بحران آبی زیر سر کدام وزاتخانه است؟
يكشنبه, ۱۹ دی ۱۳۹۵، ۰۷:۵۸ ق.ظ
در حالی ۹۰ درصد آب در حوزه کشاورزی مصرف می‌شود که هنوز تدابیری برای کاهش مصرف در این حوزه اندیشیده نشده است. در سایر نقاط جهان با استفاده از روش های نوین چون آبیاری قطره ای می‌توان این میزان را تا حد قابل توجهی کاهش داد.
متاسفانه در وضعیتی که دغدغه آب مسئله مهمی به شمار می رود و حل شدن آن با موانعی روبه روست، دو وزارتخانه نیرو و جهادکشاورزی به تفاهم جدی بر سر مدیریت این بخش نرسیده اند به نحوی که هر از چندگاهی هرکدام از آنها مسئولیت را بر گردن دیگری می‌اندازد. با توجه به اینکه این دو وزارتخانه سال‌هاست کارگروهی ویژه تشکیل دادند اما با وجود این، هنوز بر سر مسائل و موضوعات اساسی به نتیجه نرسیدند.
از سوی دیگر این کارگروه به دلیل آنکه هر کدام از اعضا تنها مصالح وزارتخانه خود را می دیدند و نسبت به نگاه ملی بی‌اهمیت بودند، مشکلات را دوچندان کرد و مشکل مهمی مانند "آب" در میان این بگومگوها گم شد!
همانطور که در اخبار می بینیم، همچنان اختلاف نظرهای "آبی" بین وزارتخانه‌های نیرو و جهاد کشاورزی وجود دارد. در این میان، یکی کشاورزی را مقصر بحران آب می‌داند و دیگری آن را مظلومی که هرجا آبی کم می‌آید از سهم او می‌کاهند. یکی، آن را «مصرف‌کننده ۹۰ درصد منابع آبی تجدید‌شونده» می‌داند و دیگری «مصرف ۵۰ تا ۶۰ درصدی».
سال‌های سال است که جریان از همین قرار است و اختلاف نظر بین وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی و نیرو در زمینه تقسیم منابع آبی کشور و چگونگی محاسبه آن وجود دارد، چراکه طی این سال‌ها همواره وزارت نیرو معتقد بوده که بالغ بر ۹۰ درصد منابع آبی تجدید‌شونده موجود در کشور را بخش کشاورزی مصرف می‌کند و در مقابل آن وزارت جهاد کشاورزی این میزان را رد می‌کند!
در این میان، چندی پیش وزیر جهادکشاورزی اعلام کرد که مصرف آب در حوزه کشاورزی کاهش یافته است. محمود حجتی اظهار کرد: علیرغم محدودیت‌های موجود در حوزه منابع آب و خاک با مصرف آب کمتر تولید بیشتری داشته ایم و میزان بهره‌وری از ۳۸ درصد به ۴۴ درصد افزایش یافته است که این مسئله سبب شده سالانه حدود ۷۰۰ میلیون متر مکعب آب صرفه‌جویی شود. اما وضعیت به صورت دیگری نماینگر است.
حلقه‌های چاه غیرمجاز
حجتی در خصوص محدود کردن ۲۶ حلقه چاه غیرمجاز گفت: طی سال گذشته بر اساس اعلام وزارت نیرو ۱۶ هزار حلقه چاه غیرمجاز مسدود شده است که این خود عاملی برای کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی به شمار می‌رود و امسال نیز بر اساس آخرین آمار موجود ۱۰ هزار حلقه چاه غیرمجاز دیگر مسدود شده است. همچنین ۲۰ درصد صرفه‌جویی آب در بخش کشاورزی به دلیل استفاده از بذر کیفی و ۳۵ درصد صرفه‌جویی در زمینه تولید محصولات سبزی و صیفی صورت گرفته چرا که کشت بذری آن را به کشت نشائی تبدیل کرده‌ایم.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چرا روند مسدود کردن چاه‌های غیرمجاز کند است و با ادامه آن حدود ۲۰ سال برای انسداد همه آنها زمان نیاز است، افزود: هم‌اکنون بر اساس آخرین آمارها حدود ۴۰۰ هزار حلقه چاه مجاز و بیش از ۳۵۰ هزار حلقه چاه غیرمجاز وجود دارد و اینکه چه زمانی برای انسداد همه این چاه‌ها لازم است و چرا روند انسداد آنها به کندی صورت می‌گیرد، را باید از مسئولان وزارت نیرو پرسید اما از نظر وزارت جهاد کشاورزی باید هر چه سریع‌تر جلوی هر کسی که آب را غارت می‌کند را گرفت و چاه‌های غیرمجاز را سریع‌تر مسدود کرد.
پس از اظهارات وزیر، معاون او، علیمراد اکبری با تاکید براینکه باید جلوی هر کسی را که به هر نحوی مانند حفر چاه غیرمجاز، آب را غارت می‌کند، گرفت، گفت: که این وظیفه بر عهده وزارت نیرو است و طی سال گذشته حدود ۱۶ هزار حلقه چاه غیرمجاز مسدود شده است و امسال نیز حدود ۷۰۰۰ حلقه دیگر به آن اضافه شد.
او با بیان اینکه مسدود کردن چاه‌های غیر مجاز بر اساس قانون وظیفه وزارت نیرو است ، گفت: سال گذشته بر اساس آمارهای این وزارتخانه ۱۶ هزار حلقه چاه غیرمجاز مسدود شد که البته برخی مسئولان این وزارتخانه همین آمار را ۱۰ هزار حلقه چاه اعلام کرده‌اند اما روز گذشته در جلسه‌ای با یکی از مدیران این وزارتخانه مطلع شدیم که در سال جاری نیز ۷۰۰۰ حلقه چاه غیرمجاز دیگر مسدود شده است.
با نگاهی به صحبت‌های معاون وزیر می‌توان پاس کاری را در اقدامات این دو وزارتخانه به خوبی دید. البته اگرچه موازی کاری در بسیاری از سیستم ها و وزارتخانه ها وجود دارد اما اینکه چقدر وزارتخانه ها توانسته اند با هماهنگی یکدیگر کار را پیش می‌برند جای سئوال است. از دیرباز تاکنون برخی وزارتخانه ها با نزدیکی وظایفی که داشتند، نتوانستند از عهده کارهای خود بربیایند؛ از جمله آنها وزارت جهاد کشاورزی و وزارت نیرو به شمارو می‌روند که با دامن زدن به مشکلات میان سازمانی بحران را از آنچه که هست وخیم تر می‌کنند به صورتی که حتی پس از جایگزینی افراد مسئله به آسانی حل نمی‌شود.
منبع:زیست بوم
