۴/۵ میلیارد مترمکعب آب سدها تبخیر می‌شود
معاون آبخیزداری، امور مراتع و بیابان سازمان جنگل‌ها با اعلام اینکه سالانه ۴ تا ۴/۵ میلیارد مترمکعب آب پشت مخزن سدها تبخیر می‌شود ازبیلان منفی ۱۰میلیارد مترمکعب آب در دشت‌های کشور خبر داد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از همشهری، پرویز گرشاسبی در حالی از تبخیر 4/5 میلیارد مترمکعبی آب در پشت مخزن سدها خبر می‌دهد که 4مردادماه امسال مشاور وزیر نیرو اعلام کرد: 130سد در کشور در دست ساخت است. این خبر نشان می‌دهد که به رغم همه انتقادات صاحب‌نظران و کارشناسان حوزه آب، منابع طبیعی و محیط‌زیست، گزینه سدسازی هنوز از گزینه‌های اصلی متولیان آب است. دراین میان بخشی‌نگری و بی‌توجهی دست اندرکاران سدسازی به اجرای طرح‌های آبخیزداری، سبب شده بخش عمده مخازن سدها انباشته از رسوب شود.
پرویز گرشاسبی، روز گذشته دراین باره به خبرگزاری کشاورزی ایران (ایانا) گفت: سد و آبخیزداری یک مجموعه مرتبط با سایر اجزای حوضه آبخیز هستند. در واقع در یک حوضه آبخیز همه عوامل نظیر خاک، پوشش گیاهی، انسان و حیات‌وحش با هم سنجیده می‌شوند و در مدیریت جامع حوضه آبخیز عملیات سد و آبخیزداری جزئی از کارهایی است که در برنامه‌های یک حوضه آبخیز گنجانده می‌شود اما متأسفانه در کشور ما چنین نگاهی وجود ندارد.
وی تصریح کرد: در ایران سد می‌سازیم، بعد به فکر کنترل رسوب با استفاده از عملیات آبخیزداری هستیم درحالی‌که اجرای عملیات آبخیزداری باید مقدم بر ساخت سدها باشد. به گفته گرشاسبی، فعالیت آبخیزداری سبب می‌شود دبی پایه رودخانه‌ها منظم شود. آبخیزداری کمک می‌کند این اکوسیستم‌ها از حالت سیلابی در اوج بارش‌ها و خشکی تابستانه خارج شده و یک جریان دائمی آب برای بهره‌برداری داشته باشند. این بهترین کمکی است که می‌توان به آب کشور کرد.
معاون آبخیزداری، امور مراتع و بیابان سازمان جنگل‌ها، در واکنش به آمارهای ارائه شده از سوی وزارت نیرو درباره تبخیر 2 میلیارد مترمکعبی مخازن سدهای بزرگ کشور، گفت: حتی اگر آمار خود وزارت نیرو را هم برای تبخیر درنظر بگیریم، اگر با عملیات آبخیزداری این 2میلیارد مترمکعب را در زمین نفوذ داده و از تبخیر جلوگیری کنیم، یعنی بیلان منفی دشت‌ها را از ۱۰میلیارد مترمکعب فعلی به 8 میلیارد مترمکعب رسانده‌ایم.
آبخیزداری حلقه مفقوده در تأمین آب
دهم مهرماه جاری، رحیم میدانی، معاون آب و آبفای وزارت نیرو، آبخیزداری را عاملی برای بر هم‌خوردن حقابه‌های تخصیص‌یافته معرفی کرد و گفت که آبخیزداری آب جدید در کشور تولید نمی‌کند. میدانی همچنین اعلام کرد: اجرای عملیات آبخیزداری منجر به ایجاد چشمه‌های جدیدی خواهد شد و این چشمه‌ها مدعیان جدید پیدا می‌کنند. گرشاسبی در واکنش به این سخنان میدانی یادآورشد: در آبخیزداری اگر تبخیر را کم کرده و به نفوذ اضافه کنیم، آیا به استحصال آب جدید کمک نکرده‌ایم؟ ما دنبال واژه تولید نیستیم بلکه دنبال تغییر مولفه‌های تبخیر و افزایش نفوذ هستیم. با ظهور چشمه‌های جدید امکان استحصال آب فراهم می‌شود.
آنطور که گرشاسبی می‌گوید: براساس ماده ۲۷ قانون افزایش بهره‌وری، بحث استحصال آب از نزولات آسمانی، هم به وزارت نیرو و هم سازمان جنگل‌ها و مراتع تکلیف شده‌است. معاون آبخیزداری، امور مراتع و بیابان سازمان جنگل‌ها افزود: در افق ۱۴۰۴ باید ۱۰میلیارد مترمکعب کسری حجم مخازن را جبران کنیم. کسری مخازن باید سالانه با نفوذ ۱۵ درصد بارش‌ها جبران شود. 7/5 درصد این نفوذ با اجرای عملیات آبخیزداری و 7/5 درصد هم با اقدامات وزارت نیرو باید تأمین شود. به گفته وی براساس آمار، وزارت نیرو ۹۹ درصد منابع مالی خود را صرف مدیریت آب سطحی و کمتر از یک درصد را در بخش منابع آب زیرزمینی، هزینه کرده‌است. این وزارتخانه با ساخت حدود ۵۷ میلیارد مترمکعب مخزن در کشور، ۱۰ میلیارد مترمکعب بیلان منفی در سفره‌های زیرزمینی ایجاد کرده‌است، درحالی‌که باید به سفره‌های زیرزمینی توجه می‌کرد.
