بحران آب جدی است
طبق آمارهای رسمی و به اعتقاد کارشناسان، ایران در آستانه بحران آب به‌سر می‌برد و در سال‌های آینده تأمین آب به یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های کشور در بسیاری از استان‌ها، شهرها و مناطق تبدیل خواهد شد.
به گزارش سلامت نیوز،وقایع اتفاقیه نوشت: ایران از نظر جغرافیایی در بخش نیمه‌خشک و خشک جهان قرار گرفته، به شکلی که میانگین بارش در ایران حدود 250 میلی‌متر است؛ در حالی‌که میانگین جهانی حدود 850 میلی‌متر است یعنی بیش از سه‌برابر ایران. منابع آب تجدیدپذیر کل ایران به ۱۳۰ میلیارد مترمکعب بالغ می‌شود که در مقایسه با کشورهای مهم آبی جهان همچون برزیل، روسیه، کانادا، چین و اندونزی، عدد بسیار کمی محسوب می‌شود و حتی نسبت به همسایه غربی، ترکیه هم حدود 70 میلیارد مترمکعب کمتر است؛ البته پتانسیل آب تجدیدشونده ایران نسبت به کشورهای دیگر همسایه همچون عراق با 96 میلیارد مترمکعب، قطر با 0,15 میلیارد مترمکعب، کویت 0,02 میلیارد مترمکعب یا امارات با 0,03 میلیارد مترمکعب بیشتر است. ایران بعد از ترکیه از نظر پتانسیل آب تجدید شونده در جایگاه دوم خاورمیانه قرارگرفته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که حدود 89,5 میلیارد مترمکعب آب جهت مصارف بخش‌های کشاورزی، صنعت و معدن و خانگی برداشت می‌شده است که حدود ۸۳ میلیارد مترمکعب آن (۹۳ درصد) به بخش کشاورزی، 5,5 میلیارد مترمکعب (۶۶ درصد) به بخش خانگی و مابقی به بخش صنعت و نیازهای متفرقه دیگر اختصاص داشته است.
بحران آب در ایران تحت‌تأثیر سه عاملِ عمده است: رشد جمعیت، کشاورزی نامؤثر، مدیریت بد و عطش توسعه مصرف خانگی مردم از آب‌های زیرزمینی فقط هشت تا هفت درصد است که رقم بالایی محسوب نمی‌شود. با توجه به اینکه بیشتر مصرف آب ایران در بخش کشاورزی است و مصرف خانگی، سهم کمی در استفاده از آب دارد، صرفه‌جویی مردم ایران، تأثیر زیادی بر بحران کمبود آب کشور ندارد. خانه‌ها فقط هفت درصد آب موجود در کل کشور را استفاده می‌کنند و اگر 20 درصد صرفه‌جویی در مصرف آنها محقق شود صرفا 1,5 درصد آب کشور نجات پیدا می‌کند ولی صرفه‌جویی در مصرف غذایی می‌تواند تأثیر زیادی بر مصرف آب در بخش کشاورزی بگذارد؛ البته همه این محدودیت‌ها در شرایطی اتفاق می‌افتد که ایران از نظر مدیریت منابع آبی و مصرف در بخش‌های مختلف هم با مشکلات بسیاری روبه‌رو است و اتلاف منابع آب در ایران در بخش‌های کشاورزی و شهری بسیار بالاتر از استانداردهای جهانی است. برای مثال طبق استاندارد جهانی، میانگین مصرف آب به ازای هر نفر در شبانه‌روز حدود 150 لیتر است، درحالی‌که در ایران این عدد بیش از 250 لیتر است.
در حالی‌که فقط ۱۲ درصد از مساحت ایران زیر کشت رفته ، حدود ۹۳ درصد از مصرف آب ایران در بخش کشاورزی صورت گرفته است. این درحالی است که فقط 10 درصد تولید ناخالص ملی کشور از راه کشاورزی به‌دست می‌آید و ۱۷ درصد نیروی کار کشور در این بخش مشغول هستند.
سازمان محیط‌زیست، سرعت استفاده از منابع آب زیرزمینی در ایران را در قیاس با استاندارد جهانی، سه برابر بیشتر تخمین می‌زند. این برداشت بی‌رویه عامل خشکیدن ۲۹۷ دشت از ۶۰۰ دشت ایران است. همچنین به‌خاطر عدم رسیدگی به شبکه انتقال آب، ۳۵۵ میلیارد مترمکعب آب در مسیر انتقال هدر می‌رود. مطابق گزارش شرکت آب و فاضلاب، تا تاریخ شهریور ماه سال 94، ۴۰ درصد از شبکه آب کشور فرسوده اعلام شد. ۱۳درصد از کل هدر رفتن آب ایران تا این تاریخ به‌موجب همین فرسودگی بوده است.
براساس شاخص فالکن مارک، کشور ایران در آستانه قرار گرفتن در بحران آبی است. با توجه به اینکه در دهه ۱۳۸۰ و ۱۳۹۰ خورشیدی، حدود ۶۹ درصد از کل آب تجدیدپذیر سالانه مورد استفاده قرار می‌گیرد، براساس شاخص سازمان ملل، ایران نیز اکنون در وضعیت بحران شدید آبی قرار دارد.
پیش‌بینی محققان دانشگاه کلرادو، حاکی است که ذخایر آب شیرین جهان هر سال کاهش می‌یابد و تا ٢۵سال دیگر، نیمی از جمعیت جهان با مشکل کمبود آب شیرین مواجه خواهند بود. مطالعات نشان می‌دهد اکنون یک‌سوم جمعیت دنیا در نقاطی زندگی می‌کنند که آب کافی ندارند. در نواحی روستایی وضع به‌مراتب وخیم‌تر است. فقط ٢٩درصد مردم به منابع آب دسترسی دارند و تعداد کسانی که از تأسیسات بهداشتی استفاده می‌کنند، حتی به ١٣درصد هم نمی‌رسد. مجمع عمومی سازمان ملل متحد یادآور می‌شود، نیمی از مردم جهان سوم حتی برای نوشیدن هم به آب پاکیزه دسترسی ندارند و با وجود اینکه سه‌چهارم بیماری‌های انسانی به‌دلیل فقدان آب سالم، است، با این وجود ٧۵درصد مردم جهان سوم از داشتن آب بهداشتی محروم هستند. بر پایه تخمین‌های سازمان بهداشت جهانی، ٨٠ درصد بیماری‌هایی که گریبانگیر انسان است، مستقیما با آب در ارتباط هستند. اگر آب آشامیدنی سالم در اختیار همه انسان‌ها باشد، بی‌شک مرگ‌ومیر کودکان از بیماری‌های مختلف از جمله اسهال به نصف کاهش پیدا خواهد.
