آیا عدم اجرای توافقنامه پاریس منجر به تحریم با تنبیه ایران می‌شود؟
چهارشنبه یکی از بزرگ‌ترین یخ‌کوه‌های بزرگ و ثبت‌شده از یخ‌های قطب‌جنوب جدا شد اما این اتفاق جدیدی نیست. چند سالی است با افزایش دمای کره‌زمین، یخ‌های قطبی در حال آب‌شدن هستند و بر‌اساس گفته اکثر دانشمندان، علت این اتفاق، پدیده گرمایش جهانی است.
به گزارش سلامت نیوز، وقایع اتفاقیه نوشت: نزدیک به 50 سال است که دانشمندان به این نتیجه رسیده‌اند انتشار گازهای گلخانه‌ای منجر به افزایش دمای کره زمین می‌شود و این پیامدهای زیادی دارد؛ افزایش سیل، خشکسالی، حوادث طبیعی، انقراض بسیاری از حیوانات و... .
همین مسائل باعث شده بود سران جهان، سال 1995 در برلین دورهم جمع شوند و به‌دنبال راهکاری برای نجات آینده کره زمین باشند؛ 20 سال بعد سران بیش از 150 کشور در پاریس به این توافق رسیدند؛ توافقی که برخی آن را تاریخی دانستند و برخی هم غیر‌اجباری‌بودن توافق پاریس را مؤثر برای حل بزرگ‌ترین مسئله قرن 21 ندانستند. همین سازوکار غیر‌اجباری باعث شد دونالد ترامپ به‌راحتی آمریکا را از توافق خارج کند و به تنها رهبر جهان تبدیل شود که به تغییر اقلیم اعتقادی ندارد اما ظاهرا در ایران هم کسانی هستند که تغییر اقلیم را واقعی ندانند؛ شب گذشته در برنامه تلویزینی «ثریا» در شبکه یک، میزگردی با حضور محسن ناصری، مدیر طرح ملی تغییر آب‌وهوا و سیدمجتبی امامی، عضو هیأت‌علمی دانشگاه امام‌صادق (ع) برگزار شد.
عوامل برنامه «ثریا» پیش‌ازاین مستند «نردبان فریب» را با موضوع توافقنامه پاریس آماده پخش کرده بودند و قرار بود این مستند، شنبه گذشته از شبکه مستند روی آنتن برود اما این مستند درپی درخواست سازمان محیط‌زیست از صداوسیما روی آنتن نرفت و پخش آن به بعد از توضیحات سازمان محیط‌زیست در برنامه زنده «ثریا» موکول شد اما بخش‌هایی از این مستند در خلال میزگرد دیشب پخش شد ولی سیدمجتبی امامی، عضو هیأت‌علمی دانشگاه امام‌صادق (ع) از حضور ایران در توافقنامه پاریس برای شرکت در توافق اقلیمی پاریس انتقاد کرد. همچنین یکی از استادان دانشگاه تربیت‌مدرس هم در گفت‌وگوی تلفنی، تغییر اقلیم را نپذیرفت. در این برنامه گفته شد اجرانکردن توافق پاریس منجر به تحریم ایران می‌شود. هرچند پیش‌ازاین خبرآنلاین در میزگردی، ابعاد توافقنامه زیست‌محیطی پاریس را بررسی کرده بود و چنین چیزی رد شده بود.
تغییر اقلیم؛ واقعی یا توهم چینی‌ها؟!
بحث واقعی یا غیرواقعی‌بودن تغییر اقلیم، موضوعی بود که بسیاری از شرکت‌های نفتی آن را ایجاد کردند تا تولید سوخت فسیلی خود را کاهش ندهند اما سال گذشته با جمع‌شدن سران 195 کشور در پاریس، این مسئله به نوعی به کنار رفت، تا اینکه دونالد ترامپ که تغییر اقلیم را «توهم چینی‌ها» دانست و حتی ایالت‌متحده‌آمریکا از توافقنامه پاریس خارج شد. این اتفاقات میان مردم، بحث جدیدی را به‌وجود آورد؛ آیا تغییر اقلیم واقعی است یا نه؟ درباره واقعی‌بودن گرمایش جهانی علل زیادی وجود دارد و اطلاعات مختلف نشان می‌دهد، در طول 15 سال گذشته دمای کره زمین به‌شدت در حال افزایش است، به‌طوری‌که انگار چهار بمب اتم روی پوسته کره زمین منفجر شده، به‌گونه‌ای که اطلاعات ناسا نشان می‌دهد، سال 2016 گرم‌ترین سال کره زمین از زمان اندازه‌گیری دما تاکنون است و این گرما نمی‌تواند دوره‌ای باشد. درواقع، رابطه بین تغییر اقلیم و انسان‌ها مانند رابطه سرطان و سیگار است و به شکلی آمار حتی نشان می‌دهد رابطه انسان و تغییر اقلیم، رابطه قوی‌تری هم هست. بر‌اساس اطلاعات ماهواره‌ای ناسا اقلیم جهان روبه تغییر بوده و علت گیرکردن گرما توسط گازهای گلخانه‌ای در جو کره زمین است و دقیقا نبود این گازها در جو مریخ باعث سردشدن آنجا و وجود بیش از حد این گازها در عطارد باعث ایجاد دمای بسیار زیاد در این سیاره شده است.
ایران و دیگر کشورها چه تعهدی برای کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای داده‌اند؟
هرچند در برنامه شب گذشته «ثریا»، تعدادی از کارشناسان از تعهد ایران در توافق پاریس انتقاد کردند؛تعهدی که بر‌اساس گفته آنها ایران قرار است چهار درصد از تولید گازهای گلخانه‌ای خود را کاهش دهد اما مجید شفیع‌پور، رئیس امور بین‌الملل سازمان حفاظت از محیط‌زیست، چندی پیش دراین‌باره به خبرآنلاین گفت: «برخی می‌گویند ایران رفته تعهدی را پذیرفته اما کدام تعهد؟ ما هنوز به توافقنامه پاریس نپیوستیم که بخواهیم تعهدی را بپذیریم. همچنین اگر اشاره برخی به برنامه چهار درصد و هشت درصدی ایران برای کاهش گازهای گلخانه‌ای یا همان «آی‌ان‌دی‌سی»ها (INDC) است، اینها که اصلا تعهدی نبوده‌اند و قبل از اینکه اصلا توافقنامه پاریس متولد شود، ما آنها را ارائه داده بودیم. درواقع هدف توافقنامه پاریس، ارتقای اجرای کنوانسیون است و هیچ تعهدی در آن مگر یک تعهد برای کشورهای درحال‌توسعه وجود ندارد که آن تعهد هم ارائه گزارش ملی مشارکت در این مسیر است.» همچنین بر‌اساس آمار مختلف INDC ایران هم نسبت به دیگر کشورهایی که به اندازه ایران گاز گلخانه‌ای تولید می‌کنند، بسیار کمتر است.
آیا عدم اجرای توافقنامه پاریس منجر به تحریم با تنبیه ایران می‌شود؟
یکی از مسائلی که بسیاری آن را نقطه ضعف توافقنامه پاریس می‌دانند، نبود هیچ‌گونه مکانیسم اجباری در آن است؛ یعنی عدم اجرای تعهدات این توافقنامه، هیچ اجباری برای کشورها ندارد.
متن دقیق فارسی یکی از بندهای توافقنامه به این شکل است: «ماده 1-15: به‌منظور تسهیل اجرا و ارتقای سازگاری با مقررات این توافقنامه، مکانیسمی طبق این سند بنا شده است. 2: مکانیسم مذکور در بند ماده «یک» باید از کمیته‌ای تشکیل شود که بر پایه کارشناسی و تسهیل در ماهیت شفاف، غیر‌خسمانه و غیر‌تنبیهی باشد.»
شفیع‌پور پیش‌ازاین به خبرآنلاین گفته است: «این بند، محورها را مشخص می‌کند و اگر کمیته‌ای در آینده بخواهد تشکیل شود، به‌دنبال جریمه و تنبیه نیست بلکه می‌خواهد تشویق کند.»
