شوخی شوخی به گنجشک‌ها سنگ زدیم، جدی جدی مردند
همه ما از کودکی به‌نوعی با خشونت علیه حیوانات برخورد داشته‌ایم؛ بعضی از ما آتش زدن موش‌ها و یا گربه‌ها یا سنگ زدن به گنجشک‌ها را به چشم دیده‌ایم.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا، برخی از ما با سگ و گربه‌های دم‌بریده یا دست و پا شکسته مواجه شده‌ایم...،گاهی پرندگان و گاهی نیز تصاویر ناراحت‌کننده شکار یا مورد حمله قرار گرفتن حیوانات وحشی، پلنگ، کفتار، خرس و یا آهو و... خاطر ما را آزرده است.
وقتی با فعالان حقوق حیوانات و همچنین محیط زیست صحبت می‌کنم یکی از مسائلی که مطرح می‌شود این است که هنوز برخی هستند که چنین دغدغه‌هایی را لوکس و امری غیر ضروری می‌دانند اما بسیاری معتقدند باید از کودکی به انسان مهربانی را آموخت. کودکی که از آزار حیوانات و جانداران لذت می‌برد و تفریحش به هر نحوی اذیت و آزار حیوانات می‌شود، امر بعیدی نیست که در بزرگسالی با همنوعان خود نیز چنین کند.
گرچه روزهایی خاصی به بهانه‌های گوناگون برای حساس شدن جامعه به این مسائل، در تقویم نام‌گذاری شده، از جمله روز جهانی حقوق حیوانات و یا روز مبارزه با خشونت علیه حیوانات و... اما همه ما به‌خوبی می‌دانیم فرهنگ‌سازی و تلاش همه‌جانبه برای آموزش می‌تواند در این موارد مثمر ثمر باشد. متاسفانه هنوز ما شاهد اخبار شکارهای غیرقانونی و درگیری‌های محیط‌بانان با شکارچیان هستیم و هنوز هم در کوچه و خیابان حیوانات آزاردیده را بسیار می‌بینیم.
وقتی مشغول نوشتن این گزارش شدم، در ابتدا اپیزودهایی از فیلم «بهار، تابستان، پاییز، زمستان و... بهار » برای من یادآوری شد. قسمت‌هایی که شاگرد، حیوانات را مورد آزار قرار داده بود و بعد « سگِ ولگرد» صادق هدایت برایم تداعی شد. شاید خیلی‌ها با این موضوعات غریبه باشند اما اهمیت این موضوع در زندگی هر شهروند حس می‌شود. زمستان دو سال قبل با گروهی آشنا شدم که به حیوانات بی‌خانمان و رهاشده غذارسانی می‌کردند. گاهی به خارج از شهر می‌رفتند تا حیوانات را در زمستانِ سرد، از گرسنگی نجات دهند. آن‌ها محیط زیست و موضوع حمایت از حیوانات را امری لوکس نمی‌دانستند و معتقد بودند برای پیشرفتِ فرهنگِ جامعه باید همه مسائل در کنار هم رشد کند.
حمایت از حقوق حیوانات باید به یک دغدغه‌ی همگانی مبدل شود
شباهنگ مداح یکی از فعالان حقوق حیوانات می‌گوید: بیستم شهریورماه به تلاش حامیان و کوشندگان حقوق حیوانات در ایران به نام روز مبارزه با خشونت علیه حیوانات و یادآوری یکی از هولناک‌ترین و تاریک‌ترین خشونت نوع بشر در شهریور سال ١٣٩٠ در سمیرم و کشتار بی‌رحمانه خرس مادر و دو توله‌اش در حالی‌که شکم توله خرس‌ها زنده دریده شده بود و توسط خاطی به اطراف پرتاب می‌شدند، به جامعه و به قانون‌گذاران یادآوری می‌کند که تصویب قانون حمایت از حقوق حیوانات و جرم بودن آن در کشور دو امر ضروری و اجتناب‌ناپذیر است.
وی ادامه می‌دهد: حمایت از حقوق حیوانات باید در جامعه به یک دغدغه همگانی تبدیل شود و به قانون‌گزاران و مسئولان نیز این مهم یادآوری شود که التزام به قوانین جمهوری اسلامی در زمان به دست گرفتن کرسی ریاست، شامل پایبندی و التزام به هر آنچه که اسلام آن را ملزم دانسته است؛ کما این‌که در دین اسلام به لزوم حرمت دانستن حیوانات بارها تاکید شده است که با وجود چنین حیوان‌آزاری گسترده‌ای که در کشور داریم، به جرأت می‌توان گفت بی‌توجهی و سکوت مسئولان در نهادینه کردن احترام به حقوق حیوانات در جامعه مسلمان ایرانی، زمینه‌ساز بروز مشکلات اجتماعی عمیق‌تری نیز خواهد شد.
مداح می‌گوید: توجه به موقع و مسئولانه رسانه‌ها، مردم و مسئولان و دعوت از همه اقشار جامعه به منظور مشارکت در شکل‌گیری درست پدیده‌های اجتماعی، اصلی است که می‌تواند ناهنجاری‌های اجتماعی همچون خشونت علیه حیوانات را تبدیل به هنجاری به نام همزیستی مسالمت آمیز با حیوانات تغییر دهد.
ما از فقدان آموزش رنج می‌بریم
وی با اشاره به اهمیت آموزش در این رابطه تصریح می‌کند: سیستم آموزش و پرورش همان‌طور که از نامش پیداست وظیفه پرورش نسل‌ها را بر عهده دارد. نسل‌ها باید با باور و تفکری سالم و دور از خشونت رشد داده شوند. مباحث این‌چنینی باید در محتوای آموزشی مدارس گنجانده شود و به موازات آن از توانمندی اشخاص و سازمان‌های مردم‌نهاد در ترویج هرچه بیشتر و مفیدتر واقع شدن مفاهیم پرهیز از خشونت علیه حیوانات نیز حمایت محکمی شود.
این فعال حقوق حیوانات عنوان می‌کند: فرهنگ‌سازی و آموزش زیرساختی مبتنی‌بر دانش روز، قوی‌ترین و موثرترین روش دست‌یابی به اهداف در هر حیطه‌ای است، آموزش در واقع پیشگیری قبل از درمان است و باور قاطع به این مهم ما را مجاب می‌کند که بیشترین و هدفمندترین سرمایه‌گذاری را در رابطه با آموزش و فرهنگ‌سازی داشته باشیم. در زمینه‌ی حمایت از حقوق حیوانات نیز همین موضوع صادق است.
وی ادامه می‌دهد: در کشور ما نظام اسلامی جاری است که خشونت علیه حیوانات در آن نهی شده، اما جامعه ما همچنان از فقدان آموزشِ پرهیز از خشونت علیه حیوانات رنج می‌برد. البته اشخاص و سازمان‌های مردم‌نهاد زیادی در کشور اقدامات و تلاش‌هایی در رابطه با نهادینه کردن پرهیز از خشونت در بین شهروندان داشته و دارند اما متاسفانه در بین حجم وسیعی از خرافات این تلاش‌ها نیز بازخورد موفقی به همراه ندارد.
خلأ قانونی در زمینه حقوق حیوانات حس می‌شود
شاهین شفیعی نیز یکی دیگر از فعالان این حوزه است، وی می‌گوید: ما با دو مقوله مواجهیم؛ یک بحث حیوانات شهری و خانگی و دوم بحث حیات وحش. طی چند دهه اخیر، استفاده و نگهداری از حیوانات خانگی به دلایل مختلفی در جوامع بشری افزایش پیدا کرده، اما در کشورهایی مانند ایران به نسبت این رشد سریع قوانین حمایتی لازم در نظر گرفته نشده است.
وی ادامه می‌دهد: امروزه به‌راحتی هرکسی می‌تواند یک حیوان خانگی از جمله سگ یا گربه یا هر چیز دیگری تهیه کند ولی در قبال نگهداری از این حیوان هیچ‌گونه مسئولیت اجتماعی ندارد؛ من مواردی را شاهد بودم که فردی حیوانی را برای مدتی نگه می‌دارد ولی بعد از مدتی چون توانایی نگهداری از آن را نداشته به حال خود رها می‌کند.
شفیعی اضافه می‌کند: متاسفانه قوانین ما در این زمینه ناقص است و فکر نمی‌کنم قانون مدوّنی برای حمایت از حیوانات وجود داشته باشد؛ حتی در مورد حیات وحش کشور که به هر حال سازمان محیط زیست متولی حفاظت از آن است اما با این وجود هنوز قوانین حفاظتی مشکلات و ضعف‌های بسیار زیادی دارند؛ هر چند با تلاش فعالان زیست‌محیطی جرایم شکار، صید و آزار گونه‌های حیات وحش افزایش به نسبت خوبی داشت ولی متاسفانه هنوز هم راه برای از بین بردن و قتل و غارت گونه‌های ارزشمند جانوری کشور برای متخلفان باز بوده و قوانین ما واقعا بازدارندگی کامل را ندارند. در زمینه‌ی حیوانات خانگی و شهری هم متاسفانه قانون مترقی و بازدارنده‌ای نیست و عمدتاً سرنوشت این حیوانات به میزان ترحم صاحبانشان بستگی دارد.
وی می‌گوید: در این رابطه فرهنگ‌سازی در درازمدت راهکار اصلی و چاره کار است اما در کوتاه‌مدت تصویب قوانین حمایتی و برخورد شدید با متخلفان کارآمد است.
گفت‌وگوی من با فعالان این حوزه پایان می‌یابد و مجددا سوالی که پاسخش را بسیاری از ما می‌دانیم در ذهنم تکرار می‌شود؛ چرا برخی بدیهیات تا این حد برای ما غریب و ناآشناست؟ آیا ما نسبت به دنیای اطراف خود وظیفه‌ای نداریم؟!
منبع:سلامت نیوز
