این مطلب به اختصار شرح می‌دهد که رئوس مسائل زیست محیطی مناطق مختلف ایران چیست و
احتمالا نمایندگان دوره آینده مجلس شورای اسلامی می‌توانند در این‌باره پاسخگوی چه
توقعاتی باشند. بدیهی است که فقط به آن دسته از مشکلات محیط زیستی اشاره شده که
می‌تواند مورد توجه عامه رای دهندگان باشد و به عنوان یک مطالبه در فرآیند انتخابات
مطرح شود.
۱- سیستان و
بلوچستان
چشم‌انداز: ریزگرد و خشکسالی امان مردم را
بریده است. احتمالا این منطقه، ویران شده‌ترین بخش از جغرافیای ایران است. مردم
معیشت‌های بومی خود مثل کشاورزی و دامداری را تقریبا از دست داده‌اند. شماری برای
امرار معاش غالبا چاره‌ای جز مهاجرت و شاید قاچاق ندارند. خشکیدن هامون بارزترین
نمونه قهقرای زیستمحیطی منطقه است. ریزگرد هم زندگی در این منطقه را دشوارتر از
همیشه کرده است.
سوال از
نمایندگان: آیا برنامه ای برای احیای تالاب‌های سه گانه هامون دارید؟ برای
اگر نه مهار ریزگردها، دست‌کم برای کمک کردن به مردم برای سازگاری با آنها چه کار
می شود کرد؟ رها شدن کشتزارها فرصت هجوم بیابان را افزون‌تر می کند. برای تشویق
مردم به ماندن در منطقه و مهاجرت نکردن چه کار می شود کرد؟
میناب بزرگترین نخلستان جهان بعد از نخلستان‌های
بصره است که دومیلیون نخل آن خشکیده است
۲-
هرمزگان
چشم انداز:
رودخانه‌هایی که وارد استان می شدند تقریبا خشکیده‌اند. به تازگی اعلام شد
دو میلیون نخل در میناب (بزرگترین نخلستان جهان بعد از نخلستان‌های بصره)
خشکیده‌اند. گفته می‌شود احداث سد استقلال عامل خشکیدن این نخلستان‌ها بوده است.
میناب یکی از آشکارترین قربانیان سدسازی در ایران است. خشکیدن نخلستان‌ها فقط به
معنای از دست رفتن یک موقعیت اقتصادی نیست. به واقع پایان یک فرهنگ چند هزارساله
زیستن در جنوب است. چون کشاورزان را وامیدارد که یا مهاجرت کنند یا اساسا وارد فضای
اشتغال دیگری شوند.
سوال از
نمایندگان: چه برنامه ای برای نجات میناب دارید؟ چگونه می‌شود نخلستان‌های
خشکیده را نجات داد؟ آیا می‌شود بخشی از آورد طبیعی رودخانه‌های منطقه را از حوزه
بالادست یا سدهای بالادست پس گرفت؟ با سد استقلال چه کار می‌خواهند بکنند؟ حاضرند
برای نجات نخلستان‌های میناب برچیدن این سد را به مردم قول بدهند؟
۳-
بوشهر
چشم‌انداز: مشکلات مشابه هرمزگان است. اما اثر
ریزگردها اینجا شدیدتر است. نخلستان‌ها دارند می‌خشکند. دشتستان دارد به خاطره
تبدیل می شود. رودخانه دالکی رو به فناست. عسلویه پساب و فاضلابش را در دهها
کیلومتر ساحل رها کرده است.
سوال از
نمایندگان: برای نجات دشتستان چه برنامه‌ای دارید؟ آیا می‌توانید حقابه
دشتستان و دالکی را از بالادست پس بگیرید؟ آیا می‌توانید عسلویه را مجاب به رعایت
استانداردهای محیط زیست بکنید؟
۴-
خوزستان
چشم
انداز: خوزستانی‌ها مهمترین قربانی ریزگردها هستند. عمده ایام سال غبار هوای
این استان چند برابر حد مجاز است. از سوی دیگر مردم نگران هستند که با طرح‌های
انتقال آب سرچشمه‌های دز و کارون استان در حال خشکیدن است. مشکل زیستمحیطی دیگر سد
گتوند است که باعث شورتر شدن کارون و مرگ صدها هزار نخل شده است. غالب شهرهای استان
به شدت مشکل فاضلاب دارند. آب آشامیدنی نیز مشکل بعدی است. چندی پیش رسانه‌ها
نوشتند آب شرب شهر اهواز حتی برای مصرف احشام هم مناسب نیست.
سوال از
نمایندگان: برای ریزگردها چه برنامه ای دارید؟ آیا می‌توانید مانع انتقال
آب‌های دز و کارون به استان‌های دیگر شوید؟ استادان دانشگاه چمران مصرا خواستار
برچیدن سد گتوند برای نجات خوزستان شده‌اند. آیا این خواسته را پیگیری خواهید کرد؟
برای مشکل آب و فاضلاب شهرهای استان به ویژه اهواز چه برنامه‌ای دارید؟
۵- زاگرس مرتفع؛
کهگیلویه و بویراحمد و چهارمحال بختیاری
چشم‌انداز: طرح‌های متعدد انتقال آب‌های این
منطقه به استان‌های بیابانی محدوده شرقی البرز، اصفهان و کرمان و یزد به شدت مردم
منطقه را نگران کرده است. بسیاری از تالاب‌ها و چشمه‌های منطقه خشکیده‌اند. سال
گذشته در اعتراض به انتقال آب‌های این منطقه بزرگترین تظاهرات زیستمحیطی تاریخ
ایران با جمعیتی بالغ بر بیست هزار نفر در شهرکرد برگزار شد.
سوال از
نمایندگان: مردم تصور می‌کنند چون لابی اصفهان و یزد و کرمان در حاکمیت
قوی‌تر است آب‌های این منطقه دارد به آن استانها منتقل می‌شود. آیا توان در افتادن
با این لابی‌ها و توقف اجرای طرح‌هایی مثل طرح‌های انتقال آب‌های چهار محال بختیاری
به اصفهان را دارید؟
۶- ایلام و
کرمانشاه
چشم‌انداز: مردم این منطقه قربانیان خاموش
ریزگردها هستند. ریزگردهایی که غالبا از عراق و سوریه منشا می‌گیرد. فرسایش خاک و
کم آبی نیز منطقه را رنج می‌دهد. چرای بی‌رویه باعث شده فرسایش خاک در این دو استان
چند برابر متوسط جهانی باشد.
سوال از
نمایندگان: برای مهار ریزگردها چکار می‌توانید بکنید؟ برای گذار از دامداری
مخرب و زیانبار کنونی به دامداری غیر مخرب و منطبق با شرایط محیطی جدید چکار
می‌خواهید بکنید؟
۷-
فارس
چشم‌انداز: تالاب‌های مشهور استان مثل بختگان و
پریشان و ... یک به یک خشکیده‌اند. خطر وقوع سیل در استان فارس هم اکنون نسبت به
متوسط های اقلیمی منطقه ده برابر افزایش پیدا کرده است. چشم اندازهای طبیعی و غنای
زیستی تاریخی استان به شدت لطمه دیده است.
سوال از
نمایندگان: آیا حاضرید برای نجات تالاب‌های استان از وزارت نیرو بخواهید
شماری از سدهای غیر مجاز را برچیند؟ برای احیای تنوع زیستی استان آیا برنامه‌ای
دارید؟
۸-
کرمان
چشم‌انداز:
تغییر اقلیم و بیابانزایی به شدت حیات روستایی در منطقه را در قهقرا فرو
برده است. اما مشکل بزرگتر این است که برای بقای کشاورزی ناپایدار تا توانسته‌اند
سد زده‌اند و چاه حفر کرده‌اند و به این شکل طبیعت کرمان از حقابه‌اش محروم شده و
در معرض اضمحلال قرار گرفته است.
سوال از
نمایندگان: برای مقابله با بیابانزایی در استان چه برنامه‌ای دارید؟ برای
مهار خشکسالی در استان چکار می توانید بکنید؟
سیستان بعد از خشک شدن هامون به ویران‌ترین منطقه
زیستمحیطی ایران تبدیل شده است
۹-
یزد
چشم‌انداز: طبیعت استان قربانی کشاورزی
ناپایدار شده است. اراضی تحت کشت کاملا مغایر با ظرفیت اکولوژیک و توان منابع آب
استان گسترش یافته‌اند و حفر هزاران چاه غیر مجاز باعث فرونشست خطرناک آب‌های
زیرزمینی منطقه شده است.
سوال از
نمایندگان: برای نجات استان آیا حاضرید برای برچیدن چاه‌های غیر مجاز اقدام
کنید یا برعکس برای جلب رای روستاییان به آنها اجازه حفر چاه های بیشتری را
می‌دهید؟
۱۰-
اصفهان
چشم‌انداز: کشاورزی ناپایدار نه فقط حقابه
طبیعت بلکه حتی کل رودخانه زاینده رود را بلعیده است و به همین خاطر می بینیم که
بستر زاینده رود در اصفهان خشک شده است. تالاب های استان به ویژه تالاب گاوخونی و
همچنین چشم اندازهای طبیعی استان نیز به همین ترتیب قربانی زیاده خواهی برای توسعه
اراضی تحت کشت هستند. محروم ساختن مراتع و اراضی بایر از رطوبت طبیعی بیابانزایی و
گردوغبار محلی را در استان گسترش داده است. فرونست زمین نیز استان را به شدت تهدید
می‌کند.
سوال از
نمایندگان: آیا حاضرید مانع تداوم کشاورزی ناپایدار در استان شوید؟ آیا
می‌توانید برای بازگشت حیات به زاینده‌رود و گاوخونی دستور به برچیدن هزاران هکتار
کشتزارهای جدید و غیرمجاز در حوزه زاینده رود را بدهید؟ آیا می‌توانید صدای طبیعت
رو به فنای استان باشید و یا فقط منافع معیشتی رای دهندگان را مورد توجه قرار
خواهید داد؟
۱۱-
لرستان
چشم‌انداز: بلوط‌زارهای استان یک به یک در حال
نابودی هستند. با نابودی بلوطزارها فرسایش خاک و سیلاب در استان شدت گرفته است.
چرای مازاد بر ظرفیت مراتع هم دیگر مشکل محیط زیست استان است. شکار بی‌رویه
زیستگاه‌های جانوری استان را تهی کرده است. مردم همچنین نگران انتقال آب‌های استان
به مناطقی همچون قم و اصفهان هستند.
سوال از
نمایندگان: آیا اجازه خواهید داد آب‌های استان از الیگودرز به قم برود؟ چه
برنامه ای برای نجات زاگرس به ویژه در برابر بلایایی مثل چرای بی رویه دام و یا
بهره برداری عشایر از پوشش گیاهی به عنوان سوخت دارید؟
۱۲-
همدان
چشم‌انداز: بزرگترین معضل زیستمحیطی استان
فرونشست زمین به واسطه بهرهبرداری بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی است. کشاورزی
ناپایدار به طور کلی طبیعت منطقه را تهدید می‌کند. استان با پدیده نسبتا جدید
بیابانزایی روبرو شده است. پدیده‌ای که به نظر می‌رسد بیشتر تحت تاثیر مولفه انسانی
و بهرهبرداری غیر مجاز ار منابع طبیعی رخ داده است.
سوال از
نمایندگان: تشویق روستاییان به عدم بهرهبرداری از چاه‌های غیر مجاز نیازمند
مضاعف سازی فرصت‌های معیشتی و توسعه اشتغال است. چه برنامه‌ای در این باره
دارید؟
۱۳- استان
مرکزی
چشم
انداز: آلودگی هوای شهر اراک اغلب تحت الشعاع آلودگی هوای تهران در محاق
رسانه‌ها مانده است. اما واقعیت این است که شرایط هوا برای شهروندان اراکی حتی
ناگوارتر از تهران است. استقرار نامناسب صنایع باعث شده که جریان هوا آلودگی‌ها را
به داخل این شهر براند. متاسفانه زیستگاه‌های جانوری استان، مثل موته و هفتاد قله
هم تحت تاثیر توسعه سازه‌های انسانی مثل جاده‌ها و شهرهای جدید به شدت تخریب
شده‌اند و به ویژه شمار آهوان دشت موته بسیار کم شده است. اوضاع در زیستگاه‌هایی
مثل کویر میغان هم اصلا مناسب نیست.
سوال از
نمایندگان: برای سلامت مردم صنایع آلاینده پیرامون اراک یا باید تعطیل شوند
و یا از فیلتریزاسیون مناسب بهره‌مند شوند. اما صاحبان صنایع و به واقع یعنی دولت
می‌گوید این صنایع از نطر بنیه اقتصادی توان چنان فیلتریزاسیونی را ندارند. این وسط
تکلیف سلامت مردم چه می شود؟ آیا می توانید صنایع را وادار به رعایت استانداردهای
محیط زیستی کنید؟
۱۴-
قم
چشم‌انداز: خشکسالی و بیابانزایی باعث شده که
حیات روستایی در استان قم کاملا رو به تنزل برود. تمامی منابع آب استان عملا صرف
تامین آب شرب شهر قم شده‌اند و طبیعت استان و مناطق روستایی از اولویت تخصیص آب
خارج شده‌اند. ریزگردها دست به دست غبار معمول محلی داده و زندگی در قم را دشوار
کرده‌اند. پارک ملی کویر مهمترین ثروت طبیعی استان نیز تقریبا از همه گونه های
جانوری ممتاز آن خالی شده است.
سوال از
نمایندگان: نمایندگان شهر قم معمولا چهره‌های مشهور سیاسی بوده اند با دغدغه
های عمدتا سیاسی. آیا در این دوره واقعا برنامه ای برای توجه به مسائل زیستمحیطی
این استان و البته سلامت مردم شهر و روستای آن دارید؟
۱۵-
تهران
چشم‌انداز:
نمایندگان شهر تهران معمولا در توافقی نانوشته با شهرداری کاری به کار مسائل
شهری و زیستمحیطی پایتخت ندارند. معمولا نمایندگان این شهر مهمترین و سیاسی ترین
چهره های مجلس هستند و در مسند ریاست کمیسیون های مختلف مجلس مشغول رتق و فتق امور
کلان بوده و توجه به مسائلی مثل آلودگی هوای تهران را چندان همراستا با موقعیت و
علایق خود نمی‌بینند. به هر حال مجموعه مدیریت شهری (شهرداری و شورای شهر) به
سوداگرایانه‌ترین شکل ممکن چشم انداز پایتخت را در همه چند دهه گذشته مدیریت کرده
اند: هزینه از آینده شهر برای مدیریت امروزه آن. و نتیجه کلانشهری است که همه ذخایر
ارضی اش هزینه شده و حتی مسیر بادهای غالب آن مسدود شده برای آنکه شهرداری بتواند
با بزرگراه و اتوبان شهر را تکه پاره کند.
سوال از
نمایندگان: اساسا شما نماینده شهر تهران هم هستید یا شان خود را اجل از
نمایندگی یک شهر می دانید؟ آیا برنامه ای برای کنترل و نظارت مدیریت شهری پایتخت
دارید؟
۱۶-
خراسان‌ها
چشم‌انداز: برای سه استان خراسان شمالی، خراسان
رضوی و خراسان جنوبی شرایط محیط زیستی تقریبا یکسان است: ترکیبی از قهقرای
زیستگاه‌های جانوری، نابودی منابع آب به واسطه توسعه کشاورزی ناپایدار و فرسایش خاک
و توسعه بیابانزایی. رشد بی‌رویه و آلودگی هوا البته در شهر مشهد هم مشکلی فزاینده
است.
سوال از
نمایندگان: خشکسالی حیات روستایی در این منطقه را روز به روز بیشتر از قبل
تهدید می‌کند. چه برنامه‌ای برای احیا و حفظ منابع آب دارید؟ از سوی دیگر
زیستگاه‌ها جانوری و حتی مناطق حفاظت شده و پارک‌های ملی با تهدید روبرو هستند. حفظ
محیط زیست چقدر اولویت شماست؟
این ثروت بی‌نظیر در سالیان اخیر با انواع
طرح‌های مخرب توسعه در معرض تهدید قرار گرفته است که ماجرای احداث جاده جنگل ابر
فقط یک نمونه از این طرح‌هاست
۱۷-
سمنان
چشم
انداز: سمنان به تعبیر زنده‌یاد جهانی در یک استان است زیرا بخش بزرگی از
تنوع زیستی ایران و مهمترین چشم‌اندازهای طبیعی و زیستگاه‌های جانوری را در خود جا
داده است. اما این ثروت بی‌نظیر در سالیان اخیر با انواع طرح‌های مخرب توسعه در
معرض تهدید قرار گرفته است که ماجرای احداث جاده جنگل ابر فقط یک نمونه از این
طرح‌هاست.
سوال از
نمایندگان: آیا حاضرید برای نجات طبیعت استان یک بار برای همیشه ممانعت قطعی
از احداث جاده در جنگل ابر را پیگیری کنید؟ آیا نگران واکنش رای دهندگان در این
باره نیستید؟
۱۸-
گلستان
چشم
انداز: محیط‌زیست گلستان قربانی انواع طرح‌ها و فعالیت‌های مرتبط با توسعه
ناپایدار است. جاده‌سازی در پارک ملی گلستان و یا ساخت و ساز در آشوراده فقط یک
نمونه از این طرح‌ها هستند.
سوال از
نمایندگان: ترجیح می‌دهید به نفع منافع کوتاه مدت رای دهندگان عمل کرده و بر
اجرای پروژه‌های مخرب عمرانی چشم بپوشید یا اینکه به فکر آینده منطقه بوده و مانع
اجرای این طرح‌ها شوید؟ آیا می‌توانید لغو اجرای طرح‌هایی مثل تبدیل آشوراده به
منطقه گردشگری یا احداث جاده در پارک ملی گلستان را پیگیری کنید؟
۱۹-
مازندران
چشم
انداز: تخریب و تصرف جنگل بزرگترین عامل تغییر چشم انداز مازندران است. مردم
به خاطر فقر و بیکاری همچنین ناچارند به تغییر کاربری اراضی خود از کشاورزی به
ویلاسازی تن بدهند. اما مشکل بزرگتر تصرف غیرقانونی نود درصد از عرصه ساحلی است.
آنچه که باعث شده مزیت اقتصادی بزرگ این استان برای بهرهبرداری از توریسم پایدار
ضعیف شود. رهاسازی فاضلاب شهری در رودخانه‌ها و همچنین مدیریت شهری بسیار ضعیف که
عمدتا در نبود الگوی معماری بومی و ازدحام سرسام آور ترافیک نمود دارد از دیگر
مشکلات استان است.
سوال از
نمایندگان: چه برنامه‌ای برای رفع تصرفات از ساحل دارید؟ با پدیده تغییر
کاربری و تصرف مناطق جنگلی چکار می‌توانید بکنید؟ برای ترافیک استان چه برنامه‌ای
دارید؟ آیا همچنان اجازه خواهید داد در این استان از جنگل به عنوان انباشتگاه زباله
استفاده شود؟
۲۰-
گیلان
چشم
انداز: متاسفانه آنچه که از دهه‌های قبل شروع شده و مازندران را به یک چشم
انداز ناپایدار زیست محیطی تبدیل کرد برای گیلان عبرت نشد و شاهد هستیم که در
سالیان اخیر مسائلی مثل نابودی جنگل‌ها، تصرف و تغییر کاربری سواحل و تغییر کاربری
اراضی کشاورزی در این استان نیز گسترش یافته است.
سوال از
نمایندگان: شواهد می‌گوید تغییر کاربری اراضی جنگلی عمدتا با حمایت نهادها
یا مقامات متنفذ سیاسی انجام می‌شود. چه برنامه‌ای برای مقابله با این روند دارید؟
آیا می‌توانید طرح های نامناسب با چشم‌انداز اقلیمی و طبیعی منطقه همچون کارخانه
چوکا یا میانگذر تالاب انزلی را برچیده یا وادار به رعایت استانداردهای محیط زیستی
کنید؟
۲۱- استان
البرز
چشم
انداز: استانی که قرار بود قطب اکوتوریسم ایران باشد به قطب زمین‌خواری و
تغییر کاربری اراضی طبیعی تبدیل شده است. حریم رودخانه کرج، برای مثال، به طور کامل
به اشغال درآمده است در حالی که اساسا طبق قانون حریم رودخانه ها کاملا عمومی بوده
و قابل تصرف نیست.
سوال از
نمایندگان: آیا برنامه‌ای برای رفع تصرف از رودخانه کرج و برچجیدن سازه‌ها و
تصرفات غیر قانونی موجود دارید؟
۲۲- قزوین و
زنجان و اردبیل
چشم انداز:
مشکلات زیستمحیطی در حوزه البرز غربی و مرتفع تقریبا مشابه است. کشاورزی
ناپایدار پدیده فرسایش خاک را دامن زده و خطر سیلاب را نیز افزایش داده است.
زیستگاه‌های جانوری به شدت با استرس روبرو هستند و آمار حیات وحش در هر سه استان به
کمتر از ده درصد آمارهای سی سال قبل رسیده است. حتی نقاط مرتفع و دور از دسترس هم
از تخریب و تصرف در امان نمانده‌اند. جنوب قزوین با بیابانزایی هم روبروست و در
اردبیل و زنجان ساخت و ساز به قلب پارک‌های ملی و مناطق حفاظت شده هم راه یافته
است.
سوال از
نمایندگان: چه برنامه‌ای برای توسعه کشاورزی پایدار در منطقه دارید؟ چگونه
می‌خواهید مانع تصرف غیرقانونی اراضی طبیعی شوید؟ برای مضاعف سازی فرصت‌های اشتغال
در مناطق روستایی که می‌تواند مانع از تخریب منابع طبیعی شود آیا برنامه اجرایی
مشخصی دارید؟
۲۳-
کردستان
چشم‌انداز: به جز مشکلات عمومی مثل هجوم
ریزگردها از سمت غرب و فرسایش خاک و تصرف اراضی طبیعی، از جمله مشکلات جدید
زیستمحیطی کردستان تلاش برای انتقال آب‌های آن به مناطق دیگر است که از جمله
می‌توان به طرح انتقال آب رودخانه زاب به دریاچه ارومیه اشاره کرد.
سوال از
نمایندگان: چگونه می‌خواهید مانع از اجرای طرح‌های مخرب زیستمحیطی مثل
انتقال آب رودخانه زاب و یا احداث سدهای غیر مجاز شوید؟
۲۴- آذربایجان
شرقی و غربی
چشم‌انداز: طبیعی است که بزرگترین مشکل این دو
استان مسئله خشکیدگی دریاچه ارومیه باشد. به نظر می‌رسد نیمه جنوبی دریاچه دیگر
قابل احیا نبوده و تلاش‌ها اکنون بیشتر بر نجات نیمه شمالی دریاچه متمرکز است. رها
ساختن نیمه جنوبی دریاچه به معنای ایجاد کویری به مساحت افزون بر سیصد هزار هکتار
است که نمک‌های نرم و رسوبی آن کاملا مستعد انتشار تا دهها کیلومتر دورتر به واسطه
وزش هر باد حتی نه چندان شدیدی هستند. خشکیدگی دریاچه ارومیه فقط یک مسئله
زیستمحیطی نیست و قطعا به تدریج سلامت بهداشتی و اقتصاد منطقه را نیز تحت تاثیر
قرار خواهد داد.
سوال از
نمایندگان: در دوره کنونی مجلس متاسفانه نمایندگان استان‌های آذربایجان شرقی
و غربی به جای حل درست و منطقی موضوع به دنبال اجرای طرح‌های حتی مخربی مثل انتقال
آب از ارس و زاب بودند. در حالی که کارشناسان مکررا گفته‌اند خشکیدگی ارومیه حاصل
توسعه ناپایدار کشاورزی و سدسازی‌های بی رویه است و برای احیای این دریاچه باید سطح
اراضی کاهش یافته، الگوی کشاورزی و آبیاری تغییر یافته و بسیاری از سدها برچیده
شوند.
اما این کار می‌توانسته اعتراض مردم محلی را به
دنبال داشته باشد. اکنون این سوالات بسیار راهبردی و جدی قابل طرح هستند: آیا برای
بقای زیست‌بوم شمال‌غرب ایران معتقد به ریاضت و تحمل فشار توسط مردم هستید و حاضرید
در این باره با موکلان خود به گفتگو بنشینید یا ترجیح می‌دهید مثل سابق با ایده های
پوپولیستی فقط آنها را راضی نگه دارید؟
با توجه به ملی بودن معضل خشکیدگی دریاچه ارومیه
چقدر به دنبال جذب کمک‌های ملی و بین المللی هستید؟ آیا حاضرید برای نجات دریاچه
ارومیه و بر خلاف خواست مردم محلی خواستار برچیدن میانگذر شهید کلانتری
شوید؟
آیا یک بار برای همیشه به مردم توصیه خواهید کرد
که به دنبال طرح‌های مخربی مثل انتقال آب از خزر یا ارس و یا زاب و یا هر جای دیگر
نباشند و بدانند مشکل هیدرولوژی ارومیه کاملا درون حوزه ای است؟ آیا آماده‌اید
وزارت نیرو را وادار به برچیدن شماری از سدهای منطقه کنید؟
ناصر کرمی
*استاد دانشگاه
برگن نروژ
منبع:زیست بوم
