خاک از آب بحرانی‌تر است!
یکی از عوامل مؤثر در توسعه کشاورزی در کنار آب، خاک است که متأسفانه کمتر به آن توجه می‌شود.
به گزارش سلامت نیوز، روزنامه جوان نوشت: هم اکنون ایران به دلیل شرایط جفرافیایی‌اش تنها 17 درصد از پهنه سرزمینی‌اش(اعم از بیابان و کوهستان‌های زیاد) قابلیت کشت کشاورزی دارد. این میزان سهم ما را از زمین‌های قابل کشت جهان 1/2 درصد کرده است. اما براساس آمارهای موجود جهانی سهم ما از فرسایش خاک جهانی حدود 10درصد است. به عبارت بهتر سهم‌های ما از خاک قابل کشت و فرسایش خاک نشان می‌دهد وضعیت خاک ما به مراتب از وضعیت آب بحرانی‌تر بوده و بر اساس تخمین‌های بدبینانه اگر روند فرسایشی خاک به همین منوال پیش برود تا 30 سال آینده در ایران خاکی که قابلیت کشت داشته باشد نخواهیم داشت.
همچنین گفته می‌شود ما جزو پنج کشور نخست «صحرازایی» هستیم که روزی 40 هکتار و سالانه تا 1/5 میلیون هکتار از زمین‌های ایران را به بیابان تبدیل می‌کنیم که مهم‌ترین عوامل آن کاهش بارندگی و استفاده بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی و توسعه بی‌رویه دامپروری است، به نحوی که هم اکنون تعداد دام‌های موجود در کشور بیش از سه برابر ظرفیت مراتع و زمین‌هاست. ما هم اکنون سالانه حدود 3/5 میلیون گاو و 1/5 میلیون سایر دام‌ها (گوسفند و بز و...) را می‌پرورانیم. برای این میزان دام و دامپروری حدود 10 میلیون تن خوراک نیاز داریم که بخشی از خوراک آنها (حدود یک‌سوم) را از طریق واردات و همین مقدار نیز در اثر فشار خارج از ظرفیت به زمین‌ها و مراتع تأمین می‌کنیم.
در چنین شرایطی تصمیم‌گیری تمرکز روی تولید چنین محصولی در حوزه اقتصاد باید بسیار هوشمندانه و با نگاه درازمدت باشد زیرا هزینه جلوگیری از فرسایش خاک خیلی کمتر از بازسازی فرسایش خاک است، لذا باید تصمیمی جدی برای تحول در اقتصاد کشاورزی بگیریم.
ممکن است برخی از افراد عامی وجود جنگل‌ها را دلیلی بر رد این اعداد بحرانی بدانند اما پوشش جنگلی ما نیز به سرعت در حال کاهش است، اگر چه آمار رسمی وجود ندارد اما برخی تخمین‌های غیررسمی نشان می‌دهد ما حدود دو سوم جنگل‌های خود را در 50 سال اخیر از دست داده‌ایم. همچنین گزارشات خیزش جنگل‌ها و سیل‌های مخرب در شهر‌های شمالی نیز نشان دیگری بر فشار بیش از حد به جنگل‌ها و استفاده از دام در جنگل‌هاست که توان بازسازی جنگل‌ها را به تناسب استفاده از آنها گرفته است. هر چند که جنگل‌های ما با جذابیت ویلا‌سازی نیز با یکی از خطرناک‌ترین عوامل مخرب مواجه است و خاکی که پذیرای جنگل‌هاست و برای انسان‌ها حیاتی است به مراتب و به نسبت سایر نقاط کشور بیشتر در خطر است. باید بدانیم که روند سال‌های اخیر در فشار بیش از حد به زمین‌ها حتماً باید بازنگری شود تا مانع از «رشد مخرب» اقتصادی شویم.
