آلودگی‌های زیست‌محیطی بیخ گوش «زریبار»
دشت بیلو در نزدیکی شهرستان مریوان، یکی از مناطق گردشگری استان کردستان است که اگرچه تیر ماه امسال با هدف حفاظت از ذخایر ژنتیکی و زیستگاه‌های پرارزشش به منطقه شکار ممنوع تبدیل شد اما این روزها خبر احداث یک پالایشگاه در این منطقه سبب شده تا فعالان محیط‌زیست دغدغه تخریب ذخایر محیط‌زیست و گسترش انواع آلودگی‌ها در این منطقه را داشته باشند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه فرهیختگان بهمن ماه سال 1394 بود که محمد فلاحی، فرماندار مریوان، از احداث نخستین پالایشگاه کوچک در غرب کشور با تامین منابع از صندوق ذخیره فرهنگیان با اعتبار 475 میلیارد تومان اعتبار خبر داد. توجیه مسئولان از اتخاذ چنین تصمیمی این بود که استقرار صنعت می‌تواند مشکل اشتغال در استان را تا حدودی رفع کند که البته فعالان محیط‌زیست معتقدند چنین اتفاقی رخ نمی‌دهد چراکه کار در پالایشگاه نیازمند تخصص بوده و از عهده جوامع محلی خارج است.
پس از بررسی‌های فراوان از میان سه منطقه احتمالی برای راه‌اندازی این مینی‌پالایشگاه، سرانجام یک منطقه 40 هکتاری در نزدیکی دریاچه زریبار، از معدود دریاچه‌های آب شیرین ایران، انتخاب شد اما نظر فعالان محیط‌زیست بر این است که در این میان آسیب‌هایی که استقرار پالایشگاه می‌تواند به محیط‌زیست منطقه وارد کند، چندان مورد توجه نبوده و سبب شده ممنوع شدن شکار در این منطقه برای مردم و فعالان محیط‌زیست چندان شیرین نباشد، چراکه از بین رفتن گونه‌های جانوری همیشه با شکار مستقیم انجام نمی‌شود بلکه تخریب محیط‌زیست، آلودگی آب و از بین رفتن زیستگاه‌ها هم سهم قابل توجهی در حذف گونه‌های جانوری و تخریب محیط‌زیست دارد.
تهدید نفتی برای آب مصرفی مردم
سیوان امینی، یکی از فعالان محیط‌زیست استان کردستان درباره این خبر به «فرهیختگان» می‌گوید: «مکانی که برای احداث این پالایشگاه انتخاب شده فاصله اندکی با پناهگاه حیات وحش زریبار دارد. این مینی‌پالایشگاه در منطقه‌ای است که سطح آب‌های زیرزمینی بالا بوده و بخشی از آب شرب مریوان از این طریق تامین می‌شود که استقرار چنین صنعتی می‌تواند آلودگی آب مصرفی مردم را در پیش داشته باشد. از طرفی سالیان طولانی است که مردم در این منطقه کشاورزی می‌کنند.»
او با بیان اینکه مکان انتخابی برای پالایشگاه فاصله کمی با جنگل دارد، ادامه می‌دهد: «محل انتخابی کمتر از یک کیلومتر با روستای «دشت بیلو» فاصله دارد و در شرایط فعلی مسئولان به جوامع محلی گفته‌اند که روستا را تخلیه کنند. گذشته از آن این منطقه یکی از تفرجگاه‌های اصلی مردم مریوان به شمار می‌رود که در صورت احداث پالایشگاه، از دسترس آنها خارج می‌شود.»
پسماند پالایشگاه در «زریبار»
امینی مشکل اساسی در احداث پالایشگاه را آلودگی آب می‌داند و می‌افزاید: «در ضلع غربی مکانی که برای پالایشگاه انتخاب شده، یک کانال انحرافی آب است که 100 متر بیشتر با محل پالایشگاه فاصله ندارد. با وجود چنین شرایطی بیم آن می‌رود که پسماندهای پالایشگاه وارد رودخانه شود و دریاچه زریبار را آلوده کند. بنا بر این دلایل حضور چنین صنعتی مساوی با بر هم زدن شرایط اقلیمی منطقه است.»
این فعال محیط‌زیست که به‌عنوان نماینده مردم منطقه تاکنون نامه‌های اعتراضی فراوانی به مسئولان ارسال کرده، درباره پاسخ مسئولان به احداث این پالایشگاه بیان می‌کند: «مسئولان معتقدند در احداث این پالایشگاه از آخرین تکنولوژی روز دنیا استفاده می‌شود که هیچ خطری نخواهد داشت. با این وجود اداره محیط‌زیست استان هنوز هیچ پاسخی به اعتراض‌ها نداده اما این در حالی است که استاندار اعلام کرده به‌طور دقیق نمی‌داند آیا مشکلی برای زریبار ایجاد می‌شود یا خیر، اما تمامی اقدامات با کسب مجوز از سازمان محیط زیست صورت گرفته و آنها تضمین کرده‌اند مشکل محیط‌زیستی رخ نخواهد داد.»
هجوم تانکرها به «قتلگاه»
استقرار این پالایشگاه در حالی است که محور سنندج به مریوان یکی از جاده‌های حادثه‌خیز کشور است که سالانه تصادفات زیادی در آن رخ می‌دهد تا جایی که این جاده به دلیل عبور ماشین‌های سنگین به «قتلگاه» معروف شده که با راه‌اندازی پالایشگاه نفت نه‌تنها زمین‌های کشاورزی و زیستگاه‌های حیات وحش از بین می‌رود و آب‌های مصرفی مردم آلوده می‌شود بلکه حجم تردد خودروهای سنگین نظیر تانکرها هم افزایش پیدا می‌کند.
