برنامه‌های بانک جهانی برای شهرهای کم آب جهان
تا سال ۲۰۵۰، جمعیت ساکنان شهرهای کم آب جهان به ۱,۹ میلیارد نفر می‌رسد. رشد جمعیت، توسعه اقتصادی و تغییرات اقلیمی، مهم‌ترین عوامل فشار بر منابع محدود آب در شهرهای سراسر جهان است.
به گزارش ایانا از بانک جهانی، شهرها جمعیت فزاینده‌ای از مردم جهان را در خود جای داده‌اند و برآوردهای کنونی نشان می‌دهد که بشر در آینده، بیشتر شهرنشین خواهد شد؛ تقاضا برای آب هم روز به روز بیشتر می‌شود.
بنابراین، نیاز به تضمین و تامین منابع پایدار آب برای شهرها کاملا روشن است. با توجه به نقش کلیدی آب، ضروری است که قابلیت دسترسی به آب، همگام با تقاضای روزافزون جمعیت فزاینده شهرنشین برای همگان فراهم شود.
اما بسیاری از شهرها، مناطق و کشورهای سرتاسر جهان با فشارهایی مواجهند: رشد روزافزون جمعیت شهری، توسعه اقتصادی و نیازهای روزافزون. این عوامل فشارآورنده، امکان دسترسی به منابع آبی را در مناطقی که کمبود آب پیش از این هم یکی از چالش‌های عمده آنها به شمار می‌رفته، محدودتر می کند.
علاوه بر این، عوامل دیگر مانند آلودگی، اقدامات نامناسب در زمینه مدیریت آب و تغییرات اقلیمی هم تاثیرات منفی بر سلامت سیستم‌های آب شهری به جا می‌گذارند.
تامین امنیت و مدیریت منابع آبی برای مناطق شهری کم آب وظیفه آسانی نیست. اما وجه مثبت قضیه این است که شهرهای کم آب در مواجهه با این چالش‌ها تنها نیستند. مناطق مختلفی همچون خاورمیانه و شمال آفریقا، آسیای مرکزی و بخش‌هایی از آمریکای لاتین و شمال آمریکا در حال کشف راه‌های هوشمندانه جدید برای مدیریت آب هستند.
شهرهای کم آب
برنامه شهرهای کم آب بانک جهانی، (WSC) اقدامی نوآورانه است که نگاهی جامع به امنیت آب شهری در مناطق کم آب دارد. این برنامه با استفاده از تجربیات و تحقیقات وسیع جهانی، بر آن است که ذهنیت‌ها را در سراسر جهان تغییر دهد؛ مدیریت آب شهری را شفاف سازی کند و با شهرهای کم آب برای پیداکردن راه حل‌های عملی همکاری کند.
دبلیو اس سی با عمل در نقش یک رشته اتصال بین شهرهای کم آب، مسیر جدیدی را برای مشارکت در برنامه‌های موفق مدیریت آب و چالش‌ها باز می‌کند تا پیشرفت‌های حاصله از طریق بهترین اقدامات را با همه این شهرها به اشتراک بگذارد. این نهاد همچنین رویکرد منسجمی را در مدیریت آب ارائه می‌کند که همه ابعاد سیاسی، اجتماعی و سازمانی را در بر می‌گیرد. این برنامه، پیرامون اهداف زیر شکل گرفته است:
-فراهم کردن ابزارها و استراتژی‌های لازم برای حمایت از پایداری منابع آبی در شهرها با استفاده از تولیدات علمی در جهت دستیابی به راه حل‌های منسجم در مدیریت آب
-ایجاد پیوندهای مستحکم تر بین شهرهای کم آب و مشارکت در راه حل ها با ایجاد یک چهارچوب برای دست اندرکاران و متخصصان و نیز رهبران فکری و موسسات جهانی
- حمایت از شهرهای کم آب با مشارکت دادن آنان از جمله فراهم کردن کمک‌های فنی برای اجرای روش‌های نوین مدیریت آب، پیشرفت‌های تکنولوژیک و اقدامات سیاسی.
در اینجا به موفقیت ای چند شهر در بازیافت فاضلاب‌ها تا احیای آبخوان‌ها که در قالب این ابتکار بانک جهانی، با شهرهای دیگر به اشتراک گذاشته شده اشاره می‌کنیم.
مثلا مراکش با تنوع بخشی به منابع آبی خود، سهیم شدن در مدیریت مشارکتی آب‌های رو زمینی و محدود کردن تقاضای آب با کاهش نشت آب در شبکه آبرسانی خود، توانسته بر چالش کمبود آب شهری غلبه کند.
در اورنج کانتی، در ایالت کالیفرنیا، مقامات با استفاده مجدد از فاضلاب‌ها و استفاده از آبخوان به عنوان یک شبکه تضمینی، با موفقیت از اتکا به منابع آبی بیرونی کاسته‌اند.
در مالت، جزیره‌ای کم آب در مدیترانه، تلاش‌های موثری برای تنوع بخشی به منابع آبی انجام شده است؛ از جمله شیرین سازی آب دریا و آب بدمزه زیرزمینی و ذخیره آب باران.
شهر ویندهوک در نامیبیا، با استفاده از چندین روش در حال افزایش امنیت آبی خود است از جمله ذخیره‌سازی آب برای آینده از طریق مدیریت دقیق آبخوان و تصفیه مستقیم فاضلاب خانگی برای تهیه آب آشامیدنی. به علاوه این شهر از طریق مشارکت منطقه‌ای، قدرت انعطاف‌پذیری خود را در برابر عوامل استرس‌زای ناشی از آب و هوای متغیر، بالا برده است.
به گفته استیون شونبرگر، مدیر اجرایی برنامه آب بانک جهانی در خاورمیانه و شمال آفریقا،ابتکار wsc، اقدامی به موقع است. وی اضافه می‌کند: "شهرهای کم آب جهان، چه در کشورهای ثروتمند یا در کشورهای در حال توسعه، در حال تغییر رویکرد خود در نحوه بکارگیری سیاست، فن‌آوری و سیستم های مدیریتی هستند تا پایداری مالی و زیست محیطی و برابری اجتماعی را افزایش دهند. این ابتکار، فعالان را گرد هم می‌آورد تا از یکدیگر بیاموزند و عملی شدن این رویکرد جدید در همه مناطق دارای استرس آبی در جهان را تسریع کند".
اقدامات قبلی ثابت کرده است که انعطاف‌پذیری منابع آبی می‌تواند با تفکر غیرمرسوم که به افق‌هایی فراتر از رویکردهای محدود و تنگ نگرانه سنتی چشم دارد، تقویت شود. پروژه مطالعاتی جهانی wsc، این برنامه و دست اندرکاران آن را قادر می‌سازد که راه حل‌های خلاقانه دارای بیشترین اثربخشی را به کار گیرند و تلاش‌ها برای اتخاذ راه حل‌های تازه در زمینه مدیریت آب را با آموزش های فرابخشی همراه کنند. نگریستن به چالش‌های منابع آبی از منظری خلاقانه و مبتنی بر مشارکت جمعی، فرصت تقویت اقدامات نوآورانه در زمینه مدیریت برنامه‌ها در سراسر جهان را فراهم می‌کند.
ترجمه: محسن حدادی
منبع:ایانا
