یک پاردایم تازه و بدیع برای پیشبرد تحقیقات در مورد میکروب های مفید

درحالی که میکروب های مفید هرچه بیشتر در حال تبدیل شدن به یک ابزار رایج در کشاورزی هستند، اثربخشی آن ها در این زمینه به دلیل عوامل استرس زا مانند گرما و خشکسالی در رقابت با سایر میکروب ها و تعامل با گیاه میزبان در محیط زیست واقعی به شدت کند است. چنین عواملی می تواند اثر بخشی درمانی آن ها را کاهش دهد یا حتی منجر به انقراض میکروب ها شود.

به گزارش ایانا از سایت "ساینس دیلی" علاوه بر این چالش ها: توسعه میکروب های مفید جدید و درمان های میکروبیوم کند شده اند. به دلیل این که مجموعه تاکسون های میکروبی که در خاک کشف شده اند بسیار زیاد و متنوع هستند و جدا کردن مفیدترین آن ها برای مطالعه بسیار سخت است.

از طریق مقاله جدید مجله فیتوبیومز با عنوان "ترجمه فیتوبیوم ها از نظریه تا عمل: با ملاحظات اکولوژیکی و تکاملی"، دکتر کریستین هاوکس و الیز کانر در دپارتمان زیست شناسی یکپارچه در دانشگاه تگزاس پیشنهاد کردند که تئوری های اکولوژیکی برای بهبود فرآیند توسعه تکنولوژی میکروبی به کار برده شود.

هاوکس می گوید: "بیشتر مطالعات انجام شده در زمینه میکروبیوم در حوزه کشاورزی از مکانیزم های اکولوژیکی جدا شده اند". "ما می گوییم که اگر ما می توانیم مکانیزم های اکولوژیکی اساسی را شناسایی کنیم، با استفاده از این ها می توانیم یک نقشه راه برای بهبود توسعه و به کار بردن درمان میکروبی موفق فراهم کنیم."

هاوکس و کانر برای روشن کردن این مسئله با استفاده از قارچ های درون رست، جنبه های اکولوژیکی و تکاملی تئوری نیچه یا کنام (نقشی که هر ارگانیسم در دنیای طبیعی بازی می کند) در زمینه مطالعات میکروبیوم گیاهی را یکپارچه کردند تا به توسعه و پیاده سازی درمان میکروبیومی کمک کنند. موارد مطرح شده به شرح ذیل بودند:

· به کار بردن روش هایی چون جدا سازی این گونه ها برای محدود کردن تعاملات رقابتی و به حداکثر رساندن پایداری، اثرات ذخیره سازی که از تغییرات موقتی در دسترس بودن منابع غذایی سود می برند و مانند آن.

· چگونه این فرآیندها هم می توانند برای استقرار و پایداری درمان میکروبیومی در مزارع یک مانع و هم یک موقعیت باشند.

· موانع اجرای درمان های میکروبیومی مبتنی بر این روش، از جمله نقش بالقوه فرآیندهای خنثی، مسائل مربوط به فناوری و مقیاس تولید ماده تلقیحی

هوکس می گوید: "با در نظر گرفتن کنام در زمان طراحی این روش درمانی، ما می توانیم تاثیر درمان و پایداری آن را افزایش دهیم". "به طور ایده آل، شناسایی مهمترین مکانیزم ها به ما اجازه می دهد که اشتراکات درمانی را که با وجود نوسانات محیطی، نیرومند هستند و به سختی مورد هجوم قرار می گیرند و منافع متداوم ایجاد می کنند، گرد هم جمع کنیم.

هاوکس نیز به منافع عمده پژوهش در زمینه درمان میکروبیومی اشاره کرد: "این پژوهش ها ممکن است روزی به حرکت کشاورزان در جهت پایداری بیشتر، واردات مواد اولیه کشاورزی کمتر با استفاده از تعامل بین میکروب ها و گیاهان در مقابل استفاده از افزودنی های شیمیایی کمک کند."

هاوکس می گوید: "ما وارد حوزه جدیدی ازاکتشاف در مورد میکروبیوم شده ایم که پتانسیل ایجاد تغییر در مسیری که ما محصولات کشاورزی را به منظور استفاده برای غذا و سوخت پرورش می دهیم دارد". "این مقاله یک رویکرد تازه در مورد این که چگونه با در نظر گرفتن تعامل اکولوژیکی بین میکروب ها با گیاهان میزبان، سایر میکروب ها و محیط زیست این کار را انجام دهیم برای ما فراهم می کند."

مترجم: بهاران پدرام

منبع:ایانا

11 هزار هکتار از جنگل های شمال زیر تیغ معدنکاوان

در واپسین روزهای دولت یازدهم و با‌وجود مخالفت سازمان حفاظت محیط زیست، استاندار مازندران مجوز اکتشاف معدنی را در هزاران هکتار از جنگل‌های هیرکانی واقع در منطقه حفاظت شده البرز مرکزی شمالی که قرار است به‌عنوان میراث جهانی در یونسکو به ثبت برسد، صادر کرد.

به گزارش سلامت نیوز، ایران نوشت: تشکیل «کمیته حل اختلاف ماده 24 مکرر قانون معادن» به ریاست استاندار مازندران و موافقت با معدنکاوی در منطقه حفاظت شده البرز مرکزی شمالی در این جلسه، در حالی اتفاق افتاده که یکسال پیش از این، رئیس جمهوری در نامه‌ای به وزیر صنعت خواستار عدم برگزاری «کمیته ماده 24 مکرر» در استان‌ها شده بود.
بر اساس «ماده 24 قانون معادن» مصوب سال 1392 مجلس شورای اسلامی، در صورتی که سازمان صنعت و معدن استان به پاسخ‌های استعلام از دستگاه‌های اجرایی اعتراض داشته باشد، موضوع به هیأت حل اختلاف موضوع ماده ۲۴ مکرر ارجاع می شود تا حداکثر ظرف 15 روز در مورد آن تعیین تکلیف شود، اما از آنجا که ترکیب اعضای هیأت حل اختلاف استانی همگی از موافقان معدنکاوی بوده و عمدتاً رأی به نفع معدنکاوان صادر می‌شد، این قانون بارها از سوی سازمان محیط زیست مورد اعتراض قرار گرفت تا اینکه شورای عالی معادن هرگونه تصمیم‌گیری در مورد معادن مورد اختلاف محیط زیست و معادن را از حیطه کار «کمیته ماده 24 مکرر استانی» خارج و به کارگروه دیگری در تهران محول کرد با این حال بی‌توجه به دستور رئیس جمهوری و ابلاغیه شورای عالی معادن کشور، مسئولان استان مازندران چند روز قبل با برگزاری کمیته ماده 24 مکرر استانی، مجوز اکتشاف معدن در محدوده‌ای به وسعت بیش از 11 هزار هکتار از جنگل‌ها را صادر کردند.مدیرکل محیط زیست استان مازندران در این باره به «ایران» گفت: بهره بردار معدن، به نام شرکت الغدیر، چندی قبل تقاضای خودش را ارائه داد و متوجه شدیم که اگر این پهنه معدنی مورد اکتشاف و بهره‌برداری قرار گیرد عملاً کل منطقه حفاظت شده البرز مرکزی شمالی که بیش از 200 هزار هکتار وسعت دارد درگیر این طرح می‌شود.

حسینعلی ابراهیمی کارنامی افزود: در حال حاضر این شرکت، 7 محدوده برای اکتشاف مس، سرب، گچ، فلورین و... در محدوده‌ای به وسعت 11 هزار و 200 هکتار از زون امن منطقه حفاظت شده را که بیش از 70 درصد آن پوشش جنگلی و مابقی رویشگاه مرتعی است برای این کار در نظر گرفته که ما همان ابتدای امر مخالفت‌مان را اعلام کردیم اما با‌وجود تمامی مغایرت‌های آشکار قانونی و برخلاف منویات رهبر معظم انقلاب که حتی ساخت حوزه علمیه در جنگل‌های شمال را هم ممنوع اعلام کرده‌اند، کمیته ماده 24 مکرر را در استان تشکیل دادند و با عملیات اکتشاف معدن در این منطقه موافقت کردند.ابراهیمی افزود: بخش وسیعی از زون امن منطقه که پوشیده از جنگل است و بخش‌هایی از زون امن گلستانک که بهترین زیستگاه گوزن مرال در شمال و پلنگ و خرس است در محدوده مورد نظر اینها قرار دارد.
در همین حال تلاش «ایران» برای گفت‌و‌گو با مدیرکل صنایع و معادن استان بی‌نتیجه ماند و او با‌وجود تماس‌های مکرر پاسخگو نشد اما این مقام پیشتر به ایرنا گفته بود: «این طرح صرفاً اکتشافی است و در حدود سه سانتیمتر مربع انجام می‌شود که هیچ آسیبی به جنگل وارد نخواهد کرد.» اما ابراهیمی می‌گوید: بر اساس اختیارات نادرستی که در ماده 24 قانون معادن به اینها داده شده اکتشاف مساوی با بهره‌برداری است و اگر این کار صورت گیرد عملاً منطقه نابود می‌شود.

فرهاد دبیری، معاون محیط طبیعی سازمان محیط زیست که از حقوقدانان برجسته کشور در حوزه محیط زیست است نیز به «ایران» گفت: ماده 24 مکرر قانون معادن متأسفانه در بسیاری از جاها مشکلات زیادی را برای محیط زیست ایجاد کرده بود، از این‌رو سازمان پیشنهاد اصلاح آن را به دولت ارائه کرد و دولت نیز دو سال قبل ماده واحده‌ای را به شکل لایحه به مجلس فرستاد تا در انتهای تبصره ۵ الحاقی ماده ۲۴ قانون معادن عبارت «سازمان‌های انرژی اتمی و حفاظت محیط زیست از شمول این تبصره مستثنی هستند.» اضافه شود اما با فشار وزارت صنایع و معادن، دولت این لایحه را از مجلس پس گرفت و در عوض اختیارات کمیته ماده 24 مکرر را به شورای عالی معادن واگذار کرد و این شورا نیز مسئولیت تصمیم‌گیری در این مورد را به «کارگروه تعامل» سپرد.

دبیری افزود: ترکیب کارگروه تعامل متشکل از معاون سازمان محیط زیست و معاون وزارت صنعت و معدن و مدیران مرتبط در این حوزه در هر دو سازمان و وزارتخانه به تعداد مساوی است و با تعاملاتی که داشتیم قرار شد نقاط حساس برای معدن واگذار نشود. در مورد معدنکاوی در البرز مرکزی هم قرار بود پیشنهاد این طرح در کارگروه تعامل در تهران مورد بررسی قرار گیرد اما متأسفانه مسئولان استانی بدون توجه به این مهم، خودشان تصمیم‌گیری کردند که شاید علتش این بوده که می‌دانستند در تهران هرگز با انجام عملیات معدنی در چنین زیستگاه حساسی موافقت نخواهد شد. به هر حال، نامه‌ای به معاون معدنی وزارت صنعت و معدن ارسال و اعلام کردیم که این تصمیم برخلاف توافق‌های قبلی است و روز گذشته نیز برای تأکید بیشتر نامه دیگری برای وزارت معادن فرستادیم و ریاست سازمان نیز پیگیر موضوع هستند. حمید گشتاسب میگونی، مدیرکل دفتر زیستگاه‌ها و امور مناطق سازمان محیط زیست نیز به «ایران» گفت: سازمان از هر اهرم حقوقی و قانونی برای جلوگیری از اکتشاف معدن در جنگل‌های البرز مرکزی استفاده خواهد کرد و مطمئن باشید هرگز این اتفاق نخواهد افتاد.

شانس جهانی شدن جنگل‌های هیرکانی در معرض خطر

باز شدن پای معدنکاوان به جنگل‌های البرز شمالی واکنش اداره میراث فرهنگی مازندران را هم برانگیخت به نحوی که مدیرکل میراث فرهنگی مازندران به ایرنا گفت: اسناد معتبر برای ثبت جهانی جنگل هیرکانی به نام جمهوری اسلامی ایران به سازمان یونسکو ارسال شده است و بازرسان این سازمان نیز برای بازدید وارد مازندران شدند، اما دلاوربزرگ نیا خاطرنشان کرد: هرگونه دستیازی در داخل جنگل‌های هیرکانی شانسمان را برای ثبت جهانی این جنگل‌ها به نام ایران با خطر مواجه می‌کند و کار باید متوقف شود. مدیرکل محیط زیست مازندران نیز می‌گوید: به دلیل همین تخریب‌های ناشی از معدنکاوی در دماوند نتوانستیم قله دماوند را ثبت جهانی کنیم و حالا نوبت جنگل‌های هیرکانی است که با اقدامات نسنجیده تخریب شود.

بی خبری سازمان جنگل‌ها

اما نکته شگفت آور در این میان، بی‌خبری متولی حفظ جنگل از چنین مجوز غیر قانونی است به‌طوری که معاون جنگل سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور به «ایران» گفت: من الان دارم از شما این موضوع را می شنوم و کاملاً بی‌خبرم، ولی به طور قطع این ضربه مهلکی به پیکره نحیف جنگل های شمال است حتی اگر با توجیه اکتشاف باشد. عباسعلی نوبخت افزود: متأسفانه با وجودی که متولی عرصه‌های جنگلی، سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور است و از طرف دیگر این جنگل‌ها و مراتع هستند که امنیت زیستی کشور را به‌عنوان یکی از زیر شاخه‌های امنیت ملی تأمین می‌کنند اما در زمان تصمیم‌گیری برای فعالیت‌های عمرانی و معدنی در جنگل هیچ گونه نظری از معاونت جنگل گرفته نمی‌شود ولی اگر تخریبی در جنگل اتفاق افتاد ناعادلانه به جای آنکه مسببان تخریب را به چالش و پرسش بکشند سازمان جنگل‌ها را زیر سؤال می‌برند.

جنگل‌های شمال ایران این روزها درحالی از هر سو مورد هجوم سدسازان و معدنکاوان و مجریان طرح‌های عمرانی قرار گرفته که مسئولان سازمان محیط زیست مدعی هستند دولت یازدهم محیط زیستی‌ترین دولت تاریخ ایران است که قانون ممنوعیت بهره‌برداری از جنگل را به تصویب مجلس رسانده است، این درحالی است که با آبگیری سد گلورد در چند روز گذشته در مازندران، عملیات قطع هزاران اصله درخت تنومند جنگلی در مازندران عملاً آغاز شده است، از سوی دیگر استانداری مازندران در تلاش است مسیر خط لوله گاز چمستان - نور را از دل بکرترین جنگل‌های هیرکانی این استان عبور دهد و موافقت استاندار با اکتشاف معدن در قلب البرز مرکزی شمالی عملاً آخرین بازمانده رویشگاه‌های جنگلی این منطقه را که از سابقه 50 ساله حفاظتی برخوردار است برای همیشه نابود کند. گفتنی است هیأت دولت نیز دو هفته قبل با ادامه عملیات سدشفارود که منجر به نابودی 3000 هکتار جنگل باستانی در گیلان می‌شود موافقت کرد.

سلامت نیوز

عکس/آشغال آباد شمال

 یک طرفِ رودخانه و جاده، زمین‌های سرسبز برنج است و طرف دیگر کوه. کوهی که اگر پیچ کوتاهی را رد کنی، در می‌یابی نه از خاک و سنگ که از زباله ساخته شده است؛ زباله‌ای که شیرابه‌اش زمین‌های برنج را آبیاری می‌کند و می‌ریزد توی رودخانه و می‌رود تا دریا، که مردمی از همه جای کشور آمده و در آن تن به آب زده‌اند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از مهر، به گفته مسئولان یک چهارم پسماند کل کشور در استان های شمالی تولید شده و از این میزان تنها سه درصد به صورت بهداشتی دفن می شود.موضوعی که باعث شده در اماکن دفن زباله فعالیت های اقتصادی تعطیل شود و رستوران هایی که زمانی میزبان انبوه گردشگران بود اکنون به مخروبه بدل شود.

سلامت نیوز

کمبود اکسیژن عامل مرگ ماهی های تالاب هورالعظیم

مدیرکل محیط زیست استان خوزستان گفت: کمبود اکسیژن عامل مرگ ماهی های تالاب هورالعظیم است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از خانه ملت،احمدرضا لاهیجان زاده با اشاره به وضعیت کنونی تالاب هورالعظیم افزود: در حال حاضر مساحت تالاب 127 هزار هکتار است که تنها 100 هزار هکتار از آن قابلیت آبگیری دارد .

وی ادامه داد: میزان آبگیری هورالعظیم 80 درصد و این موضوع جزء طبیعت تالاب است که در فصل تابستان میزان تبخیر آن زیاد است و با توجه به اینکه امسال نیز گرمای شدید و بی سابقه ای در استان خوزستان داریم همین عامل باعث کم شدن سطح آب تالاب شده است.

مدیرکل محیط زیست استان خوزستان افزود: گرمای شدید استان خوزستان باعث شده که عرصه ای از تالاب عقب نشینی کرده و رودخانه کرخه نیز به بهترین منبع تزریق آب به تالاب بوده است در فصل با کاهش چشم گیر آب مواجه شود و حوزه سرریز تالاب هورالعظیم را تحت الشعاع قرار دهد.
لاهیجان زاده با اشاره به مرگ ماهی های تالاب تصریح کرد: به دلیل کاهش شدید آب در تالاب و میزان کمبود اکسیژن در سطح آن این عامل باعث مرگ و میر ماهی ها شده است.

وی با اشاره به آمار ضد و نقیض برخی سایت ها در خصوص تلفات ماهی ها گفت: برخی از سایت ها آمار ضد و نقیض و بالایی نسبت به تلفات ماهی ها گزارش کرده اند که این موضوع را تکذیب می کنم چرا که از نزدیک تالاب را مورد بازدید قرار داده ام و تعداد تلفات ماهی ها به میزانی که سایت ها گزارش کرده اند نیست.
مدیرکل محیط زیست استان خوزستان افزود: در جلسه ای که با عوامل مدیریت بحران و استانداری خوزستان داشته ایم مقرر شد که آبفای استان خوزستان با رها سازی دو موج آب از سد کرخه در تالاب هورالعظیم باعث ایجاد اکسیژن و چرخش آب در تالاب شود تا از مرگ ماهی ها جلوگیری به عمل آید.

لاهیجان زاده با اشاره به اینکه برخی از افراد بر این باورند که پساب نیشکر باعث مرگ ماهی ها شده است ادامه داد: متاسفانه برخی از افراد بر این باورند که پساب نیشکر در محدوده تالاب هورالعظیم باعث مرگ ماهیها شده است که این موضوع را تکذیب می کنم زیرا دشت های نیشکر در محدوده پایین دست تالاب هورالعظیم است و در محدوده دشت آزادگان قرار دارد و هیچ ربطی به تالاب هور العظیم ندارد.

 سلامت نیوز

تحلیل فقر بدون آب اشتباه است

امیرمحمدتاجیک / دبیرسابق انجمن اسلامی دانشگاه علوم پزشکی مشهد

قنات، یادگار ماندگار پدران زحمتکش این مرز و بوم در جنگ با اهریمن خشکسالی است. پرواضح است که ایرانیان، حتی سال‌های دور آن زمان‌ها که خشکسالی به‌شدت و وسعت امروز نبود، به‌جهت مدیریت منابع آبی و توزیع آن میان قشرعظیم کشاورز و دام‌پرور آن‌روزها دست به اقدامات بسیاری ازجمله حفر قنات می‌زدند. از روایت تاریخ که بگذریم اما اهمیت دو نکته آشکار می‌شود.

نخست آنکه کشورمان ایران به‌صورت جدی درگیر بحران کم‌آبی و خشک‌سالی است.

همچنین طیف گسترده‌ای از مردم کشور در حدود 21میلیون نفر، بنابر سرشماری رسمی نفوس و مسکن سال 95، ساکن در روستاها هستند که عموما در زمینه کشاورزی و دام‌پروری اشتغال دارند ؛ مشاغلی که آب در آن‌ها نقش حیاتی ایفا می‌کند.

معاش بیشتر مردم تهی‌دست کشورهای درحال توسعه به زمین، جنگل، رودها و کسب و کارهای کوچک متکی به تولیدات طبیعی وابسته است. توجه و تمرکز به این واقعیت در برنامه‌ریزی‌های نوین آب در کشورهای مختلف از سابقه چندان طولانی برخوردار نیست.

زمین‌های بی‌حاصل

مطالعات صندوق بین المللی توسعه کشاورزی (IFAD) در سال ۱۹۹۲ میلادی نشان داد که از جمعیت چهار میلیارد نفری ساکن ۱۱۴ کشور درحال توسعه، بیش از دو و نیم میلیارد نفر در مناطق روستایی زندگی می‌کنند. براساس آمار، نیمی از جمعیت‌ روستانشین، از زمینی استفاده می‌کنند که باروری‌اش را از دست داده و حدود یک میلیارد نفر از آنان در زیر خط فقر به‌سر می‌برند. این مردمان در مقابل نوسانات میزان بارش و کمبودهای فصلی مواد غذایی و علوفه دام، آسیب‌پذیرند و بسیاری از آن‌ها در معرض ریسک سیلاب‌های شدید قرار دارند. در مواقع خشکسالی اگر نیز آبی برای آشامیدن باشد، زمین بی‌حاصل شده، دام‌ها تلف می‌شوند و با اتمام ذخیره غذایی، مردم تا رسیدن کمک ناگزیرند مهاجرت کنند. اهمیت آب در معیشت، سلامت و کیفیت زندگی، نرخ امید به زندگی، سطح گرسنگی و سوء تغذیه، نرخ فقر در زنان، مهاجرت برای اشتغال، نرخ شهرنشینی، جابه‌جایی ناشی از سیل و حتی نرخ تاخیر در رفتن به مدرسه تاثیرگذار است. بنابراین هر نوع مطالعات تحلیلی مربوط به فقر، با نادیده گرفتن مقوله مهم آب ، به جد دچار کاستی‌های مهم و حساس خواهد بود.

آب، فاکتور دگرگونی زندگی تهی‌دستان

از اواسط دهه ۱۹۹۰میلادی، توجه روزافزونی به نحوه مصرف آب خانگی برای مصارف تولیدی و چگونگی ارتباط آب با معیشت روستایی جلب شده است. مطالعات موردی از سراسر جهان این واقعیت را آشکار کرده است که آب خانگی برای فعالیت‌های مولد مانند کشاورزی، گلکاری، باغداری، پرورش دام، ماشین‌شویی، کارهای هنری، یخ‌سازی، خشت‌زنی، کوزه‌گری، قصابی و سایر فعالیت‌های کوچک تجاری نیز استفاده می‌شود. تاکنون شواهد قابل توجهی توسط پولاک و دیگران (۲۰۰۲) و لیپتون و لیچ فیلد (2003) ارائه شده است که تامین آب به میزان اندک برای مصارف شخصی و تولیدی تهی‌دستان، زندگی آن‌ها رادگرگون خواهد کرد.

مطالعات انجام شده در ایالت‌های فقیرنشین نیکاراگوئه ( با ۵۰۲۵ خانوار) نشان می‌دهد که درآمد خانوارهای صاحب چاه حدود ۲۰ تا ۱۰۰ درصد بیشتر از فاقدین چاه است. این اختلاف در بین تهیدست‌ترین خانوارها بارزتر است. ۴۰ درصد از این اضافه درآمدها مربوط به باغچه‌ها و دامداری‌های کوچکی است که زنان در اطراف محل سکونت خود ایجاد کرده‌اند. شواهد کشور غنا نیز موید آن است که درآمد کشاورزان تهی‌دست در منطقه «کوماسی» در مجاورت شهرها از طریق آبیاری گیاهان باغی به‌طور غیررسمی برای عرضه تولیدات آن‌ها در بازار محلی، به میزان زیادی افزایش یافت. در کشورهای میانی و جنوبی قاره آفریقا بیش از ۴۰ درصد جمعیت با کمتر از یک دلار در روز زندگی می‌کنند. تولید مواد غذایی این مناطق در دهه‌های گذشته از رشد جمعیت عقب مانده است. بهره‌‌وری و امنیت درآمدی حدود ۲۰۰ میلیون نفر از سکنه این کشورها که عمدتا متکی به کشاورزی (زراعت، دامداری و ماهیگیری) است، از طریق بهبود در مدیریت آب و خاک در حد چشمگیری می‌تواند افزایش یابد. در کشورهای جنوب آسیا، مطالعات موردی تفصیلی برای بررسی واکنش‌های اجتماعی نسبت به موضوعات آبی و نتیجه‌گیری از آن‌ها برای تفکر مدیریت پیوسته و یکپارچه آب انجام شده است. یکی از پنج محور اصلی نتیجه‌گیری آن‌ها، درباره بالا بودن نسبت جمعیتی است که برای معیشت خود به کشاورزی اتکا دارند و دسترسی به آب، عامل اساسی برای اثرگذاری بر کاهش سطح فقر محسوب می‌شود.

برداشت‌های غیرمجاز از شبکه آب‌رسانی

براساس گزارش‌های موجود، میزان هدر رفت آب در ایران بین ۲۸ تا ۳۰ درصد بوده که این رقم در مقایسه با سایر کشورهای دنیا بین ۹ تا ۱۲ درصد است. کار‌شناسان معتقدند یکی از عوامل اصلی هدر رفت آب، برداشت‌های غیرمجاز از شبکه آب‌رسانی و فرسودگی تاسیسات آب و شبکه‌های آبرسانی است.

طبق آمار‌ها از کل اراضی ۱۶۴ میلیون هکتاری کشور، درحال حاضر 8/18 میلیون هکتار در چرخه تولید محصولات کشاورزی قرار دارد که از این مقدار حدود هشت میلیون هکتار به‌صورت آبی و حدود 3/6 میلیون هکتار به‌صورت دیم و بقیه به صورت آیش آبی مورد بهره‌برداری است.

مختصات اراضی و مقدار صرف منابع آب در بخش کشاورزی به‌گفته بسیاری از کار‌شناسان از جمله دلایل عمده هدر رفت آب در کشور است. کار‌شناسان معتقدند که این مساله متوجه روش‌های سنتی آبیاری به‌جای روش‌های نوین در بخش کشاورزی است؛ بخشی که ۹۲ درصد منابع آبی کشور را به خود اختصاص داده و بزرگ‌ترین و مهم‌ترین مصرف کننده آب است. فشار بی‌امان برداشت‌های زیرزمینی و استفاده از ۹۰ درصد منابع آبی در کشاورزی و باغات، منابع آبی را به شدت کاهش داده؛ به‌گونه‌ای‌که از ۲۷۰ میلیارد متر مکعب آب استحصال شده، فقط ۱۳۰ میلیارد متر مکعب آن تجدید می‌شود و بقیه هدر می‌رود. بدیهی است که خشکسالی ، کاهش شدید منابع آبی و به تبع آن تغییر اقلیم در مناطق عمده ای از کشور ، کشاورزی و دام پروری را که دو زمینه مهم اشتغال جمعیت روستایی کشور است، به صورت جدی تهدید می کند؛ به گونه‌ای که اگر امروز به خود روستاییان نیز رجوع شود، عملا آینده ای را برای خود در روستاها متصور نیستند و منتظر فرصتی هستند تا به شهرها مهاجرت کرده و در آنجا ساکن شوند.

با این اوصاف، باید نسبت به بحران آب و چالش مهاجرت از روستاها تدابیر جدی اندیشیده شود. طبق آمار به دست‌آمده از سرشماری نفوس و مسکن سال 95، جمعیت ساکن در نقاط روستایی با کاهش محسوسی روبه‌رو بوده است. در سال ١٣٩٥ معادل ٢٠ میلیون و ٧٣٠ هزار و ٦٢٥ نفر در روستاها ساکن بوده‌اند که نسبت به سال ١٣٩٠ معادل ٧٧٢ هزار و ٣٨٣ نفر کاهش یافته است که این روند افزایشی در مهاجرت، زنگ خطرهای جدی را برای مسئولین به صدا در می آورد ؛ چراکه جمعیت مهاجر، به دلیل فقر شدید در حاشیه شهرها ساکن می شوند و با وجود نرخ بیکاری و چالش‌هایی که در بحث اشتغال وجود دارد، اغلب درگیر بزهکاری و مشکلات اجتماعی پیچیده می‌شوند. از آن سو، کشور با چالش جدی در تامین مایحتاج اولیه مردم روبه‌رو خواهد شد و به ناچار باید هزینه زیادی را صرف واردات کند که به خودی خود در ارتباط با یک سری محصولات استراتژیک مثل گندم ، مساله پیچیده‌تر نیز می شود.

بر این اساس ورای شرایطی که بر مبنای فقر احساسی در پیش رو داریم، توجه هرچه بیشتر به فقر قابلیتی (به معنای فقری که به مثابه محرومیت از قابلیت یا توانمندی‌هایی است که اجازه زندگی بهتر یا باکیفیت‌تر را به فرد نمی‌دهد) باید در دستورکار دولت قرار گیرد. مقوله فقر و بیکاری، نیازمند سیاستگذاری های کلان در تمامی ابعاد از جمله بحث مهم محیط‌زیست و مدیریت بحران عظیم آبی است که اگر به درستی مدیریت نشود ، تبعات جدی برای کشور در پی خواهد داشت؛ چنانکه طبق آمارها پیش بینی می شود نرخ حاشیه نشینی با ادامه این روند و عدم مدیریت صحیح منابع آبی و ادامه یافتن خشکسالی به دو برابر برسد. پر واضح است که اگر چنین چیزی رخ دهد به هیچ عنوان نمی توان تبعات اجتماعی ، فرهنگی و امنیتی آن را مدیریت کرد و کشور دچار چالش‌های کلان و جدی خواهد شد. امید است که تدبیر دولت‌مردان به‌خصوص شخص دکتر روحانی ، بیش از پیش متوجه مسائل محیط‌زیستی کشور شود.

منبع:قانون

بیوچار می‌تواند از طریق چندین روش زمین کشاورزی را تقویت و هوا را تمیز کند

طبق تحقیقات پژوهشگران دانشگاه رایس ((Rice بیوچار (ماده زیستی نیم سوز) که از زباله های بازیافتی به دست می آید ممکن است بتواند هم رشد محصول را افزایش دهد و هم هزینه های سلامتی را با کمک به پاکسازی هوا از آلودگی ها کاهش دهد.

به گزارش ایانا از سایت "ساینس دیلی"، پژوهشگران دانشگاه رایس در علوم زمین، اقتصاد و مهندسی محیط زیست نشان داده اند که استفاده گسترده از بیوچار در کشاورزی می تواند هزینه های حفظ سلامتی را کاهش دهد، به ویژه برای آن هایی که در مناطق شهری نزدیک به زمین های کشاورزی زندگی می کنند.

بیوچار یک زغال چوب زمینی است که از ضایعات غذا، کود یا برگ تولید می شود. نشان داده شده است که علاوه بر خاک، کربن متخلخل نیز بازده محصولات را افزایش داده، نیاز به کود را کاهش می دهد و آلودگی های ناشی از نیتروژن ذخیره شده را که در غیر این صورت در اتمسفر آزاد می شود، کاهش می دهد.

این مطالعه به سرپرستی قصیده پورهاشم، دانشجوی دوره پسا دکتری در موسسه سیاست های عمومی بیکر رایس، در مجله انجمن شیمی امریکا به نام علوم و تکنولوژی محیط زیست منتشر شده است.

پورهاشم به همراه قاضی رسول، دانشجوی فارغ التحصیل مهندسی محیط زیست و روی ژانگ دانشجوی پسا دکتری، کارولین ماسیلو دانشمند زمین شناسی این دانشگاه، کن مدلاک اقتصاد دان انرژی و دانشمند محیط زیست و دانیل کوهان تلاش می کنند تا نشان دهند که ساکنان شهری در قسمت غرب مرکزی و جنوب غربی بیشترین نفع را از استفاده بیشتر از بیوچار در زمینه کیفیت هوا و سلامت خواهند برد.

آن ها می گویند ایالت هایی که در صورت استفاده از بیوچار بیشترین کاهش هزینه در زمینه حفظ سلامتی را خواهند داشت ایلینویز، سن دیگو کالیفرنیا و آریزونا خواهند بود.

پورهاشم می گوید: "پیش بینی مدل ما نشان می دهد که کاهش هزینه حفظ سلامتی در بعضی ایالت های نزدیک به زمین های کشاورزی می تواند در حدود میلیون ها دلار در سال باشد". "این نتایج اکنون با اندازه گیری تغییرات در آلاینده های هوا در مناطق خاص کشاورزی، آماده آزمایش شدن هستند."

پورهاشم متذکر شد که اندازه گیری کلیدی مورد نیاز در این رابطه، تعیین نرخ انتشار اکسید نیتریک خاک بعد از این است که بیوچار در زمین های کشاورزی اعمال می شود. بسیاری از مطالعاتی که تاکنون انجام شده نشان داده اند که بیوچار انتشار ترکیبات مرتبط با اکسید نیتروس را کاهش می دهد ولی تعداد کمی از آن ها میزان اکسید نیتریک را اندازه گیری کرده اند.

ماسیلو استاد زمین شناسی، محیط زیست و علوم گیاهی می گوید: "ما می دانیم که بیوچار بر چرخه نیتروژن خاک تاثیر می گذارد و این روشی است که از طریق آن اکسید نیتروژن را کاهش می ده". "بیوچار احتمالا میزان اکسید نیتریک را نیز به همین طریق کاهش می دهد. ما فکر می کنیم که تاثیرات محلی کاهش اکسید نیتریک ناشی از بیوچار می تواند بسیار مهم باشد."

اکسید نیتریک به دود و غبار شهری و باران اسیدی مربوط است. اکسید نیتریک همچنین توسط ماشین ها و نیروگاه ها نیز تولید می شود اما مطالعه این دانشگاه بر انتشار آن ها از طریق خاک کوددهی شده تمرکز دارد.

این تیم پژوهشی از داده ها ی سه مطالعه در زمینه انتشار اکسید نیتریک خاک در اندونزی و زامبیا، اروپا و چین استفاده کردند. این داده ها نشان می دهد که طیف وسیعی از انقطاع در انتشار اکسید نیتریک - از ۰ تا ۶۷ درصد- به نوع خاک، شرایط هواشناسی و خواص شیمیایی بیوچار مورد استفاده بستگی دارد.

آن ها با استفاده از ارقام بالاتر در محاسبات، مشخص کردند که ۶۷ درصد کاهش در انتشار اکسید نیتریک در ایالات متحده می تواند سالانه تاثیرات آلودگی هوای ناشی از کشاورزی بر سلامت را بیش از ۶۶۰ میلیون دلار کاهش دهد. آن ها نوشته اند که کاهش هزینه ها از طریق کاهش ذرات هوا – اکسید نیتریک- می تواند ۱۰ مرتبه بیشتر از کاهش آن ها در زمانی باشد که میزان اوزون کم شود.

کوهان، استادیار مهندسی عمران و محیط زیست می گوید: "کشاورزی به ندرت مورد توجه استراتژی های کنترل آلاینده های هوا قرار می گیرد". "کار ما نشان می دهد که تغییرات متعادل در روش های کشاورزی می تواند برای هوا و هچنین خاک مفید باشد."

مترجم: بهاران پدرام

منبع:ایانا

هراس هراز!

لیلا مرگن:

دپوی نامناسب زباله در حاشیه رودخانه هراز درست کمی بالاتر از سد منگل (هراز) نه تنها آب این رودخانه را آلوده می‌کند بلکه محصول تولید شده در بهترین خاک‌های ایران را هم مسموم می‌کند. در حالی دست و دلبازانه خاک کشور را با دپوی غیر بهداشتی زباله نابود می‌کنیم که کارشناسان وضعیت منابع خاک ایران را بحرانی‌تر از آب اعلام می‌کنند. رودخانه هراز با شیرابه حاصل از زباله‌های دپو شده در کوه شاه زید آلوده می‌شود و این آلودگی، خاک مرغوب کیلومترها دورتر از محل دفن زباله را از طریق آبیاری با آب رودخانه هراز آلوده می‌کند. برای حذف این آلودگی از خاک، حتی اگر همین امروز دست به کار شویم دیر است و به سالیان درازی زمان نیاز داریم. به این ترتیب، با بی‌تدبیری در دفع پسماند، نه تنها منابع پایه را نابود می‌کنیم بلکه سرطان را به خانه ساکنان شمال صادر می‌کنیم.

اینجا در بخش شیمی درمانی بیمارستان امام خمینی (ره) از هر ۱۰ نفر چهار نفر شمالی هستند. مبتلایان به سرطان نمی‌دانند چرا به این بیماری هولناک دچار شده‌اند اما می‌دانند که سن سرطان در شمال کشور پایین آمده و جوان‌ترها در اوج جوانی، ناگزیرند با این غول هولناک دست و پنجه نرم کنند. گروهی که توان مالی بیشتری دارند با این امید که در پایتخت خدمات بهتری برای درمان بیماری سخت سرطان دریافت کنند، فرزندان خود را به تهران آورده‌اند و می‌گویند که بیمارستان‌های شمال هم مملو از بیماران سرطانی است. شور زندگی و درد بیماری در چشمان جوانان شمالی مبتلا به سرطان کاملا پیداست اما آنها نمی‌دانند که هوای مملو از بخارات سموم قارچ کش و علف کش و بخارات سموم کشاورزی، آب ناسالم آلوده به شیرابه زباله و یا ژنتیک، عامل شیوع این بیماری در بین آنها است. مسئولان نمی‌دانند یا نمی‌خواهند توضیح دهند که چرا مردم شمال کشور بیش از سایر نواحی به این بیماری مبتلا می‌شوند. برخی بر این باورند که مکان‌یابی نادرست محل‌های دفع زباله، آب را ناسالم کرده و مردم شمال را مبتلا به این بیماری صعب العلاج می‌کند. در برنامه کاری خود، سفر به محل‌های دفن زباله را پیش‌بینی می‌کنم که پیشنهاد سفر به مازندران برای بازدید از چند محل دپوی زباله این استان، از سوی یکی از همکارانم ارائه می‌شود. می‌پذیرم و با تیم خبرنگاران همراه می‌شوم. مسیر جاده هراز را طی می‌کنیم و به کوه شاه زید یکی از چندین مرکز دفن غیر بهداشتی زباله در شمال می‌رسیم. کوهی مملو از زباله همراه با بوی تعفنی که غیر قابل تحمل است. کارگران افغانی در لابه‌لای زباله‌ها مشغول بسته‌بندی مواد پلاستیکی هستند. ۳۰ سال است که این مکان برای دفن زباله‌های شهر آمل است. جنگل دامنش را بالا کشیده تا با این زباله‌ها آلوده نشود. اولین نشانه‌های رویش درختان درست در بالای معدن شن و ماسه‌ای که پشت این تل زباله قرار گرفته، قابل مشاهده است. در واقع در یک فضای چندین کیلومتری هیچ اثری از رویش گیاه و درختان جنگلی نیست در حالی که روزگاری در همین کوه مملو از زباله، درختان زندگی می‌کردند. معدن شن و ماسه در میان بوی تعفن ناشی از زباله‌ها دل کوه را می‌خراشد و تجارت پرسودی را برای صاحبش رقم می‌زند. اگرچه بازیافت زباله در دنیا اقدامی پر سود است اما در ایران همچنان دست و دلبازانه بدون توجه به مخاطرات ناشی از مصرف بیش از حد و عدم توجه به چرخه مواد، هرچه مصرف می‌کنیم را دور می‌ریزیم. سایت زباله شاه زید روزانه پذیرای مقدار معینی زباله است اما درست وقتی که تهران به دلیل آلودگی هوا تعطیل می‌شود، در تعطیلات مناسبتی نظیر نوروز و غیره، میزان زباله دریافتی در این سایت، دو برابر می‌شود و مصیبت‌های ناشی از این تل زباله نیز برای مردم شمال مضاعف می‌شود.

سد هزار، آلودگی را توسعه می‌دهد

شمال است و بارندگی. از غرب تا شرق دامنه‌های شمالی رشته کوه البرز حجم بارش‌ها از دو هزار تا ۶۰۰ میلمتر در سال تغییر می‌کند و از آنجا که دور ریز زباله تر توسط مردم شمال کشور و گردشگران، خیلی زیاد است، بارش و رطوبت هوا عصاره‌ای از زباله‌های فشرده شده روی هم تولید می‌کند که شیرابه نامیده می‌شود. مایعی غلیظ، سیاه، متعفن و البته سمی! کارشناسان پسماند می‌گویند انواع فلزات سنگین را می‌توان در این مایع یافت. زیرا در ایران چیزی به نام تفکیک پسماند هنوز معنی پیدا نکرده است. به جای آنکه زباله‌های تر تبدیل به کمپوست شده و در مزارع استفاده شود، بی‌استفاده در تلی آلوده به انواع زباله‌ها، شیرابه سرطان‌زا تولید می‌کند. از بالای تل زباله به جاده هراز نگاه می‌کنم. همان‌جایی که شیرابه‌های تجمع یافته از مسیر زیر زمین به سمت رودخانه جاری می‌شود، بدون کشت برنج باقی مانده است. شیرابه‌ها بعد از نفوذ در زمین به داخل رودخانه هراز رفته و در آب حل می‌شوند. این محلول سمی حتی می‌تواند کل حوضه آبریز رودخانه هراز شامل شهرهای آمل، بابل، فریدونکنار و نور را تحت تاثیر قرار دهد اما هرچه تلاش می‌کنم، مطالعه‌ای علمی درباره قدرت خودپالایی رودخانه هراز و میزان تاثیر این شیرابه بر خاک منطقه و سلامت محصولات آن نمی‌یابم.

کمی پایین‌تر از تل زباله شاه زید سد هراز در دست ساخت است. ساده‌ترین اصول هیدرولوژی می‌گوید که سدها تا شعاع خاصی باعث بالا آمدن سطح سفره‌های آب زیرزمینی می‌شوند. بر اساس مطالعات مدیریت پسماند هم هرچه سطح آب زیرزمینی بالاتر باشد، سرعت حل شدن شیرابه زباله در آب و میزان آلودگی موجود بیشتر می‌شود. اما در نهایت تعجب با فاصله کمی از سد منگل که در ۲۰ کیلومتری جنوب آمل واقع شده و قرار است ۶۴۵ میلیون متر مکعب آب در سال را برای اهداف کشاورزی تنظیم کند، تلی از زباله قرار دارد که با بالا رفتن سطح آب زیرزمینی در اثر آبگیری سد حتما سرعت نفوذ شیرابه به داخل آب نیز بیشتر می‌شود و توزیع آن در بین اراضی شالیزاری شدت می‌یابد. در واقع با ساخت سد هراز پول خرج کرده‌ایم تا سرطان تولید کنیم. حمید جلالوندی، مدیرکل دفتر ارزیابی زیست محیطی سازمان حفاظت محیط زیست در گفتگو با ایانا درباره ارزیابی زیست محیطی سد هراز و بررسی مخاطرات آتی این طرح می‌گوید: نمی‌دانم که این سد دارای ارزیابی زیست محیطی هست یا خیر. اما به خاطر دارم که در دولت یازدهم، برای ساخت این سد مجوزی صادر نشده است.

وی همچنین مکان‌یابی محل‌های احیاء و بازیافت زباله را مشمول ارزیابی‌های زیست محیطی دانسته و می‌گوید: دپوی زباله محلی موقتی است که باید به سرعت تخلیه شده و زباله‌های آن به جای دیگری منتقل شود تا دفن شده یا بازیافت شوند.

جلالوندی اضافه می‌کند: کار تخصصی تعیین محل دپوی زباله در حیطه وظایف دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست بوده و بحث‌های مرتبط با ارزیابی پروژه‌های فاضلاب و پسماند، به استان‌ها واگذار شده است، تا هرچه سریع‌تر مطالعات مربوط به این پروژه‌ها انجام شود. وی بیان می‌کند: از ۵۱ عنوان فعالیت، انجام ارزیابی ۲۰ فعالیت به استان‌ها محول شده است.

تاثیرپذیری محصولات تازه‌خوری بیش از محصولات باغی

مازندران ۴۴ درصد برنج ایران را تولید می‌کند. ۲۴۰ هزار هکتار اراضی شالیزاری در این استان وجود دارد و تولیدات این استان، بخشی از نیازهای غذایی مردم سراسر کشور را تامین می‌کند. پس شیرابه زباله‌ها هم که محصول مشترک مردم شمال و گردشگران این خطه است، احتمالا از راه آلوده کردن خاک و آب، بیماری را به تساوی در میان مشتریان برنج مازندران توزیع می‌کند. آن طور که یوسف رضا باقری عضو هیات علمی موسسه تحقیقات خاک و آب به ایانا می‌گوید: آلوده شدن خاک در اثر شیرابه‌های زباله‌ها بسیار راحت است اما پاکسازی چنین خاک‌هایی به زمان طولانی نیاز دارد. اما وی درباره میزان زمان مورد نیاز برای پاکسازی خاک‌های تحت تاثیر شیرابه زباله‌ها، مطالعه‌ای انجام نداده است.

باقری درباره تاثیر شیرابه‌ها بر سلامت مواد غذایی بیان می‌کند: مطالعات نشان می‌دهد که محصولات سبزی و صیفی و برنج میزان جذب بالای آلودگی دارند اما در درختان باغی میزان جذب مواد سمی کمتر است. در واقع میزان مخاطره حاصل از آب آلوده به پسماندهای خطرناک، در گیاهانی که مصرف تازه‌خوری دارند، بیشتر است.

وی وزارت بهداشت را مسئول بررسی و ارزیابی بیماری‌زایی آب آلوده به شیرابه زباله‌های کوه شاه زید معرفی کرده و تاکید می‌کند: پساب‌های تصفیه نشده و شیرابه زباله‌ها میزان آلودگی میکروبی خیلی بالایی دارند.

اگرچه بیش از ۳۰ سال است که در شاه زید زباله‌ها دپو می‌شود و شیرابه‌ها به داخل هراز می‌رود، گویا مطالعه علمی و دقیقی درباره اثر این شیرابه‌ها بر روی سلامت محصولاتی که از رودخانه هراز حق‌آبه دریافت می‌کنند، مطالعه نشده است. مردم به صورت تجربی وقتی ماهیان استخرهای پرورشی مُردند، فهمیدند که آلودگی رودخانه، نسل ماهی‌های بومی را هم در معرض تهدید قرار داده است و وقتی در زمین‌های مجاور کوه زباله شاه زید دیگر برنج عمل نیامد، دریافتند که این زمین‌ها به کار کشاورزی نمی‌آید! با این وجود مجتبی محمودی رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی مازندران در گفتگو با ایانا از تدوین طرحی برای بررسی اثرات پساب‌ها و شیرابه زباله‌ها بر اراضی کشاورزی خبر می‌دهد. وی می‌گوید: دو تا سه هفته قبل مسئله تدوین این طرح بررسی شد و پروپوزال آن تا پایان سال نهایی می‌شود.

محمودی یادآور می‌شود: این طرح مقدماتی، برای استعدادیابی اراضی است. یعنی بررسی خواهیم کرد که متناسب با شیرابه‌ای که تولید می‌شود آیا اراضی پایین دست استعداد این را دارند که در آنها کشت تداوم یابد یا خیر. زیرا بسته به نوع خاک، اثر شیرابه و آلودگی حاصل از آن متفاوت است.

به گفته وی انجام چنین طرحی حداقل دو سال طول می‌کشد و اگر اثبات شود برخی اراضی به دلیل آلودگی برای کشت و کار مناسب نیستند، برنامه‌هایی برای جلوگیری از تولید شیرابه تدوین خواهد شد.

در فضای مبهمی که نمی‌‎دانیم زباله چقدر در سلامت مردم شمال تاثیرگذار است، هر روز بر حجم تولید طلای سیاه در این منطقه افزوده می‌شود و ساکنان این خطه نیازمند محل‌های بیشتری برای دفع زباله هستند. طراحی سایت‌های جدید از دست رفتن خاک بیشتر و آلودگی شدیدتر منابع آب و حذف جنگل‌ها را به همراه خواهد داشت، ضمن آنکه سرمایه‌های کشور نیز بدون بازیافت از دست خواهد رفت. در چنین فضایی عباس رضاییان به عنوان یک فعال اقتصادی دست به کار شده است تا با ثبت یک شرکت سهامی عام، هلدینگی برای ساماندهی زباله نوار شمالی کشور تاسیس کند. همایش آغاز به کار این شرکت قرار است در آذرماه برگزار شود و هر ایرانی در این شرکت سهامی عام، یک سهم ۱۰ هزار تومانی خواهد داشت. آن طور که رضایی می‌گوید: موسسان این شرکت پس از تاسیس و ثبت آن، برای جذب سرمایه خارجی و تکنولوژی مناسب دفع پسماند در شمال کشور و همچنین سایر اقدامات دوست‌دار محیط زیست، وارد عمل خواهند شد.

منبع:ایانا

اعلام وضعیت فوق‌العاده در 6 نقطه ساحلی مازندران

به دلیل افزایش حجم آلاینده میکروبی، مدیرکل محیط زیست مازندران در 6 نقطه از سواحل دریا در استان وضعیت فوق‌العاده اعلام کرد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست استان مازندران، به فصل دریا که می‌رسیم، ضعف در زیرساخت‌های استان مازندران به شدت خودنمایی می‌کند.

عمده‌ترین اشکالات در طرح‌های دریا در سنوات گذشته بحث غریق و غیربهداشتی بودن طرح‌های سالم‌سازی بود که در سال‌های اخیر بحث آلودگی دریا هم مطرح است.

وضعیت آلودگی در سطح سواحل استان به حدی شکننده و بغرنج است که محیط زیست در مازندران اقدام به معرفی 10 طرح آلوده کرد و به نظر می‌رسد که روند آلودگی رو به افزایش است که مدیرکل محیط زیست در 6 طرح دریا در استان اعلام وضعیت فوق‌العاده کرده است.

مدیرکل محیط زیست مازندران که در شبکه طبرستان سخن می‌گفت، در ارتباط با وضعیت آلودگی دریا اظهار کرد: بحران ورود آلودگی و فاضلاب به دریای خزر بزرگترین دریاچه جهان بحران جدیدی است.

ابراهیمی کارنامی با اعلام اینکه اولویت‌بندی برای کارها و فعالیت‌ها برای جلوگیری از تخریب محیط زیست در مازندران انجام نشده است، گفت: مدیریت پسماند در مازندران مناسب نیست ولی در حال حاضر اولویت برای ساماندهی پسماند در دستور کار قرار گرفت.

مدیرکل محیط زیست مازندران خاطرنشان کرد: فعالیت‌هایی که در ساحل انجام می‌شود مورد تایید نبوده و فعالیت‌های خارج از ساحل نیز به تنش در حوزه محیط زیست استان دامن می‌زند.

وی با اعلام اینکه برخی از سدسازی‌ها باعث کاهش حجم آب رودخانه‌ها می‌شود، گفت: خودپالایی در بین روخانه‌های استان مازندران از بین رفته است.

ابراهیمی کارنامی با بیان اینکه حریم رودخانه‌ها به دلیل ساخت و سازها از بین رفته که در نتیجه آن امکان کنترل و نظارت مناسبی وجود ندارد، افزود: در خارج از ساحل نیز فعالیت‌های موجود وضعیت مناسبی نداشته، باید مهندسی فرایند برای این واحدها صورت گیرد و شبکه تصفیه فاضلاب هرچه زودتر گسترش یابد.

وی در ارتباط با وضعیت شناگاه‌های مازندران بیان کرد: با بررسی انجام شده از 55 شناهگاه دریای خزر در حوزه مازندران، 12 شناهگاه آلودگی دارند که 6 شناگاه وضعیت بحرانی و 6 شناگاه دیگر آلودگی فوق بحرانی دارند که باید سعی شود منشا آلودگی چه در ساحل و یا فراساحل کنترل شود.

از اظهارات مدیرکل محیط زیست مازندران مشخص می‌شود که بخش عمده از منشا آلودگی دریایی خزر فراتر از سواحل است.

انتقال شیرابه‌های زباله از نزدیکترین نقاط به ساحل دریا و همچنین انتقال پساب‌های صنعتی و کشاورزی منشا آلودگی است که به نظر می‌رسد در این زمینه دغدغه چندان جدی از گذشته و در حال حاضر وجود ندارد که اوضاع به حدی بغرنج است که مدیرکل محیط زیست به راحتی در ارتباط با وضعیت آلوده 6 نقطه از دریا اعلام نگرانی جدی کند.

سلامت نیوز

سیاست‌های دیکته شده در حوزه آب جواب نمی‌دهد

 

حلقه مفقوده در مدیریت کلان آب کشور، این است که طی سال‌های گذشته ما همواره به‌دنبال راه‌حل‌های فنی بودیم و هستیم درحالی‌که این تنها راه‌حل نیست و باید به‌دنبال راه‌حل‌های مبتنی بر بازار و اقتصاد باشیم.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همشهری، وزیر نیرو چهارشنبه گذشته منتقدان سدسازی را افرادی رمانتیک عنوان کرد که دیدگاه‌های درستی نسبت به مسائل واقعی جامعه ندارند.

به گزارش، چیت چیان که دانش آموخته مهندسی صنایع است، گفت که ما با یک مسئله رمانتیک روبه‌رو نیستیم بلکه مردم برخی مناطق ما نیازمند ساخت و بهره‌برداری از سدها هستند. گردش صنعت ما به آب نیاز دارد. کشاورزی و تولید غذای مردم نیاز به آب دارد. کسانی که می‌گویند ساختن سد ضرورت ندارد، بیان کنند که اگر این سدها نبود چه مشکلاتی داشتیم؟ این گفته‌های وزیر نیرو نشان می‌دهد که مدیریت کلان آب کشور همچنان راهکار مقابله با بحران کم آبی را دراجرای طرح‌های فنی و اجرای سازه‌های عظیم پرهزینه می‌داند؛ اما مقابله با بحران کم آبی برخلاف این گفته‌های وزیرنیرو را باید در راهکارهای دیگری جست وجو کرد.

دکتر احمدعلی کیخا نماینده مردم سیستان، که دکتری اقتصاد آب از استرالیا دارد و پیش از این یک دوره نمایندگی مجلس و معاونت سازمان حفاظت محیط‌زیست را نیز تجربه کرده است، به راهکارهای قابل تاملی اشاره می‌کند.

او در گفت‌وگو باهمشهری برخلاف متولیان منابع آب کشور، راهکار نجات از بحران کم آبی را فقط در اجرای سدها و طرح‌ها ی انتقال آب بین حوضه‌ای در کشور نمی‌داند اگر چه در عین حال یادآور می‌شود تجربه‌های انتقال آب در سایر کشورها ازجمله چین وجود دارد؛ به‌طوری که 48.5میلیارد مترمکعب آب سالانه بین شمال و جنوب چین جابه‌جا می‌شود اما در آنجا این انتقال با توجیهات متعدد اقتصادی و زیست‌محیطی اجرا می‌شود آیتمی که در کشور ما در طرح‌های انتقال آب و سدسازی کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد.

این عضو کمیسیون کشاورزی، ‌آب و منابع طبیعی مجلس می‌گوید: زمانی که معاونت طبیعی سازمان حفاظت محیط‌زیست را برعهده داشتم در سفری به کرمان درجلسه‌ای که استاندار کرمان هم حضور داشت طرح‌های انتقال آب از خلیج‌فارس و عمان و سایر حوضه‌های بالادستی به کرمان با هدف تأمین آب صنعت مطرح شد؛ طرحی که اجرای آن بنا به اعلام مسئولان استانی 12هزار میلیارد تومان هزینه نیاز داشت و انجام آن چند سال طول می‌کشید قیمت تمام‌شده هر متر مکعب آب هم از طریق این طرح برای صنعت به گفته ایشان حدود 6هزار تومان برآورد شده بود. همانجا مطرح شد که یک مترمکعب آب در زراعتی مثل گندم حدود 100تومان عایدی دارد. حتی اگر در بهترین شرایط ارزش افزوده هر مترمکعب آب هزار تومان باشد یعنی اینکه مقرون به صرفه است که این آب را به بهای بیش از ١٠٠٠ و تا سقف 6هزار تومان نه چند سال بعد بلکه همین الان خرید و در اختیار بخش صنعت گذاشت. کاری که به‌راحتی با ایجاد بازار آب و بانک آب شدنی است و نیازی به این همه سرمایه و زمان ندارد.

راهکارهای نو
کیخا معتقد است: حلقه مفقوده در مدیریت کلان آب کشور، این است که طی سال‌های گذشته ما همواره به‌دنبال راه‌حل‌های فنی بودیم و هستیم درحالی‌که این تنها راه‌حل نیست و باید به‌دنبال راه‌حل‌های مبتنی بر بازار و اقتصاد باشیم.

او در توضیح این مطلب می‌افزاید: در فرایند تولید محصول باید ارزش تولید نهایی حداقل برابر با قیمت یا هزینه آب باشد؛ اما آیا در شرایط موجود، بازدهی یک مترمکعب آب مصرف شده برابر با هزینه تولید یک مترمکعب آب هست؟ مسلما این محاسبات در فرایند تولید محصول در کشور ما هنوز جایی ندارد.

کیخا تأکید می‌کند: زمانی مصرف‌کنندگان آب و کشاورزان برای تولید محصول به‌صورت بهینه عمل می‌کنند که هزینه واقعی آب را در محاسبات خویش لحاظ نمایند. این هزینه البته هزینه دسترسی به آب یعنی هزینه برق و نیروی انسانی برای حفر چاه و قنات و انتقال آن نیست بلکه هزینه واقعی آب، فرصتی است که در جای دیگری می‌تواند صرف مواردی شود که منافع اجتماعی آن بسیار بیشتر از تولید محصول است. برای مثال، ما در حوزه ارومیه آب را به کشاورزی اختصاص دادیم درحالی‌که دریغ کردن حقابه زیست‌محیطی و اختصاص دادن آن به کشاورزی، هزینه‌ای بسیار سنگین را به جامعه تحمیل کرد.

این دانش آموخته اقتصاد آب، تغییر الگوی کشت را برخلاف بسیاری از کارشناسان، یک نکته انحرافی می‌داند و تصریح می‌کند: برخی تصور می‌کنند باید الگوی کشت را به کشاورزان تحکم کنند درحالی‌که بنا برعلم اقتصاد، نمی‌توان به کشاورز دیکته کرد که چه محصولی بکارد یا نکارد؟ بلکه باید با اعمال سیاست‌های مناسب اقتصادی ازجمله سیاست‌های حمایتی و تشویقی تولید محصول و کشاورز را جهت داد؛سیاست‌هایی که منجر به تأمین امنیت ملی و الگوی تولید پایدار منجر شود.

به باور این استاد دانشگاه، اگر دولت فکر می‌کند استفاده از شیوه‌های مدرن آبیاری باید جایگزین شیوه غرقابی شود باید کشاورزان را به سمتی هدایت کند که شیوه مدرن برای آنها اقتصادی و قابل توجیه باشد. کشاورز اگر به این باور برسد که آبیاری مدرن توجیه اقتصادی دارد آن را می‌پذیرد و اجرا می‌کند درغیر این صورت سیاست‌های دیکته شده راه به جایی نخواهد برد.

راهکارهای مقابله با بحران آب
دکتر کیخا که دیدگاه هایش در مورد مسائل آب آن اندازه قابل بوده که اخیرا «فدراسیون صنعت آب» در نامه‌ای به معاون اول رئیس‌جمهور خواستار استفاده از دیدگاه‌های وی در مدیریت کلان آب کشور شده است، «اصلاح ساختار مدیریتی در همه حوزه‌های مرتبط با آب، محیط‌زیست و کشاورزی»، « استفاده از ابزارهای اقتصادی و راه‌حل‌های مبتنی بر بازار در مدیریت منابع آب کشور» و « تمرکز دولت بر استفاده از فناوری‌ها و تکنیک‌هایی که منجر به افزایش بهره‌وری آب» را 3راهکار اساسی برای مقابله با بحران آب کشور عنوان می‌کند و می‌گوید که زمان تکیه صرف بر اجرای راهکارهای فنی برای مقابله با بحران آب به پایان رسیده است.

سلامت نیوز

گفت و گو با مردی که تارزان آب وهوای جهان است!

بیلی بار (Billy Barr) طی بیش از چهار دهه فعالیت، بیش از ۱۲ هزار داده هواشناسی جمع آوری کرده که منبع اطلاعاتی بی نظیری برای دانشمندان و محققان حوزه های مختلف است.

به گزارش خبرآنلاین به نقل از سیناپرس،اگر قصد دارید اطلاعات کاملی در مورد وضعیت آب و هوایی منطقه گوتیک (Gothic) در کلرادو داشته باشید، بیلی بار بهترین گزینه است. بیلی، دانش آموخته علوم محیط زیست در شهر گوتیک، برای شروع تحقیقاتش به یک معدن قدیمی رفت و خانه تمام خورشیدی خود را در این منطقه احداث کرد.

از زمستان ۱۹۷۴، این شهروند- دانشمند در این منطقه ساکن شده و به صورت روزانه، مشاهدات خود از محیط اطراف ثبت کرد؛ این داده ها شامل: کمترین و بیشترین درجه حرارت، میزان بارش برف، عمق برف، مقدار آب، تراکم آب، زمان ظاهر شدن، ناپدید شدن و مهاجرت حیوانات است.کاری که در ابتدا، ترکیبی از کنجکاوی شخصی و یک عادت قدیمی برای ثبت اطلاعات بود، تبدیل به یکی از باارزش ترین منابع اطلاعاتی برای دانشمندان و پژوهشگران علوم آب و هوایی شده است.

در بسیاری از تحقیقات علمی و دانشگاهی، به اطلاعات جمع آوری شده توسط بیلی استناد شده است و این داده ها، یکی از مفیدترین اطلاعات برای بررسی تأثیرات تغییرات آب و هوایی محسوب می شوند.

بیلی بار در گفتگو با نشنال جئوگرافیک، به سوالاتی مختلفی درباره زندگی و فعالیت هایش پاسخ داد:

چرا تصمیم گرفتید در گوتیک بمانید؟

خارج از این شهر بسیار استرس داشتم و فرد خوشحالی نبودم؛ البته اینطور نبود که در این شهر همه چیز عالی باشد، اما در اینجا احساس آرامش بیشتری می کردم، بنابراین تصمیم گرفتم در این شهر بمانم.

چه عاملی این انگیزه را در شما ایجاد کرد که به جمع آوری داده های هواشناسی بپردازید؟

زمانی که در شهر زندگی می کنید، یاد می گیرد که چگونه از خیابان عبور کنید. گاهی برخلاف قرمز بودن چراغ، از عرض خیابان عبور می کنید، تنها به این دلیل که خودرویی درحال عبور از خیابان نیست. شما در هر محیطی که زندگی کنید، نحوه زندگی در آن را فرا می گیرید و اینجا هم محل زندگی من است و برف، بر کل زندگی من تأثیر گذاشته است.

در طول این سال ها هر آنچه را می دیدم، ثبت می کردم؛ از پرندگانی که مشاهده می کردم، از پستاندارانی که می دیدم و از دیدن همه چیز لذت می بردم. تمام آنچه طی این چند دهه ثبت کرده ام، اکنون به اطلاعات مفیدی برای دیگران تبدیل شده اند.

کارتان را چگونه ادامه دادید؟

در دهه ۱۹۹۰ میلادی، دیوید اینوی (David Inouye) با آغاز فصل تابستان، فنولوژی گیاهان منطقه را مورد بررسی قرار داده و هر سال، روند فعالیت گلها را ارزیابی می کرد. او این اطلاعات را با یک روش علمی انجام داده و در اختیار سایر افراد در حوزه های مرتبط با گیاهان و پستانداران قرار می داد.

چند سال قبل، بررسی داده هایی که جمع آوری کرده بودم را آغاز کردم و روند آب و هوایی طی هر ماه از فصل زمستان را ترسیم کردم؛ سپس این اطلاعات را در وب سایت شخصی ام قرار دادم.

زمانی که درحال جمع آوری این داده ها بودید، متوجه تغییر خاصی در مبحث تغییرات آب و هوایی شدید؟

درحال حاضر بیش از ۱۲ هزار داده هواشناسی در اختیار دارم. در شروع کارم، با تغییرات خاصی مواجه نشدم. تغییرات آب و هوایی تقریبا از ۱۰ یا ۱۵ سال شکل جدی به خود گرفتند. ۶۷ رکورد بالا داریم که تنها مربوط به ۳ زمستان گذشته هستند و ۴۸ درصد از رکوردهای بالا نیز مربوط به سال ۲۰۱۰ به بعد هستند. ۴۷ رکورد پایین، مربوط به ۱۰ سال نخست فعالیت من هستند.

حقیقت این است که شرایط آب و هوایی درحال تغییر است، چه بخواهیم چه نخواهیم، چه آن را قبول داشته باشیم یا نداشته باشیم. به داده های من نگاه کنید - این یک خط مستقیم نیست. در طی ۴۰ سال شاهد این تغییرات بوده ایم، نه ۴۰۰ سال.

داده های جمع آوری شده توسط شما بسیار مورد توجه قرار گرفته اند. آیا این مسأله تغییر در زندگی شما ایجاد کرده است؟

فکر نمی کنم. اما جالب است که نتایج تحقیقات خود را بویژه در مورد دوره های بارش برف سنگین در اینترنت مشاهده کنید. بیشتر فکر می کردم که سبک زندگی من مورد توجه (کارگردانان) هالیوود یا بالیوود قرار بگیرم که اینطور نشد.

و در ادامه چه برنامه ای دارید؟

ابتدا کار جمع آوری داده ها را آغاز کردم. با ورود کامپیوتر، این داده ها را در اکسل وارد کردم که کار را بسیار ساده تر کرد. این کار را هر روز انجام می دهم. داده های زیادی هستند که مورد توجه مردم قرار می گیرند و بسیاری از آنها، به صورت آنلاین از این داده ها استفاده می کنند. داده های خام زیادی در اختیار دارم که آماده سازی آنها زمان بر است.

در سلامت کامل بسر می برم و زمستان گذشته بیش از ۹۶۰ کیلومتر اسکی کردم؛ اما به هرحال اکنون ۶۶ سال از سنم گذشته است و ممکن است هر اتفاقی برایم پیش بیاید. قصد دارم تا زمانی که می توانم، شاید تا ۵ سال آینده، در اینجا بمانم و اطلاعات مربوط به ۵۰ سال زمستان این منطقه را ثبت کنم.

منبع:ایانا