قدیمی‌ترین پارک ملی- بین‌المللی، قربانی ندانم‌کاری مسوولان
سلامت نیوز: درست در آستانه فصل سفر که قدیمی‌ترین پارک ملی ایران خود را برای مقابله با آتش و دیگر عوارض ورود انسان آماده می‌کند، برخی مسوولان استان خراسان شمالی با عنوان ایمن‌سازی می‌خواهند با برداشتن یک کوه، جاده را تعریض و پیچ آن را در محور «سلیمان کشته» برداشته تا خودروها بتوانند با سرعت بیشتری در آن نقطه تردد کنند.
به گزارش سلامت نیوز، روزنامه اعتماد نوشت: مسوولان حفاظت محیط زیست گلستان و پارک، تا امروز در برابر این درخواست غیرقانونی مقاومت کرده‌اند اما اخیرا با تشکیل یک جلسه با حضور برخی مدیران و مسوولان خراسان شمالی در سالن اجتماعات دادگستری شهرستان «مانه و سملقان»، اعلام شده که حتی در صورت مخالفت سازمان محیط زیست، عملیات انجام خواهد شد. این در حالی است که براساس قوانین صریح کشور، انجام هرگونه عملیات در پارک‌های ملی غیرقانونی بوده و منوط به صدور مجوز از سوی سازمان حفاظت محیط زیست است.
با تمام تلاش‌های مسوولان نظام برای حفاظت از محیط زیست و منابع ملی و طبیعی، تخلف‌ها اما همچنان در این گستره ادامه داشته و درخواست‌ها برای تجاوز به حریم‌های طبیعی و قانونی اکوسیستم‌ها هر روز بیشتر می‌شود. مسوولانی که بنا به دستور صریح مقام معظم رهبری باید با هرگونه تخلف در حوزه محیط زیست به سرعت و بدون چشم‌پوشی مقابله کنند حالا خود درخواست دخل و تصرف در سیمای طبیعی و اکولوژی مهم‌ترین پارک ملی خاورمیانه را دارند و چون مسوولان حفاظت محیط زیست بر اساس وظیفه قانونی خود اجازه این دخل و تصرف را نداده‌اند مورد عتاب قرار گرفته‌اند.
آسیب به اکولوژی طبیعی منطقه
سلیمان قربانزاده، رییس پارک ملی گلستان در این باره به «اعتماد» گفت: «چند ماهی است برخی مسوولان خراسان شمالی درخواست تعریض جاده در محور «سلیمان کشته» را با این توجیه که «نمی‌توان از مردم توقع داشت با سرعت پایین حرکت کنند و اگر این پیچ کم نشود تصادفات را نمی‌شود کاهش داد» دارند و چون ما با این درخواست موافقت نکرده‌ایم جلسه‌ای تشکیل داده و اعلام کرده‌اند که در هر صورت این عملیات را اجرا خواهند کرد.» او درباره دلایل مخالفت با این درخواست گفت: «بر اساس قانون، عرض جاده در این پارک نباید بیشتر از ٦٠/١١ متر باشد و هرگونه تعریض جاده ممنوع است. از سوی دیگر برای تعریض جاده در آن نقطه، یا باید بخشی از پوزه سنگی و کوه برداشته شود یا حریم رودخانه دستکاری شود که هر دو، دستکاری اکوسیستم و خلاف قوانین است. از سوی دیگر عریض کردن جاده و کاهش پیچ در آن محور که زیستگاه پلنگ است باعث تشدید تصادفات جاده‌ای حیات وحش مخصوصا گونه در معرض خطر انقراض پلنگ ایرانی خواهد شد. ضمن آن این تعریض نه تنها باعث کاهش تصادفات خودروها نمی‌شود بلکه به دلیل ایجاد شرایط رانندگی با سرعت بالاتر، افزایش تصادفات و تلفات رانندگی در آن محور را به دنبال خواهد داشت.»
تعریض خلاف قانون است
اسماعیل مهاجر، مدیرکل حفاظ محیط زیست استان اما هرگونه تصمیم بدون نظر محیط زیست در مناطق چهارگانه حفاظت شده را غیرقانونی می‌داند. او به «اعتماد» گفت: «درباره پارک ملی گلستان قانون مشخص وجود دارد. جاده آسیایی که پارک را به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم کرده از آسیب‌های جدی این پارک ملی است که چند دهه است دولت، مردم، تشکل‌ها و متخصصان محیط زیست تلاش دارند که این جاده را به عنوان یک جاده اکوتوریستی قرار بدهند و برای تردد معمولی، جاده‌ای در خارج پارک طراحی و حتی در دو دولت، مصوب هم شده است. حالا اینکه ما بخواهیم این جاده را با آسیب زدن به کوه و رودخانه عریض کنیم با این مصوبه‌ها و قوانین در تعارض کامل است.»
او با بیان اینکه جاده فوق از تراس رودخانه «دوغ» یا «مادرسو» رد می‌شود تاکید کرد: «این رودخانه از حوضه‌های آبریز گرگانرود است که مانند لوله قیف عمل می‌کند و با یک بارندگی شدید سیلاب‌های عظیم رخ می‌دهد که نمونه‌اش سیلاب سال‌های ٨٠ و ٨١ است که عرض ٤ متری رودخانه دوغ را به ٣٠٠ متر و عمق آن را از یک متر به ٨ الی ١٠ متر افزایش داد و صدها نفر از مسافران جاده را به کام مرگ کشید تاکید می‌کند که تعریض جاده می‌تواند این بحران‌ها را شدت بخشد.»
مهاجر در ادامه گفت: «عرض جاده‌ای که از پارک ملی گلستان می‌گذرد طبق تفاهمنامه و مصوباتی که به امضای ستاد مدیریت بحران کشور، سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت راه و شهرسازی رسیده باید ١١ متر و ٦٠ سانتی‌متر باشد و در محورهایی که پیچ خطرناک و دره‌های عمیق دارد باید توسط وزارت راه، گاردریل یا موانع طبیعی از جمله خاکریز نصب شود تا از تصادف و سقوط به دره جلوگیری شود. همچنین حداکثر سرعت خودروهای عبوری چه قبل یا بعد از انقلاب طبق قانون و نظریه کارشناسی راهنمایی- رانندگی کشور ٥٠ کیلومتر است. هیچکس نمی‌تواند در هر مقامی خلاف این قاعده اظهارنظر کند و هرگونه اظهارنظر کارشناسی و قانونی درباره سرعت مجاز یا غیرمجاز، به عهده پلیس راهور کشور است.»
مهاجر با اشاره به اینکه حتی در بزرگراه‌هایی که عریض هستند نیز در اثر عدم رعایت سرعت مجاز تصادفات متعددی اتفاق می‌افتد و این مختص ایران هم نیست، گفت: «اگر سرعت مجاز را رعایت کنیم نه تصادم با حیات وحش را خواهیم داشت و نه تصادفات جاده‌ای خودروها و امیدوارم مانند گذشته با حمایت و همکاری دستگاه‌های قضایی و اجرایی سه استان گلستان، خراسان شمالی و سمنان، این پارک مهم را که گنجینه طبیعی ایران است به درستی محافظت کنیم.» مدیرکل امور زیستگاه‌ها و مناطق سازمان حفاظت محیط زیست حمید گشتاسب میگونی اما به صراحت، درخواست تعریض جاده و هرگونه ساخت وساز را در درون پارک‌های ملی که بالاترین درجه حفاظتی را داراست بدون مجوز محیط زیست غیرقانونی عنوان کرده و گفت: «هر کسی در هر جایگاه و پستی حق اظهارنظر دارد اما این نظرات به منزله اجرا نیست. متولی پارک‌های ملی طبق قوانین شفاف کشور، سازمان حفاظت محیط زیست است و تنها مرجع تشخیص‌دهنده هرگونه فعالیت در مناطق چهارگانه سازمان، این سازمان است.»
پارک ملی و ذخیره‌گاه زیستکره گلستان قدیمی‌ترین پارک ملی ایران و مهم‌ترین پارک ملی در خاورمیانه است که بیش از ١٣٥٠ گونه گیاهی و ٣٠٢ گونه جانوری و نیمی از گونه‌های پستاندار ایران را در خود جای داده است. وجود جاده آسیایی تهران- مشهد که طبق مصوبه دولت‌های هشتم و نهم باید از قلب پارک به خارج آن منتقل شود یکی از بزرگ‌ترین آسیب‌های این پارک ملی –بین‌المللی است که همواره مورد تاکید سازمان جهانی حفاظت بوده و تاکنون به دلیل تامین نشدن بودجه انجام نشده است.
