مسیر اشتباه، سال‌های دور
فاطمه صفری| علاقه رضا به حیوانات و پرندگان از همان کودکی در نقاشی‌هایش پیدا بود. معمولا پرنده‌های آزاد و رها، حیوانات در علفزار‌ها و بیشتر از همه شیر درنده‌ای که به دنبال آهویی بود نشان داده می‌شد. رضا گفت از مادرش شنیده پدر بزرگش اینگونه صاحب نام و آوازه‌‌ای فراموش ناشدنی شده است. پدربزرگ رضا در جوانی و بدون استفاده از هیچ سلاحی برای نجات جان خانواده‌اش با پلنگی درگیر می‌شود و او را از پا درمی‌آورد. این تصویر خیالی در ذهن او باقی می‌ماند و باعث می‌شود که بعدها الگوی رفتاری پدربزرگ را تکرار کند. تکرار این الگو فقط به رضا برنمی‌گردد. در جوان‌های امثال او هم متاسفانه چنین رفتاری دیده می‌شود اما نه در قالب شکار بلکه در شکل و شمایل حیوان آزاری. این رفتارها موجب شد اخیرا نمایندگان مجلس نسبت به این معضل واکنش نشان دادند و خواستار پیگیری نهادهای اجرایی دولت و همچنین حمایت سازمان‌هایی نظیر صداوسیما و آموزش و پرورش شدند.
جوانان امروز الگوهای رفتاری جوانان فردا
در بین جوانان و نوجوانان و حتی در میان سلبریتی‌های ما فرهنگ مهربانی با حیوانات وجود داشت. جوانان و نوجوانان برای سرگرمی و تفریح به آزار و اذیت حیوانات اقدام نمی‌کردند. اگر می‌خواهند خودی نشان دهند با دوستی هم می‌توانند خودنمایی کنند. زیرا جوانان و نوجوانان امروز ما به نوعی الگوهای رفتاری کودکان محسوب می‌شوند. شاید برای همین است که کودکان با دیدن گربه یا سگ به جای آن‌که به آنان غذا دهند دنبالشان می‌کنند یا حتی با تیروکمان‌های چرم خود پرندگان را زخمی و به حال خود می‌گذارند مگر نه اینکه این موضوع ریشه در فرهنگ ما دارد. در این رابطه با رضا که زمانی شکار حیوانات و پرندگان را پیشه خود قرار داده بود به صحبت نشستیم. رضا در یکی از شهر‌های جنوبی کشور ساکن است و می‌گوید: «از کودکی به حیوانات و پرندگان علاقه داشتم و دارم. شاید همین موضوع سبب شد تا تجربه نگهداری بسیاری از پرندگان و حیوانات را داشته باشم.»شاید هم دلیری پدربزرگش بود که باعث شد به این سمت سوق پیدا کند. رضا می‌گوید حس جنگ طلبی پدربزرگ جرقه‌ای در ذهنم شد تا همچون او در میان دوستانم آوازه و شهرتی داشته باشم. وقتی به سن نوجوانی رسیدم شاید 13یا14سال بیشتر نداشتم یک تفنگ ساچمه‌ای خریدم ولی استفاده از آن لذت چندانی برایم نداشت. زیرا تنها می‌توانستم پرندگان را شکار کنم. البته قبل از آن هم با تیروکمان‌های چرمی کوچکمان پرندگان را زخمی می‌کردیم اما من قانع نبودم و چیزی بیشتر می‌خواستم. شاید نشانه‌گیری خوبی که داشتم مرا نسبت به شکار حیوانات ترغیب می‌کرد اما این موضوع مرا در میان دوستانم محبوب کرده بود. یکی دو‌سال از خریدن همان تفنگ ساچمه‌ای هم نگذشته بود که یک تفنگ شکاری به هر قیمتی که شده بود تهیه کردم. از آنجایی که من جوان بودم و جویای نام با دوستانم به شکار می‌رفتیم و همیشه سهم من بهترین‌ها می‌شد، اما من به قدری به این حیوانات علاقه داشتم که سر حیوانات را خشک می‌کردم و به صورت تزیینی در خانه نگهداری می‌کردم. تقریبا یک‌سال نگذشته بود که به هنگام شکار در مناطق حفاظت شده تفنگم را مصادره و جریمه سنگینی متحمل شدم، اما باز هم دست بردار نبودم هرچه باشد دیگر سنی از من گذشته بود و پس‌انداز ناچیزی داشتم برای همین تفنگ دیگری خریداری کردم. شاید بگویید این کار حماقت محض است اما به‌طور قطع علاقه من به حیوانات و خودخواهی‌ام نسبت به آنان از مهم‌ترین دلایل شکار من است و دلیل دیگری هم که برایم وجود داشت محبوبیت نزد همسالان خود بود. اما این روزها دیگر به شکار نمی‌روم که هیچ بلکه با خودم می‌گویم چه کاری است، بگذار حیوان زبان بسته زندگی‌اش را بکند. شاید اگر به آن روزها برگردم هیچگاه این کار را تکرار نکنم، برای اینکه برادر کوچکم مانند من علاقه زیادی به شکار دارد، البته نه شکار حیوانات، بیشتر شکار پرندگان آن هم شاید برای خرافه‌هایی که در این میان وجود دارد. مثل تخم کفتر دادن برای زود زبان باز کردن به کودکان یا گوشت خرگوش و گنجشک دادن به زن باردار برای اینکه بچه‌اش باهوش شود. »
قانون چه می‌گوید؟!
علی نجفی‌توانا، حقوقدان و وکیل دادگستری در این زمینه معتقد است: «رفتار با حیوانات وحشی هم باید طبق تعالیم دینی به دور از خشونت باشد و جای‌جای کتب دینی ما به این موضوع توجه ویژه‌ای شده است. جالب است بدانیم براساس برخی از منابع دینی، رفتار مجرمانه در برابر حیوانات جرم و به بند کشیدن آنها ممنوع است. حتی از حیوانات حرام‌گوشت در فرهنگ ما به‌عنوان همراه، همیار و مددرسان بشر تلقی شده است. در زندگی ما همه حیوانات، حیواناتی هستند که برای تسهیل زندگی بشر و رفع مشکلات جایگاه ویژه‌ای دارند.» این استاد دانشگاه با نگاهی به قوانین می‌گوید: «قانونگذار در ماده ۶۷۹ قانون مجازات اسلامی مقرر داشته است، هرکس به عمد و بدون ضرورت حیوان حلال گوشت متعلق به دیگری یا حیواناتی که شکار آنها توسط دولت ممنوع اعلام شده است را بکشد یا مسموم یا تلف یا ناقص کند به حبس از نودویک روز تا شش‌ماه یا جزای نقدی از یک‌میلیون و پانصد‌هزار ریال تا سه‌میلیون ریال جریمه خواهد پرداخت.» این وکیل دادگستری با اشاره به ماده 680 قانون مجازات اسلامی ادامه می‌دهد: در مواردی از قوانین، شکار حیوانات وحشی توسط شکارچیان ممنوع شده اما در این قانون به حمایت کثیری از آنها پرداخته شده است که در ماده ۶۸۰قانون مجازات اسلامی نیز مقرر شده، هرکس برخلاف مقررات و بدون مجوز قانونی اقدام به شکار یا صید حیوانات و جانوران وحشی حفاظت‌شده، کند به حبس از سه‌ماه تا سه‌سال یا جزای نقدی از یک‌ونیم‌میلیون ریال تا هجده‌میلیون ریال محکوم خواهد شد.»این حقوقدان با اشاره به خلأ قانون در حمایت از حیوانات اهلی می‌گوید: «نکته حایز اهمیت عدم وجود قانونی مشخص و بازدارنده در کشور ما برای حمایت از حیوانات است. ما حتی در مقوله حمایت از حیوانات خانگی نیز نسبت به سایر کشور‌ها عقب هستیم که این موضوع یکی از الزامات برای کاهش رفتار خشن با حیوانات وجود قانونی است که مربوط به حمایت از حیوانات به‌خصوص حیوانات خانگی باشد که متاسفانه در کشور ما خلأ آن احساس می‌شود.»
منبع:شهروند
