سالانه ۴۰۰هزار هکتار از جنگل‌های شمال تخریب می شود
سالانه ۴۰۰ هزار هکتار از جنگل‌های شمال مورد تخریب کمی و کیفی قرار می‌گیرد .این آماری است که رئیس یک مجموعه تحقیقاتی در حوزه منابع طبیعی ارائه داده است. البته آمارها درباره تخریب جنگل به مراتب حتی از این هم بدتر و سیاه‌تر است.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اطلاعات، علی‌محمد شاعری عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی با انتقاد از تخریب و بهره‌برداری بی‌رویه از جنگل‌ها می گوید: این موضوع باعث شده سرانه جنگل در کشور نسبت به دنیا بسیار پایین‌تر باشد، به طوری که مساحت جنگل‌های کشور از ۱۸میلیون به ۱۴میلیون هکتار کاهش پیدا کرده است و ۱۴میلیون هکتار باقی مانده از جنگل‌های کشور وضع مناسب و مطلوبی ندارند.
رئیس انجمن جنگل بانی ایران هم می گوید: پیش بینی می کنیم شاید در ۳۰سال آینده در شمال کشور هیچ جنگلی نبینید. هادی کیادلیری استاد دانشگاه با اشاره به نابودی کامل جنگل‌های شمال کشور تا ۳۰سال آینده می گوید: این موضوع را به لحاظ بصری هم می شود دید. شاهد این مدعا هم مرگ و میر دسته جمعی درختان است.
وی می گوید: عوامل تخریب در کشور ما غیرطبیعی است و از سوی دیگر اکوسیستم ما بسیار بسیار شکننده است، چون ۹۳درصد کشور خشک و نیمه خشک است و کمتر از ۷درصد جنگل داریم و از این آمار تنها یک درصد جنگل‌های شمال کشور است. این استاد دانشگاه ادامه می دهد: جنگل‌های زاگرس به نوعی نابود شده است و جنگل‌های شمال کشور هم در حال نابود شدن است.
کیادلیری به مرگ ۴۰میلیون درخت کهنسال اشاره می‌کند و می‌گوید: در شمال کشور بر اساس یک آمار در سه چهار سال اخیر ۴۰میلیون اصله درخت ۳۰۰ساله خشک شده است و جنگل در حال فروپاشی است. الان الگوی تمام آشفتگی‌ها عوض شده است. وقتی الگوی آشفتگی‌ها عوض می شود، بسیار هشداردهنده است. آتش‌سوزی‌ها به شدت افزایش یافته و در زاگرس دو تا سه برابر شده است. یک میلیون هکتار از زاگرس دچار مرگ شده است. در مجموع وقتی این‌ها را در کنار اقدامات بشر قرار می‌دهیم باید گفت این عوامل مرگ اکوسیستم را بسیار نزدیک کرده است.
اکبری تالارپشتی نماینده مردم قائمشهر و سوادکوه در ادوار مختلف مجلس با بیان این مطلب که سرعت تخریب جنگل همه را متحیر کرده است، می گوید: کافی است با هواپیما از روی جنگل‌های شمال عبور کنید؛ آن وقت است که به عمق فاجعه پی خواهید برد. وی اضافه می کند: معتقدم اگر کشور بر مبنای مدیریت صحیح، کارآمد و به روز اداره شود، نه تنها منابع موجود پاسخگوی نیازهای داخلی کشور است که حتی سهم عمده ای از نیازهای دیگر کشورها را هم تامین می کند. امروز ما در عصر تکنولوژی قرار داریم و بسیاری از کشورها این تکنولوژی را در خدمت گرفته اند تا نه تنها موجب حفظ منابعشان شوند که استفاده بهینه از آن‌ها داشته باشند، اما متاسفانه عدم برنامه مدون ما را از این توفیق بازداشته است. ما در زمینه قانون و وضع قوانین برای حفظ منابع مشکلی نداریم و اقدامات خوبی هم در این زمینه صورت گرفته است، اما مشکل اصلی ما نبود برنامه‌ای اجرایی برای تحقق این قوانین و مقررات است.
این نماینده مجلس می گوید: من اصلا نمی دانم منابع طبیعی از چه فرمولی تبعیت می کند، اصلا آیا قانون مدونی دارد یا نه؟ نه فرهنگساری می کند، نه آموزش می دهد که چه درختانی برای کدام مناطق مفیدترند و … در واقع معتقدم منابع طبیعی با این اهمال کاری در از بین بردن جنگل نقش دارد. سوال و تذکر هم داده می شود، اما تا وقتی زیرساخت‌ها فراهم نشود، فرهنگسازی نباشد و مسئول پاسخگو و کارشناس حاضر نباشد نمی توان قدم جدی در این زمینه برداشت. درباره عوامل تخریب جنگل‌های شمال مسائل بسیاری را مطرح کرده‌اند که مهمترین آن عدم نظارت کافی بر توسعه بوده است.
هادی کیادلیری با اشاره به مهمترین عوامل تخریب در جنگل‌ها می گوید: اولین بحث ساختاری است. منابع طبیعی با این عظمت که ۸۳درصد کشور منابع طبیعی است زیرمجموعه یک وزارت خانه است که این خود گام اول تخریب است.
رئیس انجمن جنگل بانی ایران اضافه می کند: یک بخشی از تخریب جنگل در زاگرس، کشاورزی است. بعد بحث فرهنگی است؛ توسعه باید در بستر فرهنگی جامعه ایجاد شود.
وی به سطح دیگری از عوامل اشاره می کند و می گوید: بحث بعدی بستر قانونی است. چارچوب‌هایی که در مجلس تصویب می شود ،همه خلاف جهت توسعه است. متاسفانه نمایندگان مجلس به جای اینکه دید ملی داشته باشند نگاه منطقه ای دارند. به خاطر منافع منطقه کل کشور را تحت تاثیر قرار می دهند. این‌ها در کنار مسائل فنی باعث شرایط بد شده است.
این استاد دانشگاه بحث قاچاق را جزو مسائل اصلی در نابودی جنگل‌ها نمی داندو می گوید: آمار قاچاق سال قبل ۲۲هزار متر مکعب بوده است که در قیاس با ۵۰۰هزار متر مکعب که دولت قطع می کند و ۲۵۰۰متر مکعب که قبلا قطع می‌کرد، چیزی نیست. ضمن اینکه معتقدم قاچاق از بیرون اتفاق نمی افتد. یک قاچاقچی با یک اره موتوری چقدر می‌تواند ببرد؟ باید جلوی قطع قانونی را گرفت که در گذشته چند برابر استاندارد جهانی است و موجودی ما از بابت این بهره برداری به نصف رسیده است.
انوشیروان محسنی بندپی نماینده مردم نوشهر و چالوس در مجلس هشتم و رئیس سازمان بهزیستی کشور هم با اشاره به اینکه متاسفانه از کشورهایی هستیم که شاخص‌های سلامت محیطی مان سال به سال افت پیدا می کند، یکی از ایرادات کار را اجرا نشدن درست قانون می‌داند و می گوید: به لحاظ قانونی ما چندین سال است که در بودجه سالانه برای حفاظت از جنگل‌های کشور اعتبار مشخص می شود. از برنامه چهارم توسعه هم دخل و تصرف در جنگل‌های کشور ممنوع است، اما ما در این زمینه هم نتوانسته ایم خوب عمل کنیم. حتی سال‌های پیش هم گونه‌های به کار گرفته شده برای احیای جنگل با محیط زیست سازگار نبود و آن رشد معقول و مورد انتظار را نداشت.
وی تاکید می کند: متاسفانه آمارها نشان می دهند در این سال‌ها میزان جنگل ما از ۱۸میلیون هکتار به ۱۱میلیون هکتار کاهش یافته است که نشان می دهد ما سال به سال نه تنها افزایشی در این حوزه نداشته ایم که با کاهش چشمگیر و محسوس رو به رو بوده ایم. در چند سال اخیر که اصلا شاهد درخت کاری نبوده‌ایم. الان فقط از جنگل بهره‌برداری می شود و به هیچ وجه شاهد تجدید کاشت و توسعه جنگل نیستیم. همان طور که گفتم کاهش جنگل‌ها خطری بسیار جدی است. اما بر اساس شاخص‌ها ما هر سال حجم زیادی از جنگل‌ها را از دست می دهیم که تلاشی هم برای جبران آن صورت نمی گیرد.
در پی آسیب‌هایی که طی سال‌های اخیر متوجه جنگل‌ها شده، مسئولان سازمان حفاظت محیط‌زیست از اجرای طرح تنفس جنگل به عنوان تنها راهکار باقی مانده برای احیای جنگل‌ها خبر داده‌اند، رئیس مجلس شورای اسلامی هم در جلسه کمیسیون کشاورزی بر پیگیری این طرح از کانال مجلس تاکید کرد. نمایندگان مجلس معتقدند تصویب طرح تنفس جنگل تنها راه احیای جنگل‌های کشور است. قاسم احمدی لاشکی نماینده مردم نوشهر و چالوس در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اقدامات مجلس شورای اسلامی برای حفظ و صیانت از طبیعت شمال کشور می‌گوید: مجلس با توجه به مصوباتی که در برنامه پنج ساله ششم داشتیم، این موضوع را به عنوان یکی از موضوعات اساسی در دستور کار خود قرار داده است.
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی می‌افزاید: یکی از فعالیت‌های مهم ما، مخالفت با انتقال آب دریای خزر به استان سمنان و مناطق خشک مرکزی بود. کارشناسان محیط زیست و اهل فن نسبت به این موضوع احساس خطر کردند و عنوان کردند علاوه بر نمک‌هایی که در مسیر باقی می ماند، حدود ۵۰کیلومتر جنگل پهن برگ هم دچار نابودی می شود. نگرانی‌های بسیاری در این زمینه وجود داشت، اما به لطف نمایندگان مجلس این موضوع حذف شد تا اتفاقی که برای زاینده رود، بختگان و ارومیه افتاده بود، با نگاه غیر کارشناسی در شمال کشور نیفتد. نماینده مردم نوشهر و چالوس در مجلس شورای اسلامی با اشاره به قانون تنفس جنگل می گوید: یکی دیگر از اقدامات قابل تقدیر در مجلس، بحث تنفس جنگل بود. در این زمینه اعلام شد با شروع سال سوم برنامه، قراردادهای جدید بسته نشود و به گونه‌ای طراحی شود که صرفاً درختان آفت‌زده و خشک که می توانند زمینه ساز آتش سوزی باشند، قطع شوند. وی این گونه توضیح می دهد: این هم در روز پنج شنبه هفته گذشته به تصویب نمایندگان رسید تا جنگل بتواند از این طریق نفس بکشد.
وی با بیان اینکه امروزه یکی از دلایل اصلی سیل‌های ناگهانی، بهره برداری بی ضابطه از درختان است، می گوید: ایجاد جاده‌های خصوصی و ویلاسازی‌های گسترده، جنگل‌ها را نابود کرده که یکی از نتایج آن بروز سیل‌های ناگهانی است. شمال کشور فقط برای مردم مازندران و گیلان نیست، بلکه برای همه کشور و حتی همه جهان است. تاکید ما بر حفظ این طبیعت فوق العاده است. علی رغم تخریب‌های بسیار تاکید می کنم در برنامه پنج ساله ششم مباحث خوبی در حفظ جنگل دیده شده است.
اوضاع در جنگل‌های کشور بسیار نگران کننده است. نمی توان آمارها را نادیده گرفت و آمارهایی که بسیار بسیار هشدار دهنده هستند.
رئیس انجمن جنگل بانی ایران می گوید: این درخت‌هایی که به صورت گروهی مردند بومی ایران بودند؛ هیرکانی ایرانی که به صورت بومی در ایران زندگی کرده و دیگر تحمل این شیوه را ندارند. تخریب‌های آن چنانی، ویلاسازی‌های فراوان، دفع نامناسب زباله، آتش سوزی، توسعه بی قاعده عمرانی بدون اینکه زمینه‌های بهره‌برداری آماده باشد.
کیادلیری می گوید: عدم درک صحیح ما از توسعه ما را به بیراهه برده است و فقط اکوسیستم را نابود کرده است که یکی از دلایل نابودی جنگل‌های شمال است؛ تکه تکه کردن باعث نابودی اکوسیستم شده است. بزرگراه می زنیم اما زمینه‌های دیگر را فراهم نکردیم، همه مسافران می آیند و حاصل آن آسیب به طبیعت است. این‌ها فشارهای غیرطبیعی است. انتقال آب از شمال کشور به سمنان به اسم توسعه است بدون اینکه ده سال بعد را مدنظر قرار دهیم. فشارهای غیرطبیعی در کنار تغییر اقلیم را داریم. الان فرونشست زمین اولین گام بیابانی شدن است. در آینده بسیار بسیار نزدیک زاگرس بیابانی می شود و هیرکانی شرایط زاگرسی پیدا می کند. نشانه‌هایی که در زاگرس داشتیم در ۲۰سال قبل الان در شمال کشور می بینیم.
