یک جامعه‌شناس شهری: طبیعت به ما هشدار می‌دهد
پنجشنبه, ۲۰ آبان ۱۳۹۵، ۰۷:۲۹ ق.ظ
آن‌ها که ساکن شهرهای بزرگ ایران خصوصا پایتخت هستند، می‌دانند احتمالا تا مدتی بعد از بارش باران باید با ترافیک و کمبود وسایل نقلیه عمومی کنار بیایند. این‌ها به گفته یک جامعه‌شناس شهری هشدارهای طبیعت در مورد آسیب‌پذیر بودن شهرهایمان است که باید جدی گرفته شود.
شهر تاب آور، شهر ناپایدار
دوشنبه عصر در برخی از شهرهای ایران بارش باران خبرساز شد. بارانی که منجر به گیرکردن مردم تهران در ترافیک، مختل شدن متروی تهران - کرج برای مدتی و حتی کشته شدن دانشجویی در ایلام شد. به همین بهانه به سراغ حسین ایمانی، جامعه‌شناس شهری رفتیم. او بر این باور است ما با یک مسأله پیچیده روبه‌رو هستیم که بخشی از آن به زیربنای بی‌کیفیت، ضعیف و بیمار شهرهایمان مخصوصا پایتخت بر می‌گردد.
به گفته او، نداشتن نظام شهرسازی ضابطه‌مند و نبود نظارت باعث می‌شود شهرهای آسیب‌پذیری داشته باشیم که در حالت عادی، مشکلات آن چندان به چشم نمی‌آید، اما با وقوع یک مسأله غیرمعمول بحران به پا می‌شود. ایمانی اما این بحران‌ها را نشانه اتفاق‌های بزرگتری می‌داند: «وقتی به دنبال بارش باران مشکلات زیادی مثل ترافیک و... به وجود می‌آید، نشانگر این است که شهرهایمان به توجه بیشتری نیاز دارند و باید نسبت به این اتفاق حساس باشیم، چون طبیعت به ما هشدار می‌دهد که شهرهایمان ناپایدار است نه تاب‌آور.»
او در توضیح شهرهای تاب‌آور چنین می‌گوید: «این اصطلاح از چند سال قبل مورد استفاده قرار می‌گیرد و یک حرکت جهانی است درباره اینکه تا چه میزان یک سکونت‌گاه انسانی پس از وقوع فاجعه و بحران می‌تواند به وضعیت عادی‌اش برگردد. مثلا شما به زلزله بم نگاه کنید. در زلزله بم خیلی‌ها کشته شدند و آن‌هایی هم که زنده مانند با صدمات روانی زیادی دست به گریبان هستند اما با گذشت این همه سال زندگی سابق هنوز به بم برنگشته است. مثال دیگر خرمشهر و آبادان هستند که هنوز نتوانسته‌اند موقعیت قبلی خودشان را احیا کنند. بنابراین چگونگی مدیریت و ساختار یک شهر برای مقابله با وقایع بسیار مهم است.»
رفتار پیشگیرانه، رفتار واکنشی
این جامعه‌شناس سپس به تهران اشاره کرد: «در مورد پایتخت باید ببینیم چه راهکارهایی وجود دارد تا در زمان ایجاد یک مشکل خسارت‌ها کمتر شود. در همه کشورهای دنیا وقتی باران می‌بارد، مردم از بارش آن لذت می‌برند و به عنوان یک اتفاق خوشایند از آن یاد می‌کنند اما اینجا وقتی باران می‌بارد، با یک مصیبت روبه‌رو می‌شویم. هرچند هنوز مسأله خیلی بحرانی نشده و می‌توان با بررسی مشکلاتی که به دنبال بارش باران به وجود می‌آید، راه‌‌های کنترل مسائل بزرگتر مثل زلزله را فرا بگیریم. ما باید کمتر به فکر کسب درآمد باشیم و لازم است برای ایمنی مردم هزینه کنیم اما متاسفانه این مسائل در دستور کار نیست و کمتر به آن توجه می‌شود.»
به گفته ایمانی شهروندان یک شهر هم باید نسبت به مسائلی که در شهرشان رخ می‌دهد، حساسیت داشته باشند و خطرهای عمومی برایشان مهم باشد. او معتقد است تصمیم و رفتارهای ما نسبت به حوادث، واکنشی است، در حالی که در بسیاری از مناطق دیگر جهان به خصوص کشورهای در حال توسعه، مواجهه با مسائل عمومی پیشگیرانه است، به این معنا که تا جای ممکن از بروز خسارت‌ها و هزینه‌های بیشتر جلوگیری می‌شود.
منبع: روزنامه شهروند
