برای حفاظت از اقیانوسها، تدوین شیوهنامه رفتاری لازم است
گروهی از متخصصان مشهور حفاظت دریاها، خواهان تدوین یک قسم نامه بقراطی برای حفظ اقیانوسها شدند؛ آنها البته معتقدند این قسم نامه نباید شبیه به سوگند نامه پزشکان باشد که متعهد میشوند در حین طبابت، برخی اصول اخلاقی را رعایت کنند.
به گزارش وبلاگ منابع طبیعی سقز به نقل از ایانا از ساینس دیلی، تدوین قوانین رفتاری برای حفاظت از دریاها، به جلوگیری از نقض حقوق بشر که ممکن است در ضمن حفاظت روی دهد، کمک میکند و تصمیمسازی مسئولانه – به لحاظ اجتماعی- را در حین برنامهریزی و اجرای قوانین مربوط به حفاظت اقیانوسها تقویت میکند. این توصیهها در مقالهای در شماره ۱۵ می مجله Marine Policy به چاپ رسید.
ناتان بنت پژوهشگر در دانشگاههای واشنگتن، بریتیش کلمبیا و استنفورد میگوید: "مزیت تدوین راهنمای رفتاری این است که ما اشتباهات گذشته را پیش چشم داریم و از آنها عبرت میگیریم. ما سعی میکنیم راهی رو به جلو پیشنهاد دهیم که در نهایت موفقیت حفاظت از اقیانوسها را افزایش دهد".
سال گذشته گروهی بینالمللی از دانشگاهیان و فعالان دانشگاهی، نهادهای دولتی و سازمانهای غیر انتفاعی در کنفرانس اتحاد بینالمللی برای حفاظت از طبیعت جهان، در هونولولو گرد آمدند تا در مورد نیاز به تدوین قوانین رفتاری دریایی بحث کنند و چارچوبی برای چنین سندی تنظیم کنند. این مباحث همراه با بررسی سیاستهای حفاظتی موجود، در این مقاله جدید، تلخیص شده است.
بنت توضیح میدهد: "گرد هم آوردن این تعداد متخصص واقعا نخستین گام در یک مسیر طولانی است. آنچه که ما در اینجا خواهان آن هستیم، تدوین و کاربرد یک راهنمای رفتاری برای همه کسانی است که با دریاها سر و کار دارند. این امر مستلزم این است که بازیگران کلیدی در حفاظت دریاها پا پیش بگذارند و از این ابتکار حمایت کنند".
در جریان اعمال برخی فعالیتهای حفاظتی در سراسر جهان، مواردی از نقض حقوق بشر روی داده است. مثلا در تانزانیا بومیان ساحل نشین در پی تلاش دولت برای حفاظت از این منطقه، از زمینهای خود رانده شدند. در آفریقای جنوبی، مناطقی که بدون مشورت با جوامع محلی به حفاظت دریایی اختصاص یافته بودند، به عنوان نمونهای از عمل "زورگیری دریایی" معروف شده است که منبع ارتزاق و حقوق جوامع کوچک ماهیگیر را از آنها میگیرد.
نویسندگان میگویند بخشی از مساله این است که حفاظت دریاها موضوع تقریبا تازهای است و چالشها برای برآورده ساختن اهداف جهانیِ حفاظت از ۱۰ درصد از دریاها تا سال ۲۰۲۰ به سرعت در حال پیچیدهتر شدن است. ممکن است با نزدیک شدن به پایان مهلت زمانی، اشتباهات یا غفلتهایی سر بزند. به علاوه اقیانوسها چندین ویژگی منحصر به فرد دارند که کار حفاظت را دشوار میسازد. حقوق مالکیت در دریاها به اندازه خشکی مشخص شده نیستند، تعریف حد و مرز و اعمال قوانین دشوار است و درباره افزایش بهرهبرداری از منابع طبیعی دریایی یا حفاظت از آنها اختلاف نظرهای بسیاری وجود دارد. این شاید جدیدترین سناریوی جهانی غرب وحشی باشد.
بنت میگوید: "اقیانوسها این روزها جای شلوغی هستند، هر کسی سعی میکند با اهدافی متفاوت، ادعای خود را تثبیت کند. پرداختن به موضوعاتی درباره اینکه تصمیمات چگونه گرفته میشود، چه کسی درباره منطق تصمیمات مسئول و پاسخگوست؟ و اطلاعات مربوطه را به شکل شفاف در اختیار عموم میگذارد؟ آیا برخی از چالشهای اساسی برای حفاظت از دریاها به شیوه مناسبی حل می شود؟».
نویسندگان مقاله چندین اصل مربوط به عدالت اجتماعی، مسئولیتپذیری و تصمیمسازی دارند که میتوان از آنها برای تدوین قوانین رفتاری در حفاظت از دریاها استفاده کرد. این اصول شامل موضوعاتی همچون حقوق بومیان، غذا و امنیت معیشت، جامعیت و شفافیت میشود. آنها همچنین برای پیشرفت بیشتر کار، اهداف خود را فهرست کردهاند و مثالهایی از عواقب خوب و بد فعالیتهای حفاظتی را ذکر کردهاند.
به عنوان نمونههایی موفق میتوان به بریتیش کلمبیا اشاره کرد که فرآیند برنامهریزی دریایی، همه طرفهای دخیل را در بر گرفته است؛ یا در هاوایی یک بنای یادبود ملی دریایی، فرهنگ محلی را لحاظ کرده در حالی که نماد سلامت و تنوع اکوسیستم به شمار میرود. بنت میگوید: درسهایی که از این نمونههای مثبت و دیگر نمونهها گرفته میشود را میتوان برای تدوین یک قانون بینالمللی رفتاری به کار برد.
نویسندگان قصد دارند تا توصیههای خود را در نشستهای بینالمللی پیشرو درباره اقیانوسها از جمله کنفرانس اقیانوسهای سازمان ملل متحد در ماه ژوئن، کنگره بینالمللی مناطق حفاظت شده دریایی در سپتامبر و کنفرانس اقیانوس ما در اکتوبر به بحث بگذارند. آنها امیدوارند دیگر دانشمندان، سیاستگزاران و سرمایهگذاران به آنچه که در این سند آمده اهمیت بدهند و سپس برای تدوین یک آیین نامه رفتاری با هم تعامل کنند.
آنها انتظار دارند سند نهایی بهعنوان ابزاری برای آموزش و هدایت رویکرد نسل بعد دست اندرکاران و حامیان حفاظت استفاده شود و در هنگام ضرورت همچون معیاری برای پاسخگویی گروهها در برابر اعمالشان استفاده شود.
پاتریک کریستی، استاد مدرسه امور زیست محیطی و دریایی و مرکز مطالعات بینالمللی جکسون میگوید: "عملی شدن حفاظت از دریاها همیشه مستلزم برقراری توازن است. این تحقیق این امر را روشن میکند که نمیتوان از آسیبپذیرترین افراد جامعه انتظار داشت که بار اصلی حفاظت را به دوش بکشند. بدون در نظر گرفتن دقیق اصول این تحلیل، احتمالا حفاظت در بلند مدت با شکست روبرو میشود و تاثیرات منفی ناخواستهای بر اجتماع و محیط زیست تحمیل خواهد شد."/
ترجمه: محسن حدادی
منبع:ایانا