نجات زمین با 21 دلار

دیکاپریو چهارمین سال پیاپی استکه برای حفظ کره زمین پول جمع میکند
روزبه آرش: سالهاست این بحث میان طرفداران محیطزیست و اقتصاددانان وجود دارد: «آیا میشود به مردم پول داد تا پای درختان و جنگلهایشان بایستند، چرخه مصرف کربن را کاهش دهند و به حیات گونههای جانوری احترام بگذارند و آیا پولجمعکردن برای حفظ محیطزیست اثری دارد؟» این ایده مدتها نقد و مذمت شد اما حالا شواهدی بهدست آمده که به منتقدان میگوید درباره این ایده دوباره فکر کنند. سیما جیاچاندران، اقتصاددان، نویسنده برجسته و استاد دانشگاه نورث وسترن معتقد است: «ما نیاز به شواهدی بهتر داریم تا ببینیم آیا این رویکرد شدنی است یا نه. ما باید آگاهی خود را دراینزمینه افزایش دهیم اما اگر بشود با مصرف پول سیاره را نجات داد، خب چه ایرادی دارد این کار را زودتر شروع کنیم؟» برای درک اثر خرجکردن پول و حفظ محیطزیست، جیاچاندران و تیمش به سراغ اوگاندا رفتند و 121 روستا را در دو دسته مختلف بررسی کردند؛ روستاهایی که برای حفظ محیطزیست از دولت و سازمانهای غیردولتی پول دریافت میکردند و روستاهایی که هیچ پولی برای این مسئله به آنها داده نمیشد. در همه روستاها آموزشهای یکسانی به مردم داده شد و نتیجه بعد از دو سال قابل تأمل بود. در روستاهایی که به مردم پول پرداخته میشد، نرخ نابودی جنگلها 4,2 درصد بود، درحالیکه در روستاهای محروم از پرداخت پول، این نرخ 9,1درصد تخمین زده شد. جیاچاندران میگوید: «خب مسئله انگیزشی پول تعجبآور نیست اما این میزان تأثیر واقعا شگفتانگیز است. مسئله دیگر این است که ما سالهاست راههای مبارزه با جنگلزدایی و حفظ محیطزیست را بلدیم اما چرا کمترین هزینه در این بخش انجام میشود، درحالیکه شواهد نشان میدهد با اندکی خرج میتوان تفاوتی شگفت را رقم زد.» اما حدس میزنید هزینه انجامشده در اوگاندا برای این تأثیر چقدر بود؟ 21 دلار در سال به ازای هر نفر؛ پولی که هرکدام از ما خیلی بیشتر از این را در سال دور میریزیم. اما این بودجه را چگونه میتوان تأمین کرد؟ جیاچاندران معتقد است: «افزایش آگاهی مردم برای مجبورکردن دولتها و ایجاد تحرک بیشتر در سازمانهای مردمنهاد، تنها راهحل موجود است.» جیاچاندران دست روی لئونادو دیکاپریو میگذارد و او را مثال میزند: «دیکاپریو چنین دغدغههایی دارد؛ او اسکار را هم برد و در مراسم اسکار به محیطزیست اشاره کرد. این خیلی مهم است.» دیکاپریو مدتهاست تبدیل به یک فعال محیطزیست شده است. اسکار او مستقیما با فیلمی مرتبط بود که در آغوش محیطزیست ساخته شده بود. دنیای فیلم «از گوربرخاسته» بسیار تاریک است. مردم بلاهای وحشتناکی بر سر همدیگر و طبیعت میآورند. دیکاپریو درباره این فیلم گفته است: «برای من که طرفدار حفظ محیطزیست هستم، این فیلم بسیار اهمیت داشت. وقتی به آن دوران نگاه میکنی و موج حمله غرب در استخر منابع طبیعی، کشتن سرخپوستها، قطعکردن درختها، کندن زمین برای رسیدن به نفت را میبینی، با خودت میگویی: خدایا ببین چقدر وحشی بودیم ولی به نظرم جالبتر این است که بعدها که مردم به دوران فعلی ما نگاه میکنند با خودشان چه میگویند. با چنان سرعتی در حال نابودکردن طبیعت و ازبینبردن گونههای مختلف هستیم که تابهحال سابقه نداشته است. بهتازگی از پاریس [و کنفرانس تغییرات آبوهوایی] برگشتهام. اگر نتیجهای از پاریس درنیاید، محکوم به آیندهای بسیار تاریک و غمانگیز خواهیم بود.» آیا دیکاپریو آدم بدبینی است؟ خودش میگوید: «نه. امیدوارم بتوانیم بهعنوان گونههای طبیعی تکامل پیدا کنیم اما در ذات بشر چیزی هست که تمایل زیادی به تخریب دارد.» دیکاپریو در راه جمعآوری پول برای حفظ محیطزیست قدم برداشته است. او چهارمین سال پیاپی است که مراسم سالانه جمعآوری پول برای حفظ کره زمین را ترتیب داده است. به گزارش ورایتی، او سال گذشته توانست مبلغ 45 میلیون دلار برای کمک به حفاظت از زمین در مقابل گرمای جهانی و بحرانهای زیستمحیطی جمعآوری کند و امیدوار است امسال هم بتواند مبلغی بیشتر فراهم کند. ازجمله مهمترین مهمانان این حراجی خیریه میتوان به کیت هادسون، ادوارد نورتون، آرنولد شوارتزنگر، کوین اسپیسی، کیت بلانچت، ماریو کوتیلار، رابرت دنیرو، پنهلوپه کروز، اسکارلت یوهانسن و چارلیز ترون اشاره کرد. دیکاپریو فقط به جمعآوری پول اکتفا نکرده بلکه یک مستند هم ساخته است. «پیش از سیل» یک مستند بسیار هوشمندانه است که توسط فیشر استیونز و به تهیهکنندگی لئوناردو دیکاپریو و مارتین اسکورسیزی برای شبکه نشنالجئوگرافیک ساخته شد. این اثر به تأثیر تغییرات آبوهوا بر محیطزیست انسان میپردازد و با اشاره به گرمای بیسابقه و روبهرشد هوا، اقداماتی که میتوانیم برای بهبود شرایط انجام دهیم را معرفی میکند. جهان در معرض نابودی است و مقابله با این روند، نیازمند خرجکردن پول. اگر برای رهبران و سیاستمداران صرف نداشته باشد که بخواهند چنین پولی را خرج کنند، وقت آن است که خودمان برای آینده خودمان دستبهجیب شویم.