منابع طبیعی سقز

بیان مسائل و مشکلات منابع طبیعی و محیط زیست

منابع طبیعی سقز

بیان مسائل و مشکلات منابع طبیعی و محیط زیست

استفاده از مطالب این وبلاگ با ذکر منبع بلامانع می باشد.

پیوندهای روزانه

۱۰۳ مطلب در فروردين ۱۳۹۶ ثبت شده است


دانشمندان دانشگاه استنفورد، کالیفرنیا و ناسا با مطالعه داده‌های ماهواره‌ای جدید پی بردند که دهه‌ها پمپاژ بیش از حد آب‌های زیرزمینی به‌دلیل تغییر لایه‌های رس در دره مرکزی کالیفرنیا، باعث کاهش توانایی آبخوان برای ذخیره آب شده است.

به گزارش وبلاگ منابع طبیعی سقز به نقل از  ایانا از شبکه اخبار محیط زیستی، این مطالعه که در مجله تحقیقات منابع آب به‌صورت آنلاین منتشر شده، نشان می‌دهد که پمپاژهای بیش از حد باعث شده تا در خشکسالی‌های اخیر ۲۰۱۰-۲۰۰۷، آبخوان دره San Joaquin به‌طور دائمی بین ۴۱۴ تا ۷۴۷ میلیون مترمکعب از حجم خود را از دست بدهد.

دره San Joaquin یکی از بزرگترین مراکز کشاورزی ایالات متحده با تولید سالانه ۱۷ میلیارد دلار محصولات کشاورزی است.

به عقیده تیم تحقیقاتی مطالعه انجام شده، مثال خوبی از استفاده از ماهواره رصد زمین برای پاسخ به سوالات در مورد پایداری منابع آب در این سیاره است.

به گفته دکتر رایان اسمیت، یکی از محققان این مطالعه، فرونشست زمین زمانی اتفاق می‌‎افتد که فشار آب در زیر سطح زمین به سطوح بحرانی برسد. وقتی که حجم بالایی آب‌های زیرزمینی از بین رفته باشند، این امر باعث فشرده شدن رسوبات در لایه‌های زیرزمین می‌شود. همانطور که شما پمپاژ آب‌های زیرزمینی را در آبخوان ادامه می‌دهید، فشار آب در منافذ کوچک رسوبات افت می‌کند. این امر باعث کاهش توانایی آبخوان در نگهداشت زمین بالای سطح آبخوان می‌شود و باعث سقوط و فروپاشی لایه‌های زیرین خاک شده و بدین ترتیب فرونشست در سطح زمین آشکار می‌شود.

اگر آب بیش از حد از آبخوان‌ها استخراج شود، مخصوصا در نواحی که لایه‌های خاک رس دارند، متراکم شدن لایه‌های خاک به‌دلیل افت فشار آب باعث ایجاد حالت غیرقابل برگشت می‌شود و توانایی خاک برای حفظ و نفوذ آب از دست می‌رود، از این رو آبخوان ظرفیت دریافت آب خود را به‌طور دائم از دست می‌دهد.

به گفته دکتر نایت از موسسه محیط زیست استنفورد، وقتی آب بیش از حد از لایه‌های رس خارج می‌شود، ساختار آن به حدی تغییر می‌کند که فضای ذخیره‌سازی آب به این لایه کمتر باز می‌گردد.

دانشمندان در مقاله حاضر داده‌های خشکسالی اخیر کالیفرنیا مربوط به سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ را در بررسی نکرده‌اند. با این حال دکتر اسمیت می‌گوید: اگر چه مقاله حاضر خشکسالی‌های اخیر را مورد مطاله قرار نداده است، ولی من فکر می‌کنم می‌توان با اطمینان گفت که خشکسالی‌های اخیر ممکن است به همان اندازه و یا حتی بیشتر، در فرونشست و تراکم دائم لایه‌های زمین در منطقه مورد مطالعه موثر باشند. اسمیت ادامه می‌دهد، دلیل مهم این است که میزان کاهش آب در این دوره افزایش یافته است، این مسئله باعث می‌شود تا سطح آب‌های زیرزمینی پایین برود.

به عقیده نایت یکی از راهکارها می‌تواند توسط کشاورزان منطقه اجرا شود. این راهکار اجتناب از برداشت آب‌های زیرزمینی در نواحی است که لایه‌های رسی دارند و به جای آن برداشت از مناطقی است که حاوی لایه‌های شن و ماسه هستند. بدین ترتیب فشردگی لایه‌های زمین کمتر می‌شود. البته استفاده از این راهکار تنها با ابزارهای مطالعاتی ژئوفیزیکی امکان پذیر است. تشخیص لایه‌های زیرین خاک و تفکیک لایه‌های رسی از شن و ماسه‌ای چندان هم آسان نیست.

ترجمه: شهره صدری خانلو

منبع:ایانا

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ فروردين ۹۶ ، ۰۷:۵۴
پیمان صاحبی


روزنامه نگاران کشاورزی شرکت کننده در همایش فدراسیون بین المللی روزنامه نگاران کشاورزی ۲۰۱۷(International Federation of Agricultural Journalists (IFAJ و رهبران از DuPont Pioneer (تولید کننده بزرگ امریکا در زمینه بذر هیبریدی ) و کارشناسانی از آفریقای جنوبی نشان دادند که آموزش منظم کشاورزی یکی از نیروهای محرک توسعه بخش کشاورزی است.

به گزارش وبلاگ منابع طبیعی سقز به نقل از ایانا از آل افریکا، در گردهمایی که با عنوان " Africa Forum " در هتل Leriba در پرتوریا روز یکشنبه ۹ آوریل برگزار شد، شرکت کنندگان معتقد بودند که برای ایجاد یک انقلاب مثبت در بخش کشاورزی، روزنامه نگاران باید قادر به ارسال پیام های مثبت به کشاورزان باشند.

KinyuaM'Mbijjewe، مسئول ارتباطات در سینگنتا (Syngenta) آفریقا، شرکت کشاورزی و پیشرو در زمینه بهبود امنیت غذایی جهانی ، گفت: "آفریقا با داشتن زمین های گسترده و قابل کشت ، دارای پتانسیل خوبی در زمینه رشد کشاورزی است وکشاورزی بزرگترین عامل برای رشد اقتصادی آفریقا به شمار می رود."

وی گفت: "آفریقا به طور پیوسته می تواند در تولید مواد غذایی رشد کند در حالی که در این زمینه موسسات و روزنامه نگاران می توانند کشاورزان را از وجود پتانسیل های شان آگاه کنند. "

اوون رابرتس ،رئیس IFAJ، گفت: " این همایش نشان داد که تقاضای رو به رشد و بهبود کشاورزی آفریقا ، ابزاری برای تشویق کشاورزان خواهد بود. همچنین IFAJ نشان داد که یکی از ابزارهای مهم برای بهبود کشاورزی ، سرمایه گذاری روی افراد جوان است."


De Jager ، از Pan-African Farmers Association ، گفت: "کشاورزان آفریقایی یک جهش خوبی در بخش کشاورزی در دهه گذشته داشته اند. همچنین باید یک تغییر مشابه در میان روزنامه نگاران اتفاق بیفتد چراکه در جهان کشاورزی از طریق دریچه دیدگان شما دیده می شود، بنابراین شما باید این بخش را به گونه ای جذاب نشان داده تا جوانان تشویق شوند که به این بخش روی آورند".

Scott Angle ، از مرکز توسعه بین المللی کود معتقد است، هنوز آن طور که باید پیام مناسب ، به جوانان نرسیده تا آن ها در تولید محصولات کشاورزی و بهره وری شرکت کنند.


این درحالی است که قاره آفریقا دارای زمین های قابل کشت و حاصلخیز بسیاری است، اما در عین حال همچنان بدون استفاده مانده اند. بسیاری از مردم آفریقا کشاورزی را به عنوان یک ابزاری برای تامین غذا در سطح خانواده خود می دانند، در حالیکه از یاد برده اند که کشاورزی می تواند به عنوان یکی از بزرگترین بخش ها در زمینه اشتغال باشد.

در همایش آفریقای جنوبی، نشان داده شد که ظاهرا همه کشورهای آفریقایی با مشکلات مشابه رو به رو هستند، برای بهبود این بخش و اطمینان از برداشت مناسب در مزارع، به روزنامه نگاران و همکاران شان توصیه شد تا بخش خصوصی را برای مشارکت فعال و حمایت از کشاورزان تشویق کنند و در انتشار دستاوردهای مثبت کشاورزان تلاش کنند.

همچنین Inoussa Maiga، روزنامه نگار ی از بورکینا فاسو و بنیانگذار تلویزیون آنلاین تجارت محصولات کشاورزی گفت: "روزنامه نگاران آفریقایی در حالی به کار ادامه می دهند که با کمبود تجهیزات مواجه هستند." 

در همین راستا شرکت کنندگان در همایش خواستار ایجاد انجمن صنفی روزنامه نگاران آفریقایی شدند تا بهتر بتوانند به ترویج روزنامه نگاری کشاورزی و قدرت بخشیدن به کشاورزان کمک کنند.

ترجمه: فرحناز سپهری

منبع:ایانا

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ فروردين ۹۶ ، ۰۷:۵۳
پیمان صاحبی


دانشگاه صنعتی مالزی (Universiti Teknologi Malaysia (UTM) ، در تاریخ ۱۱ آوریل به طور رسمی یک قرارداد سرمایه گذاری مشترک را با VSolar Group Berhad (شرکت در زمینه کسب و کار انرژی های تجدید پذیر در مالزی کار می کند ) برای ورود تجهیزات در مقیاس بزرگ در زمینه انرژی تجدید پذیر امضا کرد.

به گزارش وبلاگ منابع طبیعی سقز به نقل از ایانا از وب سایت مالزی سندی گست با این حرکت و مشارکت عمومی - خصوصی ، مالزی به سمت کشاورزی خورشیدی با مقیاس تجاری پیش می رود، سرمایه گذاری مشترک از سوی دو طرف باعث شده تا امکان توسعه انرژی خورشیدی و انجام فعالیت های تحقیق و توسعه در مقیاس تجاری فناوری انرژی های تجدید پذیر انجام شود.

از طریق این توافق، UTM قادر خواهد بود تا به شناسایی و ایجاد یک سایت مناسب حدود بیست جریب برای هر ده (۱۰) مگاوات انرژی خورشیدی و همراه با با افزایش ظرفیت تا سی (۳۰) مگاوات اقدام کند.

این در حالی است که VSolar Group Berhad به تازگی اعلام کرد که به دنبال اختصاص دو میلیون RM طی یک دوره چهار سال برای فعالیت های تحقیق و توسعه مربوط به توسعه فناوری فتو ولتائیک (۱)و پیشرفت های مرتبط با آن است.

Leung Kok Keung ، مدیر اجرایی VSolar Group Berhad توضیح داد: "هدف از این سرمایه گذاری مشترک ، ایجاد شراکت عمومی-خصوصی با UTM در زمینه ایجاد یک مرکز تولید انرژی خورشیدی و افزایش ظرفیت تولید آن است. همکاری با UTM باعث شده تا با استفاده از پتانسیل UTM توانایی های فنی گروه را افزایش دهیم. "

با این حال، درآمد حاصل از از نیروگاه پیشنهادی در حال حاضر نامشخص است چراکه میزان نرخ هر کیلووات ساعت در اختیار کمیسیون انرژی قرار دارد.

وی با اشاره به این که این گروه در زمینه نیروگاه های خورشیدی در مقیاس بزرگ کار کرده افزود: "اما پیدا کردن یک محل مناسب که اجازه دهد تا برای تحقیق و توسعه، و بهبود این تکنولوژی کار کنیم از مواردی است که باید به آن پرداخته شود."

ترجمه: فرحناز سپهری

۱- فتوولتاییک (: Photovoltaics) یا به اختصار PV، یکی از انواع سامانه‌های تولید برق از انرژی خورشیدی است. در این روش با بکارگیری سلول‌های خورشیدی، تولید مستقیم الکتریسیته از تابش خورشید امکان‌پذیر می‌شود.

منبع:ایانا

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ فروردين ۹۶ ، ۰۷:۵۱
پیمان صاحبی


خبرگزاری کشاورزی ایران (ایانا)-لیلا مرگن:

چهارشنبه گذشته جلسه‌ای با حضور رئیس سازمان جنگل‌ها، رئیس شورایعالی جنگل و معاون امور جنگل‌های سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور با مجریان طرح‌های جنگلداری شمال برگزار شد. هدف از برگزاری این جلسه، تبادل نظر برای اجرای طرح تنفس و مصوبه مجلس اعلام شد. محل برگزاری آن نیز معاونت امور جنگل واقع در ستاد چالوس بود. در این جلسه خدا کرم جلالی رئیس سازمان جنگل‌ها تاکید کرد: مسئله استراحت جنگل و توقف بهره‌برداری تجاری از جنگل‌های شمال (تنفس جنگل) مسئله‌ای نبوده که به سازمان جنگل‌ها تحمیل شود. بلکه این تصمیم، بر اساس مطالعات شورایعالی جنگل و جمع‌بندی‌های کارشناسی از وضعیت اکوسیستم‌های طبیعی، در خود سازمان جنگل‌ها پایه‌ریزی شده است.

خداکرم جلالی رئیس سازمان جنگل‌ها در جلسه روز چهارشنبه بیان کرد: اگر طرح‌های جنگلداری با رعایت اصول علمی و فنی در جنگل اجرا شوند، مخرب جنگل نخواهند بود.

وی با اشاره به مصوبه دولت در سال ۹۲ (برنامه بهینه سازی پایش، حفظ، بهره برداری و مدیریت جنگل های کشور) که برداشت از جنگل‌ها را مشروط به بهره‌برداری از درختان شکسته، افتاده و آفت زده کرده است، حجم برداشت از جنگل پس از این مصوبه را دارای کاهش ۳۴ درصدی نسبت به دوره قبل از تصویب این قانون، اعلام کرد.

به گفته جلالی روند کلی تخریب منابع طبیعی سبب شده مجامع جهانی به مسئله حفاظت از این منابع توجه کنند. جنگل‌های جهان صدمات زیادی دیده و از هشت میلیارد هکتار جنگل در سراسر کره زمین، فقط چهار میلیارد هکتار باقی مانده است. در طول قرن بیستم، یک میلیارد هکتار از وسعت جنگل‌های جهان کاهش یافته است.

وی گفت: افزایش غلظت گازهای گلخانه‌ای، بحث گرمایش زمین و آثار و نتایج این موضوع که مسئله کمبود آب شیرین و بیابان‌زایی را به همراه داشته است، ایران را نیز به شدت تحت تاثیر قرار داده است. گرمایش زمین سبب شده ایران بیش از ۱,۵ درجه افزایش درجه حرارت را تجربه کند و این مسئله تبخیر و تعرق در کشور را افزایش داده است. بر اساس بررسی‌های انجام شده، مصرف آب در گیاهان و درختان با هر درجه افزایش دما، حدود ۱۶ تا ۱۷ درصد افزایش می‌یابد.

رئیس سازمان جنگل‌ها ادامه داد: روند تغییرات اقلیمی سبب شده پدیده‌ای مثل ریزگردها، سیل و غیره مورد توجه مسئولان و مردم قرار گیرد. افزایش و ارتقای سطح فرهنگ عمومی منابع‌طبیعی و زیستی محیطی هم، در کشور نقش آفرین بوده است. در مقایسه با ۱۰ تا ۲۰ سال قبل، فضای فرهنگی و بینشی مردم نسبت به جنگل‌ها و مراتع، فضای سبز و محیط زیست تغییر کرده است.

وی با اشاره به پیشینه سخنان مقام معظم رهبری و رئیس جمهور درباره حفاظت از جنگل‌ها، عنوان کرد: سال گذشته مقام معظم رهبری در مراسم درختکاری که هر ساله به مناسبت هفته منابع طبیعی انجام می‌شود، بر قطع شدن دست سوداگران از جنگل تاکید کردند. شاید دیگران متوجه نشوند که این تذکر و توصیه به کجا باز می‌گردد اما ما می‌دانیم که خطاب ایشان به چه کسی بوده است.

جلالی اضافه کرد: امروز بحث توقف بهره‌برداری تجاری از جنگل‌های شمال تبدیل به قانون شده و خواسته‌ای ملی است. ما ظرف سه سال فرصت داریم که برنامه برای مدیریت جنگل تصویب کنیم. مدت زمان استراحت دادن به جنگل توسط مجلس و دولت مشخص می‌شود. در حال حاضر در قانون به درستی مشخص نشده که استراحت جنگل باید پنج ساله یا ۱۰ ساله باشد.

وی در بخش دیگری از سخنان خود جنگل‌های ایران را کهن‌ترین و زیباترین جنگل‌های جهان دانست که یونسکو مایل بوده تمام آن را به عنوان میراث جهانی به ثبت برساند اما در نهایت با پیشنهاد سازمان جنگل‌ها، عرصه‌هایی که کمتر دچار دستخوردگی شده بود، به عنوان میراث جهانی به ثبت این مجموعه جهانی می‌رسد.

به گفته رئیس سازمان جنگل‌ها، در سه سالی که قانون فرصت داده طرح‌های جنگلداری تعیین تکلیف شود، ۵۰ درصد طرح‌های جنگلداری موجود به اتمام می‌رسد و باید برای جایگزینی آن برنامه داشته باشیم. باید مجریان طرح‌های جنگلداری به عنوان ظرفیت‌های موثر ارزشمند و توانمند، در خدمت مدیریت جنگل قرار گیرند.

وی تاکید کرد: توقف بهره‌برداری تجاری از جنگل‌ها به مفهوم رها کردن جنگل نیست بلکه سازمان همواره روی این مسئله تاکید داشته است که باید مجمموعه عواملی که به جنگل آسیب می‌رساند را به حداقل برسانیم. عوامل آسیب‌رسان به جنگل ۱۰ تا ۱۵ عامل است. یکی هم ممکن است بهره‌برداری نامناسب یا اشتباهاتی باشد که در بهره برداری‌ها توسط مجریان طرح‌های جنگلداری رخ می‌دهد.

جلالی اضافه کرد: ما اعتقاد داریم که مجریان طرح‌های جنگلداری هر کدام به عنوان نمایندگان این سازمان در حفاظت و حمایت از جنگل زحمت کشیده‌ و تلاش کرده‌اند. کارنامه خوبی دارند. امکان دارد اشتباهات و تخلفاتی هم در کارنامه برخی از مجریان ما وجود داشته باشد که این را رد نمی‌کنیم، ولی اینکه مجموعه مجریان ما و کسانی که در طرح‌های جنگلداری کار می‌کنند، خدای نکرده به عنوان آسیب‌رسان جنگل تلقی شوند، به هیچ وجه نظر کارشناسی سازمان نیست.

وی یادآور شد: توان و ظرفیت جنگل به دلیل برداشت‌های بی‌رویه در برخی مناطق و شرایط اکولوژیکی ایجاد شده، کاهش یافته است. در سال ۹۳ در جنگل‌های مازندران سه ماه و نیم باران نیامده بود یا در گلستان، رطوبت مشابه شرایط بیابانی شده بود. این‌ها هشدارهایی است که وجود دارد و باید به این پدیدهها توجه کنیم.

رئیس سازمان جنگل‌ها با اشاره به اینکه مسئله تنفس جنگل چیز جدیدی نبوده و این سازمان از سال ۹۳ اعلام آمادگی کرده که این طرح را اجرا کند، بر جامع‌نگری در زمینه عوامل آسیب‌رسان به جنگل تاکید کرد.

وی افزود: بررسی‌هایی که شورایعالی جنگل در سال ۹۳ انجام داده بود، نشان می‌داد که رویکردهای مدیریتی در جنگل باید تغییر کند. همان‌طور که در مرتع قرق یکساله برای بازیابی توان طبیعت اعمال می‌شود ما هم به این اجماع رسیدیم که باید در جنگل توقف بهره‌برداری داشته باشیم تا جنگل تقویت شود.

به گفته جلالی در حال حاضر بخش اعظم مجریان طرح‌های جنگلداری به دلیل اینکه دیدگاه‌های آنها به سازمان جنگل‌ها نزدیک است، قول داده‌اند که در دوره جدید نیز با این سازمان همراه باشند.

وی بیان کرد: مجریان طرح‌های جنگلداری بازوان ارزشمند و با تجربه سازمان هستند. باید در قالب همکاری جدید با رویکرد حفاظتی در جنگل‌های شمال حضور داشته باشند. سازمان جنگل‌ها می‌تواند در زمینه بهره‌برداری غیر چوبی و چند منظوره با شرکت‌های موجودی که صلاحیت آنها مورد تایید است، همکاری کند. همچنین مجریان می‌توانند در بحث حفاظت فیزیکی به اضافه اقدامات اجتناب ناپذیر مثل مرمت جاده‌ها، بذرپاشی و نهال‌کاری با سازمان در قالب قراردادهای جدید همکاری کنند. حدود ۱۵ محور برای همکاری‌های جدید تعریف شده که هزینه اجرای برنامه‌های این ۱۵ محور را باید دولت پرداخت کند.

رئیس سازمان جنگل‌ها بار دیگر از مجریان طرح‌های جنگلداری متعلق به بخش خصوصی و شرکت‌های تعاونی خواست تا در اجرای قانون و خواسته مقام معظم رهبری این سازمان را همراهی کنند. وی همچنین بر روشن شدن تکلیف معادلات بین دولت و مجریان طرح‌های جنگلداری تاکید کرد.

به گفته جلالی دولت برای جلوگیری از توقف فعالیت واحدهای صنعتی متکی به چوب، عوارض صفر درصد برای واردات در نظر گرفته است. برای بسیاری از صنایع چوب نیز مجوزهای در سطح خوراک اولیه پنج تا ۶ میلیون متر مکعب بر مبنای واردات چوب صادر کرده است.

وی ادامه داد: سازمان جنگل‌ها قصد دارد زراعت چوب را توسعه دهد. یک مجری زراعت چوب مشخص کرده‌ایم که حکم آن هفته آینده زده می‌شود. دولت حمایت ویژه از زراعت چوب در سراسر کشور خواهد داشت. در حال حاضر ۷۵ هزار هکتار زمین در سراسر کشور برای توسعه زراعت چوب شناسایی شده است. می‌توانیم در مسئله اجرای طرح‌های زراعت چوب، اولویت را به مجریان طرح‌های جنگلداری بدهیم.

رئیس سازمان جنگل‌ها همچنین از برنامه‌ریزی برای حفاظت جنگل‌های بدون طرح خبرداد و افزود: تلاش می‌کنیم که برای کل جنگل‌های شمال با رعایت همه الزاماتی که برای حفاظت جنگل آمده است، برنامه داشته باشیم. حفاظت فیزیکی فقط یک بعد از حفاظت جنگل است. حضور دام، آتش‌سوزی، بیماری و آفات، بهره‌برداری چوب هیزمی و توسعه شهرها و روستاها، اجرای طرح‌های عمرانی، گردشگری، زباله و غیره انواع موضوعات آسیب‌رسان به جنگل‌ها هستند که در برنامه حفاظت از جنگل باید مورد توجه قرار گیرند.

وی اضافه کرد: برخی مجریان دلسوزی‌هایی که در زمینه مدیریت جنگل داشتند، به گونه‌ای است که اگر خود مسئولین و مدیران هم بودند، بهتر از مجری نمی‌توانستند جنگل را اداره کنند. مجریانی که تخلفات آنها از حدی بیشتر است، به کار گرفته نخواهند شد اما بیشتر مجریان، نمره قابل قبول برای قراردادهای حفاظتی را کسب می‌کنند. باید تدبیری داشته باشیم تا با اجرای برنامه‌های حفاظتی، نیروها بیکار نشوند.

جلالی تاکید کرد: برای برنامه‌ریزی دقیق نیازمند نظرات مجریان هستیم تا با جمع‌بندی این نظرات، شرایط آتی مشخص شود.

وی ادامه داد: درباره جنگل، گاهی اظهار نظرهایی می‌شود. برخی اساتید دانشگاه مصاحبه می‌کنند و می‌گویند سالانه دو درصد از جنگل‌های ما از بین رفته است. یا مصاحبه می‌شود که ۳۰ سال دیگر جنگل هیرکانی نخواهیم داشت. نظرات افراطی غیر واقعی درجامعه ما وجود دارد. آنچه در افکار عمومی نقش می‌بندد نیز همین اخبار منفی است. وقتی که ما می‌گوییم در همین سال بی‌پولی، ۳۰ هزار هکتار جنگل‌کاری اقتصادی کردیم، پذیرفته نمی‌شود و برخی، آمارهای ما را که بر اساس آمار و اطلاعات دقیق ماهواره‌ای استخراج شده و سازمان‌های بین‌المللی نیز آن را تایید کرده‌اند، نادرست می‌دانند. آمارهای ما می‌گوید که طی ۶۰ سال فقط ۱۵ هزار هکتار از سطح جنگل‌های ایران کاسته شده است.

کاهش ۲۴۰ هزار هکتاری سطح جنگل

رئیس سازمان جنگل‌ها افزود: گاهی حرف منفی پررنگ می‌شود. در رسانه‌ها به یکباره می‌گویند ۳۰ سال دیگر جنگل نداریم، ۱۰ بار هم که توضیح دهید این اظهارات نادرست است، می‌گویند سازمان می‌خواهد از عملکرد خود دفاع کند.

وی گفت: ما ۲۴۰ هزار هکتار کاهش سطح جنگل داشته‌ایم. اما در مقابل ۲۲۵ هزار هکتار هم جنگل‌کاری انجام داده‌ایم. ما هم می‌دانیم که تفاوت بین جنگل دست کاشت و طبیعی زیاد است اما کارنامه نظام ما درحوزه جنگل یک کارنامه قابل قبول است. سهم قابل توجهی از آن نیز به عهده دانشگاهیان است.

جلالی با اشاره به حساسیت‌های ایجاد شده در سطح جامعه بیان کرد: امروز افکار عمومی به گونه‌ای است که از سراسر استان‌های شمالی مرتب تصاویر کامیون یا وانت حامل چوب به همراه شماره ماشین را برای سازمان ارسال می‌کنند. ما دائما توضیح می‌دهیم که همه برداشت‌ها از جنگل، قاچاق نیست و بهره‌برداری قانونی هم از جنگل وجود دارد.

وی اضافه کرد: یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی تصور می‌کرد که هر چوبی از جنگل خارج شود، قاچاق است. برای این نماینده توضیح دادیم که ۵۰۰ هزار متر مکعب بهره‌برداری رسمی و قانونی از جنگل‌های شمال وجود دارد.

رئیس سازمان جنگل‌ها از مجریان طرح‌های جنگلداری درخواست کرد: ایده‌های اجرایی خود را به این سازمان، برای برنامه‌ریزی دقیق دوره جدید، ارسال کنید. وی افزود: نشست‌های دیگری نیز در استان‌های مختلف برای جمع‌بندی نظرات مجریان طرح‌های جنگلداری برگزار خواهد شد.

رئیس سازمان جنگل‌ها همچنین در پاسخ به دغدغه‌های موجود درباره عدم تامین اعتبارات و سابقه بد دولت در این رابطه، تاکید کرد: حدود ۸۰ میلیارد تومان اعتبار برای مدیریت جنگل‌های شمال و پرداخت هزینه طرح‌های حفاظتی، توسط مجلس در نظر گرفته شده است. این اعتبارات به صورت هزینه‌ای تصویب شده است. اعتبارات هزینه‌ای مثل بودجه عمرانی نیست بلکه مشابه حقوق کارمندان دولت است که حتی در سال‌های بی‌پولی نیز درصد تخصیص آن حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد است.

وی با تاکید بر اینکه سازمان جنگل‌ها راضی نیست مجریان طرح‌های جنگلداری متضرر شوند، در پاسخ به سخنان یکی از حاضران که برگزاری مزایده برای واگذاری طرح‌های جنگلداری را برخلاف شعارهای حفاظتی سازمان جنگل‌ها می‌دانست، بیان کرد: ما هم برای واگذاری طرح‌های جنگلداری با برگزاری مناقصه و مزایده موافق نیستیم اما قانون برای روند سالم‌سازی کشور، این چارچوب‌ها را تعیین کرده است.

افزایش شمار کشورهای دارای طرح توقف بهره‌برداری تجاری از جنگل

ناصر مقدسی قائم مقام سازمان جنگل‌ها نیز در این نشست برگزاری جلسه با مجریان طرح‌های جنگلداری پس از تصویب قانون برنامه ششم و ابلاغ ماده ۳۸ به سازمان جنگل‌ها را ضروری دانست.

وی افزود: مسئله تغییر سیاست و اصلاح آن زمان‌بر است و نیاز به همفکری دارد. ما ادعا نکردیم که تمام متغیرها و اثرات این اقدام را به ‌طور دقیق اعتبار سنجی کرده‌ایم و پیش‌بینی و آینده‌نگری داریم. هر مسئله‌ای ریسک خودش را دارد که در آن تردیدی نیست.

مقدسی ادامه داد: ما نمی‌توانیم تجارب سایر کشورها را ندیده بگیریم. بر اساس آمارهای فائو، تعداد کشورهایی که مسئله توقف بهره‌برداری تجاری در جنگل‌های طبیعی خود را دنبال می‌کنند، رو به تزاید است.

به گفته مقدسی در حال حاضر قانون مسئله توقف بهره‌برداری تجاری را به تصویب رسانده و سازمان جنگل‌ها قصد دارد از همه تجارب استفاده کند تا ریسک اجرای برنامه‌ها را کاهش دهد.

وی اضافه کرد: برخی مواقع خیلی روی بهره‌برداری تمرکز می‌کنیم. قطع یک شاخه درخت اگر در راستای پایداری جنگل باشد ارزشمند است در غیر این صورت، از لحاظ اصول علم جنگل مجاز نیست.

قائم مقام سازمان جنگل‌ها تاکید کرد: جنگل‌های شمال از لحاظ پایداری آسیب دیده است. داخل و خارج طرح هم نداریم. این آسیب‌ها باید مرمت شود و به سمت پایداری برود.

وی دوران انتقال را دوران بسیار حساسی دانست که باید در طی این دوره، امکانات لازم در اختیار مجریان و معاونت جنگل برای مانور بهتر و فائق آمدن بر ریسک‌ها، قرار گیرد.

مقدسی رها شدن جنگل‌ها را خط قرمز سازمان جنگل‌ها دانست و افزود: در دوران انتقال، ضریب حفاظتی از جنگل‌ها باید تقویت شود.

وی نیز مانند رئیس سازمان جنگل‌ها از مجریان طرح‌های جنگلداری خواست تا در ارایه مدل جایگزین که از سال ۹۸ باید در جنگل‌ اجرایی شود، با این سازمان همکاری کنند.

رئیس شورایعالی جنگل افزود: ما در همایش ساری اعلام کردیم که زنگ خطرهایی شنیده می‌شود و در سطح حاکمیت مدیریت ما زیر سئوال است. عده‌ای این سخنان را بر نتافتند و تاکید کردند که غیر متخصص‌ها حق ورود به مسئله جنگل را ندارند. ولی افکار عمومی کار خود را کرد.

وی گفت: در حال حاضر که وارد فاز حفاظتی و اقدامات اجتناب‌ناپذیر می‌شویم، باید مشاغل موجود حفظ و صیانت شود و حتی بهبود یابد.

مقدسی یادآور شد: برای کوتاه مدت، بعضی از اقدامات سازگار با محیط جنگل که اقتصادی باشد، در کنار قرارداد حفاظتی و تزریق مالی به طرح‌ها، در صورت پیشنهاد مجریان طرح‌های جنگلداری، قابل بررسی در سازمان است.

طرح تنفس، خواست حاکمیت

عباسعلی نوبخت معاون امور جنگل سازمان جنگل‌ها نیز در سخنانی با اشاره به وجود هشت هزار کیلومتر جاده در جنگل‌های شمال، حفاظت از این سرمایه را که برای اطفای حریق و حفاظت فیزیکی جنگل ضروری است، جزء گروه فعالیت‌های اجتناب‌ناپدیر در این اکوسیستم طبیعی اعلام کرد.

وی افزود: توافقی با مجریان طرح‌های جنگلداری داشتیم که اگر مایل هستند، برای اجرای برنامه‌های حفاظتی و اجتناب‌ناپذیر در جنگل باقی بمانند.

نوبخت مسئله تنفس جنگل را نظر شخصی وزیر جهاد کشاورزی، رئیس سازمان جنگل‌ها یا معاونت امور جنگل ندانست و افزود: حکومت به دلیل بحران‌هایی که امنیت زیستی ما را تهدید می‌کند به این نتیجه رسیده است که باید پوشش جنگلی را حفظ کند. ما در قوه مجریه وظیفه‌ داریم که این عرصه‌ها را حفظ کنیم تا امنیت کشور تضمین شود.

وی با اشاره به برگزاری جلسه با مجریان شرکت‌های بزرگ و امضای تفاهم‌نامه، از مجریان شرکت‌های کوچک هم خواست که اگر مایل هستند، در طرح‌های حفاظتی همکاری کنند.

به گفته معاون امور جنگل، اعتباراتی که به شکل هزینه‌ای برای اجرای طرح‌های حفاظتی در سال ۹۶ در نظر گرفته شده، تا ۸۰ درصد تخصیص خواهند یافت. بنابراین مشکلی از نظر تامین اعتبار نخواهد بود.

وی اضافه کرد: دکتر سلاجقه در مراسم بزرگداشت دکتر کریم ساعی گزارشی از مطالعات پنتاگون ارایه کرد. بر اساس این مطالعات، طی ۱۰ سال آینده خطر خشکسالی ایران را تهدید می‌کند. در حالی که عربستان ۱۶,۵ درصد با افزایش رطوبت همراه خواهد بود. در نتیجه در این منطقه پوشش گیاهی توسعه می‌یابد اما در ایران پوشش گیاهی از بین می‌رود.

وی ادامه داد: سفره‌های زیرزمینی ایران به دلایل مختلف از جمله افزایش چاه‌های غیر مجاز، دچار افت شده‌اند و آب مملکت در وضعیت بحرانی است. این خطری است که در آینده ایران را تهدید می‌کند. بنابراین باید به فکر مدیریت این بحران باشیم.

گزیده‌ای از نظرات مجریان طرح‌ها

در ادامه این نشست به مجریان طرح‌ها نیز فرصتی داده شد تا نظرات خود را بیان کنند. استنباط یکی از مجریان طرح‌های جنگلداری این بود که سازمان جنگل‌ها به دنبال خلع ید آنها است بنابراین از مدیران سازمان درخواست کرد که با آبروی مجریان بازی نکنند. این مجری معتقد بود که سازمان جنگل‌ها با وجود آنکه سه سال از مصوبه دولت در زمینه پایش و بهینه‌سازی جنگل‌های شمال می‌گذرد (مصوبه سال ۹۲ هیات دولت)، هنوز هیچ برنامه مشخصی به مجریان در ارتباط با وظایف جدید ارایه نکرده است. ضمن آنکه با وجود تصویب برنامه ششم نیز همچنان سازمان جنگل‌ها در ارتباط با نحوه تعامل با مجریان طرح‌های جنگلداری هیچ برنامه‌ای ندارد.

تناقض در قوانین و مدیریت جنگل‌ها، مسئله دیگری بود که یکی دیگر از مجریان حاضر در جلسه به آن اشاره کرد. به اعتقاد این حاضر در جلسه، با تغییر قوانین، کیفیت و کمیت چوب استحصال شده از جنگل‌ها، بر خلاف مفاد کتابچه طرح جنگلداری که موضوع قرارداد بین مجری طرح و دولت است، دچار تغییرات اساسی شده است. این مجری، بر این باور است که کیفیت و کمیت چوب خارج شده از جنگل با وضع قوانین جدید به شدت کاهش پیدا کرده و منجر به ضرر اقتصادی بخش خصوصی می‌شود اما هیچ‌گاه دولت به این ضرر و زیان‌ها توجهی نکرده است و به دنبال جبران خسارات مجریان نبوده است.

یکی دیگر از مجریان طرح‌های جنگلداری به عنوان مدرس دانشگاه، وابستگی بودجه‌ای به دولت را امری نادرست دانست و درباره وضعیت جنگل‌های زاگرس که بدون طرح بوده‌اند، پرسش‌هایی را مطرح کرد. این مدرس دانشگاه معتقد است: در جنگل‌های تحت مدیریت دانشگاه‌ها به منظور تربیت نیرو نیاز به دخل و تصرف در جنگل وجود دارد که با توجه به وضع قانون توقف بهره‌برداری، باید برای این مسئله فکری کرد. همچنین وی بر انجام یک ارزیابی درست از کل جنگل‌های شمال و بررسی روند تخریب‌ها، تاکید کرد.

مجری دیگری نیز در واکنش به سخنان عباسعلی نوبخت معاون امور جنگل سازمان جنگل‌ها که از برداشت غیر مجاز درختان بر خلاف ماده ۶ مصوبه هیات دولت خبرداده بود، تاکید کرد: چوبی که خارج از ماده ۶ بارگیری می‌شود، یا قاچاق است یا دوستان شما درست نشانه‌گذاری نکرده‌اند. تخلفات این حوزه به عهده مجری نیست.

وی همچنین از یک طرفه بودن قراردادهای دولتی گله داشته و معتقد است: دولت به یکباره قواعد قراردادها را دچار تغییر می‌کند و این مسئله برای بخش خصوصی زیان به همراه خواهد داشت. این مجری یادآور شد: قراردادها را یک طرفه نادیده گرفتن از نظر اخلاقی و شرعی درست نیست. ما خواهان این هستیم که حقوق طرفین قرارداد را در نظر بگیریم و مصوبه مجلس را اجرا کنیم.

یکی دیگر از مجریانی که در قالب تعاونی در جنگل مشغول به فعالیت است، دام را عامل مخربی برای جنگل اعلام کرده و معتقد است که با افزایش قیمت گوشت، دامداران زیادی به سمت جنگل‌ها سرازیر شده‌اند. دامداران فقط به فکر سیر کردن شکم دام‌های خود هستند و به زادآوری جنگل فکر نمی‌کنند. به اعتقاد این عضو شرکت تعاونی، اگر دامدار از جنگل خارج نشود طرح جنگلداری ما شکست می‌خورند. ما پتانسیل‌های مختلفی داخل جنگل داریم. بهترین کسانی که می‌توانند از جنگل بهره‌برداری کنند، همین مردمی هستند که آنجا سکونت دارند. باید این پتانسیل‌ها را در اختیار مجریان طرح‌ها قرار دهیم.

مجری طرح جنگلداری دانشگاه ساری نیز بر توجه بیشتر به سایر بندهای مصوبه هیات وزیران در سال ۹۲ تاکید کرد و گفت: باید پیگیری شود که آیا وزارت نفت سوخت جایگزین به جنگل‌نشینان داده است؟ وی همچنین پیشنهاد داد: بودجه دولتی را طی سه سال ابتدای برنامه ششم به مناطقی که بدون طرح هستند یا طرح‌های آنها بدون مجری است، اختصاص دهیم تا در صورت کسب موفقیت در این مناطق، تجربیات آنها به سایر نقاط جنگل تسری یابد.

ساحلی عضو شرکت تعاونی جنگلداری نرماش نیز با اشاره به سابقه جمع‌آوری صیادان دام گستر که منجر به حفظ نسل ماهیان خاویاری نشد، از مسئولان سازمان جنگل‌ها درخواست کرد به نحوی با مجریان طرح‌های جنگلداری تعامل کنند که تجربه طرح شکست خورده صیانت، بار دیگر در جنگل‌های شمال تکرار نشود. وی افزود: باید به مقوله حفظ جنگل و حفظ مشاغل با هم و توامان توجه شود.

منبع:ایانا

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ فروردين ۹۶ ، ۰۷:۴۹
پیمان صاحبی


 

نجات «دریاچه ارومیه» از مرگ

 وضعیت دریاچه ارومیه نسبت به گذشته مثبت ارزیابی می‌شود ، این دریاچه که روزگاری در کابوس خشک شدن بسر می‌برد طی چهار سال اخیر احیا شد هرچند به اعتراف اعضای ستاد احیای دریاچه ارومیه، هنوز احیای این دریاچه با موانع و مشکلاتی مواجه است.

به گزارش وبلاگ منابع طبیعی سقز به نقل از  سلامت نیوز به نقل از ایسنا، «احیای دریاچه ارومیه» در فهرست شعارهای انتخاباتی حجت الاسلام حسن روحانی در دوران نامزدی انتخابات سال ۹۲ قرار داشت، به‌طوریکه سه ماه مانده به آغاز انتخابات ریاست جمهوری، روحانی در جمع هواداران خود در ورزشگاه شهید آهندوست ارومیه با بیان اینکه نخواهیم گذاشت دریاچه ارومیه خشک شود، گفت: من به شما قول می‌دهم که اگر بار مسئولیت اجرایی کشور را بر دوش من قرار دادید، در اولین روز دولت، حل مشکل دریاچه ارومیه در دستور کار قرار خواهد گرفت.

همین شعارهای سفت و سخت رئیس جمهور در مورد احیای دریاچه ارومیه در کنار محیط زیستی خواندن دولت توسط او بود که باعث شد این موضوع از ابتدای روی کار آمدن دولت یازدهم مورد توجه اصحاب رسانه قرار بگیرد و احیای دریاچه ارومیه به مطالبه‌ای ملی تبدیل شود.

علاوه بر اینکه مقصد اولین سفر استانی دولت، آذربایجان غربی بود، دولت یازدهم به منظور انجام تعهدات خود به منظور حل این بحران ملی محیط زیستی، در اولین جلسه هیئت وزیران در مردادماه سال ۹۲، تشکیل «کارگروه نجات دریاچه ارومیه» را تصویب کرد. به دنبال تشکیل این کارگروه و برگزاری جلسات فنی و تخصصی در مهرماه ۹۲، ۱۹ طرح اولویت‌دار جهت احیای دریاچه ارومیه به تصویب دولت رسید و بنا به تایید و تصویب هیئت وزیران اسحاق جهانگیری -معاون اول رئیس‌جمهور- به عنوان رئیس کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه و عیسی کلانتری - وزیر اسبق کشاورزی- به‌ عنوان دبیر کارگروه و مدیر اجرایی احیای دریاچه ارومیه تعیین شدند.

پس از این اقدام و به دنبال تعیین وظایف این کارگروه ملی، احیای دریاچه ارومیه کلید خورد. به منظور بررسی شرایط کنونی دریاچه ارومیه و برآورد میزان موفقیت دولت یازدهم در تحقق وعده احیای دریاچه ارومیه، لاجرم باید به مقایسه پارامترهای و علائم حیاتی این دریاچه طی سال‌های اخیر بپردازیم.

عیسی کلانتری - دبیر ستاد ملی احیای دریاچه ارومیه- به سرعت یک تیم مطالعاتی با حضور کارشناسان و متخصصان داخلی و خارجی به منظور تدوین برنامه ۱۰ ساله احیای دریاچه ارومیه با محوریت دانشگاه صنعتی شریف آغاز کرد و طی شش ماه این مطالعات را به سرانجام رساند.

او که سابقه نسبتا طولانی در پست‌های مربوط به حوزه کشاورزی دارد،به‌طور مرتبا وضعیت زراعت و باغداری منطقه را به عنوان مهمترین عامل خشکی دریاچه ارومیه مورد انتقاد قرار می‌داد و می‌گفت: به دلیل محدودیت‌هایی که داریم نه تنها سطح زیر کشت نباید اضافه شود بلکه باید باید میزان اراضی کشاورزی را کاهش دهیم. برای همین هم است که در مصرف آب‌های تجدیدپذیر و فرسایش خاک اولیم!

کلانتری در ادامه خبر از اتصال تعدادی از رودخانه‌ها و ورود آب به پیکره دریاچه ارومیه را داد و مدیریت آب کشور را مقصر اصلی خشک شدن دریاچه ارومیه دانست.

ستاد احیای دریاچه ارومیه که تمرکز فعالیت خود را در دو سال ابتدایی، بر تثبیت وضعیت دریاچه ارومیه قرار داده بود، در شهریور ماه ۹۵ خبر از تثبیت دریاچه ارومیه و توقف روند کاهش تراز آب و در نتیجه آغاز فاز احیایی داد و دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه در همین راستا اعلام کرد: با صراحت تمام نوید احیاء شدن دریاچه‌ را به مردم می‌دهیم.

رئیس جمهور نیز طی سفر به تبریز در اردیبهشت سال ۹۳ با اشاره به اینکه در ۲۰ ماه گذشته الگوی کشت تغییر یافته و چاه‌های غیر مجاز بسته شده است نسبت به تغییر وضعیت دریاچه ارومیه اظهار امیدواری کرد و گفت: نگرانی مردم آذربایجان در زمینه دریاچه ارومیه از همان روزهای آغاز دولت مورد توجه بود بنابراین تلاش می‌کنیم تا شرایط دریاچه ارومیه به شرایط قبل برگردد.

مسعود باقرزاده کریمی - معاون امور تالاب‌ها در دفتر زیستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست- نیز در این مقطع با اشاره به آغاز فاز دوم احیای دریاچه از مهر ماه ۹۵ از افزایش ۴۴ سانتی تراز دریاچه ارومیه در مهر ماه این سال نسبت به مهرماه سال ۹۴ خبر داد.

معصومه ابتکار - معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست- نیز که در طول دولت یازدهم بارها بر محیط زیستی بودن دولت تاکید کرده همواره احیای دریاچه ارومیه را سرفصل فعالیت های زیست محیطی دولت یازدهم دانسته است.

مسعود تجریشی - مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیا- که به عنوان یکی از زیر مجموعه های ستاد ملی احیا فعالیت می‌کند درباره تغییرات تراز دریاچه ارومیه نسبت به گذشته می‌گوید: سطح دریاچه ارومیه از ابتدای سال آبی ۹۶- ۹۵، تا تاریخ ۱۴ فروردین، ۲۲۹۹ کیلومتر مربع بوده و حجم آب دریاچه ارومیه تا همین تاریخ ۲۰۳۰ متر مکعب بوده است و تراز دریاچه ارومیه که تا تاریخ فروردین ۹۶، ۱۲۷۰/۷۶ سانتی متر بوده ، نسبت به سال آبی ۹۵-۹۴ ، ۷ درصد و نسبت به سال آبی ۹۴-۹۳، ۹ درصد افزایش یافته است.

وی در مورد آخرین وضعیت بارشی حوضه آبریز دریاچه ارومیه تا ۱۴ فروردین ۹۶ اظهارمی‌کند: از مهر ماه سال ۹۵ تا ۱۴ فروردین ۹۶، این منطقه ۱۴۷ میلی متر ریافت بارش داشته است که این میزان بارش کاهش ۳۴ درصدی نسبت به سال گذشته و ۱۶ درصدی نسبت به میانگین بارش بلندمدت را نشان می‌دهد.

یکی از دغدغه های مهم ستاد احیای دریاچه ارومیه در سال ۹۵، دیرکرد دولت‌ در پرداخت بودجه تخصیص داده شده ستاد احیای دریاچه ارومیه بود که اعضای ستاد بارها نسبت به این موضع هشدار دادند و تاکید کردند که نبود اعتبارات مالی به احیای دریاچه ارومیه لطمه می‌زند تا اینکه هفته گذشته تجریشی ضمن بررسی آخرین وضعیت بودجه‌ای ستاد احیای دریاچه ارومیه از پرداخت ۶۷۵ میلیارد تومان از محل صندوق توسعه ملی و ماده ۱۰ و ۱۲، خبر داد.

حسن روحانی طی آخرین سفر خود به آذربایجان غربی در شهر ارومیه خطاب به مردم این شهر اظهار کرد: «قبل از انتخابات، من در شهر ارومیه به شما وعده دادم و گفتم اگر به عنوان رییس جمهور انتخاب شوم، اولین مصوبه دولت یازدهم مربوط به احیای دریاچه ارومیه خواهد بود. مردم عزیز آذربایجان غربی من به وعده‌ام وفا کردم و در اولین جلسه دولت یازدهم بحث دریاچه ارومیه و احیای این دریاچه را مطرح کردم و ساعتی قبل که با هواپیما از بالای دریاچه ارومیه عبور کردم وضعیت این نگین آذربایجان غربی را مشاهده کردم.

اگر شرایط سالهای قبل ادامه پیدا می‌کرد، اگر در این سه سال برنامه‌های مدون این دولت برای این دریاچه اجرا نمی‌شد، امروز سطح آب دریاچه ارومیه می‌بایست ۱۲۰ سانتی‌متر دیگر کاهش پیدا می‌کرد. ما در یک شرایط بحران در دریاچه ارومیه و در شرایط بحران برای محیط زیست این استان و استان‌های همجوار و مجموعاً برای ۱۴ میلیون نفر از جمعیت ایران قرار می‌گرفتیم. اما امروز سطح آب دریاچه ارومیه به همت همه مسئولین و مردم بحمدالله ۱۰ سانتی متر نسبت به مقدار آب سال ۹۲ افزایش دارد و همه تلاش دولت بر این است که قدم به قدم به سمت احیای این دریاچه را گام برداریم».

اگرچه به تایید کارشناسان، وضعیت دریاچه ارومیه نسبت به گذشته مثبت ارزیابی می‌شود ولی به اعتراف اعضای ستاد احیای دریاچه ارومیه، هنوز احیای دریاچه با موانع و مشکلاتی مواجه است. وزارتخانه‌های نیرو و کشاورزی مهمترین وظایف را در این موضوع دارند.

با این وجود بر هیچ کس پوشیده نیست که اگر روند گذشته در حوزه محیط زیست طی می‌شد نه تنها بحران خشکی دریاچه ارومیه متوقف نشده بود، بلکه امروز دریاچه به بیابانی تبدیل شده بود که خطرات آن حداقل ۱۴ میلیون ایرانی را تهدید می کرد ولی در شرایط کنونی دریاچه ارومیه به شرایط تثبیت رسیده و روند احیا را آغاز کرده است و برای تداوم احیای دریاچه ارومیه و رسیدن به وضعیت مطلوب در این اکوسیستم مهم، لازم است کلیه دستگاه‌های مربوطه ضمن بازنگری عملکرد خود نسبت به این مطالبه ملی بسیج شوند؛ به‌خصوص که در ماه‌های اخیر ستاد احیای دریاچه ارومیه نسبت به بروز برخی بیماری‌های تنفسی و سرطان ها در نتیجه خشک شدن دریاچه هشدار داده است.

حوضه آبریز دریاچه ارومیه واقع در شمال غرب ایران با مساحت ۵۱ هزار و ۸۷۶ کیلومتر مربع یکی از شش حوضه آبریز اصلی کشور است. این حوضه بین استان‌های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی و کردستان قرار دارد. دریاچه ارومیه به‌ عنوان بزرگترین دریاچه داخلی ایران و از مهم‌ترین و با ارزش‌ترین اکوسیستم‌های آبی ایران و جهان به شمار می‌آید. اکوسیستم این دریاچه نمونه‌ای شاخص از یک حوضه آبریز بسته است که کلیه رواناب‌های جاری در رودخانه‌های حوضه به آن تخلیه می‌شود، همچنین اکوسیستم فعال آن شامل دریاچه و حوضه آبریز آن است. در نتیجه مرز حوضه آبریز دریاچه ارومیه، مرز دقیقی را برای مدیریت عوامل مؤثر بر دریاچه و زیستگاه‌های مهم در حوضه به‌وجود آورده است.


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۴ فروردين ۹۶ ، ۰۷:۵۰
پیمان صاحبی

مجلس با تشکیل وزارتخانه محیط زیست مخالفت می‌کند؟

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارش خود ضمن مخالفت با تشکیل این وزارتخانه پیشنهاد می‌کند سازمان محیط زیست را با اصلاح قانون و اختیارات یا تأسیس وزارتخانه با اختیارات ویژه تقویت کرد.

به گزارش وبلاگ منابع طبیعی سقز به نقل از سلامت نیوز، روزنامه صبح نو نوشت: بدون شک قرن ۲۱ را می‌توان قرن بحران آب، منابع طبیعی و محیط زیست نامید. بر پایه پژوهشی که به تازگی از سوی یک پروفسور دانشگاه آریزونا صورت گرفته، در دهه منتهی به سال ۲۰۰۶ گرمای نیم کره شمالی دست کم در طول ۱۳۰۰ سال گذشته بی‌سابقه بوده است. براساس گزارش سازمان ملل در آینده‌ای نزدیک ۳۱ کشور جهان با کمبود آب مواجه خواهند شد و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۲۵ میلادی بیش از دوسوم جمعیت جهان در شرایط کمبود جدی آب قرار بگیرند. از ایران به عنوان یکی از بزرگ‌ترین کشورهای درگیر بحران آب در آینده نام برده می‌شود.

۵ میلیارد مترمکعب کسری سالانه مخازن آب زیرزمینی کشور است و سرانه آب کشور از ۱۷۵۰ مترمکعب سال ۱۳۸۰ به ۱۵۰۰ مترمکعب کاهش یافته است. سالانه بیش از ۱۳ میلیون هکتار از اراضی جنگل‌های مرطوب مناطق گرم سیر جهان تخریب شده و از بین می‌رود.
سریع‌ترین تغییرات در زمینه تنوع زیستی به وقوع می‌پیوندد، مطالعه فسیلی‌ها نشان می‌دهد سرعت نابودی گونه‌ها یک صد برابر بیشتر از میزان نابودی گونه‌ها در گذشته است.
مطابق با گزارشی که مرکز پژوهش‌های مجلس منتشر کرده، روزانه در سراسر جهان بیش از ۱۵۰ گونه گیاهی و جانوری نابود می‌شود. همچنین آلودگی هوا و ضایعات زیست محیطی شهری و صنعتی از نگران‌کننده‌ترین موضوعات هستند.
طرح پیشنهادی به دنبال آن است که از محل ادغام سازمان امور اراضی و منابع طبیعی و سازمان محیط زیست «وزارت محیط زیست و منابع طبیعی» را تشکیل دهد. براساس بررسی‌های انجام شده اساساً در زیرمجموعه وزارت جهاد کشاورزی سازمانی تحت عنوان «سازمان امور اراضی و منابع طبیعی» وجود ندارد و آنچه هست «سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری» و «سازمان امور اراضی» است.
البته در ماده (۱) لایحه جامع منابع طبیعی (سال ۱۳۹۱) تشکیل «سازمان منابع طبیعی کشور» از محل ادغام «سازمان امور اراضی» در «سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور» پیشنهاد شده بود که این لایحه به قانون تبدیل نشد. فارغ از مقدمه توجیهی طرح که از کفایت لازم برای تشکیل یک وزارتخانه جدید برخوردار نیست، ماده واحده پیشنهادی که مسبوق به سابقه است مورد ارزیابی قرار گرفته است.
لازم به توضیح است همواره در طراحی تشکیلات کلان دولت، موضوع ادغام سازمان‌های مذکور در یکدیگر و تشکیل وزارتخانه از محل ادغام این سازمان‌ها یا ادغام آنها در وزارت جهاد کشاورزی مطرح بوده است که از جمله می‌توان به تشکیل طرح مذکور که در یک ماده واحده تقدیم شده است، مقرر داشته از ابتدای دولت دوازدهم سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان جنگل‌ها و منابع طبیعی و سازمان امور اراضی کشور ادغام شده و وزارت محیط زیست و منابع طبیعی تشکیل شود. همچنین وظایف و اختیارات وزارت محیط زیست و منابع طبیعی همان وظایف مشخص شده اساسنامه و قوانین کشور است و کلیه امکانات، ساختمان‌ها و نیروی انسانی محیط زیست، منابع طبیعی و امور اراضی به وزارتخانه محیط زیست و منابع طبیعی منتقل می‌شود. حفاظت و بهبود محیط زیست مستلزم مدیریت و حفاظت پایدار منابع طبیعی است.
به این ترتیب، در یک سناریوی ادغام و تلفیق، سه سازمان فوق دارای وابستگی و سازگاری‌اند و می‌توانند در فرآیند باز مهندسی، موجب افزایش بهره‌وری، کارآیی و اثربخشی در مدیریت منابع پایه، منابع طبیعی و حفاظت از محیط زیست کشور شوند. شایان ذکر است که ادغام به تنهایی نمی‌تواند پاسخگوی مقاصد اصلی از این تغییرات سازمانی باشد.

الف) مزایای ادغام سازمان‌ها
1-مدیریت متمرکز و هماهنگ بر منابع طبیعی و محیط زیست کشور.
2-افزایش بهره‌برداری از مشارکت مردمی و توان سرمایه‌گذاری بخش خصوصی.
3-پویایی و کارآفرینی منابع طبیعی در امر تولید، اقتصاد، صادرات و محیط زیست در امر خدمات.
4-افزایش توان نظارتی قوه مقننه بر عملکرد سازمان حفاظت از محیط‌زیست، در صورتی که ساختار جدید به صورت وزارتخانه باشد.

ب) معایب طرح ادغام
۱. کاهش قدرت لازم سازمان حفاظت محیط زیست، در صورتی که این سازمان‌ها هم سطح دیگر وزارتخانه‌ها شود.
۲. صرف هزینه‌های زمانی و اقتصادی در جهت عملیاتی کردن این تغییر.
۳. ایجاد یک وزارتخانه احتمالی و ایجاد یک ساختار جدید و به وجود آمدن سرفصل‌های هزینه‌ای جدید در دولت.
۴. افزایش حیطه وظایف نظارتی رییس سازمان جدید و به تبع آن اعمال نظارت کمتر.

در مجموع مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارش خود ضمن مخالفت با تشکیل این وزارتخانه پیشنهاد می‌کند سازمان محیط زیست را با اصلاح قانون و اختیارات یا تأسیس وزارتخانه با اختیارات ویژه تقویت کرد. در ضمن برخی از موارد حاکمیتی که با سازمان محیط زیست ناهماهنگ است و موجب لطمه به محیط زیست می‌شود، از وزارت کشاورزی به سازمان محیط زیست ملحق شود.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۴ فروردين ۹۶ ، ۰۷:۴۹
پیمان صاحبی


براساس مقاله اخیر نشریه نیچر

 

ایران؛ دومین تخلیه‌کننده آب زیرزمینی جهان

اصلی‌ترین نیاز بشریت برای زنده ماندن به حساب می‌آید؛ ‌نیازی که شاید در آینده‌ای نه چندان دور گریبان آدم‌ها را بگیرد و از هستی ساقط‌شان کند. آب که نباشد، ‌حیات هم تعطیل می‌شود. اثرات کمبود آب و خشکسالی در کشورهای مختلف به شکل‌های گوناگون و تقریبا مشابه دیده می‌شود.

به گزارش وبلاگ منابع طبیعی سقز به نقل از سلامت نیوز، روزنامه اعتماد نوشت: بیشتر کشورها با این مساله در حال دست و پنجه نرم‌کردن‌اند. شاید معدود کشورهای اروپایی دیرتر از بقیه دچار شوند اما آنچه در سرنوشت دیگر کشورها و ملت‌ها به چشم می‌آید خرید آب و مواد غذایی به قیمت‌هایی گزاف است، ‌شاید هم به قیمت‌های واقعی‌شان. برنامه‌ریزی برای استفاده هرچه بیشتر از آب‌های سطحی، ‌سدسازی‌های مدام و انتقال‌هایی از این گوشه به آن گوشه همه نشان از تکاپوی بشر برای رسیدن هرچه بهتر و بیشتر به آب است. اما مدیریت صحیح منابع آبی می‌طلبد که آینده‌نگری هم در میان باشد. حفر چاه‌های عمیق، ‌گسترش کشاورزی در سرزمینی نیمه‌خشک، کاشت محصولات بدون برنامه‌ریزی درست و توجه به اقلیم و پوشش منطقه از مسائلی است که مدیریت آب کشور با آن روبه‌روست.

شاید چند سالی باشد که مدیران آب کشور متوجه این مساله شده‌اند و تلاش دارند تصمیم‌سازان را نیز از آن آگاه کنند. در مقاله‌ای که در نشریه نیچر به چاپ رسیده، ‌از کشورهایی که بیشترین میزان استحصال را از آب‌های زیرزمینی دارند، ‌نام برده؛ نام ایران در میان این کشورها که تعدادشان زیاد هم نیست، ‌به چشم می‌خورد. امریکا، ‌چین، ‌هند و مکزیک دیگر کشورهایی‌اند که سفره‌های آب زیرزمینی را تخلیه می‌کنند و با آن گندم، برنج و ذرت درست می‌کنند، ‌محصولاتی که صادر می‌شود و با آبی که از دست رفته به هیچ‌وجه برابری نمی‌کند. دراین مقاله به این کشورها هشدار داده‌شده؛ ‌هشداری برای امنیت غذایی که در آینده‌ای نه‌چندان دور مورد تهدید قرار می‌گیرد. این مقاله می‌گوید: امریکا، مکزیک، ایران و چین در صدر کشورهایی قرار دارند که از لحاظ امنیت آبی و غذایی در معرض خطر جدی هستند. منابع آب کره زمین به شکل هشدار‌دهنده‌اى در حال کاهش است و دلیل اصلى آن هم اتلاف آب در آبیارى محصولات کشاورزی است. می‌توان گفت مصرف غذا که عامل اصلى اتلاف آب در آبیاری است در این مساله تاثیر زیادی داشته است.


GWD زنگ خطر سفره‌های زیرزمینی


بخش اعظم جمعیت کره زمین متکی بر واردات غذایی از کشورهایی است که از ذخایر تجدید ناپذیر آب زیرزمینی برای تولید محصولات غذایی استفاده می‌کنند. جمعیت زیادی در کشورهایی زندگی می‌کنند که محصولات کشاورزى را از کشورهاى دیگرى وارد مى‌کنند یا با کشاورزى، آب خود را تمام مى‌کنند و این، امنیت غذایی و آبى را به خطر مى‌اندازد. بعضى از کشورها مثل ایالات متحده امریکا، مکزیک، چین و ایران در خطر بیشترى هستند چون با تخلیه آب‌های زیرزمینى خود هم غذا تولید مى‌کنند هم آن را صادر مى‌کنند. براى این تحقیق محققان کمیتى به نام GWD تعریف کرده‌اند که میزان آبى را نشان مى دهد که براى آبیاری تخلیه شده و توسط اتفاقات طبیعی (مثل باران، برف و...) به چرخه طبیعت بازنگشته است. بر اساس این تحقیق ایران هم دومین کشورى در جهان است که این آب تلف شده را صادر مى‌کند هم دومین کشورى است که آن را در کشور خود تلف مى کند. در واقع علت بیشتر GWD در ایران تولید نیشکر و عامل تاثیرگذار دیگر هم تولید برنج است. در بخش دیگرى از این تحقیق نوشته شده است: ۵ کشور از ١٠ کشوری که بیشترین GWD را دارند یعنى ایران، عربستان، مکزیک و چین بیشترین صادرات را هم در رابطه با آب تلف شده برای تولید غذا دارند.

این کشورها محصولاتى که تولید یا مصرف مى‌کنند را از کم‌آب‌ترین سیستم‌های آبى جهان برداشت مى‌کنند و موادغذایى که از آنها تولید می‌شود ناپایدار است. بر مبنای این گزارش ایران نه تنها یک تولید‌کننده و صادر‌کننده محصولات غذایی متکی بر منابع آب زیرزمینی رو به اتمام است، بلکه به خاطر واردات میزان قابل توجه محصولات غذایی از کشورهایی با رویکرد مشابه (استفاده از ذخایر آب تجدیدناپذیر برای تولید غذا) از لحاظ امنیت آبی و غذایی در معرض خطر جدی قرار دارد. یافته‌های اخیر هیدرولوژیکی، زنگ خطر برای تخلیه آب‌های زیرزمینی در دنیا را به صدا درآورده است. این تخلیه در ابتدا ناشی از مصرف آب برای آبیاری است، ‌ولی ارتباط آن با آبیاری و ‌مصرف جهانی غذا هنوز کشف نشده است. دقیقا 11 درصد از آب‌های غیرتجدیدپذیر زیرزمینی که برای آبیاری استفاده شده‌اند، ‌در تجارت بین‌المللی غذا استفاده شده، ‌که دو سوم آن توسط پاکستان، ‌ایالات متحده امریکا و هند صادر می‌شود. اکثریت جمعیت جهان در کشورهایی زندگی می‌کنند که همه محصولات خود را از این کشورها تهیه می‌کنند، ‌کشورهایی که آب زیرزمینی را برای تولید این محصولات تخلیه می‌کنند و خطرات امنیت غذایی و آبی جهانی را افزایش می‌دهند. بعضی از کشورها، ‌مانند ایالات متحده، ‌مکزیک، ‌ایران و چین مخصوصا در مواجهه با این خطرات هستند، ‌چون آنها غذای به دست آمده از آبیاری با آب زیرزمینی را هم تولید می‌کنند و هم صادر. ‌

تخلیه آب‌های زیرزمینی جهانی در 10 سال اخیر 22 درصد افزایش یافته، ‌از 240 کیلومتر مکعب در سال 2000 هنگامی که 20 درصد آبیاری جهانی وابسته به این حجم بود ‌تا سال 2010 که به 292 کیلومتر مکعب رسید. در این دوره، تخلیه آب‌های زیرزمینی جهانی بیشتر در هند (23 درصد)، ‌چین (102 درصد) و ایالات متحده (31 درصد) افزایش داشته. بیشتر GWD در مناطق کمی متمرکز بوده که مشخصا بیش از حد از آبخوان‌ها برای کاشت محصولات استفاده کردند؛ کشورهایی چون امریکا، مکزیک، ‌خاورمیانه و شمال آفریقا، ‌هند، پاکستان و چین، ‌مناطقی که تقریبا بیشترین جمعیت جهان را هم دارند. در 2010 محصولاتی که بیشترین حجم تخلیه را داشتند، ‌هم به خاطر حجم وسیع تولیدشان و حجم بالای تخلیه آب زیرزمینی گندم (22 درصد از تخلیه آب زیرزمینی جهانی)، برنج (17 درصد)، ‌نیشکر (7 درصد)، ‌پنبه (7 درصد) و ‌ذرت (5درصد) هستند. هند و پاکستان بیشترین حجم تخلیه آب زیرزمینی را دارند (30 و 11 درصد GWD جهانی) .

هند بیشترین تخلیه آب زیرزمینی را برای گندم و برنج دارد و چین و امریکا بالاترین میزان آن را برای ذرت دارند. به طور متوسط در کشورهایی با تخلیه آب زیرزمینی، ‌گندم، ‌برنج و ذرت به ترتیب 812 لیتر، ‌199 و 72 لیتر GWD در کیلوگرم محصول استفاده می‌کنند. حالت افراطی آن را در کویت (21900 لیتر در کیلوگرم گندم)، ‌ایران (2100 لیتر در کیلوگرم برنج) و عربستان سعودی (790 لیتر در کیلوگرم ذرت) ‌می‌توان دید. شاید بتوان اینجا گفت ایران دومین تخلیه‌کننده آب‌های زیرزمینی در جهان به شمار می‌رود. کشورهایی که محصولات‌شان را از استفاده بیش از حد آبخوان‌ها آبیاری می‌کنند، ‌آنها را در قسمت‌های مختلف صادر می‌کنند. هند بیشتر سهم محصول بر اساس GWD خود را برای مصارف خودش نگه می‌دارد و تنها 4 درصد از GWD صادر می‌شود. این در حالی است که امریکا، ‌پاکستان و مکزیک بیشترین سهم محصولات حاصل از تخلیه آب زیرزمینی خود را صادر می‌کنند. امریکا 42 درصد، ‌پاکستان 26 درصد و مکزیک 23 درصد. صادرات پاکستان، ‌امریکا و هند به تنهایی بیش از دو سوم حجم تخلیه آب زیرزمینی و آب مجازی نهفته در غذا را شامل می‌شود. پاکستان بزرگ‌ترین صادرکننده با 29 درصد از حجم تخلیه آب زیرزمینی جهانی به شمار می‌آید، ‌بعد از آن امریکا و هند با 27 درصد.


11 درصد آب زیرزمینی نهفته در محصولات کشاورزی


حدود 11 درصد از تخلیه آب زیرزمینی در تجارت محصولات کشاورزی نهفته است، این در حالی است که 18 درصد از تولید جهانی محصولات بین کشورها مبادله می‌شود. بیشترین محصولات به دست آمده از تخلیه آب‌های زیرزمینی به کشورها شامل برنج (29درصد)، گندم (12درصد)، پنبه (11درصد)، ‌ذرت (4درصد) ‌و سویا (3 درصد) ‌است. مرکبات و نیشکر در مجموع 5 درصد از تخلیه آب‌های زیرزمینی منتقل می‌شوند. بیشتر صادرات محصولات آبیاری‌شده با آب زیرزمینی در پاکستان، ‌برنج (۸۲ درصد) است که ۱۴ درصد آن به ایران صادر می‌شود و بقیه به عربستان سعودی، ‌بنگلادش و کنیا صادر می‌شود. همچنین بیشترین واردات محصولات آبیاری‌شده با آب‌های زیرزمینی نیز در کشورهای چین (۹ درصد جهانی)، ‌امریکا، ‌ایران، ‌مکزیک، ‌ژاپن، عربستان‌سعودی، ‌کانادا، بنگلادش، انگلستان و عراق صورت می‌گیرد. پاکستان، ‌ایالات متحده امریکا و هند کشورهایی هستند که بیشترین میزان صادرات غذایی را دارند که از این آب‌ها به عمل می‌آید. محققان معتقدند ذخایر غذایی در معرض تهدید قرار گرفته‌اند. حدود 43 درصد از آبی که برای آبیاری محصولات در سرتاسر جهان استفاده می‌شود از آبخوان‌های زیرزمینی است.

بیشتر این منابع سریع‌تر از زمانی که نیاز دارند دوباره پر شوند، ‌خالی می‌شوند.‌ایران، ‌به طور مشخص برنجی را از پاکستان وارد می‌کند که با آبخوان‌های رودهای گنگ و ایندوس آبیاری شده است. این منابع آبی 50 برابر بیشتر از آنچه باید، استخراج می‌شوند. ایران در مقابل، محصولات آبیاری شده با آبخوانی را صادر می‌کند که 20 برابر بیشتر از ظرفیت‌شان برداشت می‌کند. کارلو دالین، ‌از کالج دانشگاه لندن می‌گوید: سرعت تخلیه زنگ خطری به حساب می‌آید، ‌ما با کشورهایی مواجهیم که هم با خطر تولید داخلی‌شان مواجهند و هم با خطر واردات. اگر ذخیره آبی به اتمام برسد، ‌قیمت غذا هم تحت تاثیر قرار می‌گیرد و تقریبا همه جمعیت جهان را با خود متاثر می‌کند. دکتر دالین ادامه می‌دهد: برای مثال پاکستان خیلی پیچیده است، آنها از صادرات برنج پول خوبی به دست می‌آورند، ‌ولی چارچوبی برای محاسبه تاثیر آن بر محیط زیست ندارند. محققان معتقدند همچنان که نیاز است دولت‌ها آگاهی بیشتری از تاثیر تولید بر منابع آبی بدهند، ‌مصرف‌کنندگان در کشورهای ثروتمندتر همچنین باید هم به خرید غذا فکر ‌کنند و هم به آب مورد نیازشان فکر کنند. مصرف‌کننده‌ها محصولاتی را که در سوپرمارکت می‌خرند، ‌‌بسته به اینکه کجا تولید شده‌اند و چگونه آبیاری شده‌اند، دارای تاثیرات محیط‌زیستی مختلفی‌اند. در راستای کمک به مصرف‌کننده‌ها که انتخاب بهتری در غذای‌شان داشته باشند، ‌تولیدکنندگان باید به فکر اضافه کردن برچسب‌های آب باشند؛ برچسب‌هایی که مشخص کند این محصول با چه آبی آبیاری شده تا تاثیرات‌شان مشخص‌تر باشد.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۴ فروردين ۹۶ ، ۰۷:۴۷
پیمان صاحبی


بلوط‌های زاگرس را دریابیم

* محمد حسین بازگیر: امسال تن خسته و بی رمق زاگرس را باران رحمت الهی جانانه نواخت، بیشتر از هر سالی بر آن بارید و نه تنها بلوط‌های تشنه سیراب شدند که بیش از سه هزار گونه گیاهی موجود هم جانی تازه گرفتند و همه جا سرسبز و آباد شد، از پیرانشهر آذربایجان غربی تا فیروزآباد فارس، عرصه‌ای به طول حدود هزار و پانصد و عرض حدود صد کیلومتر، را بلوط با کمک گل‌ها و گیاهان متنوع و رنگارنگ تزیین نمود. باران نه فقط به بلوط و بنه و لاله‌های واژگون، طراوت داد که به هی هی چوپانان و لالایی مادران و دی بلال جوانان ایل هم، رونق داد. اما تابستانی که از نیمه خرداد شروع می‌شود به سرعت در راه است و باز هم تنهایی زاگرس و هیولایی بنام تخریب‌های انسان دخیل و مهمتر از همه آتش‌سوزی‌ها.


به گزارش وبلاگ منابع طبیعی سقز به نقل از  سلامت نیوز، روزنامه بهار نوشت: کابوسی که هنوز هم در خاطر بلوطستان باقی است و سراغش را می‌توان از چنگری، ویسیان و پلدختر لرستان، رهمالی و تولگهی کهکیلویه و بویراحمد، الوار گرمسیری اندیمشک، شلم و دینارکوه ایلام، تنگ صیاد و کوهرنگ چهارمحال و بختیاری و. . . گرفت. پوشش گیاهی غنی و ارزشمندی که در مراتع و زیر اشکوب جنگل در نتیجه بارش‌های امسال ایجاد شده، با خشک‌شدن تبدیل به بستری به شدت قابل اشتعال می‌شوند که با هر جرقه‌ای آتشی بزرگ به جان زاگرس خواهند انداخت، آتش‌سوزی‌هایی که ذخائر ژنتیکى کشور، گیاهان و جانوران و میکروارگانیسم‌ها را از بین می‌برند و با کاهش کیفیت خاک، باعث فرسایش آن می‌شوند، نفوذپذیری را کم و چرخه هیدرولوژیکی آن را دچار اختلال جدی نموده، بیومس تولید شده، مواد آلی و عناصر غذایی را تخریب و منطقه را مستعد سیل‌خیزی و نامناسب برای زیست جانداران می‌کنند، آتش سوزی کلیه خواص فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک را تغییر می‌دهد و خسارت‌های بسیار اقتصادی و زحمت‌ها و هزینه‌های زیادی تحمیل می‌نماید.


این آتش‌سوزی‌ها، گاه با خاموش‌نکردن یک کبریت یا رها کردن یک ته سیگار ایجاد می‌شوند، گاهی نتیجه یک گردشگری غیر مسئولانه‌اند و گاهی هم از کاه و کلش‌های به آتش کشیده شده در یک مزرعه سرایت می‌کنند و متاسفانه خیلی اوقات، عمدی و البته دارای توجیه و بهانه‌هایی مقبول برای مسببینشان! اما غیرقابل توجیه و پذیرش برای هر انسان عاقل و دردمندی، هستند: مناسب‌کردن فضا و ایجاد تمهیدات لازم برای تصرف یا به‌قول متصرفین توسعه! بخش‌هایی از جنگل و مرتع جهت کشت و زرع، ساخت و ساز و غیره - فراهم‌کردن هیزم کافی جهت ذغال‌گیری و تامین سوخت زمستانه - تسویه حساب و انتقام از یک همسایه، با آتش‌زدن چراگاه و مرتع مورد بهره‌برداری وی - عقده گشایی و تخلیه روحی و روانی برخی افراد طبیعت ستیز و. . . خلاصه آنکه خیلی زود دیر خواهد شد و فرصت از دست خواهد رفت و اگر نجنبیم تنها افسوس و دریغی از بلوطستان زاگرس به جا خواهد ماند. باید نقاط بحرانی و مستعد حریق را شناسایی کنیم، راه‌های دسترسی به هر کدام را مرور و برای هر نقطه سناریوی آتش‌سوزی و عملیات اطفاء تعریف کنیم - پایش و دیده بانی مستمر نقاط بحرانی و مراتع و جنگل‌ها به منظور آگاهی و اقدام به موقع، با کمک دهیاران و کشاورزان و علاقه‌مندان را جدی بگیریم - نیروهای عمل کننده در منابع طبیعی، محیط زیست، ستاد بحران و سایر دستگاه‌ها و نیروهای مردمی و تشکل‌های داوطلب و علاقه‌مند رو ساماندهی کنیم و آموزش‌های لازم را به آن‌ها بدیم - بازنگری در تجهیزات و امکانات و به روز کردن آنها و تقویت توان عملیاتی و. . . و البته چند نکته اساسی را باید بیشتر و جدی‌تر برنامه ریزی و اجرایی کنیم اول اینکه برای هر عملیات اطفای حریق با انگیزه‌ترین و آشناترین نفر به منطقه را به‌عنوان فرمانده میدان انتخاب کنیم و همه تحت فرماندهی واحد اقدام کنیم، متاسفانه در زمان آتش‌سوزی جنگل، گروه‌ها به تشخیص خود اقدام می‌کنند و در بیشتر مواقع عملا کمکی به هم نمی‌کنند و همپوشانی و هم افزایی لازم انجام نمی‌شود، محلی‌ها، تشکل‌ها، منابع طبیعی، محیط زیست و هر مجموعه‌ای به تشخیص خود شروع به فعالیت در جبهه‌ای می‌کنند که ممکن است مسیر توسعه حریق نباشد و زحماتشان تاثیری در جلوگیری از گسترش آتش‌سوزی نداشته باشد. مطلب دوم اینکه زمان مهمترین عامل در توسعه آتش سوزی‌های جنگل و مرتع است و تیم‌های عملیاتی هر چه سریعتر به عرصه برسند موفق‌تر خواهند بود، پس هم دیده بانی به موقع، هم شناسایی مسیرها و راه‌های دسترسی به نقاط بحرانی و هم ایجاد هماهنگى برای بهره گیری از بالگرد جهت هلیبورد نیرو، بسیار حائز اهمیت می‌باشد و نکته آخر اینکه آموزش و به‌کارگیری نیروی آموزش دیده هم بسیار اهمیت دارد، گاهی فعالیت افراد ناآشنا به روش‌های صحیح کنترل آتش سوزی، منجر به توسعه حریق می‌شود.

* رئیس محیط زیست تهران

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۴ فروردين ۹۶ ، ۰۷:۴۵
پیمان صاحبی


 

با همین رویه، ‌دو دهه تا مرگ آب‌های زیرزمینی مانده است

 مصرف آب زیرزمینی آن هم برای کشاورزی، ‌بحثی است که توجه بیشتر کارشناسان این حوزه را به خود جلب کرده است. آنچه در مقاله اخیر نشریه نیچر مورد اشاره قرار گرفته است، ‌مصرف بی‌رویه منابع آب زیرزمینی توسط کشورهایی چون ایالات متحده امریکا، مکزیک، ‌چین، ‌هند و ایران است. افت شدید سفره‌های آب زیرزمینی در دشت‌های مختلف این کشورها و استفاده از آن برای به عمل آوردن محصولات کشاورزی، ‌بحثی است که از نگاه کارشناسان باید مورد توجه جدی قرار گیرد. محصولاتی که از سوی این کشورها به کشورهای دیگر صادر می‌شود، ‌مفهومی به عنوان آب مجازی را به میان می‌آورد؛ مفهومی که در محصولات مستتر است و ارزشی دوچندان به محصول تولیدشده می‌دهد.

به گزارش وبلاگ منابع طبیعی سقز به نقل از  سلامت نیوز، روزنامه اعتماد نوشت: محصولاتی چون گندم، ‌برنج، ‌ذرت، ‌پنبه و ‌نیشکر ازجمله محصولاتی است که در این چند کشوری که مصرف‌کننده‌های اصلی آب زیرزمینی جهانند، ‌بیشترین تولید و صادرات و واردات را دارند. شاید اگر کشورها به تناسب ظرفیت آبی مناطق‌شان و اقلیم خود دست به کشت محصولات می‌زدند، ‌امروز با بحران ازدست رفتن آب‌های زیرزمینی مواجه نبودیم. دکتر مسعود تجریشی، ‌مدیر دفتربرنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه در گفت‌وگو با «اعتماد» از مشکلاتی که به واسطه مصرف بی‌رویه منابع آبی زیرزمینی برای کشور ایجاد شده و خواهد شد، ‌سخن می‌گوید؛ مشکلاتی که اگر با همین رویه پیش برویم، ‌دو چندان خواهد شد و اثری از سفره‌های آب زیرزمینی که سال‌ها و قرن‌ها طول کشیده‌بود تا تشکیل شوند، ‌باقی نماند.

بحران در زیرزمین دشت‌های‌مان، آنجا که سفره‌های آب زیرزمینی تشکیل شده بود، ‌شدت گرفته است. اوضاع مصرف در کشور به گونه‌ای است که تیتر مقالات و گزارش‌های خبری می‌شویم. چقدر از عمر این آبخوان‌ها باقی مانده است؟

مساله‌ای که به آن اشاره کردید را می‌توان در 4 بخش بررسی کرد؛ بخش اول نحوه استفاده از منابع است. آن چیزی که امروزه در دنیا با توجه به چالش آب که یک چالش جهانی است و به آن رسیدند، این است که باید یک سقفی در برداشت‌ها گذاشته شود. مثلا وقتی از آب‌های سطحی صحبت می‌کنیم، باید سقفی داشته باشد که چه مقدار از این آب‌های تجدیدپذیر را می‌توانیم‌برداریم. آنچه در حال حاضر در دنیا دیده می‌شود، برداشت 40 تا 45 درصدی است. دیگر اینکه چگونه می‌توانیم آب باقیمانده را که سهم محیط‌زیست است، در رودخانه‌ها سهمی برایش قایل شویم و مطمئن شویم اکوسیستم آبی هم سهمی برای خودش دارد. متاسفانه این را عمل نمی‌کنیم. با وجود اینکه در منطقه خشکی هستیم که نوسانات اقلیمی می‌تواند در آن مساله‌ساز باشد توجهی به این مساله نمی‌کنیم. وقتی ارومیه را نگاه می‌کنیم، میزان بارش امسال نسبت به سال گذشته 27 درصد کم شده. ما حتما باید چیزی را جایی ذخیره داشته‌باشیم تا بتوانیم مصرف پایداری را برای حوضه آبریز داشته باشیم. مهندس چیت‌چیان، وزیر نیرو یک سال‌و‌نیم پیش در بحث آب‌های سطحی ابلاغیه‌ای را گذاشتند که سهم آب سطحی و اکوسیستم‌های آبی را مشخص می‌کرد. مثلا درباره ارومیه؛ 2600 میلیون مترمکعب سهم دریاچه است که رودخانه‌های منتهی به دریاچه باید این سهم را درنظر بگیرند. ما آب سطحی را می‌بینیم که قابلیت اندازه‌گیری هم دارد، اما موقعی که به آب زیرزمینی می‌رسیم، از دیده پنهان است. از زیر زمین چیزی را می‌کشیم بالا می‌آوریم. آبی که ممکن است در بعضی از مناطق سال‌ها طول کشیده تا تشکیل شود آنچه خطرناک است آن چیزی است که زیر زمین وجود دارد و هزاران سال طول کشیده تا ایجاد شود و قرار است برای نسل‌های آینده هم به جا بماند.

میزان مصرف این آب‌ها در کشور ما و دنیا به چه شکل است؟

متاسفانه مصرف آب زیرزمینی ما یک روند رو به رشدی دارد، ما الان تقریبا 8 درصد آب‌های زیرزمینی که در دنیا دارد مصرف می‌شود را در کشور مصرف می‌کنیم. اگر این روند به همین شکل پیش برود، چیزی از آنچه طی این سال‌ها شکل گرفته‌بود، باقی نمی‌ماند. کشورهای دیگر دنیا به این سمت می‌روند که این مساله را کنترل کنند؛ در غرب امریکا، کالیفرنیا که قانونی در سقف برداشت آب زیرزمینی نداشته، دارند سقف می‌گذارند. پیش‌بینی شده تا سال 2025 حدود 20 درصد آب زیرزمینی دنیا را ما مصرف می‌کنیم. کشورهای دیگر دارند می‌روند به سمت مصرف کمتر، ما برای اینکه محصولات کشاورزی بیشتری تولید کنیم و کشاورزی‌مان را گسترش دهیم، داریم می‌رویم به سمت مصرف بیشتر آب زیرزمینی.

در صورت افت آب‌های زیرزمینی چه اتفاقی برای اکوسیستم می‌افتد؟

اگر ما از آب‌های شیرین‌مان استفاده کنیم، تراز آب شیرین پایین می‌رود و آب شور جایگزینش می‌شود، همچنین آب شیرین باقیمانده هم غیر قابل استفاده می‌شود و شور می‌شود. نکته دوم اینکه این محیط متخلخل فضای سفره مثل اسفنج می‌ماند، فضای خالی از آب تحت تاثیر فشاری که ستون خاک وارد می‌کند، قرار می‌گیرد و این باعث فشرده شدنش می‌شود و آب جدید نمی‌تواند جایگزین آب قبلی شود. به این وسیله آب‌های تجدیدپذیر زیرزمینی‌مان را غیرقابل تجدیدپذیر می‌کنیم و باعث می‌شویم که یک‌بار مصرف شوند و دیگر نمی‌توانیم از آن استفاده کنیم این یعنی حقوق نسل‌های آینده را با خودخواهی خودمان زیر پا گذاشته‌ایم. حالا طبیعت چگونه به این کار پاسخ می‌دهد؟ یکی از عوارض آن، نشست زمین است. برخی از این قطارها که از ریل خارج می‌شوند به نشست زمین برمی‌گردد. فضای خالی از آب پر نشده زمین نشست می‌کند. در خیلی از مناطق، تاسیسات زیربنایی داریم، پمپ داریم، ساختمان داریم. زمین که نشست می‌کند، مجبور می‌شویم زیرسازی‌ها و ساختمان‌ها را دوباره تقویت کنیم و این یعنی هزینه مضاعف. از طرفی به لحاظ اقتصادی مجبور می‌شویم آب را از لایه‌های عمیق‌تر خاک بالا بیاوریم. اگر به سمت کرج و شهریار بروید، بسیاری از تاسیسات و کارخانه‌های صنعتی، مقنی‌هایی دارند که کارشان کف‌شکنی است، این کار نیازمند صرف انرژی بیشتری هم هست. وقتی آب زیرزمینی را از بین ببریم، پوشش گیاهی را از بین ببریم، باعث می‌شود سیلاب بیاید و خرابی به بار آید. اقلیم‌های‌مان به سمت گرم‌تر شدن می‌رود، اکوسیستم را، اقتصاد را به هم می‌زنیم و خسارت‌های زیادی را به بار می‌آوریم. این پدیده کاملا شناخته شده و شرایط پایدار وغیرقابل برگشتی را ایجاد می‌کند. نکته بعدی این است که از این آب‌های زیرزمینی که متعلق به نسل‌های بعدی هم هست، برداشت می‌کنیم و با آن گندم و هندوانه می‌کاریم و بعضی از آنها را صادر می‌کنیم. ما در واقع چیزی را داریم صادر می‌کنیم که غیرقابل برگشت است. نفت را می‌توان خرید یا از انرژی خورشیدی استفاده کرد، اما بعضی از محصولات‌مان را می‌کاریم که از آبی استفاده کرده‌ایم که غیرقابل برگشتند. بسیاری از کشورهای دنیا از آب سبز یا کشت دیم استفاده می‌کنند برای کاشت غلات. در واقع از آب باران بهره می‌برند و باعث نمی‌شوند منابع آب زیرزمینی را برای صادر کردن محصولات تخلیه کنند. ما از الگویی داریم تبعیت می‌کنیم که نه تنها پایدار نیست، بلکه باعث می‌شود تمدن و سکنی را در این سرزمین به خطر بیندازیم. بسیاری از تمدن‌ها در فلات ما قرار دارند که این فلات هم عمدتا روی آب‌های زیرزمینی واقع شده‌اند.

محصولاتی چون برنج، گندم و نیشکر چقدر تاثیر دارد؟

مصوب شد که جز در مناطق شمال کشور جایی کسی نباید برنج بکارد، ‌البته این مصوب وزارت نیرو بود که مجوز ندهد، ولی هنوز مناطقی هستند که در گزارش‌ها می‌بینیم که برنج می‌کارند. من خودم هم دیدم در اصفهان و شیراز هنوز دارند برنج می‌کارند. این نظارت‌های‌مان را باید جدی‌تر داشته باشیم. باید سقفی برای برداشت آب‌مان بگذاریم. مطمئنا بعضی از محصولاتی را که مصرف آب‌شان بسیار زیاد است مجبور می‌شویم حذف یا جایگزین کنیم و برویم به سمت محصولات کم‌آب‌بر. مثلا برای چغندر قند در آذربایجان مصوبه گرفتیم که به اندازه کارخانه‌هایی که داریم کشت شود. چون چغندر را می‌کاشتند، هزار کیلومتر تا اصفهان و مشهد می‌بردند. ارزش اقتصادی این 300 هزار تن شکری که تولید می‌شود 18 میلیون دلار است، اما 20 میلیون خرج بنزین و استهلاک ماشین می‌کردیم که این 300 هزار تن را انتقال دهیم. کار کاملا غیر اقتصادی است. وقتی نسبت به توسعه نگاه نمی‌کنیم چه مزیت‌هایی داریم و نسبت به مزیت‌هایی که اقلیم، اکولوژی و توان آبدهی منطقه دیکته می‌کند، پیش نمی‌رویم به این وضعیت می‌رسیم؛ وضعیتی کاملا ناپایدار. ممکن است در محصولی یا گیاه دارویی مزیت بالایی داشته‌باشیم که در منطقه خشک عمل بیاید و آب کمی مصرف کند و حتی بتوانیم صادر کنیم، اما از آن سو می‌توانیم برنج و چغندر را که مصرف آب‌شان بالاست، وارد کنیم. خودکفایی را می‌توانیم به خوداتکایی معنی کنیم، ‌یعنی هر زمان کسی بخواهد ما را تحریم کند، ما بتوانیم غذای کشور ا تامین کنیم، اما قرار نیست در محصولاتی سرمایه‌گذاری کنیم که مزیتی ندارند، این با عقل و منطق هم جور درنمی‌آید. باید مطمئنا برگردیم روی یکسری محصولات سرمایه‌گذاری کنیم که به اقلیم مناطق‌مان نزدیک باشد. می‌توانیم در مناطق دیم، روی محصولاتی چون توتون و نخود حساب کنیم. می‌توانیم با سرمایه‌گذاری، انتقال دانش، آموزش کشاورزان، استفاده از بذرهای مناسب، روی آوردن به محصولات کم‌ آب‌بر و استفاده از آب باران، ‌هم محصولات خوبی تولید کنیم و هم جلوی از بین رفتن منابع آبی زیرزمینی‌مان را بگیریم. مجبور نیستیم صفر و یک نگاه کنیم، می‌توانیم با توجه به هر دشت و هر حوضه آبریزمان و بررسی مزیت‌هایی که دارند و اینکه چقدر آب دارند و نسبت به نیاز اکوسیستم منطقه، ‌آب کنار بگذاریم. بر این اساس می‌توانیم به اقتصادی قوی برسیم و به ثروت ملی کمک کنیم. نه اینکه مثل ارومیه شود که در ازای هر مترمکعب آب مصرفی در دو سه دهه اخیر، تنها 18 تا 20 سنت به اقتصاد ملی کمک کرده‌ایم. کشورهای همسایه چون سوریه قبل از درگیری‌هایش با به‌کارگیری بسیاری از تکنولوژی‌ها، روی 50 سنت بودند. کشورهایی داریم که بالای 5/2 دلارند؛ یعنی 10 برابر ما هستند. راه‌های بسیار زیادی برای رسیدن به این نقطه وجود دارد. این روشی که ما با آن جلو می‌رویم نه به اقتصاد ملی کمک می‌کند، نه باعث می‌شود تولیدات‌مان ارزش افزوده‌ای پیدا کند که بازار جهانی را بگیریم.

در حال حاضر عدد مصرف ما در آب زیرزمینی چیست؟

مقدار برداشت آب زیرزمینی‌مان حدود 16 میلیارد مترمکعب بیش از مقداری است که آبخوان‌های‌مان تغذیه می‌شود؛ این یعنی داریم منفی حرکت می‌کنیم. بر اساس اعدادی که وزارت نیرو اعلام می‌کند، حداکثر داریم از یک ذخیره 200 میلیارد مترمکعبی صحبت می‌کنیم که تقریبا نیمی از آن را در دو دهه اخیر مصرف کرده‌ایم. در حوضه دریاچه ارومیه، دشت شبستر است که بیلان منفی دارد. در برخی دشت‌های‌مان از 5 تا 10 سال آینده به خاطر افت شدید آب زیرزمینی کسی نمی‌تواند در آنها زندگی کند چون آب سطحی که نداشتند، همه آب زیرزمینی را هم دارند مصرف می‌کنند. مطمئنا این روش، روشی پایدار نیست. اینها چیزی نیست که همه فقط راجع به آن صحبت کنند، این یک بحران واقعی است. در بعضی از این مناطق از عمق‌های بسیار زیاد آب به سطح زمین می‌آورند، در واقع به شکلی رقابت شده. هروقت آب کم می‌آورند، کف‌شکنی می‌کنند. اگر همینطور پیش برویم، بقیه صد میلیارد مترمکعب را هم مصرف می‌کنیم. در همین نسل موجود می‌توانیم به این عدد برسیم و به جایی برسیم که دیگر آبی باقی نماند. ما از 600 دشتی که داریم، 300 تایش آب شیرین است، از میان آب شیرین‌ها، 80 درصد را ممنوعه کرده‌ایم، اینها منفی در منفی هستند، وضعیت مطلوبی نداریم. این چیزی است که هیچ‌وقت حاکمیت و دولت‌ها متوجه نمی‌شوند، چون زیرزمین است. موقعی می‌فهمند که تمام شده.

آنچه به عنوان راه‌حل فوری بتوان برای دور شدن از این بحران اندیشید چه می‌تواند باشد؟

باید وزارت نیرو برنامه‌ای ارایه کند، تامین منابع شود تا همه اینها منجر به گسترش کشت آبی‌مان نشود. به کمک ماهواره، مردم، آموزش، ترویج سرمایه‌گذاری اقتصادی- علمی به این جمع‌بندی برسیم که یک مساله داریم که باید همه واردش شویم. بعضی از دشت‌های‌مان دارند 30 تا 40 سانت سالانه افت می‌کنند. دشت چناران در مشهد سالی چند متر افت دارد، فقط برای اینکه آب مشهد را تامین کنیم. خب این بالاخره یک تهی دارد دیگر، روزی تمام می‌شود. یکسری دشت‌ها و تمدن‌ها داریم که وابسته به این آب‌ها هستند، اگر اینها را جدی نگیریم، باید جابه‌جایی‌های جدی جمعیت را قبول کنیم. این دیگر تنها بحث آب مجازی نیست، هرچه درآمد داریم باید خرج واردات غذا کنیم. الان هم دیر است. دولت‌ها باید بیایند، مردم باید آگاه شوند. با این وضع برای نوه‌های‌مان چیزی باقی نمی‌گذاریم.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۴ فروردين ۹۶ ، ۰۷:۴۴
پیمان صاحبی


 

زاگرس هنوز زنده است

تغییر اقلیم پدیده ای است که محیط زیست کشور را درگیر مشکلات زیادی کرده و جنگل های زاگرس که تامین کننده 50 درصد آب شیرین کشور است نیز از این تغییرات در امان نمانده است از این رو ایران با همکاری آلمان در صدد حفاظت از این عرصه های طبیعی است.


به گزارش وبلاگ منابع طبیعی سقز به نقل از سلامت نیوز به نقل از ایرنا،هجوم ریزگردها یکی از پیامدهای تغییر اقلیم و گرمایش زمین است که از غرب وارد کشور شده و جنگل های زاگرس را تحت تاثیر قرار داده است این در حالی است که زاگرس می تواند به عنوان سد بزرگی در مقابل آن مقاومت کند، به اعتقاد شیرین ابوالقاسمی مدیر پروژه حفاظت از جنگل های زاگرس، زاگرس هنوز زنده است و می تواند مقاومت کند تا تمام کشور را در مواجه با گرد و غبار نجات دهد.


جنگل های زاگرس در غرب کشور، اکوسیستم های طبیعی با ارزشی هستند که در آنها تنوع زیادی از گونه های گیاهی و جانوری وجود دارد اما در چند سال اخیر به دلایل مختلفی از جمله تبدیل اراضی، بهره برداری های بی رویه، چرای بی رویه دام، آتش سوزی، برداشت چوب و غیره در معرض تخریب قرار گرفته و هر روز از تعداد و کیفیت گونه های گیاهی و جانوری آن کاسته می ­شود.


وابستگی معیشتی جوامع محلی به این جنگل ها یکی از تهدیدات اصلی این عرصه های طبیعی است که باید با معیشتی جایگزین به حفاظت از زاگرس پرداخت.
در کنار عواملی که انسان در آن دخیل است عوامل طبیعی که البته در بروز آنها نیز انسان دخالت دارد، مانند پدیده گرم شدن زمین و تغییر اقلیم، این زیست بوم ارزشمند را مورد تهدید قرار داده است.


مطالعات بسیاری در این منطقه صورت گرفته و نتایج به دست آمده نشان می دهد که تغییر اقلیم نابودی جنگل های زاگرس را به همراه دارد بر این اساس پروژه حفاظت از جنگل های زاگرس در صدد است با همکاری آلمان به کمک این جنگل ها ها بشتابد.
چندی پیش تفاهم نامه ای میان معصومه ابتکار معاون رییس جمهوری و رییس سازمان حفاظت محیط زیست و وزیر محیط زیست آلمان منعقد شد که بر اساس آن یک سمن زیست محیطی با همکاری آلمان اقدام به آموزش زنان 6 روستا در استان کهگیلویه و بویراحمد کرد که پروژه حفاظت از زاگرس در نظر دارد این روند را با رویکرد تغییر اقلیم، توسعه و ادامه دهد.


شیرین ابوالقاسمی مدیر پروژه حفاظت از جنگل های زاگرس دراین باره به خبرنگار علمی ایرنا گفت: تغییر اقلیم پدیده ای است که تمام دنیا از جمله ایران را درگیر کرده است که اگر به درستی با آن برخورد نشود در طولانی مدت خسارات جبران ناپذیری به همراه خواهد داشت.
وی افزود: آلمان در زمینه تغییرات اقلیم و کشاورزی پایدار تجربه زیادی دارد از این رو می توانیم در قالب تفاهم نامه همکاری امضا شده میان دو کشور، از این ظرفیت به نحو مطلوبی بهره ببریم.


وی به بروز ریزگردها به عنوان یکی از پیامدهای خشکسالی و تغییر اقلیم در کشور اشاره کرد و گفت: می توانیم از ظرفیت آلمان برای ایجاد بستر فنی برای پیش بینی وضعیت خشکسالی و شروع ریزگردها استفاده کنیم.
ابوالقاسمی به روند حرکت ریزگردها در کشور اشاره کرد و افزود: ریزگردها ازعربستان وارد عراق می شود، از جنوب شرقی کشور ما عبور و به شمال می رسد، بعد از آن صحرای گبی را در بر می گیرد و با نمک های دریاچه ارومیه دوباره به ایران برمی گردد.
وی تاکید کرد: ایران در مواجهه با تغییر اقلیم به خصوص در غرب کشور بسیار در معرض تهدید است؛ گرمایش زمین از آفریقا و صحرای عربستان به سمت کشور می آید که جنگل های زاگرس می تواند مانند سدی مانع نفوذ آن به داخل شود از این رو در صدد استفاده از ظرفیت آلمان در راستای کاهش اثرات این پدیده در کشور هستیم.


وی گفت: بر این اساس درخواستی به معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست ارسال کرده ایم تا همکاری ایران و آلمان در این زمینه با قوت و دامنه وسیع تری از سر گرفته شود که مورد موافقت قرار گرفت و انجام آن جزو برنامه های اصلی این پروژه در سالجاری است.
ابوالقاسمی به همکاری یک سمن زیست محیطی در ایران با آلمان با هدف توانمند سازی زنان 6 روستا در کهگیلویه و بویراحمد اشاره کرد و گفت: این همکاری در قالب امضای تفاهم نامه میان دو کشور انجام شد اما ظرفیت استفاده از آن بسیار بیشتر از این است بنابراین در صدد ادامه و توسعه این همکاری هستیم، البته در آن همکاری دستاوردهای خوبی حاصل شد که از اجرا کنندگان آن جای تقدیر و تشکر دارد.


وی درباره پروژه حفاظت از زاگرس گفت: پروژه زاگرس را به یک برنامه بلند مدت تبدیل و تحویل دولت داده ایم، در ماده 48 برنامه ششم که مربوط به محیط زیست است کلیات برنامه از جمله زاگرس، کوهستان ها، مدیریت پایدار منابع آب، جنگل، مراتع و تغییرات اقلیم با حساسیت خاصی دیده شده است.
وی تاکید کرد: قوانین خوبی در این زمینه در کشور وجود دارد، در واقع تمام موارد در قانون دیده شده اما مساله اصلی اجرای آنها است، به عبارتی برنامه ریز خوبی هستیم اما در اجرا مشکل داریم، تلاش کنیم برنامه گریز نباشیم.


ابوالقاسمی با بیان اینکه 75 درصد مراتع زاگرس در معرض تهدید است گفت: این در حالی است که مناطق کوهستانی زاگرس نقش بسزایی در تولید آب کشور و تلطیف هوا دارد بنابراین حفاظت از آنها امری الزامی است.


وی افزود: دولت اعلام کرده است در برنامه ششم، 9 میلیون و 800 هزار هکتار از مراتع کشور را احیا خواهد کرد که با توجه به این تصمیم دولت، از 85 میلیون هکتار مرتع در کشور که تقریبا 85 درصد آنها تخریبی است، حدود 10 درصد احیا می شود که درصد قابل توجهی از آن در زاگرس قرار دارد.
ابوالقاسمی گفت: اگر سال اول دو میلیون هکتار هم اجرا شود بسیار زیاد است زیرا تخریب با احیا متفاوت است، به عنوان مثال تخریب در یک دقیقه انجام می شود اما برای احیای یک لکه یک متر مربعی که به حالت طبیعی خودش برگردد حداقل به 5 سال زمان نیاز است که البته به نوع بافت و پوشش گیاهی آن منطقه نیز بستگی دارد.


مدیر پروژه حفاظت از جنگل های زاگرس گفت: بر اساس تجربه، یک برنامه 30 ساله پیش بینی می کنم تا بتوان درصد تخریب مراتع کشور را به آستانه تحمل رساند.


وی با تاکید بر اینکه این کار با همکاری جامعه محلی امکان پذیر است افزود: در برنامه ششم توسعه نیز حفاظت و احیای هر کدام از مولفه های زیستی مانند جنگل، مرتع و غیره با همکاری جامعه محلی تاکید شده است زیرا تجربه ثابت کرده هرجا مردم وارد عمل شدند نتیجه کار رضایت بخش بوده است.
وی ادامه داد: یکی از نمونه های موفق این روند، قرق های اختصاصی است که با اجرای آن به صورت پایلوت در استان کرمان نتیجه مطلوبی حاصل شد و 150 راس قوچ و میش در مدت حدود سه سال به بیش از دو هزار راس رسیده است.


مدیر پروژه حفاظت از زاگرس اظهار کرد: چون با حضور جوامع محلی، مدیریتی که در یک منطقه اعمال می شود پایدار است بنابراین اگر خواهان مرتع داری پایدار هستیم باید مردم را درگیر کنیم.


وی گفت: در این راستا اتحادیه صنف مرتعداران را بهمن ماه سال گذشته در زاگرس ایجاد کردیم که هشت طرح مرتع داری پایدار و تلفیقی در قالب گردشگری، صنایع دستی و بومی برای آن تعریف شده و اکنون منتظر دریافت اعتبار است.


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۴ فروردين ۹۶ ، ۰۷:۴۲
پیمان صاحبی