حجم دریاچه ارومیه در دولت یازدهم ٥ برابر شده
«دریا پر از آب شده، میشه توش قایق روند.» اینها را با لهجه ترکی می‌گوید، غروری هم در کلامش دیده می‌شود. خوشحال است اما به روی خودش نمی‌آورد. تعجبمان باعث نمی‌شود توضیح بدهد که دریا همان دریاچه است؛ دریاچه ارومیه. تبریزی‌ها، اهالی ارومیه، آذرشهری‌ها، مردم سلماس، مراغه و عجب‌شیر و دیگر شهرهای کوچک و بزرگ اطراف دریاچه، سرسختانه پیگیر احیای دریاچه ارومیه بودند و در همه سال‌های خشک شدن و دست و پنجه نرم کردن دریاچه با مرگ، بارها و بارها کنار دریاچه زنجیره‌های انسانی تشکیل دادند تا صدای اعتراض‌شان را به گوش مسوولان برسانند.
به گزارش وبلاگ منابع طبیعی سقز به نقل ازسلامت نیوز به نقل از روزنامه اعتماد، زنجیره‌ها غیرقانونی اعلام می‌شد، افراد شرکت‌کننده در تجمع‌های اعتراضی دستگیر می‌شدند و حرف زدن درباره ارومیه و بدبختی‌هایش امنیتی حساب می‌شد.
وعده احیای ارومیه، وعده بزرگی بود که حسن روحانی، پیش از انتخابات سال ٩٢ وقتی در جمع مردم ارومیه حاضر شده‌بود، به مردم داد، وعده‌ای که بر اساس سخنان چند کارشناس قدیمی و پیشکسوت این حوزه، غیرممکن می‌نمود و امکانش از محالات بود. روند در پیش گرفته در دولت نهم و دهم با نگاه فانتزی به مساله محیط زیست، نشان داد نابودی زیستگاه‌ها که در ظاهر مساله‌ای با اولویت چندم به حساب آمد، وقتی پای مخاطرات سلامت و زندگی مردم را به میان آورد، دیگر مساله‌ای فانتزی محسوب نمی‌شود. ستاد احیا تشکیل شد، کارشناسان خبره دعوت به کار شدند، با اولویت دادن به مساله دریاچه، بودجه و اعتبار تخصیص داده شد، وزارتخانه‌ها پای کار آمدند تا ارومیه امروز از مرز احتضار به ٥٠ درصد آبگیری رسید. بر اساس مطالعات ستاد احیا، در صورتی که روند دریاچه بر اساس آنچه تا سال ٩٣ پیش رفته بود، می‌رفت وضعیت دریاچه در سال ٩٦ به نابودی بخش جنوبی دریاچه و عدم امکان احیای آن برای همیشه، ایجاد پهنه‌ای بیابانی به وسعت ٢٣٠٠ کیلومتر مربع، بروز توفان‌هایی همراه با ریزگرد نمکی در ٧ استان واقع در شمال غرب کشور، کاهش ١٢٠ سانت دیگر از تراز دریاچه طی سه سال اخیر منتج می‌شد.
کاهش تراز سال ٩٢ تا ٩٦: صفر سانتی‌متر
با مقایسه وضعیت دریاچه در اردیبهشت سال‌های ٩٦ و ٩٢ می‌توان گفت در دوره ٤ ساله ٨٤ تا ٨٨، کاهش تراز دریاچه ١٨٠ سانتی‌متر، از سال ٨٨ تا ٩٢، ١٣٠ سانتی‌متر و سال ٩٢ تا ٩٦، صفر سانتی‌متر کاهش تراز بوده است. خط‌مشی کلی برنامه‌های ستاد احیای دریاچه ارومیه در سال ١٣٩٦، کاهش ٢٤ درصدی مصرف آب در بخش کشاورزی بدون ایجاد کاهش در عملکرد در واحد سطح محصولات کشاورزی نسبت به سال پایه ٩٣-١٣٩٢ است. در این میان می‌توان به اقداماتی که در این سال‌ها انجام شده اشاره کرد، اقداماتی چون شناسایی ٨٢٠٠٠ هکتار سطح کانون‌های فوق بحرانی تولید ریزگرد در حاشیه دریاچه ارومیه در سال ١٣٩٣، ١٧٩٠٠ هکتار سطح مهارشده از کانون‌های بحرانی تولید ریزگرد از طریق اجرای عملیات بیولوژیکی و ٢٨٠٠٠ هکتار سطح مهارشده از کانون‌های بحرانی تولید ریزگرد از طریق زیر پیکره آبی رفتن دریاچه در سال ١٣٩٥.
لایروبی رودخانه‌های منتهی به دریاچه، تامین حقابه دریاچه از همین رودخانه‌ها و سدها، برنامه برای انتقال آب از رودهای مرزی به ارومیه، اصلاح میان‌گذر که تنگه میان نیمه شمالی و جنوبی دریاچه و حرکات دورانی آب را در میانه راه گرفته، اصلاح الگوی کشاورزی و روش‌های آبیاری با آموزش روستاییان و کشاورزان منطقه که منجر به کاهش مصرف آب و برداشت از منابع آب در منطقه شد، همه اقداماتی است که در دست انجام است و منجر به این شد که کشتی به گل نشسته‌ای که زمانی کارش بار زدن خودروها و رانندگانش بود تا آنها را از تبریز به ارومیه برساند، آب ببیند گرچه دیگر کار نمی‌کند و تزیینی شده. دریاچه از ٥٠٠ میلیون مترمکعب آب به بیش از دو میلیارد و ٦٠٠ مترمکعب آب رسیده است. گرچه هنوز نیمه جنوبی دریاچه پرآب نشده و نمک است که چشم را می‌زند، اما وارد شدن ٥ برابری آب به دریاچه مساله‌ای نبود که کسی تحقق یافتن آن را در عرض ٣ سال متصور باشد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی با حضور در دریاچه، به چشم‌انداز احیای دریاچه اشاره کرد و اعلام کرد: با وجود کمبود اعتبارات، کار پیش رفت تا اینکه به تثبیت دریاچه رسیدیم. تمام تلاش‌های‌مان مثمر ثمر واقع شده، اما هنوز راه زیادی در پیش داریم که باید دنبال کنیم و بتوانیم این دریاچه را به تراز اکولوژیکی ١٢٧٤ برسانیم. برای این کار نیاز به اعتبار و تخصیص داریم، امیدواریم در سال ٩٦ ستاد احیا این تخصیص را به ما بدهد و بتوانیم پروژه‌ها را ادامه دهیم. پرویز آراسته در خصوص اصلاح میان‌گذر گفت: روند پسروی آب دریاچه و تخریب اکوسیستم دریاچه ارومیه به واسطه میان‌گذر همیشه مطرح بوده و سازمان محیط زیست، مطالبه اصلاح میان‌گذر را داشت.
همگام با عزم دولت برای احیای دریاچه این پروژه هم در دستور کار قرار گرفت. با مشاوری که هم بر محیط زیست مسلط باشد و هم عمران آب و مسائل هیدرودینامیکی را بشناسد، این پروژه را مطالعه کردیم به این نتیجه رسیدند که گزینه‌های اصلاحی باید سمت غرب دریاچه اجرا شود، اما زمانی گزینه‌های اصلاحی تاثیر خواهند داشت که تراز آبی از ١٢٧٣ بالاتر باشد.
