کشورهای در حال ظهور و در حال توسعه، آسیب‌پذیر در برابر خشکسالی

بر اساس آمارهای اعلام شده از سوی کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران که متکی بر آمارهای فائو و کمیسیون بین‌المللی آبیاری و زهکشی است، کشورهای در حال ظهور و در حال توسعه از آنجا که بیشترین سطح اراضی آبی را در اختیار دارند، بیش از سایر نواحی جهان از خطرات تغییرات اقلیمی و به دنبال آن کاهش بارندگی و بروز خشکسالی، آسیب خواهند دید.

به گزارش وبلاگ منابع طبیعی سقز به نقل از  خبرنگار ایانا، کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران، آمار اراضی فاریاب موجود در جهان را منتشر کرد. فاریاب در فارسی به زمینی می‌گویند که با آب قنات و رود آبیاری می‌شود و دیم نیست. بر اساس این آمارها، به طور خلاصه در سراسر جهان ۲۹۹,۰۴ میلیون هکتار اراضی فاریاب وجود دارد. کشورهای توسعه یافته با ۴۷.۳۱ میلیون هکتار اراضی فاریاب، ۱۵.۸ درصد اراضی آبی دنیا را در اختیار دارند. این رقم برای کشورهای در حال ظهور و در حال توسعه ۲۳۳.۳ میلیون هکتار است که معادل ۷۸ درصد اراضی آبی دنیا است. کشورهای کمتر توسعه یافته ۱۸.۴ میلیون هکتار اراضی فاریاب دارند که ۶.۲ درصد از کل اراضی فاریاب را شامل می‌شود.

به این ترتیب از نظر وضعیت توسعه در کشورها، بیشترین میزان زمین‌های آبی در کشورهای در حال ظهور و در حال توسعه گزارش شده است. در حالی که کشورهای توسعه یافته کمترین میزان زمین‌های آبی را در اختیار دارند.

از نظر تفکیک قاره‌ای نیز می‌توان گفت ۱۴,۷۴ میلیون هکتار از اراضی فاریاب یعنی ۴.۹ درصد در قاره آفریقا، ۴۶.۵۱ میلیون هکتار یعنی ۱۵.۶ درصد از این اراضی در آمریکا، ۲۱۴.۴۱ میلیون هکتار یعنی ۷۱.۷ درصد در آسیا و اقیانوسیه و ۲۳.۳۸ میلیون هکتار یعنی ۷.۸ درصد در اروپا واقع شده‌اند.

اروپا که به دلیل قرار گرفتن در منطقهٔ معتدل شمالی به قاره سبز معروف است. عمده کشت در این قاره نیز به صورت دیم و با تکیه بر آب باران انجام می‌شود اما میزان زمین‌های آبی در این قاره از قاره آفریقا بیشتر است. اروپا ۷,۸ درصد از اراضی آبی دنیا را به خود اختصاص داده و آفریقا فقط ۴.۹ درصد از این اراضی را در اختیار دارند. شاید دلیل کمتر بودن سطح اراضی کشاورزی آفریقا نسبت به اروپا شرایط نامساعد اقلیمی در قاره آفریقا باشد. بخشی از قاره آفریقا که شرایط اقلیمی مناسبی دارد با جنگل پوشیده شده و بخش‌های دیگری از این قاره در طول سال با گرمای شدید مواجه می‌شوند. عدم توسعه یافتگی در این قاره نیز دلیل دیگری برای پایین بودن سطح اراضی زیر کشت این کشور است.

دانشمندان اعلام کردند که دلایل آشکاری درباره تاثیر گرمایش زمین در افزایش بارندگی شمال اروپا و کاهش آن در بخش‌های جنوبی صحرای آفریقا و قسمت‌هایی از آسیا دریافت کرده‌اند. در نتیجه در سال‌های آتی شاهد تغییراتی در الگوی کشاورزی این کشورها نیز خواهیم بود.

ایران رتبه چهارم اتکا به زمین‌های آبی در بین کشورهای در حال توسعه و نوظهور را دارد

بر اساس اعلام کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران، در میان کشورهای توسعه یافته، آمریکا با ۲۴,۷۴ میلیون هکتار بیشترین سطح اراضی فاریاب در جهان را دارد. سطح اراضی فاریاب آمریکا تفاوت چشمگیری با سایر کشورهای توسعه یافته دارد. اسپانیا یک ششم آمریکا دارای این اراضی است. بر اساس آماری که در سال ۲۰۱۴ توسط دولت این کشور اعلام شده است، سطح اراضی فاریاب اسپانیا ۳.۶۰۵ میلیون هکتار است. ژاپن، فرانسه، استرالیا و ایتالیا به ترتیب با ۲.۹۱۹، ۲.۹، ۲.۵۵ و ۲.۴۲ در رده‌های بعدی قرار دارند.

در میان کشورهای نوظهور و در حال توسعه نیز هند با ۶۲ میلیون هکتار، چین، پاکستان، ایران و اندونزی به ترتیب با ۶۰، ۱۹,۰۸، ۸.۵۷ و ۶.۷۲ میلیون هکتار رتبه‌های بعدی اتکا به منابع آب برای تولید محصولات کشاورزی را به خود اختصاص می‌دهند.

در میان کشورهای کمتر توسعه یافته نیز بنگلادش با ۵,۲۱۷ میلیون هکتار اراضی فاریاب صدر نشین است. افغانستان، میانمار، سودان، نپال نیز به ترتیب با دارا بودن ۳.۲۰۸، ۲.۲۹۲، ۱.۸۹ و ۱.۱۸ میلیون هکتار، در رده‌های بعدی قرار دارند.

منبع:ایانا