پرداخت یک‌سوم سهم مالی دریاچه
مدیردفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه در نشست خبری خود با اشاره به اینکه دریاچه ارومیه آینه تمام‌نمای وضعیت مدیریت آب در ایران است تاکید کرد: اکنون تبعات مدیریت آب کشور را در ارومیه به عنوان منطقه‌ای که میانگین بارش‌های آن بالای 300 میلی‌متر است، می‌بینیم. استفاده بی رویه از آب در حوضه آبریز دریاچه ارومیه عامل اصلی خشکی این دریاچه است.
به گزارش وبلاگ منابع طبیعی سقز به نقل از سلامت نیوز، اعتماد نوشت: مسعود تجریشی با تاکید بر اینکه شواهد نشان می‌دهد هنوز آب را در کشور جدی نگرفته‌ایم، اظهار کرد: در ایران به خطرات ناشی از مصرف بی رویه آب و کاهش آب‌های زیرزمینی تنها به عنوان یک خبر، نگاه می‌شود و به واقعیت، پیچیدگی و پیوند آب با حوزه‌های مختلف از جمله اقتصاد، سیاست و امنیت به طور جدی توجه نمی‌شود. او با اشاره به اینکه سهم دریاچه ارومیه 2578 میلیون مترمکعب است، گفت: وزارت نیرو هنوز میزان تخصیص آب برای تامین حقآبه دریاچه ارومیه را مشخص نکرده است، به عبارتی هنوز روشن نشده که این میزان سهم دریاچه ارومیه از طریق کدام رودخانه‌ها، به چه میزان و چه زمانی باید به دریاچه داده شود. در نتیجه این وضعیت مشخص نیست که اگر یک سال بارش نرمال باشد میزان حقآبه دریاچه ارومیه چقدر است و اگر یک سال بارش پایین‌تر از نرمال باشد حقآبه دریاچه به چه میزان می‌رسد.
مشکلات بودجه‌ای احیای دریاچه مساله دیگری بود که تجریشی در این نشست به آن پرداخت. او ضمن اشاره به وضعیت نامناسب کشور به لحاظ بودجه‌ای در سال 95، به سه ردیف بودجه‌ای که برای احیای دریاچه ارومیه در نظر گرفته شده پرداخت و گفت: یکی ردیف بودجه‌ای اعتبارات دستگاه‌های اجرایی است، منبع دوم ماده 10 و 12 است که عمده منابع مالی پروژه‌هایی که ستاد احیا تعریف می‌کند از این طریق تامین می‌شود و منبع سوم صندوق توسعه ملی است. از ماده 10 و 12 در سال 93، 725 میلیارد تومان تقاضا کرده بودیم که از این مبلغ 184 میلیارد تومان به دستگاه‌های اجرایی اختصاص یافت، در سال 94 نیز از این محل، از 920 میلیارد تومان تقاضا شده 290 میلیارد تومان به دستگاه‌ها اختصاص یافت. همچنین برای سال 95، 1120 میلیارد تومان سهم دریاچه ارومیه بود که از این میزان 300 میلیارد تومان توسط دستگاه‌های عضو ستاد احیای دریاچه ارومیه دریافت شد.
او همچنین با اشاره به اعتبارات پرداختی از محل صندوق توسعه ملی طی سه سال گذشته اظهار کرد: از صندوق توسعه ملی در سال 93، 160 میلیارد تومان، در سال 94، 403 میلیارد تومان و در سال95 معادل 375 میلیارد تومان دریافتی شد. بودجه کشور در سال گذشته وضعیت مطلوبی نداشت، برخی فعالیت‌های ستاد احیای دریاچه ارومیه از جمله گشت و بازرسی‌ها به خاطر دیرکرد بودجه عقب افتاد اما به طور کلی از مبلغ 1800 میلیارد تومان تعهد شده از محل صندوق توسعه ملی و ماده 10 و 12، 675 میلیارد تومان به ستاد احیای دریاچه ارومیه پرداخت شد. به گفته تجریشی، در منطقه خزر و ارومیه امسال نسبت به سال گذشته 33 درصد کاهش بارش داشتیم.
همچنین بارش فصل پاییز در این منطقه خوب نبود؛ مجموع بارش‌ها تاکنون مثبت ارزیابی نمی‌شود. باید بپذیریم در منطقه خشکی واقع هستیم، نباید از طبیعت بیش از ظرفیت آن بهره‌برداری کنیم. بر اساس مقاله‌ای که در نیچر منتشر شده ایران یکی از چهار کشوری است که بیشترین بهره‌برداری از آب‌های زیرزمینی را دارد. وی با اشاره به اینکه متهم اصلی مصرف بی‌رویه آب و خشکی دریاچه ارومیه کشاورزی منطقه است، گفت: دسترسی آسان به آب و عدم مدیریت صحیح آب در حوضه آبریز در منطقه ارومیه حاکم است. اگر بتوانیم در چگونگی مصرف آب بین کشاورزی و محیط‌زیست توازن منطقی برقرار کنیم، می‌توانیم حفظ دریاچه ارومیه را در کنار توسعه کشاورزی و رشد اقتصاد قوی در منطقه داشته باشیم. به گفته این مدیر ستاد احیا، معیشت عمده آذربایجان غربی روی کشاورزی می‌چرخد. آمارهای اقتصادی نشان می‌دهد بین سال‌های 1388 تا 1392 درآمد کشاورزی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه روند نزولی داشته است. این در حالی است که سطح کشت زیرآبی در این منطقه گسترش یافته است.
دسترسی راحت به منابع آب از سوی کشاورزان باعث شده که آنها توسعه کشاورزی و استفاده بیشتر از آب داشته باشند، اما با این وجود افزایش درآمد نداشته‌اند. در حقیقت برای آبی که مصرف شده کارایی ایجاد نشده است. رهاسازی آب از سوی وزارت نیرو بحث دیگری بود که تجریشی به آن پرداخت. او با بیان اینکه تا کنون دو رهاسازی از سد بوکان 220 به سمت دریاچه ارومیه داشتیم، گفت: رهاسازی دوم در 9 فروردین 96 قطع شد، ما به این اقدام وزارت نیرو اعتراض کردیم چون آنها تنها سهم دریاچه ارومیه را کم کردند و سهم مصرف‌کنندگان کم نشده است.
در سال 94 وزارت نیرو باید تخصیص‌ها را اعلام می‌کرد ولی بعد از پیگیری‌های مکرر هنوز میزان تخصیص‌ها مشخص نشده است. تا کنون کمتر از 220 میلیون مترمکعب رهاسازی به دریاچه ارومیه داشته‌ایم که این میزان رهاسازی از سدهای بوکان، زولا، مهاباد، شهرچای و ساروق صورت گرفته است. در سال گذشته حدود 2 میلیارد مترمکعب آب از رودخانه‌ها و از طریق لایروبی وارد دریاچه ارومیه شد. دریاچه ارومیه هیچ وقت سهم خود را نگرفته است. اگر دریاچه سهم خود را بگیرد حالش بهتر از اینی که هست، می‌شود.
