تالاب بختگان از برنج کاری تا تهدید انجیرستان ها
مدیرملی طرح حفاظت از تالاب های ایران گفت: به رغم اینکه تالاب بختگان در استان فارس در شرایط بحرانی قرار دارد اما در بالادست حوضه آبریز آن، همچنان شاهد کشت محصول آب بر برنج هستیم که این مساله انجیرستان های منطقه استهبانان را نیز تحت تاثیر قرار داده است.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایرنا،محسن سلیمانی روزبهانی افزود: تالاب بختگان دومین تالاب بزرگ کشور و جزو تالاب هایی است که در 7 تا 8 سال گذشته توجه چندانی به آن نشده است و به همین دلیل اکنون در شرایط بحرانی قرار دارد.
وی اظهار کرد: وسعت این تالاب حدود 100 هزار هکتار و یکی از اکوسیستم های ارزشمند منطقه است، وقتی به سمت انتهای رشته کوه زاگرس و فلات مرکزی ایران پیش می رویم، وجود چنین اکوسیستم ارزشمندی برای پرندگان مهاجر و اهالی حاشیه تالاب از اهمیت زیادی برخوردار است.
سلیمانی با بیان اینکه امکان احیای این تالاب وجود دارد، افزود: تالاب شرایط بسیار پیچیده و بغرنجی دارد، در طول چند سال گذشته نیز جزو سایت های طرح حفاظت از تالاب ها نبوده و توجه نسبتا کمی به آن شده است.
وی تاکید کرد: با توجه به اهمیت حفاظت و احیاء تالاب تصمیم گرفتیم امسال با کمک اداره کل حفاظت محیط زیست استان فارس موضوع تدوین برنامه مدیریت تالاب را انجام دهیم و از آنجایی که طرح حفاظت از تالاب ها دیگر نمی تواند سایت جدیدی بپذیرد، پذیرفته ایم که حداقل پشتیبانی فنی آن را داشته باشیم تا به احیای مناسب تالاب کمک کنیم.
سلیمانی گفت: تا حد زیادی به احیای تالاب بختگان امیدوار هستیم اما به شرطی که آب در حوضه آبریز آن به روش درستی مدیریت شود در حالی که در پایین دست با مشکلات جدی مواجه هستیم و تالاب در حال خشک شدن است و تا حد زیادی خشک شده زیرا در بالادست شاهد کشت برنج از سوی اهالی منطقه هستیم.
مدیر طرح حفاظت از تالاب های ایران افزود: این مساله یعنی برداشت غیراصولی از منابع آبی بالادست این تالاب و رودخانه کر که منبع اصلی تغذیه این تالاب است، آن را با تهدید مواجه کرده است، در واقع برداشت پایداری از منابع صورت نگرفته و به نظر می رسد که در شکل مدیریت منابع آب و شکل توسعه و کشاورزی در حوضه آبریز باید بازنگری جدی صورت گیرد.
وی اظهار کرد: مساله فقط خشک شدن تالاب نیست بلکه رویه بهره برداری از منابع آبی است، از منابع آب های زیرزمینی در حوضه آبریز تالاب بختگان در طولانی مدت استفاده شده و معیشت مردم را در حوضه تحت تاثیر قرار داده است و اگر نخواهیم این روند را اصلاح کنیم و حیات را به تالاب برگردانیم، قطعا با مشکل مواجه می شویم.
سلیمانی تاکید کرد: اگر منابع آبی صحیح مدیریت نشود، تالاب بختگان را هم از دست خواهیم داد و معیشت تعداد زیادی از مردم حاشیه تالاب تحت تاثیر قرار خواهد گرفت هر چند که تاکنون نیز این اتفاق افتاده است به طوری که انجیرستان های منطقه استهبانان که بسیار معروف هستند، بر اثر خشکی تالاب تحت تاثیر قرار گرفته اند.
وی گفت: 9 شهرستان در حوضه آبریز تالاب بختگان وجود دارند که با خشک شدن آن تمام ساکنان آنها تحت تاثیر قرار می گیرند.
سلیمانی با بیان اینکه اکنون دیگر در پایین دست رودخانه کر آبی وجود ندارد تا به تالاب برسد، اظهار کرد: سال گذشته به دلیل پیگیری هایی که شد اندک آبی به تالاب رسید اما بخش عمده ای از سال به علت خشکسالی و برخی شرایط که خاص استان فارس است، خشک بود.
وی ادامه داد: مشکل دیگر این است که حقابه بران زیادی در منطقه ایجاد و مطالبات زیادی را مطرح کرده ایم، یعنی عملا بدون داشتن منابع آبی غنی در منطقه، مرتب تقاضا ایجاد کردیم و این روند آسیب جدی به اکوسیستم وارد می کند که در آینده جوامع شهری را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
سلیمانی با اشاره به تهیه برنامه جامع مدیریت تالاب بختگان گفت: اگر سازمان محیط زیست منابع کافی در اختیار قرار دهد و استان فارس نیز جدی پیگیری کند، این فرایند 9 ماه تا یک سال بیشتر طول نمی کشد اما به نظر می رسد تصمیم گیران در استان فارس قضیه را آن طور که باید جدی نگرفته اند.
** تالاب بختگان
دریاچه یا تالاب بختگان، دومین تالاب وسیع ایران در استان فارس است که اکنون در شرایط بحرانی قرار دارد.
این دریاچه زیستگاه زمستانه پرندگانی مانند فلامینگو، درنا، کبوتر دریایی، آب‌چلیک، مرغابی و غاز بوده که از روسیه و دشت های سیبری به ایران مهاجرت می کردند و همگی در حفظ بوم ساختار و محیط زیست نقش بسیار ارزنده ای داشتند.
دریاچه بختگان، باعث افزایش رطوبت هوا می شد و به علت بلند بودن ارتفاع کوه‌های اطراف نی ریز، رطوبت حاصل از آن در هوای همان منطقه باقی مانده و باعث ثمردهی درختان انجیر، بادام، رز و زیتون در کوه‌ها می شد که می توان به نوعی آن را آبیاری مصنوعی کوه‌ها نامید.
