای نجات زمین از گرمایش بیش از حد انجام دهند اما به عقیده دانشمندانی همچون پروفسور رامستورف از انستیتو تحقیقات تأثیرات جوی Potsdam آلمان، مسیری که در پاریس دنبال شد نتیجه ای نداشته و باید هرچه سریعتر تغییراتی در نگرش آن ایجاد شود.
 
در بخش دیگری از این گزارش آمده است: افزایش خیره کننده دمای زمین نشان می دهد که سال ۲۰۱۶ را باید داغ ترین سال در تاریخ ثبت شده زمین به شمار آوریم که این به معنای شکسته شدن رکورد سال ۲۰۱۵ است و یادمان نرود که آن سال نیز رکورد سال ۲۰۱۴ را شکسته بود.

منبع:بهار نیوز

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۸ تیر ۹۵ ، ۰۷:۴۴
پیمان صاحبی


اسماعیل کهرم*: از حدود یک دهه قبل، کشور با پدیده ریزگردها مواجه شده است و در حال حاضر بیش از ۲۰ استان کشور با این پدیده درگیر هستند. تاکنون ریزگردها مشکلات زیست محیطی زیادی را به همراه مشکلات تنفسی برای مردم استان های مختلف کشور ایجاد کرده اند. منشأ ۹۰ درصد ریزگردهای ایران خارجی است و متاسفانه این کشورهای خارجی کشورهایی هستند که آنقدر درگیر مشکلات سیاسی و بحران های داخلی خودشان هستند که فرصتی برای پرداختن به این مساله مهم ندارند. 


یکی از این کشورهای همسایه و منشأ بسیاری از ریزگردهای جنوبی، کشور سوریه است. این کشور به اندازه ای درگیر موضوعاتی مانند داعش، نیروهای اسد یا غیراسد است که اصلا فرصتی برای پرداختن به مساله ریزگردها ندارد. یا کشور دیگر عراق است که این کشور هم به اندازه ای درگیر معضلات داخلی است که برایش موضوعی مانند ریزگردها اولویت آخر است. خشک شدن هورالعظیم ناشی از همین بی توجهی دولت عراق به موضوعات زیست محیطی و رها کردن آن بوده است. کشور عربستان هم که از دیرباز سابقه طولانی در بی توجهی و بد رفتاری با محیط‌زیست داشته و دارد و طبیعت هم روز به روز بیشتر با این کشور قهر می کند.

 در این میان برخی از کشورها مانند ترکیه هم که می توانستیم امیدی به رایزنی و همکاری و بین المللی با آنها برای رفع معضل ریزگردها داشته باشیم، به اندازه ای درگیر سد سازی بر روی دجله و فرات هستند که پایین دست رودخانه ها را رها کرده اند. این مناطق که از آب خارج می شوند منشأ ریزگردها هستند. در این شرایط حتی از کشورهای شمالی نقشه و شمال آفریقا مانند الجزایر هم ریزگرد دریافت می کنیم. بنابراین گفته می شود منشأ ۸۵ تا ۹۰ درصد ریزگردها خارجی است در حالی که بین ۱۰ تا ۱۵ درصد ریزگردها در داخل کشور تولید می شود. خشکی هامون، دریاچه ارومیه و قطع جنگل های اطراف اهواز این مناطق را به منشأ ریزگردها تبدیل کرده است.

مالچ پاشی غیراستاندارد
برای رفع این معضل راهکارهای مختلفی پیشنهاد می شود که بهترین آنها مالچ پاشی است. مالچ به هرگونه پوششی گفته می شود که برای محافظت و ارتقای کیفیت خاک بر روی سطح خاک گسترده می شود. بااین وجود استفاده از روش مالچ پاشی (به شکل امروزی) به منظور تثبیت شن های روان در بیابان های کشور اشتباه است.مالچ پاشی به دلیل وجود مواد شیمیایی در ماده مالچ، عوارض زیست محیطی زیادی به همراه دارد که در برخی موارد جبران ناپذیر است.در حال حاضر مالچی که در بیابان های کشور استفاده می شود، فرآورده شیمیایی است و بعد از پاشیده شدن در منطقه مورد نظر، محیط را کاملا سیاه می کند و این موجب بالا رفتن درجه حرارت در آن منطقه می شود.همچنین مواد شیمیایی ماده مالچ دارای بو بوده و به علت سیاه بودن به مانند این است که آن بخش از زمین آتش گرفته است و در نتیجه به مرور محیط‌زیست منطقه از بین می رود. این در حالی است که اثر مالچ بعد از پنج سال از بین می رود و در برخی مناطق دست اندرکاران دوباره آن را تمدید می کنند. مالچ ماده ای گران قیمت است و هزینه زیادی برای مالچ پاشی پرداخت می شود در حالی که می توان با روش های ارزان تر و مطلوب تر این کار را انجام داد. بهتر است به جای مالچ های شیمیایی از خاک رس استفاده شود زیرا با پاشیدن مقداری آب بر روی آن سفت می شود و از بروز گرد و غبار جلوگیری می کند و هم اینکه رنگ آن مانع افزایش حرارت در منطقه می شود. هر گونه فعالیت زیست محیطی باید با مطالعه و مستندات علمی انجام شود، در برخی مناطق مانند خوزستان نیازی به مالچ پاشی نیست زیرا منطقه مرطوب است و با کاشت بذر می توان موجب تثبیت شن های روان شد.

بوته‌های خشک مانند مالچ عمل می کنند
در کنار همه اینها توجه به این مساله ضروری است که اقدامات زیست‌محیطی هرگز به زودی و طی مدت زمانی کم نتیجه نمی دهد و اگر ما الان برای رفع یک معضل اقدام کنیم پنج سال بعد جواب می گیریم. ایجاد جنگل و جلوگیری از احداث سدها و راه ها اقداماتی است که اگر از امروز برای آن برنامه ریزی کنیم حدود ۱۰ سال دیگر نتیجه می گیریم و نمی توان انتظار داشت با سرعت و طی مدت زمانی کم مشکلات زیست‌محیطی برطرف شود. حفظ تالاب‌ها منوط به متوقف کردن فعالیت‌های عمرانی است و حفاظت از جنگل‌ها یکی از بهترین اقداماتی است که می توان برای مهار ریزگردها انجام داد. هر هکتار از جنگل می تواند

۵/۷ تن ریزگرد را ببلعد. اگر دائما تاکید می‌شود که اطراف تهران ساخت و سازی صورت نگیرد دلیلش این است که اطراف تهران جنگل و مرتع وجود دارد و ساخت و ساز باعث نابودی آنها و افزایش ریزگردها می شود. این جنگل‌های اطراف تهران که تراشیده شده و از دل آنها دانشگاه بیرون آمده، نقش مهمی در مهار ریزگردها داشتند. ما در گذشته بوته‌کنی می کردیم و تصور می‌کردیم بوته‌های خشک باید از خاک کنده شوند در حالی که همین بوته‌های خشک مانند مالچ عمل می کردند و باعث می شدند ریزگردها مهار شوند. در کنار اینها ظرفیت مراتع ایران برای این تعداد چارپایان و دام‌ها کافی نیست و ایران سه تا چهار برابر ظرفیت خود حیواناتی مانند گاو و گوسفند و... دارد، در حالی که این دام‌ها تا حد زیادی باعث تخریب پوشش گیاهی و از بین رفتن آن می شوند. 

به نظر من اگر ما دام هایمان را از کشورهای دیگر وارد کنیم کمتر متحمل ضرر و زیان می شویم، زیرا فرسایش خاک چیزی نیست که بتوان آن را به این راحتی به حالت اولیه برگرداند. خارج از ایران را نمی توانیم کنترل کنیم و برای مثال نمی توانیم برای عربستان هزینه کرده و آنجا را مالچ پاشی کنیم یا مانع سدسازی در ترکیه شویم. کشور ترکیه ۱۰ سد روی رود دجله و فرات زده است اما یک قطره از این آب به عراق نمی رود. کشورهایی مانند عراق و سوریه به اندازه‌ای داخل کشورهای خود مشکل دارند که وقتی به آنها گفته می شود ریز گرد! می‌خندند و می‌گویند: ریزگرد که خوب است! باد می آید و حال می‌کنیم! ریزگرد که مساله ای نیست! تا زمانی که اوضاع سیاسی این کشورها خوب نشود و یک وضعیت ثابتی در آنها به لحاظ حکومتی ایجاد نشود وضع همین است و نمی‌توان در حالی که یک طرف مذاکره حتی حاضر به این نیست که برای این موضوع پای میز بنشیند، به برطرف شدن آن امیدی داشت. ما تنها می‌توانیم در داخل کشور برای مهار بیابان‌ها فکری بکنیم.

* مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۸ تیر ۹۵ ، ۰۷:۴۲
پیمان صاحبی