تالاب انزلی در مرز احتضار

تالاب انزلی به عنوان یکی از تالاب‌های مهم شمال کشور که محل زمستان گذرانی پرندگان مهاجر است، به دلیل مشکلات عدیده، در معرض خطر نابودی قرار دارد. این تالاب به دلیل ورود بیش از حد رسوبات به آن با کاهش عمق مواجه شده و احتمال دارد این پهنه آبی، به سرنوشت سایر تالاب‌های خشک کشور دچار شود.

نام تالاب انزلی از سال ۵۴ در گروه تالاب‌های حفاظت شده قرار گرفت. این تالاب از آن جهت مهم است که نام ۱۰۰ گونه پرنده، ۵۰ گونه ماهی و صدها گونه گیاهی در فهرست موجودات زنده این پهنه آبی ثبت شده است. بر اساس اسناد موجود این تالاب منبع تکثیر ماهیان خاویاری است که به دلیل صید غیر قانونی بیش از حد، نسل آنها در معرض خطر انقراض قرار دارد. اما چندی است که حیات این تالاب با مخاطرات جدی مواجه شده است. جبار کوچکی نژاد نماینده مردم رشت در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خانه ملت، نسبت به خشک شدن تالاب انزلی هشدار داد.

به گفته وی در حال حاضر عمق این تالاب به نیم متر رسیده و احتمال می‌رود تالاب انزلی نیز خشک شده و منطقه گیلان را با بحران جدی مواجه سازد.

کوچک نژاد معتقد است که با خشک شدن تالاب‌ها، هم زیستگاه پرندگان و هم اکوسیستم در معرض تخریب قرار می‌گیرد. بنابراین وی از وزیر نیرو خواست که بیشتر روی حوزه آب متمرکز شود و برای حل مشکلات حاصل از خشکسالی در حوزه تالاب‌ها و رفع مشکلات زیست محیطی این پهنه‌های آبی، برنامه شفاف و کاملی ارائه دهد.

ورود سالانه ۲۵۰ هزار متر مکعب رسوب به تالاب انزلی

بر اساس برآوردها سالانه ۲۵۰ هزار متر مکعب رسوبات طبیعی، خانگی و صنعتی وارد تالاب انزلی می‌شود. این رسوبات که توسط ۱۰ رودخانه به این تالاب منتقل می‌شود، نقش بسیار مهمی در خشک شدن تالاب انزلی دارند. به همین خاطر ایران تلاش می‌کند با مشارکت جایکای ژاپن، برای ساماندهی وضعیت تالاب انزلی برنامه‌ریزی کند. از سال ۱۳۹۲ طرح احیاء تالاب انزلی با رویکرد مبتنی بر دیدگاه‌های تخصصی و تجربی و با اولویت سنجی تهدیدات این تالاب تدوین و پیگیری شد.

عملیات اجرایی پروژه‌های تدوین شده در این طرح، در سال ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵، پیگیری شد و برخی اقدامات نظیر احیاء پناهگاه حیات وحش سلکه، احیای زیستگاه پرندگان و افزایش کار آمدی مرکز بازدید کنندگان و سایت پرنده نگری موجود و همچنین رونق اقتصاد محلی در حوزه گردشگری به مرحله اجرا در آمد.

سازمان حفاظت محیط زیست تلاش کرد طرح مکانیزه کنترل و مهار پسماند شناور در تالاب انزلی را به صورت پایلوت اجرا کند تا بخشی از مشکلات این تالاب کاهش یابد.

با این وجود، هنوز برای بسیاری از مخاطرات تالاب انزلی راهکاری اندیشیده نشده است. آزولا به عنوان یک گیاه مهاجم، هنوز در دل این تالاب جا خوش کرده و پای سنبل آبی به عنوان یک گونه غیر بومی مهاجم جدید به این تالاب انزلی باز شده است. شکار پرندگان مهاجر ادامه دارد. نیلوفران آبی این تالاب برای فروش در بازار تهران به صورت قاچاق چیده می‌شوند و بارگذاری جمعیت گردشگران بر اساس توان این اکوسیستم نیست. همه این مسایل، مخاطراتی است که به‌طور جدی سایه آنها روی سر تالاب انزلی احساس می‌شود و سازمان حفاظت محیط زیست برای ساماندهی آن باید برنامه‌ریزی لازم را داشته باشد.

منبع:ایانا