تبخیر ۵ میلیارد مترمکعب آب تجدیدپذیر پشت سدها!
روند سدسازی به قدری پرشتاب پیش رفته که حجم قابل توجهی از آب‌های تجدیدپذیر کشور امروز پشت سدها تجمیع شده و فقط سالانه ۵ میلیارد مترمکعب از آب‌های تجدیدپذیر کشور پشت سدها تبخیر می شود.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از پارسینه، روند سدسازی به قدری پرشتاب پیش رفته که حجم قابل توجهی از آب‌های تجدیدپذیر کشور امروز پشت سدها تجمیع شده و فقط سالانه ۵ میلیارد مترمکعب از آب‌های تجدیدپذیر کشور پشت سدها تبخیر می شود. این میزان آب تبخیر شده در سال تقریبا معادل حجم مخزن سد امیرکبیر کرج است.
این درحالی است که ساخت شتابزده سدها پیش از مطالعات جامع آبخیزها و اجرای برنامه‌های کاهش فرسایش و رسوب موجب کاهش امر مفید سدها و پرشدن زودهنگام مخزن سد با رسوبات شده‌اند.
مثال بارز این نوع نقیصه رسوبات انباشته شده در پشت سد سفیدرود است که حجم زیاد رسوبات وارده، عمر مفید آن را ۳۰ سال کاهش داده است.
هرچند سدسازی در اقلیم‌های خشک و نیمه‌خشک که طبیعتا دارای بارش‌های کم و اغلب موقت و فصلی هستند، راهکاری برای ذخیره آب برای فصول خشک و تأمین انرژی به حساب می‌آید، اما کم توجهی به مسائلی نظیر تشدید تبخیر از سطوح آبی سدها، انتخاب نادرست ساختگاه سد، کم توجهی به آثار زیست محیطی آنها مخصوصا آثار منفی عدم تخصیص حقابه‌های زیست محیطی پایین‌دست، فقدان مشارکت جوامع بومی و اثرپذیر در تصمیم‌گیری در مورد پروژه‌های سدسازی و فقدان توجیه اقتصادی با توجه به ارزش‌های منابع زیست بوم این پروژه‌ها را به یکی از اصلی‌ترین تضعیف‌کننده زیست‌بوم‌های تالابی و رودخانه‌ها تبدیل کرده است.
درحال حاضر به‌رغم اینکه تقریبا بر روی تمام رودخانه‌های دائمی کشور سد احداث شده و محیط زیست کشور به‌ویژه تالاب‌ها و رودخانه‌ها به‌شدت تحت تأثیر قرار گرفته‌اند، ولی متأسفانه مدیریت منابع آب کشور کماکان با مشکلات جدی ازجمله تأمین آب با توجه به رشد جمعیت، عدم توازن بین تأمین و مصرف آب، افزایش آلودگی منابع آب و کاهش پتانسیل بهره‌برداری از منابع آب و پیدایش بحران‌های عمومی آب در مقیاس ملی و منطقه‌ای مواجه است و عملا راهبرد توسعه سدسازی در ایران افق روشنی در زمینه مدیریت آب کشور نشان نمی‌دهد.
تقویت قنات‌ها و ذخیره آب در زیرزمین به‌جای سطح زمین و جلوگیری از تبخیر و سایر روش‌های پایدار مهار، هدایت و ذخیره‌سازی سیلاب‌های فصلی همگی راهبردهای سازگار با شرایط اقلیمی و اقتصادی اجتماعی کشور بودند که متأسفانه با فرصت‌سوزی‌های فراوان بخشی از این مزیت‌ها، بخش زیادی از قابلیت‌های خود را از دست داده‌اند، ازجمله دانش سنتی قنات که کم‌کم به فراموشی سپرده شده و این دانش بومی تقویت، احیا و بهنگام‌سازی نشده است.
