سدسازی را ممنوع کنید

184609

سلامت نیوز: امروزه توجه به محیط‌زیست فراگیر شده و همه افراد از پیر تا جوان بخشی از دغدغه‌های زندگی‌شان را به معضلات زیست‌محیطی اختصاص داده‌اند تا بتوانند زمین و آب را برای آیندگان حفظ کنند، اما حفظ این منابع نیاز به آگاهی و آگهی دارد و اختصاص روزی به نام روز جهانی محیط‌زیست می‌تواند تریبون بزرگی برای آگاه‌سازی مردم باشد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه فرهیختگان، هر چند حفظ محیط‌زیست باید هر روز و هر لحظه اتفاق بیفتد و تنها اختصاص یک روز به آن نمی‌تواند این حجم از مخاطرات زیست‌محیطی را پوشش دهد، همین بخش از توجه هم تاثیر‌گذار خواهد بود.

اسماعیل کهرم، مشاور رئیس سازمان محیط‌زیست معتقد است: «یکی از معیارهایی که با استناد به آن می‌توان از وضعیت سلامت محیط‌زیست یک کشور آگاه شد، ذخایر و منابع آبی است که خوشبختانه وضعیت ایران در مقایسه با کشورهای منطقه مطلوب است.»

با توجه به بحران‌های زیست‌محیطی که در حال حاضر در دنیا حاکم است، وضعیت ایران را چطور می‌بینید؟
نکته‌ای که قبل از مقایسه کردن ایران باید در نظر داشته باشید این است که این کشور در منطقه خشک و نیمه‌خشک قرار دارد و با بحران بزرگی به اسم «آب» دست و پنجه نرم می‌کند. اما از لحاظ پوشش جانوری و گیاهی شرایط خوبی دارد، به شرط آنکه منابع آبی آن هم در وضعیت ایده‌آلی باشد، اما به محض آنکه منابع آبی کم شود این دو پوشش به‌شدت تهدید می‌شوند.
وقتی میزان آب کافی نباشد مراتع خشک می‌شوند و جنین جانوران علف‌خوار باردار دوباره جذب بد‌ن‌شان می‌شود و این بزرگ‌ترین تهدید برای جانوران محسوب می‌شود. اول بهار وقتی بارندگی وجود دارد وضعیت منابع آبی هم خوب است، اما به محض کاهش نزولات آسمانی سطح منابع آبی مراتع به سرعت پایین می‌رود و خشک می‌شود، آن زمان است که چراغ قرمز برای حیات وحش به صدا در می‌آید. از سوی دیگر در ایران یک سوم کشورهای اروپایی باران می‌بارد؛ چیزی حدود 83 میلی‌متر. یکی از مشکلاتی که در حل بحران محیط‌زیست وجود دارد این است که ایران با کشورهایی مقایسه می‌شود که هیچ نقطه مشترکی با آنها ندارد. ایران باید با کشورهایی مانند پاکستان، عربستان سعودی و عراق مقایسه شود، نه کشورهای انگلستان و فرانسه که میزان باران دو روزه آنها با میزان بارش یک ساله ایران یکی است.

یکی از نگرانی‌های مردم و دوستداران محیط‌زیست خطری است که با استمرار خشکسالی جان حیوانات را تهدید می‌کند. تا چه میزان کم‌آبی یا بی‌آبی باعث انقراض نسل جانوران می‌شود؟
کاهش بارش و منابع آبی که تهدید بزرگی برای نسل حیوانات است، اما خوشبختانه در 50 سال گذشته این اتفاق در ایران رخ نداده است و انقراض شیر ژیان در سال 1324 و ببر مازندران در سال 1332 بدترین رویداد و آخرین اتفاقی بود که در این زمینه رخ داد.

به نظر کارشناسان نبود یک برنامه‌ریزی درست برای بهره‌برداری درست از باران و سیلاب‌ها بزرگ‌ترین معضل این حوزه است، شما این مساله را تایید می‌کنید؟
امسال و در دو ماه آغاز سال جو خوبی از نظر میزان باران در همه استان‌ها حاکم شد و بسیاری از سدهای استان‌های غربی لبریز و رها و برخی رودخانه‌ها و تالاب‌ها احیاء شدند و اتفاقی که افتاد این بود که هیچ اقدامی برای بهره‌برداری از این حجم از آب نشد و سرریز شدن آب سد به جای احیای منابع آب زیرزمینی و دریاچه‌ها نقش تخریب‌کننده داشت و بسیاری از شهرها و روستاهای حاشیه رودخانه و سد از بین رفت و مردم در میان سیل گر فتار شدند.
اما نمی‌توان تنها نگاه بدبینانه داشت. اینکه این حجم از باران به احیای دریاچه ارومیه و بازگشت فلامینگوها کمک کرد به مثابه نوری در تاریکی و خبر خوشی برای دوستداران محیط‌زیست بود، به شرطی که با ساختن سد در بالادست دوباره کمر به قتل دریاچه نبندند.

به ساخت سد اشاره کردید، به نظر شما این سدسازی‌ها تا چه میزان بر تخریب محیط‌زیست کشور تاثیر گذاشت؟
می‌توان با قاطعیت اعلام کرد که این سدسازی‌های بی‌رویه در ایران، آب و محیط‌زیست ایران را نابود کرد. در حال حاضر سد‌سازی در کشورهایی مانند آمریکا و آلمان منسوخ شده و حتی سدهایی که پیش از این ساخته بودند هم تخریب کرده‌اند. ترکیه هم ساخت سدهای بزرگ را ممنوع کرده است، اما در ایران برعکس این تصمیم‌ها گرفته می‌شود، در حالی که وضعیت بارش در آن کشورها اصلا با ایران قابل قیاس نبوده و نیست.

چقدر نقش انسان‌ها را در برخورد با محیط‌زیست و منابع آبی در پایداری آنها موثر می‌دانید؟
یکی از اهرم‌های مهم حفظ محیط‌زیست انسان‌ها هستند. اگر آنها دست از تراشیدن و نابودی جنگل‌ها بردارند و برای برداشت محصولات کشاورزی خود به منابع آب‌های زیرزمینی و تالاب‌ها هجوم نبرند، وضعیت کشور از شرایط حاکم خیلی بهتر خواهد شد. انسان‌ها نمی‌دانند وقتی درخت‌ها را قطع می‌کنند و مراتع را از بین می‌برند هم خاک فرسایش پیدا می‌کند و هم منابع آبی از بین می‌رود. وقتی این اتفاق می‌افتد فرسایش خاک سرعت می‌گیرد و سه تا چهار برابر می‌شود. از این رو آگاهی مردم از رفتارشان در برابر محیط‌زیست می‌تواند به بهبود و ادامه حیات جانوران و گیاهان کمک کند. آیندگان هم حق استفاده از این منابع را دارند و این بی‌انصافی است که ما همه چیز را برای خودمان بخواهیم و به چیز دیگری فکر نکنیم. خاک، درخت، آب، جانوران و انسان‌ها که به «کره مینا» معروف است مانند حلقه‌های یک زنجیر هستند که تداوم حیات‌شان در گرو زنده بودن حلقه بعدی است که نادیده گرفته می‌شود.

منبع:سلامت نیوز