توسعه همکاری محیط زیستی ایران و فرانسه

وزیر محیط زیست، انرژی و امور دریاهای جمهوری فرانسه شامگاه شنبه وارد ایران شد. وی قرار است با رییس سازمان حفاظت محیط زیست ایران دیدار و در زمینه همکاری های محیط زیستی به ویژه در بخش تغییرات آب و هوایی گفت و گو کند.

وزیر محیط زیست، انرژی و امور دریاهای جمهوری فرانسه شامگاه شنبه وارد ایران شد. وی قرار است با رییس سازمان حفاظت محیط زیست ایران دیدار و در زمینه همکاری های محیط زیستی به ویژه در بخش تغییرات آب و هوایی گفت و گو کند.

به گزارش ایانا، سفر این وزیر فرانسوی به ویژه به عنوان رئیس بیست و یکمین کنفرانس متعهدین به تغییرات آب و هوایی می تواند زمینه همکاری های محیط زیستی دو کشور را توسعه دهد.

در این سفر، سگولن رویال و معصومه ابتکار در زمینه عملیاتی شدن سند یادداشت های زیست محیطی دو جانبه بین ایران و فرانسه که زمستان سال گذشته و طی سفر رئیس جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست به این کشور امضا و مبادله شد، گفت و گوهایی خواهند داشت.

گفت و گو در زمینه انتشار گازهای گلخانه ای، سفر به ارومیه و بازدید هوایی از دریاچه ارومیه، دیدار با وزیر نیرو و گفت و گو در زمینه منابع آب، تصفیه پساب های صنعتی و انسانی، برگزاری نشست خبری همراه با ابتکار و سفری کوتاه به اصفهان و بازدید از جاذبه های توریستی و محیط زیستی این شهر برخی از برنامه های رویال در سفر دو روزه وی به ایران است.

ماه مه گذشته، در طول نشست برنامه محیط زیست سازمان ملل که در نایروبی/ کنیا برگزار شد، رویال در برابر نمایندگان ١٧٠ کشور از خطرات درگیرهای مسلحانه، مهاجرت و ارتباط آنها با تغییرات اقلیمی نام برد. وی همچنین در گفت و گوهای محیط زیستی در شهر بن/ آلمان که در بهار گذشته انجام شد، از تعیین کمینه قیمت ثابتی برای کربن به مقدار ٣٠ یورو برای هر تن در برنامه بودجه سال ٢٠١٧ کشورش، به عنوان قدمی موثر برای کاهش گازهای گلخانه ای یاد کرد و از کشورهای دیگر خواست تا با این قدم همراهی کنند. (قیمت کربن برای هر تن در طول سال های ٢٠٠٨ به بعد از ٣٠ یورو به ٦ یورو کاهش یافته است).

در گذشته نیز رویال بارها به مسئولیت کشورهای ثروتمند به عنوان سرمشقی جهت مبارزه با تغییرات اقلیمی برای کشورهای در حال توسعه اشاره کرده است.

رویال معتقد است باید تولید انرژی های تجدیدپذیر را افزایش داد و همین موضوع، یعنی گسترش استحصال انرژی های نو در ایران، یکی از موضوعات مورد علاقه طرفین در تهران است.

منبع:ایانا

پیشروی بیابان‌ در حاشیه دریاچه ارومیه مهار شد

 

هوا بس ناجوانمردانه گرم است و کارگران با آب پاش‌های پلاستیکی در بیابانی که دیگر کمتر نشانی از بیابان دارد با تحمل رنج و مشقت فراوان مشغول آبیاری بوته‌ها و درختچه‌های کاشته شده هستند. اینجا سایت سپرغان ارومیه است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه ایران، منطقه‌ای 350 هکتاری در غرب پارک ملی دریاچه ارومیه. کمتر از دو سال پیش و در واپسین روزهای اسفند 93 سپرغان بیابانی خشک و شوره زاری بیش نبود. در چوپانلوی سلماس و آغداش در میاندوآب نیز در مجاورت دریاچه ارومیه که روزگاری مملو از آب و زندگی بود بیابان‌ها و تپه‌های شنی ناباورانه ظهور کرده بودند.

تصور اینکه اراضی مجاور بزرگترین پهنه آبی کشور در مدت کمتر از دو دهه به این روز افتاده باشد واقعاً سخت و دشوار بود اما خشکیدگی دریاچه در نتیجه ساخت بیش از 44 سد روی رودخانه‌های منطقه و حفر بالغ بر 90 هزار چاه مجاز و غیر مجاز در کنار چرای بی‌رویه دام چنان بلایی بر سر دریاچه و اراضی پیرامونش آورده بود که دیگر نه آبی وجود داشت نه گیاه و جانوری! اما اکنون به مدد طرح‌های «مقابله با بیابانزایی و ریزگردهای نمکی» در مجاورت دریاچه ارومیه، عملیات بیابانزدایی و تثبیت شن‌های روان توسط اداره کل منابع طبیعی استان آذربایجان‌غربی در بیش از شش هزار هکتار از اراضی به اجرا درآمده است. با اینکه تا چشم کار می‌کند همه جا سبز شده اما آبیاری درختچه‌ها همچنان دستی صورت می‌گیرد.

اگرچه زمان زیادی می‌برد تا این حجم درختکاری آبیاری شود اما کارشناسان منابع طبیعی ارومیه می‌گویند، منطقه قرق شده تا جلوی ورود دام گرفته شود ما نیز رعایت می‌کنیم و با ماشین‌آلات و تانکر آب را تا محل می‌رسانیم ولی برای اینکه پوشش گیاهی زیر چرخ تراکتورها له نشود به صورت دستی با کمک نیروهایی که به خدمت گرفته‌ایم آبیاری را به میزان 12 بار در سال انجام می‌دهیم تا درختچه‌ها کم کم بزرگ شده و نیاز آبی‌شان کمتر شود.

رحمان وهاب‌زاده مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان غربی می‌گوید: «به‌منظور پیشگیری از بیابانزایی طرح ساماندهی مدیریت چرا در ۲۰۰هزار هکتار از سامانه‌های عرفی حاشیه دریاچه ارومیه با مشارکت مردم و جوامع محلی به‌اجرا درآمده است که نتایج خوبی داشته و تا حد زیادی جلوی ریزگردها را گرفته است» با اینکه عیسی کلانتری دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه از عملکرد منابع طبیعی در کمتر از دوسال گذشته رضایت مطلوبی دارد اما کمبود اعتبارات و تنگناهای مالی همچنان بزرگترین دغدغه منابع طبیعی در مقابله با بیابانزایی در ارومیه است.

رحمان وهاب‌زاده در گفت‌و‌گو با «ایران» می‌گوید: احیای دریاچه ارومیه از یک سو نیازمند تخصیص بموقع اعتبارات و تأمین و تجهیز نیروی انسانی است و از سوی دیگر ضروری است با رفع موانع مالی و تأمین نیروی انسانی سایر راهکارهای مصوب برای نجات دریاچه ازجمله نصب کنتورهای حجمی و پلمب چاه‌های غیرمجاز که عملیات اجرایی آن آغاز شده اما به کندی پیش می‌رود به سرانجام برسد.

او با اشاره به اینکه 47 هزار هکتار کانون اصلی گرد وغبار در حوضه دریاچه ارومیه دراین استان شکل گرفته و تاکنون 6200 هکتار آن مهار شده است، می‌گوید: برای احیای دریاچه ارومیه، وظایفی برای 30 دستگاه اجرایی تعیین شده و این دستگاه‌ها مکلف به اجرای راهکارهای مصوبی هستند که ستاد احیا برای آنها مشخص کرده است ازجمله سازمان جنگل‌ها، مراتع وآبخیزداری کشور و به‌تبع آن اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان آذربایجان غربی مکلف به کنترل کانون‌های ریزگرد و مهار بیابانزایی حوضه آبریز دریاچه شدند.

درهمین حال مجید موسی‌زاده، مدیر اجرایی احیای دریاچه ارومیه در اداره کل منابع طبیعی استان آذربایجان غربی به «ایران» می‌گوید: از دی ‌ماه سال93 به‌ دلیل محدودیت زمانی که داشتیم با وجود شرایط جوی نامساعد و در سرمای منفی 20 درجه سانتی گراد، عملیات نقشه‌برداری و اجرایی برای ایجاد پوشش گیاهی در قالب ساخت چاله‌های «هلالی و فلسی» در بیابان‌های اطراف دریاچه انجام شد. او می‌افزاید: کار ما واقعاً سخت و طاقت فرسا بود.

نه اعتباری تخصیص یافته بود نه بذر مناسب داشتیم و نه نهال. در سرمای زیاد نیز باید عملیات میدانی هم پیاده می‌کردیم. ابتدا کانون‌های بحرانی گرد وغبار در استان آذربایجان غربی که در محدوده سه شهرستان ارومیه، سلماس و میاندوآب واقع شده بود را شناسایی کردیم و همزمان مطالعات گیاه شناسی و انتخاب گونه‌های مناسب و سازگار با منطقه را در دست بررسی قرار دادیم. سپس کار بذرگیری و نهال کاری را شروع کردیم. بوته‌های آتریپلکس و روسیفرا را در گلخانه کشت کردیم.

این کارشناس می‌گوید: چون آب کافی و مناسب برای کاشت نهال و بذر در اختیار نبود می‌بایست تدابیری برای کنترل و مدیریت هرزآب‌های منطقه‌ای اتخاذ می‌کردیم برای این منظور شیارهای هلالی بعد از عملیات نقشه‌برداری و تعیین خطوط تراز روی زمین ایجاد کردیم.

هر شیار هلالی قادر است تا 700 لیتر آب را در خود ذخیره کند در این صورت می‌توانستیم آب باران را به این طریق برای نهال کاری ذخیره و مدیریت کنیم. او می‌افزاید: با اینکه کاشت بذر زمان مناسب می‌طلبد اما ما به دلیل محدودیت زمانی مجبور شدیم همه کارهایمان را جلو بیندازیم. چون اگر گرما از راه می‌رسید دیگر امکان کاشت بذر نبود. به همین دلیل بعد از پایان زمستان اقدام به بذرکاری و قرق مناطق کردیم.

ایجاد شیارهای طولی، هلالی و چاله‌ای در زمین برای کنترل هرزآب‌ها این امکان را به وجود آورد تا بذرها نیز در مجاورت همین شیارها در وسعتی بالغ بر 2600 هکتار کاشته شوند. با آغاز بهار و در حالی که کمتر انتظار می‌رفت همه بذرهای کاشته به ثمر بنشیند اما جوانه‌های امید در نیمه‌های بهار 94 از دل خاک بیرون زدند تا مرحله بعدی عملیات بیابانزدایی آغاز شود.

عملیات بوته کاری در سطح 300هکتار از اطراف دریاچه با کاشت گونه‌هایی از قره داغ، آتریپلکس وروسیفرا، آتریپیلکس کانیسنس و کوخیا در سایت های سپرغان ارومیه، چوپانلوی سلماس و آغداش میاندوآب انجام گرفت. همزمان گز زارهای اطراف دریاچه که توسط مردم سوزانده و نابود شده بود بار دیگر در وسعت 850 هکتار کاشته و احیا شد. بیش از 3200 هکتار هم از مراتع قرق شد و جو علوفه‌ای در اختیار دامداران محلی قرار گرفت تا چرای دام مانع رویش مجدد درختچه‌ها و بوته‌ها نشود.

مدیر کل منابع طبیعی استان آذربایجان غربی به «ایران» می‌گوید: به‌دلیل اجرای همین اقدامات در این مناطق که تا پیش از این فاقد پوشش گیاهی بود، اکنون پوشش گیاهی بالای 60 درصد ایجاد شده است. عملیات قرق، بوته کاری و نهال کاری تا پایان سال 94 ادامه یافت و تا حد قابل قبولی بیابان‌های به وجود آمده سبز شدند.

وهابزاده درباره اعتبارات تخصیص یافته برای احیای دریاچه در حوزه منابع طبیعی می‌گوید: سال93، 5میلیارد و 550میلیون تومان اعتبار برای این اداره کل مصوب شد که به‌طور کامل تخصیص یافت. البته چون دیر پرداخت شد ما از محل طرح دیگری بودجه را تأمین کردیم چون نمی‌توانستیم زمان را از دست بدهیم و بعد که بودجه تخصیص یافت به همان طرح بازگرداندیم.

اما بودجه مصوب سال94، 7میلیارد و 690 میلیون تومان بود که تا به امروز چهار میلیارد و 400 میلیون تومان آن تخصیص یافته است. این مسئول محلی، در عین حال با اشاره به افزایش 50سانتی‌متری تراز آب دریاچه، اقدامات ستاد احیای دریاچه ارومیه را قابل تقدیر دانست و یادآور شد: لایروبی مسیرهای رودخانه‌های منتهی به کانون دریاچه و افزایش نزولات جوی در کنار سایر اقدامات ستاد احیا باعث تثبیت وضعیت دریاچه شده است. به‌گفته وهاب‌زاده با پیگیری‌های بی‌وقفه عیسی کلانتری، دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی بالاترین اعتبار را به دریاچه اختصاص داده است که انتظار می‌رود با تداوم این روند، تنگناهای مالی و اعتباری احیای دریاچه ارومیه برطرف شود.

ریزگردهای نمکی همچنان تهدید است
هنوز بیش از دهها هزار هکتار دیگر از کانون‌های بحرانی و بیابانی اطراف دریاچه باقی مانده که قرار است امسال و سال آتی زیر پوشش طرح‌های بیابانزدایی برود. با این حال کابوس ریزگردهای نمکی همچنان بزرگترین دغدغه مردم و مسئولان محلی و ملی از بحران خشکیدگی دریاچه ارومیه است. ازسوی دیگر این پرسش به قوت خود باقی است که آیا دریاچه ارومیه احیا می‌شود؟ دریاچه‌ای که زمانی بزرگترین پهنه آبی ایران و بعد از بحرالمیت، دومین دریاچه شور جهان نام گرفته بود حالا در نبردی نابرابر با عوامل انسانی مخرب برای ماندن و ادامه حیات چندین میلیون ساله‌اش تلاش می‌کند. ارومیه یکی از قدیمی‌ترین پارک‌های ملی ایران و از جمله تالاب‌های بین‌المللی جهان است که در سال 1354 در فهرست کنوانسیون رامسر به ثبت رسید و در همین سال موفق شده بود تحت پوشش برنامه انسان و کره مسکون یونسکو به عنوان ذخیره گاه زیستکره نیز به ثبت برسد.

با این حال سه برچسب ملی و بین‌المللی هم نتوانست این پیکره آبی را از خطر نابودی نجات دهد. سدسازان و مجریان طرح‌های کشاورزی ناپایدار که تا 20 سال پیش، ارومیه و بهترین زیستگاه تالابی غرب آسیا را غده سرطانی آذربایجان می‌نامیدند با برنامه‌ریزی‌های ناسازگار با محیط زیست باعث شدند تا امروز با‌وجود همه تلاش‌های صورت گرفته بیش از نیمی از دریاچه ارومیه همچنان خشک باشد.
منبع:سلامت نیوز

وزیر محیط‌ زیست فرانسه:دریاچه ارومیه در معرض تهدید است

 

وزیر محیط‌زیست فرانسه گفت: ایران در عرصه محیط ‌یست میراث‌های شگفت‌انگیزی دارد که می‌توان به دشت لوت و قنات‌ها اشاره کرد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایلنا، سگولن رویال؛ وزیر محیط زیست فرانسه امروز در دیدار با معصومه ابتکار؛ رئیس سازمان محیط زیست کشور اظهار کرد:خرسندم که به دعوت محیط زیست ایران به این کشور سفر کردم.

وی افزود: در چارچوب توافق پاریس بازدیدهایی را از کشورهای مختلف جهان داشتم و از دولت ایران به دلیل پیوستن به توافق پاریس و پیگیری اهداف کنفرانس کوپ 21 تشکر می‌کنم.

وزیر محیط زیست فرانسه گفت: ایران میراث‌های محیط زیستی شگفت‌انگیزی دارد و تمام ابعاد محیط زیستی در ایران در سطح بالایی هستند از جمله محیط زیست دریاها، جنگل‌ها، دشت لوت و میراث شگفت‌انگیز قنات‌ها.

رویال بیان کرد: همکاری‌های دوجانبه ایران و فرانسه به ویژه همکاری با دانشگاه تهران باید تقویت شود، در این سفر همراه با شرکت‌های بزرگ فرانسه در زمینه محیط زیست به ایران آمده‌ام و نحوه انتخاب این شرکت‌ها بر اساس چالش‌هایی بود که ایران به ما اعلام کرده بود.

وی در خصوص همکاری فرانسه با ایران در رابطه با احیای دریاچه ارومیه تصریح کرد: فردا از این دریاچه بازدید خواهم کرد و هم اکنون همکاری‌هایی را در این رابطه با ایران داریم که باید تقویت شود.

وزیر محیط زیست فرانسه ادامه داد: دریاچه ارومیه در معرض تهدید است، اما شرایط روبه بهبود است به دلیل آنکه تصمیمات شجاعانه‌ای توسط دولت ایران گرفته شده است به ویژه در زمینه‌های تغییر شیوه کشاورزی و استفاده از منابع آب که شاهد تصمیمات خوبی بودیم.

رویال افزود: تغییرات در زمینه آب و استفاده از آفت‌کش‌ها و مواد شیمیایی ضروری است، چرا که آفت‌کش‌ها باعث تخریب تنوع زیستی می‌شوند به همین دلیل فرانسه قانونی را تصویب کرده که استفاده از آنها ممنوع شود.

وی در خصوص اتخاذ سازوکارهای لازم برای عمل کردن کشورها به تعهدات خود در زمینه توافق کوپ 21 گفت: به عنوان فردی که ریاست کوپ 21 را بر عهده دارم در این رابطه تلاش زیادی انجام خواهم داد و هم‌اکنون سه موضوع مورد بحث است که عبارتند از پایبندی کشورها به برنامه‌های خود، تقویت اهداف و خواسته‌ها و توجه به مسایل مالی.

منبع:سلامت نیوز

برگزاری مراسم روز پاکسازی تفرجگاه‌ها و مکا‌ن‌های گردشگری کنار جاده‌ای

 

*حسین عبیری‌گلپایگانی: فعالان محیط‌زیست و دوستداران منابع طبیعی و گردشگری در نظر دارند امسال هم چون سه سال گذشته در آخرین پنجشنبه و جمعه شهریور ماه (25 و 26 شهریور ماه سال 1395) مراسم «روز پاکسازی تفرجگاه‌ها و مکا‌ن‌های گردشگری کنار جاده‌ای» را برگزار کنند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه فرهیختگان، در راستای اصل پنجاهم قانون اساسی و تحقق اهداف سند چشم‌انداز بیست ساله و به‌منظور توسعه طبیعت‌گردی پایدار و تقویت زیرساختارهای کشور در حوزه گردشگری و محیط‌زیست و همچنین پیرو ماده سه تفاهمنامه همکاری مشترک مابین سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری و سازمان حفاظت محیط‌زیست به اطلاع می‌رساند:
متاسفانه در چند دهه گذشته، به علت رشد سریع انواع و اقسام توسعه‌ها (آن هم از نوع ناپایدار و لجام‌گسیخته) و به علت عدم آگاهی مردم و نداشتن تجربه کافی جهت استفاده صحیح از تکنولوژی‌های جدید یا هجوم بیرحمانه بعضی از افراد ناآگاه و سودجو به محیط‌زیست و منابع طبیعی، بیشتر سواحل دریاها، جنگل‌ها، رودخانه‌ها، دشت‌ها، بیابان‌ها و مناطق کوهستانی حتی در مناطق شهری کشورمان ایران، محیط زیست مورد تجاوز و تخریبات جدی قرار گرفته و در بعضی از این موارد تخریبات، معضلات و مشکلات زیست‌محیطی به حدی جدی هستند که باعث نابودی بسیاری از اکوسیستم‌های و تنوع گیاهی و جانوری شده‌اند و دیگر برای نجات این مناطق از آسیب‌های شدید زیست‌محیطی هیچ راهی وجود ندارد مگر با هزینه‌های خیلی سنگین که نمونه‌های بارز آن دریاچه ارومیه و ده‌ها تالاب خشک شده در کشور هستند ولی خوشبختانه در بسیاری از موارد مناطق طبیعی و محیط‌زیستی در کشورمان وجود دارند که میزان تخربیات زیست‌محیطی در آن مناطق نزدیک به بحرانی شدن است ولی اگر مردم و دولتمردان اراده کنند می‌توانند با فعالیت‌های زیست‌محیطی از این فجایع زیست‌محیطی جلوگیری کنند.

شاید در حال حاضر یکی از اساسی‌ترین مشکلات و معضلات زیست‌محیطی در محیط‌های طبیعی کشور عزیزمان ایران، رها کردن زباله‌ها و پسماندها در طبیعت توسط بعضی از استفاده‌کنندگان از این مناطق است و برای بعضی‌ها ریختن زباله در طبیعت آنقدر عمل عادی شده است که در حال حاضر همه مناطق زیست‌محیطی و طبیعی کشور به انبارهای بزرگ دپوی زباله تبدیل شده است که زباله‌ها از عمیق‌ترین نقاط دریا تا بالاترین نقاط کوه‌ها کاملا به چشم می‌خورند.

با توجه به تجربه بیش از دو دهه فعالیت زیست‌محیطی در کشور و به علت استفاده زیاد مردم، گردشگران و مسافران از تفرجگاه‌ها، مکان‌های گردشگری و حاشیه‌های جاده‌ای در فصل بهار و تابستان و همچنین عدم مراعات نکات زیست‌محیطی توسط بعضی از آنان، از جمله ریختن زباله در این مکان‌ها، متاسفانه مقدار زیادی زباله به‌خصوص زباله‌های پلاستیکی که طول عمر زیادی دارند در این مکان‌ها دپو شده است. از طرفی طبق تجربه چند ساله فعالان محیط‌زیست و با توجه اینکه نیمه دوم شهریور ماه تقریبا آخرین روز‌های مسافرت‌های تابستانه و گردشگری ایرانیان است، می‌توان با برنامه‌ریزی و مشارکت دادن مردم عادی توسط سازمان‌های مردم‌نهاد از قبیل فعالان محیط‌زیست و دوستداران میراث فرهنگی و گردشگری و جوامع محلی و شورایاری‌ها در سراسر کشور و همچنین با مشارکت نهادهایی همچون سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، سازمان حفاظت محیط‌زیست و وزارت راه و ترابری و شهر‌سازی در شروع جاده‌ها یا مکان‌های تفرجگاهی و گردشگری و با اهدای کیسه جمع‌آوری زباله و گفت‌وگوی چهره به چهره با مسافران و گردشگران، از آنها خواست ضمن بازگردادن زباله‌های خود از طبیعت، زباله‌های رها شده در طبیعت را نیز جمع‌آوری کنند.

به همین مناسبت در سه سال گذشته در آخرین پنجشنبه و جمعه شهریور ماه برنامه «روز پاکسازی تفرجگاه‌ها و مکان‌های گردشگری کنار جاده‌ای» توسط فعالان محیط‌زیست و میراث فرهنگی در استان‌های زیر برگزار شده است:

سال 1392 در استان البرز حاشیه رودخانه کرج
سال 1393 پارک ملی گلستان واقع در استان گلستان
سال 1394 در استان‌های اردبیل جنگل فندقلو و استان گیلان مسیر جاده اسالم به خلخال
و امسال نیز در حال رایزنی با تشکل‌های زیست‌محیطی، منابع طبیعی و گردشگری و شبکه تشکل‌های زیست‌محیطی استان مازندران و همچنین سازمان‌های دولتی هستیم که این مراسم در 25 و 26 شهریور در مناطق جنگلی استان مازندران برگزار شود.

**فعال محیط‌زیست

منبع:سلامت نیوز

تصاویر ماهواره‌ای از هامون خشک شده

مدیرکل محیط زیست سیستان و بلوچستان با بیان اینکه هیچ فاجعه زیست محیطی در تالاب هامون رخ نداده و وضعیت کنونی تالاب بسیار خوب است، گفت: مگر ماهی ها چقدر می خواهند عمر کنند؟ عمر ماهی ها صدسال که نمی شود!، اگر شش هفت ماه از این ماهی استفاده نشود، خود به خود می میرند. هیچ فاجعه زیست محیطی در تالاب رخ نداده بلکه درمورد تلفات ماهی ها جو سازی شده است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا،سعید محمودی منطقه سیستان وبلوچستان، اظهار کرد: اصلا تلفات ماهی ها در تالاب هامون به این شکل که بگوییم ماهی ها از بین رفته اند یا به گفته عده ای فاجعه زیست محیطی رخ داده، نبوده است، تلف شدن ماهی ها زمانی اتفاق می افتد که از آنها استفاده اقتصادی نشود؛ ماهی ها مگر چقدر میخواهند عمر کنند؟ عمر ماهی ها صدسال که نمی شود، بین شش تا هفت ماه اگر استفاده نشود، خود به خود می میرند.
وی در پاسخ به اینکه واقعا با خشک شدن تالاب و دمای زیاد هوا هیچ ماهی در تالاب تلف نشده است، گفت: نه اینکه ماهی تلف نشده باشد، بلکه تلف شدن اقتصادی نداشته به طوریکه مردم آنها را زمانی که آب کم شده گرفته اند وبه بازار مصرف برده اند و یا اینکه زمانیکه خشک شده به عنوان پودر فروخته اند.

محمودی اضافه کرد: ماهی ها در محیط بسته ای هستند که نمی توانند به بستر رودخانه برگردند، اگر آب قطع شود در حوض بزرگی می مانند به همین دلیل صیادان باید برای صید آنها سامان دهی شوند که این کار هم انجام شد؛ و تمام جو سازی های انجام شده در مورد تلفات ماهی ها همه بی جا بوده است.

مدیر کل حفاظت محیط زیست استان همچنین با بیان اینکه هیچ سالی در ماه های شهریور و مرداد در تالاب هامون آب نبوده است، اظهار کرد: امسال اولین سال با شرایط متفاوت نسبت به سال های گذشته بوده که در این ماه ها نیز در تالاب هامون آب است، ضمن اینکه برای اولین بار 60 میلیون متر مکعب حق آبه زیست محیطی خود را از وزارت نیرو و ازسدهای چاه نیمه در سه مرحله 20 میلیون متر مکعبی گرفته ایم، البته مرحله آخر تا پایان شهریور گرفته خواهد شد که ان شالله بتوانیم این حق آبه را نگهداری کنیم تا به بارندگی های سال آینده برسد.

وی در پاسخ به اینکه شیلات سیستان گفته تالاب هامون خشک شده است، بیان کرد: یک قسمت هایی خشک شده، همه تالاب آب نداشته که بتوان گفت همه آب آن خشک شده، قسمت هایی که آبگیری شده به دلیل اینکه دما بالا بوده و بادهای 120 روزه شروع شده، خشک شده است.
هامون صابری آب دارد!

محمودی افزود: 2 مرحله حق آبه ای هم که اضافه شده الان اطراف کوه خواجه و قسمت هایی از صابری آب دارد و شرایط خیلی هم خوب است.
وی در پاسخ به سوال دیگر مبنی بر اقدامات انجام شده در رابطه با کنترل سیلاب ابتدای امسال که وارد منطقه سیستان شده است، خاطر نشان کرد: اقدامات خیلی خوبی در مسیر هایی که منتهی به تالاب بوده انجام شده چرا که سیلاب مخرب بود و اگر کنترل نمی شد واقعا ضرر وارد می کرد.این کنترل ها باعث شده تالاب هامون در ماه شهریور هنوز آب داشته باشد.

مدیر کل حفاظت محیط زیست سیستان وبلوچستان ادامه داد: از زمستان پارسال یا همان دی ماه کم کم آب وارد تالاب شده که تا الان هنوز تالاب آب دارد.
به گفته مدیر کل حفاظت محیط زیست استان قسمت کوچکی از ریزگردهای سیستان مربوط به تالاب هامون است اما گرد وغبار و توفان های شن ربطی به تالاب ندارد و از قدیم هم بوده که این موضوع مربوط به منابع طبیعی است.

محمودی افزود: اعتبار احیای تالاب هامون در سال جدید هنوز اعلام نشده که امیدواریم اعتبارات خوبی به این بخش اختصاص یابد.
این مسئول در پاسخ به اینکه از ابتدای شروع به کار دولت چقدر اعتبار به احیای تالاب هامون اختصاص پیدا کرده است به پاسخ «نمی دانم»! بسنده کرد و در ادامه گفت: یک مدتی پس از شروع به کار دولت نبوده ام اما مقداری اعتبار حدود 6 میلیارد ریال سال 1393 داده اند ولی در جریان نیستم و باید از قسمت مالی اداره بپرسم و اعلام کنم.

مدیر کل حفاظت محیط زیست استان همچنین در پاسخ به اینکه آیا پرداخت 8.5 میلیارد تومان برای احیای تالاب هامون از آغاز شروع به کار دولت صحت دارد یا خیر، تصریح کرد: از ابتدای شروع به کار دولت می شود گفت پرداخت شده که این پول در لایه روبی ها، ایجاد دایک مرزی، باز کردن کانال ها، انتقال آب و ...هزینه شده است.

به گفته مدیر کل شیلات سیستان نیز عمر طبیعی ماهی در استخر های پرورش بسته به وزن آنها از یک سال به بالا است و در طبیعت چیزی به نام مردن ماهی وجود ندارد مگر اینکه از طریق صیادان صید شوند.
سیستانی همچنین ادامه داد: عمر ماهی براساس گونه آنها متفاوت است و برخی ماهی ها سه ماهه که هستند به وزن تخم ریزی می رسند اما عمر ماهی های تالاب هامون اگر شرایط فراهم باشد صد درصد بیشتر از یکی دو سال خواهد بود.

تصاویر ماهواره گویای خشک شدن هامون است
تصاویر دریافتی از ماهواره لندست نشان می دهد که دو تالاب هامون «صابری» و «پوزک» به طور 100 درصد خشک شده اند اما بخش های کوچکی از هامون «هیرمند» در اطراف محوطه گردشگری «کوه خواجه» که سالانه صدها هزار گردشگر از آن بازدید می کنند و محیط زیست با حفر کانال آب را به آنجا هدایت کرده، اندکی آب دارد.

سعید محمودی غیر از حالا که می گوید برای اولین بار هامون در مردادماه آب داشته است، مرداد پارسال نیز مدعی شده بود که سیلاب بی سابقه در مرداد ماه وارد تالاب هامون شده و وضعیت آن را مطلوب کرده است.

این اظهار نظر وی که بلافاصله از سوی مدیرعامل آب منطقه ای سیستان و بلوچستان و فرمانداران شهرستان های اطراف هامون تکذیب شد، انتقاد امام جمعه زابل را نیز در پی داشت تا جایی که حجت‌الاسلام کیخا با انتقاد از این خبر غیرواقعی، از مسئولان خواست که اطلاعات درست و واقعی به مردم ارائه کنند.
دادن اطلاعات غیر واقعی توسط مدیرکل محیط زیست سیستان و بلوچستان به همین جا ختم نمی شود، بلکه درست خرداد امسال سعید محمودی مدعی شد که تالاب هامون به یاری مسئولین به مرحله تکمیلی احیا رسیده است، اما دو ماه بعد سریال غم‌انگیز خشک شدن هامون تکرار شد و میلیون‌ها ماهی در تالاب تلف شدند.

در همین باره مدیرکل شیلات سیستان گفت: تا کنون 350 تن ماهی مرده و خشک شده از بستر هامون جمع آوری شده که وزن هر ماهی بین 150 تا 200 گرم بوده است.

بنابر این می توان برآورد کرد که تعداد ماهی های تلف شده در هامون تا کنون 2 میلیون قطعه بوده که بر اساس اعلام شیلات، این مقدار رو به افزایش است.
علاوه بر محمودی، الهام آبتین رییس محیط زیست زابل نیز با وجود گزارش های مکرر مسئولان شیلات و تصاویر منتشر شده از مرگ میلیونی ماهی ها در تالاب هامون، مدعی شد که هیچ ماهی در تالاب هامون تلف نشده، بلکه وزش بادهای 120 روزه و گرمای هوا، باعث کم شدن اکسیژن آب تالاب شد که صیادان برای جلوگیری از مرگ ماهی ها، آنها را زنده گرفتند.

تالاب بین المللی هامون متشکل از هامون های صابری، هیرمند و پوزک است که اردیبهشت امسال به عنوان دوازدهمین ذخیره گاه زیست کره در فهرست یونسکو ثبت‌شده و نزدیک به دو دهه است که به دلیل ضعف مدیریت داخلی امور آب و تالاب و همچنین تخلف افغانستان در اجرای معاهده تقسیم آب رودخانه مشترک و مرزی هیرمند، خشک شده است.

سلامت نیوز

تغییراقلیم ظرفیت‌جمعیت ایران را به ۵۸میلیون نفر می‌رساند؟

 

 درباره ظرفیت‌جمعیتی ایران نظرات مختلفی وجود دارد،‌ اما بحران‌آب آنها را به چالش می‌کشد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از خبرآنلاین، تحقیقاتی که سرانه آب مورد نیاز برای هر کشور را مشخص می کند، نشان می‌دهد که هم اکنون حداکثر ظرفیت جمعیت ایران حدود 90 میلیون نفر است و به احتمال زیاد با ادامه روند گرمایش جهانی شاید این به مقدار به چیزی حدود 60 میلیون نفر برسد.

بدون شک اساسی ترین ماده روی زمین آب است، بدون آب حیات روی کره زمین معنایی ندارد؛ انسان بدون آب بیش از سه روز زنده نمی ماند و حتی مقاوم ترین حیوانات هم بعد از مدتی بدون آب جان خود را از دست می دهند.

اما نحوه زندگی انسان شاید آب را از روی کره زمین از بین ببرد و انسان خود منجر به نابودی خودش بشود، استیون هاوکینگ یکی از معروفترین دانشمندان تاریخ می گوید: «ما در خطر از بین بردن خودمان با حرص و حماقت خودمان هستیم، ما نمی توانیم در زمینی کوچک، آلوده و پرجمعیت به روند نگاه کردن به خودمان ادامه دهیم.»

از اولین روزهایی که انسان، تمدن را تشکیل داد، روش های مختلفی برای دسترسی به آب ایجاد شد، اما هم اکنون جمعیت جهان 7.4 میلیارد نفر شده است و دسترسی به آب در بسیاری از کشورها که اقلیمی خشک دارند سخت تر شده است، ایران هم در میان کشورهایی است که شرایط خطرناکی در زمینه آب دارد.

جمعیت ایران در حال افزایش است و میزان آب تجدیدپذیر ایران به سرعت در حال کاهش است، اما با این منابع آبی ایران ظرفیت چه جمعیتی را دارد و آیا اصلا جمعیت ایران به آن میزان می رسد؟

تحقیقی که در سال 1992 به نام "جمعیت و منابع آب: یک تعادل ظریف" انجام شد نشان می دهد که اگر سرانه مصرف آب تجدیدپذیر در هر سال در کشوری کمتر از 1700 مترمکعب باشد آن کشور دچار بحران آب است و این بحران زنگ خطری برای آن کشور است که افزایش جمعیت در آن می تواند منجر به اتفاقات خطرناکی باشد.

اما اگر این میزان به کمتر از 1000 متر مکعب برسد، شرایط بسیار جدی می شود؛ در آن صورت در کشوری که این اتفاق در آن رخ می‌دهد بحران های اقتصادی شدید و فجایاع محیط زیستی زیادی رخ می دهد و کمیابی آب اتفاق می‌افتد. سرانه کمتر از 500 متر مکعب کشور را وارد "کم یابی مطلق" آب می کند. بر اساس این تحقیق اگر جمعیت ایران به 90 میلیون نفر برسد بحران های شدیدی در ایران به وجود می آید، اما وضعیت منابع آبی ایران چگونه است؟ و آیا جمعیت ایران به 90 میلیون نفر می رسد؟

منابع آب تجدیدپذیر در ایران

تقریبا همه متخصصان بر این باورند که ایران در یک بحران آبی است، حتی خوشبین ترین آن ها هم کم آبی در ایران را رد نمی کنند. مطالعاتی در سال 2013 ایران را به عنوان بیست و چهارمین کشوری که تحت فشار منابع آبی است معرفی کرد. 7 استان از 32 استان کشور با شرایط کمبود آب مواجه هستند، 13 استان در شرایط بحرانی قرار دارند و هیچ یک از استان ها حتی استان های حاشیه دریای خزر از منابع آب کافی بهره نمی برند.

منابع آب تجدیدپذیر طبیعی مقدار کل منابع آب یک کشور (منابع داخلی و خارجی)، هر دو آب های سطحی و زیرزمینی، است که از طریق چرخه آب تولید می شود.

میزان منابع آب تجدیدپذیر در ایران در چند دهه گذشته از 130 میلیارد متر مکعب به 88 میلیارد متر مکعب رسیده است و به گفته رئیس مرکز تحقیقات شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور در خوشبینانه ترین حالت، سرانه مصرف آب در ایران روزانه حدود 204 لیتر است.

وضعیت مصرف آب ایران در مقایسه با اکثر کشورهایی اروپایی مانند اسپانیا (200 لیتر در روز)، پرتغال (194 لیتر در روز)، یونان (175 لیتر در روز)، سوئد (164 لیتر در روز)، دانمارک (159 لیتر در روز)، انگلستان (153 لیتر در روز)، اتریش (153 لیتر در روز)، ایرلند (142 لیتر در روز)، فرانسه (139 لیتر در روز)، آلمان (129 لیتر در روز)، هلند (129 لیتر در روز)، بلژیک (112 لیتر در روز) و لهستان (98 لیتر در روز)، بالاتر بوده، ولی نسبت به برخی کشورهای اروپایی از جمله سوئیس، فنلاند و ایتالیا و همچنین آمریکا و کانادا کمتر است.

البته بیشتر مصرف آب در ایران در بخش کشاورزی است، یعنی حدود 92 درصد آب ایران در کشاورزی مصرف می شود با این که میانگین این میزان در دنیا حدود 70 درصد است.

	ایران	جهان
مصرف آب شرب و بهداشتی	6 درصد	8 درصد
مصرف آب کشاورزی	92 درصد	70 درصد
صنعت و سایر مصارف	2 درصد	22 درص

همچنین بهره وری آب کشاورزی در ایران بسیار پایین است؛ در حالی که به ازای هر مترمکعب آب در کشور، 0.9 کیلوگرم محصول کشاورزی تولید می شود در جهان به ازای هر مترمکعب آب 2 تا 2.5 کیلوگرم محصول تولید می شود.

جمعیت ایران

ایران با جمعیتی حدود 80 میلیون نفر، یکی از پرجمعیت‌ترین کشورهای دنیا است؛ کشور ما در رتبه بندی جمعیت کشورهای مختلف رتبه هفدهم را دارد. نرخ رشد جمعیت ایران هم حدود 1.3 درصد است البته این نرخ روبه کاهش است.

در حدود 30 سال اخیر جمعیت ایران رشد عجیبی داشته است، و جمعیت ایران حدود 25 میلیون نفر افزایش یافته است، دکتر محمدجلال عباسی شوازی، رئیس موسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور و استاد جمعیت شناسی دانشگاه تهران در این رابطه به خبرآنلاین می‌گوید: جمعیت ایران طی قرن گذشته همواره رشد بالایی داشته است و در کمتر از یک قرن بیش از 7 برابر شده است. میزان رشد جمعیت طی ‌سال‌های 1365-1355 به بالاترین سطح خود در طول تاریخ تحولات جمعیت ایران یعنی حدود 3.9 درصد افزایش یافت. با توجه به اینکه میزان بالای رشد جمعیت، زنگ خطری برای افزایش بیش از حد جمعیت کشور بود، سیاستهای جمعیتی برای تعدیل و کنترل رشد جمعیت اعمال شد و در نتیجه میزان رشد سالانه جمعیت طی دهه 1375-1365 به حدود 1.9 درصد و سپس در دوره 5 ساله 1385-1390 به حدود 1.3 درصد کاهش یافت.

سیاست های جمعیتی ایران هم به شکلی بر پایه افزایش جمعیت است، عباسی در این باره می‌گوید: یکی از ابعاد سیاست کلی جمعیت که توسط رهبری ابلاغ شده است توجه به افزایش باروری و ازدواج است. اما تجربه کشوری هایی که باروی پایین داشته اند مثل کشورهای جنوب شرقی آسیا بیانگر این است که اگر سیاست جمعیتی اعمال شود؛ ازدواج و باروی تاثیر زیادی بر افزایش جمعیت ندارند و بیشتر مانع کاهش جمعیت می شوند تا افزایش آن.

اما با توجه به روند کاهشی نرخ رشد جمعیت و از سوی دیگر سیاست های افزایش جمعیت، شرایط ایران در آینده به کجا می رسد؟ آیا به جمعیت 90 میلیون نفری که بر اساس تحقیق سال 1992 ما را وارد یک بحران می کند، می رسیم؟

رئیس موسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور در این رابطه می گوید: یکی از سوالات اساسی در مورد آینده جمعیت این است که تعداد و رشد جمعیت ایران در دهه‌های آینده چگونه خواهد بود؟ در ابتدا باید این را بدانیم که معمولا پیش‌بینی‌های جمعیتی برای دوره زمانی بیش از یک دهه قطعی نیست و با اما و اگرها و فرضیات متفاوتی روبروست. دلیل این امر پیچیدگی فرضیاتی است که در مورد روند آینده باروری، مرگ و میر و نیز مهاجرت در نظر گرفته می شود و بر مبنای این فرضیات، رشد و تعداد جمعیت در آینده پیش بینی می گردد.

پیش‌بینی می شود که جمعیت ایران تا سال 2050 میلادی یعنی سال 1429 به اوج خودش یعنی حدود 92 میلیون نفر برسد و پس از آن کاهش پیدا کند، پیش‌بینی جمعیت ایران توسط سازمان ملل به این شکل است:



البته این تنها روایت از آینده جمعیت ایران نیست، دکتر محمدجواد محمودی، رییس کمیسیون مطالعات و پایش سیاست‌‌های جمعیتی شورای عالی انقلاب فرهنگی در این رابطه به خبرآنلاین می‌گوید: اگر نرخ باروری 1.8 باقی بماند جمعیت حداکثر به 94 میلیون نفر می رسد، اگر نرخ باروری به 2.5 برسد جمعیت ایران حداکثر به 104 میلیون نفر می‌رسد.

او گفت: در آستانه تدوین برنامه ششم توسعه، مرکز آمار ایران با در نظر گرفتن سه فرضیه باروری: سال1390؛ 1.8 فرزند، سطح جانشینی؛ 2.1 فرزند و بالاتر از سطح جانشینی؛ 2.5 فرزند، جمعیت ایران را تا سال 1430 پیش بینی کرده است. بر مبنای فرضیه تداوم باروری (1.8 فرزند) یا سطح جانشینی (2.1 فرزند) جمعیت ایران در سال 1430 حدود 94 تا 98 میلیون خواهد بود.

سال	فرض باروری
	1.8	2.1	2.5
1390	75.1	75.1	75.1
1395	79.6	79.7	79.8
1400	83.4	83.7	84.1
1405	86.4	87.1	87.9
1410	88.8	89.9	91.3
1415	90.8	92.6	94.6
1420	92.4	95.0	98.0
1425	93.4	97.0	101.2
1430	93.5	98.4	104.1

منبع: مرکز آمار ایران، 1393

بر اساس این آمارها و با در نظر گرفتن 100 میلیاردمتر مکعب آب تجدیدپذیر، سرانه آب هر فرد ایرانی در طول یک سال 1125 متر مکعب است و این یعنی هم اکنون بر اساس تحقیق "جمعیت و منابع آب: یک تعادل ظریف" ایران در شرایط بحران قرار دارد. با ادامه این روند بحران آب در ایران بسیار شدید می شود.

کنترل جمعیت، اصلاح الگوی مصرف یا هر دو، کدام یک از ورود ایران به یک بحران جلوگیری می کند؟

اما آیا اصلا می توان از این بحران جلوگیری کرد؟ محمدجواد محمودی، رئیس پیشین موسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور نظر متفاوتی دارد، او با افزایش جمعیت مخالف نیست و می گوید اصلاح الگوی مصرف به تنهایی می تواند ایران را از بحران نجات دهد: مشکل الگوی مصرف است، اگر الگو مصرف را درست کنیم افزایش جمعیت هیچ اشکالی ندارد.چه سیاست جمعیت افزایشی باشد چه کاهشی، باید اصلاح الگو مصرف صورت بگیرد. اگر مدیریت درست باشد تا 120 میلیون نفر جمعیت را هم می توان کنترل کرد!

پس آیا واقعا نیازی به کنترل جمعیت نیست؟ و اصلاح الگو مصرف کافی است؟ با این فرض که منابع آب تجدید پذیر 88 میلیارد متر مکعبی ایران ثابت بماند، ایران قابلیت نگهداری جمعیت حدود 90 میلیون نفری را دارد و افزایش جمعیت ایران را می تواند ایران از یک بحران وارد یک "بحران شدید" کند؛ همانطور که در ده ها سال گذشته این روند افزایش جمعیت و کاهش منابع آبی ایران را از یک شرایط خوب وارد یک شرایط بحرانی کرده است.

بر اساس آمار بانک جهانی سرانه آب ایران در سال های مختلف به این شکل بوده است:


همه کارشناسان معتقدند الگوی مصرف آب در ایران هم اشتباه است و این هم از منابع آب تجدیدپذیر کشور کم می کند، عباسی، رئیس موسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور دراین باره می‌گوید: رابطه جمعیت و منابع زیست محیطی که آب هم یکی از اینهاست، بر اساس شاخص ردپای بوم شناختی، که اثرات انسان بر زیست بوم را اندازه گیری می‌کند، بررسی می شود. در ایران با توجه به الگوی سرانه مصرف فعلی 2.7 هکتار جهانی، سه برابر ظرفیت تحمل کشور (0.8 هکتار جهانی) از منابع استفاده می شود.

اما حتی اگر این اصلاح الگوی مصرف را نادیده بگیرم، مشکلات دیگری وجود دارد و ثابت ماندن منابع آب تجدید پذیر ایران تقریبا غیرممکن است؛ حتی اگر اصلاح الگوی مصرف به شکل کامل صورت بگیرد براساس توافقی که حدود یک سال پیش سران جهان در پاریس به آن رسیدند دما جهان حدود 1.5 درجه سلسیوس دیگر افزایش می یابد و این یعنی کاهش 30 میلیارد متر مکعب دیگر آب از منابع کشور در این صورت بر اساس تحقیق "جمعیت و منابع آب: یک تعادل ظریف" ایران اگر جمعیتی بیش از 58 میلیون نفر داشته باشد وارد یک بحران می شود، این در صورتی است جمعیت ایران تا سال 2100 حداقل به 69 میلیون نفر می رسد، پس آیا ورود ایران به یک بحران حتمی است؟

بند 9 سیاست‌های کلی جمعیت ابلاغی مقام معظم رهبری

توجه به آب و کیفیت جمعیت البته در سیاست‌های جمعیتی ابلاغ شده توسط مقام معظم رهبری هم دیده می شود. در بند 9 این سیاست ها چنین آمده است: «باز توزیع فضایی و جغرافیای جمعیت متناسب با ظرفیت زیستی با تاکید بر تامین آب با هدف توزیع متعادل و کاهش فشار جمعیتی».

رئیس موسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور درباره این بند می‌گوید: در بند 9 سیاستها به "بازتوزیع فضایی و جغرافیایی جمعیت، متناسب با ظرفیت زیستی با تاکید بر تامین آب با هدف توزیع متعادل و کاهش فشار جمعیتی" اشاره شده است. بنابراین، ضمن اینکه تسهیلات لازم برای تشکیل خانواده، فرزندآوری، و سلامت جامعه ارائه می شود، رابطه جمعیت، محیط زیست و سایر منابع موجود بایستی مدنظر مسئولان و سیاست گذاران جمعیتی قرار گیرند.

با توجه به میزان آب تجدید پذیر ایران و با توجه به این بند، اگر کنترل جمعیت صورت نگیرد، می توان گفت دولت (هر دولتی) بند 9 این سیاست ها را اجرا نکرده است و این اتفاق ایران را وارد بحران شدیدی می کند.

شرایط بحرانی برخی از کشور های دیگر

شرایط کشورهایی که وارد چنین بحرانی شده اند چگونه است؟ میانگین سرانه مصرف آب در جهان در سال 2014 حدود 5290 متر مکعب به ازای هر نفر بود، اما با این وجود کشورهای وجود دارند که مانند ایران هم اکنون در حال ورود به بحران آبی هستند که کشورهایی مانند کنیا، جیبوتی، الجزیره، عربستان، مصر، امارات، عراق، لبنان، عمان، سنگاپور و ... درگیر آن هستند.

شرایط در کشورهای خاورمیانه بسیار بحرانی است، برای مثال سرانه مصرف آب در عربستان 79 متر مکعب است، اما این کشورها با استفاده از آب شیرین کن و انجام دادن هزینه هایی زیاد، جلوی شدت گرفتن بحران آب را در کشورشان می گیرند. برای مثال عربستان برنامه ریزی کرده است که با 56000 میلیارد تومان سرمایه گزاری در طول 9 سال، 10 آب شیرین کن بسازد، این در حالی است بودجه وزارت نیرو ایران 7200 میلیارد تومان است.

آب‌شیرین‌کن‌ها آسیب های محیط زیستی زیادی هم به جز این هزینه های خود دارند، برای مثال منجر به شور شدن آب دریا می شوند و بسیاری از گونه های حیوانی در معرض انقراض قرار کی گیرند اتفاقی که هم اکنون در خلیج فارس رخ داده است؛ معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت از مخیط زیست روز یکشنبه این شوری را تایید کرد و گفت: بر اساس مطالعه ای کانونی شوری خلیج فارس در 50 سال اخیر 1.5 درصد افزایش یافته است.

داوود میرشکار، مدیرکل دفتر زیست بوم های دریایی سازمان محیط زیست هم از پیامد های این شوری می گوید: پنج گونه لاک پشت دریایی و 50 گونه از آب سنگ های مرجانی در کنار ماهی های زینتی و ماهیان استخوانی، در معرض انقراض هستند.

با این وجود شرایط کشورهایی که سرانه مصرف آب آنها زیرا 1000 متر مکعب است و به هر دلیلی (هزینه های زیاد، نبود دریا و ...) نتوانستند از آب شیرین کن ها استفاده کنند به کجا رسیده است ؟

سوریه: سرانه مصرف آب در سوریه حدود 350 متر مکعب در سال است و این بحران های شدیدی را در این کشور به وجود آورده است. برخی حتی معتقدند علت جنگ در سوریه کمبود آب است.

در سال 2006، خشکسالی شدیدی در سوریه اتفاق افتاد، کشاورزان 75 درصد محصولات خود را از دست دادند و این خشکسالی که با نبود آب در این کشور بود نارضایتی در مردم ایجاد کرد، نارضایتی که در این کشور آرام آرام منجر به جنگ شد.

هومان لیاقتی رئیس صندوق ملی محیط زیست در این رابطه در میزگردی در خبرآنلاین گفت: هنگامی که کشاورز آب کافی ندارد، بافت اجتماعی از بین می رود و در نتیجه مشکلات اقتصادی به وجود می آید. در این زمان گروه های تروریستی و رادیکال بستر خوبی را برای نفوذ پیدا می کنند.

کنیا: کنیا با 45 میلیون نفر جمعیت یکی دیگر از کشورهایی است که دچار بحران آب است، سرانه مصرف آب در این کشور حدود 450 مترمکعب است، 17 میلیون نفر به آب پاک دسترسی ندارند، سالانه 3200 نفر به علت بیماری های ناشی از کم‌آبی کشته می شوند و در نتیجه تنش های داخلی و خارجی زیادی در این کشور بر سر آب وجود دارد.

مردم این کشور نه تنها با خود بلکه با مردم کشور اتیوپی هم مشکل آب دارند، در طول 10 سال گذشته حدود 400 نفر از اهالی کنیا بر سر این تنش ها کشته شده اند.

یمن: برخی معتقدند شاید مشکلات آبی در یمن حتی از جنگ این کشور خطرناکتر باشد. سرانه مصرف آب در این کشور 80 متر مکعب است. 80 درصد مردم این کشور به آب دسترسی ندارند و پیش‌بینی می شود شاید یمن اولین کشوری باشد که منابع آب تجدید پذیر آن تمام شود.

مصر: تابستان پارسال گاردین در رابطه با شرایط مصر نوشته بود: «در یک روز گرم تابستانی، شایعه شد که کامیون های حامل آب قرار است بیایند، بعد از دقیق‌ای 100 نفر مرد و زن با ظرف های خود خیابان ها را بستند.»

شرایط در مصر هم بسیار بحرانی است و گفته سازمان ملل تا 10 سال دیگر این کشور وارد یک بحران مطلق آب می شود، یکی از اهالی مصر در این رابطه گفت: انگار ما به زمان گذشته بازگشته ایم و منتظر کامیون های حامل آب می مانیم!

یکی از دلایل اصلی این بحران آب در مصر هم افزایش جمعیت است.


منبع:سلامت نیوز

کارتون/فرونشینی تخت نشینان

 

فعالان میراث فرهنگی اما می‌گویند درصورت تداوم حفر چاه در محدوده تخت جمشید و پاسارگاد فاجعه‌ای همچون زلزله بم این دو اثر ثبت جهانی شده ایران را تهدید می‌کند. حفر چاه برای برداشت آب‌های زیرزمینی در کشور، غیرقانونی است، اما چهار دستگاه حفاری همچنان در مرودشت شیراز در حال حفر چاه برای تأمین آب کشاورزی و آب شرب هستند.

به گزارش سلامت نیوز، «بنیامین آل علی»، کارتونیست انصاف نیوز با عنوان «فرو نشینی تخت نشینان» که به مشکلات این روزهای جمشید پرداخته است.

براساس گزارش همشهری، «چهارحلقه چاه آب در دشت مرودشت در نزدیکی تخت جمشید و نقش رستم در حال حفر است اما مسعود رضایی منفرد، مدیر مجموعه جهانی تخت جمشید و پاسارگاد گفته که اداره آب مرودشت دستور توقف فعالیت حفر چاه را اعلام کرده است. یکی از این چهار حلقه چاه در حریم درجه یک مجموعه جهانی تخت جمشید در حال حفر است و باز هم مدیر پایگاه جهانی تخت جمشید و پاسارگاد گفته که این چاه برای تأمین آب شرب حفر شده است.

فعالان میراث فرهنگی اما می‌گویند درصورت تداوم حفر چاه در محدوده تخت جمشید و پاسارگاد فاجعه‌ای همچون زلزله بم این دو اثر ثبت جهانی شده ایران را تهدید می‌کند. حفر چاه برای برداشت آب‌های زیرزمینی در کشور، غیرقانونی است، اما چهار دستگاه حفاری همچنان در مرودشت شیراز در حال حفر چاه برای تأمین آب کشاورزی و آب شرب هستند. خطر فرونشست زمین در تخت جمشید و نقش رستم و حتی مرودشت بارها توسط دانشکده زمین شناسی استان فارس مطرح شده و از دو سال پیش به این سو رانش زمین و وجود فرونشست در محدوده تخت جمشید و نقش رستم گزارش شده است»

 سلامت نیوز

جنگل‌های واگذار شده در دولت احمدی‌نژاد پس گرفته شد

 

در دولت گذشته حدود 934 هکتار از عرصه‌های جنگلی به مجریان پروژه ساخت آزادراه تهران – شمال واگذار شد تا از محل درآمدهای آن هزینه‌ ساخت آزاد‌راه تامین شود؛ اما در دولت یازدهم مقرر شد تا همه عرصه‌های جنگلی واگذار شده، باز پس گرفته شود.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایلنا،خداکرم جلالی -معاون وزیر جهاد کشاورزی- در تشریح وضعیت بازپس گیری جنگل‌های واگذار شده به مجریان آزاد‌راه تهران - شمال بیان داشت: جنگل‌هایی در دولت احمدی نژاد برای کمک به ساخت آزاد راه تهران- شمال واگذارشده بود که در دولت روحانی با این مساله مخالفت شد؛ به همین خاطر مخالفت‌هایی وجود داشت که با پیگیری‌های سازمان جنگل ها این اعتراضات پیگیری شد.

رئیس سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری افزود: با بنیاد مستضعفان هم توافقاتی صورت گرفت و دولت نیزمصوب کرد که این جنگل ها به منابع طبیعی بازگردانده شود و به جای آن از عرصه هایی که مشکلی در واگذاری ندارد استفاده شود و خوشبختانه بازپس گیری نیز انجام شده است.

مصرف چوب در کشور, شش میلیون مترمکعب است

جلالی در ادامه در خصوص وضعیت مصرف چوب در کشور بیان داشت: سالانه حدود شش میلیون مترمکعب مصرف چوب در کشور داریم که در آینده با توجه به پایین بودن سرانه مصرف چوب به حدود 13 میلیون مترمکعب خواهد رسید؛ همچنین زراعت چوب در سطح 9500 هکتار انجام شده و تولید و خرید 77 میلیون اصل نهال اعم از جنگلی، مرتعی و بیابانی انجام شده است.

کاهش میزان بهره‌برداری از جنگل های شمالی

وی در پاسخ به این سوال که کاهش بهره برداری از جنگل‌های شمال در چه وضعیتی قرار دارد؟ ، بیان داشت: برای احیای جنگل های شمال طی مصوبه دولت از سال 91 میزان بهره‌برداری از 850 هزار متر مکعب در سال به 550 هزار متر مکعب رسیده که آن هم بیشتر مربوط به درختان افتاده، آسیب‌دیده و شکسته شده است.

منبع:سلامت نیوز

برای کنترل بحران آب و گرد و خاک، باید سدها را شکست؟

 

 از ابتدای دولت یازدهم بحث شکستن سدها در داخل و خارج کشور مطرح شد. اینکه سدها عامل بحران آب در ایران هستند و البته خشک شدن تالاب ها که عامل گرد و خاک به شمار می روند هم به سدها ارتباط دارد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از خبرآنلاین؛ اما محسن ناصری، مدیر طرح ملی تغییرات آب‌ و هوای سازمان حفاظت محیط زیست در میزگردی در کافه خبر،‌ دراین باره گفت: «در سدسازی در گرد و خاک تاثیر می بینیم. در مورد شکستن سدها در داخل کشور هم حقیقتا باید منصف باشیم. اینکه تمام مشکلات را تقصیر توسعه سد ها بدانیم برخورد منصفانه ای نیست. اتفاقا من مستندی را دیدم که در خصوص منابع آب ایران بود، در آن مستند آدرس غلطی داده می شود. اگر همه چیز را بخواهیم بندازیم تقصیر سدها کار اشتباهی است. مثلا در گتوند سیلی که سد مهار کرد تقریبا 4 میلیارد متر مکعب آورد داشت و اگر این سیل در دشت خوزستان پخش می شد از همان محل تا دریا هرچه که بود را با خود می برد. این وسعت بسیار عظیم است، آب قابل برنامه ریزی کشور 87 میلیارد متر مکعب است. یعنی اگر بخواهیم همه مشکلات در خصوص توسعه وجود دارد را به یک سری گزینه های محدود کنیم و از روش های غلط خود در گذشته غافل بشویم، به مسئله بی انصافی کرده ایم. بعضی سد ها لازم و مورد نیاز هستند.»

همچنین دکتر هومان لیاقتی، رئیس صندوق ملی محیط زیست هم در این میزگرد دراین‌باره گفت: «من حرف های آقای ناصری را قبول دارم که موقع بررسی توسعه، سپید و سیاه نباید ببینیم. اما یک نکته از حرف های ایشان درباره کشاورزی است، اما این بحث طولانی است که چرا ما به کشاورزی سالم و اهمیت غذایی و خودکفایی غذایی نیاز داریم. من به کسانی که می گویند در زمینه غذا واردات انجام دهیم انتقادهایی دارد، در مورد سد باید همه چیز کاملا بررسی شود. اما یک واقعیت هم باید دید؛ علاوه بر دنیا ما هم در مسیر توسعه نامتوازن پا گذاشته ایم. همچنین باید به بحث تکنولوژی های جدید هم دقت زیادی کنیم و الگو های مصرف سنتی مثلا: قنات. ما با نابودی قنات ها ضرر زیادی به منابع آبی شهر خود زدیم، مثلا شهر تهران که شهر قنات ها بوده. در مورد مسئله قنات دنیا الان درحال کار کردن روی آن است. ما بسیاری از سنت های قدیمی خود را نابود کردیم. درحالی که با تکنولوژی جدید جایگزینی برای آنها نداریم.»
یکی از متهمان تراکم جمعیت در تهران هم سدها هستند. ناصری در این باره معتقد است: «برخی از دوستان می گویند اگر سدها در تهران ساخته نمی شد تمرکز جمعیت اتفاق نمی افتاد. اتفاقا تمرکز جمعیت رخ داده و سپس سد ساخته شده است. من مدافع سد نیستم اما هر موردی را در یک زنجیره علت معلولی باید نگاه کنیم. ما هیچ ترسی نباید داشته باشیم که بگوییم، برنامه ریزی کلان توسعه در ایران اشتباه بوده است، ما مسیر غلطی را رفته ایم. در راستای این مسیر غلط تامین زیر ساخت کرده ایم، پول هزینه کرده ایم حال سد هم از این جنس است. پس نمی توان بگوییم همه سد ها را باید از بین ببریم.»

از سوی دیگر در میزگرد دیگری که با موضوع سدسازی و مدیریت آب در ایران در کافه خبر برگزار شد، حضور فریدون خزاعی، اسماعیل‌ مسگر‌پورطوسی و «رضاحاجی‌کریم» از اعضای هیئت مدیره فدراسیون صنعت آب ایران به این پرسش پاسخ دادند که در اقلیم ایران‌زمین که از دیرباز طبیعتی خشک و بیابانی داشته، آیا ساخت سدها بحران آب در کشور ما را شدت بخشیده است یا مشکل را باید در جای دیگری جست؟
فریدون خزاعی، دبیرکل فدراسیون صنعت آب دراین‌باره گفت: یکی از دلایل بروز بحران آب عدم مشارکت بخش خصوصی، بخش خصوصی به معنای زنجیره ارزشی غیر از دولت، در مدیریت و مصرف منابع آب است .

وی که مدیراجرایی رسته سدسازی و منابع آب سندیکای شرکت‌های ساختمانی نیز هست در مورد سدسازی تأکید کرد: سدسازی بسیار خوب بوده اما مثل هر کار دیگری نیاز به نقد داشته است. به هیچ وجه نمی‌توان سدسازی را منتفی دانست زیرا یک اقدام مهم در تأمین منابع آب است، به ویژه در کشور ما که آب و هوای یکنواختی نداریم و گاه با باران‌های سیل‌آسا و گاه با خشکسالی‌های متوالی مواجه می‌شویم باید بتوانیم از این فرصت به درستی استفاده کنیم. اما لازم است به این پرسش‌ها پاسخ دهیم که آیا در ساخت سد به سهم محیط‌ زیست توجه کرده‌ایم؟ آیا به شبکه آبیاری پایین‌دست توجه کرده‌ایم؟ شاید اگر اطلاعات جامع آب و هوایی از یک سو و اطلاعات مربوط به آمایش سرزمین را می‌داشتیم برخی سدها را نمی‌ساختیم.

اسماعیل مسگرپور طوسی، از مهندسان مشاور کشور و نایب رئیس اول هیئت مدیره فدراسیون صنعت آب ایران نیز در پاسخ به این پرسش که چگونه گرفتار در بحران آب شدیم گفت: از وقتی که دولت متولی تأمین آب شد به بخش مهندسی موضوع توجه کردیم و در تصمیم‌گیری‌ها ذی‌نفعان را دخالت ندادیم. از آنجایی که مدیریت عرضه و تقاضا را از ذی‌نفعان گرفتیم و به دست دولت سپردیم ذی‌نفعان نظیر کشاورزان با این تصور که آب ثروتی ملی و بی‌پایان است و در حالی که هیچ اطلاعی از میزان منابع نداشتند و نمی‌دانستند پشت سدها چقدر آب هست و چقدر از آن قابل عرضه است به مصرف آن پرداختند که این اشتباه بود و باید ذی‌نفعان در نحوه مدیریت منابع آب نقش می‌داشتند.

او در مورد سدسازی نیز تأکید کرد: متأسفانه در دوران اخیر تصمیمات سیاسی و بخشی‌نگر، در کنار حضور نمایندگان مجلس از مناطق مختلف سبب شد تا این تصور ایجاد شود که هر روستا و هر شهری نیاز به یک سد دارد و برای تأمین آب شرب یا آب کشاورزی باید سد ساخت و این شد نهضت سدسازی در دوره اخیر کشور ما.

رضا حاجی‌کریم، نماینده سندیکای شرکت‌های تاسیساتی و تجهیزاتی در فدراسیون صنعت آب ایران نیز در این میزگرد گفت: مدیریت آب یک زنجیره به هم پیوسته بسیار پیچیده‌است و حوزه نفوذ آن با نفوذ به معاش تک‌تک افراد جامعه سنجیده می‌شود. در چنین شرایطی به صورت مطلق نمی‌توانیم بگوییم ساخت همه سدها مشکل داشته ، سد به عنوان یک ساختار فیزیکی ، بخشی از نظام مدیریت و توزیع آب است و بدون توجه به شبکه‌های آبیاری و‌ آبخوانداری پایین‌دست آن معنا پیدا نمی‌کند.

وی که فارغ التحصیل مدیریت استراتژیک در مقطع دکتری از دانشگاه نیس فرانسه است تأکید کرد : اگر نقشه جامع آب کشور تهیه و تدوین شود که این کار صرفاً از دست وزارت نیرو یا به طور عام دولت ساخته نیست و باید از بخش خصوصی اعم از محیط‌ زیست، صنعت، کشاورزی و نظایر آن کمک گرفت آن وقت می‌توان گفت چه تعداد از سدهایی که ساخته شده مفید است و چه تعداد از آن‌ها مفید نیست و صرفاً با بخشی‌نگری و فشار ساخته شده‌است

منبع:سلامت نیوز

افزایش 55 سانتیمتری سطح آب دریاچه ارومیه نسبت به سال گذشته

طبق آخرین پایش صورت گرفته و بر اساس اعلام استاندار آذربایجان غربی، با اجرای طرح های احیای دریاچه ارومیه توسط دولت تدبیر و امید، تراز آبی این دریاچه 1270.66 متر است که این میزان 58 سانتیمتر از تراز ابتدای سال آبی (اول مهرماه سال گذشته) و 55 سانتیمتر از تراز آبی زمان مشابه سال گذشته بیشتر است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایرنا، حمید چیت چیان وزیر نیرو، روز جمعه در سفر یکروزه به استان آذربایجان غربی به مناسبت هفته دولت و افتتاح چند طرح عمرانی، از وضعیت دریاچه ارومیه به صورت هوایی بازدید کرد.

در این بازدید که در مسیر بازگشت از افتتاح طرح های عمرانی جنوب آذربایجان غربی به سمت ارومیه انجام شد، قربانعلی سعادت استاندار آذربایجان غربی آخرین وضعیت این دریاچه و اجرای طرح های احیای این پهنه آبی را تشریح کرد.

وزارت نیرو یکی از وزارتخانه هایی است که به صورت مستقیم در احیای دریاچه ارومیه نقش دارد.
افزایش 55 سانتیمتری نسبت به زمان مشابه سال گذشته این دریاچه در حالی است که این رقم در 21 سال گذشته بی سابقه است.

با آغاز به کار دولت تدبیر و امید، مطالعات و اقدامات اولیه برای تثبیت و احیای دریاچه ارومیه آغاز شد و در سه سال گذشته این روند به خوبی پیش رفته است.
انتقال آب حوضه به حوضه، لایروبی انهار و رودخانه های منتهی به دریاچه ارومیه، اتصال زرینه رود به سیمینه رود و اتصال همزمان آنها به پهنه آبی دریاچه، اجرای طرح های صرفه جویی در مصرف آب حوضه آبریز به ویژه در بخش کشاورزی، طرح به کاشت، بارش های خوب حوضه ای در یک سال گذشته و همچنین انتقال پساب تولیدی در شهرهای حاشیه دریاچه ارومیه به این دریاچه از جمله طرح های 27 گانه دولت برای تثبیت و احیای دریاچه بوده است.

طبق برنامه ریزی ها باید سال آینده موفقیت طرح های تثبیتی دولت برای احیای دریاچه ارومیه محقق می شد که این امر، یک سال زودتر به سرانجام رسید و امسال وضعیت این دریاچه به تثبیت رسید.

اقدامات احیایی نیز توسط وزارتخانه های نیرو و جهاد کشاورزی و دیگر نهادهای مرتبط در دست اجراست.
دریاچه ارومیه در شمال غرب کشور و بین استان های آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی قرار دارد و بزرگترین دریاچه داخلی و دومین دریاچه بزرگ شور جهان به شمار می رود.

منبع:سلامت نیوز